fizika: bəlli bir yerə çatandan sonra cazibə qüvvəsinin itələmə qüvvəsinə çevrilməsi

1. qəliz məsələdir. mikroaləmdə adi elementar zərrəciklər bir-birini cazibə qüvvəsi ilə cəzb edir. amma bu cəzbetmə müəyyən məsafəyə qədərdir. müəyyən bir nöqtədən sonra cazibə qüvvəsi itələmə qüvvəsinə çevrilir. əgər bütün maddələr daima bir-birini cəzb edirsə onda kainat vahid nəhəng bir kütlə halına gələrdi.
amma 1998-ci ildə edwin hubble bizdən uzaqdaki başka qalaktikaların da yaydığı işığın spektrını ölçməyə çalışarkən hamsının bizdən getdikcə uzaqlaşdığını müşahidə etdi. bir qalaktika bizdən nə qədər uzaqdadırsa, o qədər sürətlə uzaqlaşır. yəni kainat genişlənməkdədir. lakin təbiiki doğulan hər şey də bir gün öləcək, yox olacaq. termodinamikanın ikinci qanununun qaçınılmaz sonudur bu. kainat tam entropiyaya doğru gedir. genişlənmə getdikcə yavaşlayır və dayanma nöqtəsinə gəldikdən sonra kainat öz içinə çökməyə başlayır. (bax: big crunch )
cazibə qüvvəsi səbəbi ilə kosmos, zaman və maddə yenidən sonsuz bir enerji nöqtəsi olacaq şəkildə bir-birinə yaxınlaşmağa başlayır. yəni big crunch'ı big bang'ın əksi adlandıra bilərik. köpən və boşalan bir şar kimi. amma burada boşalmanın səbəbi cazibə qüvvəsidir. məsələn, əlində tutduğun bir 20 qəpiyi göyə atıb tutsan, müşahidə edə bilərsən ki, qəpik əvvəlcə cazibə qüvvəsinə qalib gəlir, lakin çox keçmədən məğlub olaraq yenidən ovucunun içinə düşür. eyni mexanizma kainatda da keçərlidir.

2. #1 cavab üçün sağol amma mənim sualımın cavabını yazmamısan.

3. yazmamışam? istədiyin şeyi bir az aça bilərsən?

4. müəyyən yerdən sonra cazibə qüvvəsi itələmə qüvvəsinə çevrilir. bunun səbəbini soruşuram.
məsələn bir göy cismi yolunu azıb hansısa bir planetin ya yanından keçir, ya da o planetlə toqquşur. təbii ki burda 3-cü cismin də cazibə qüvvəsinin təsiri ola bilər.

atomlar səviyyəsində baxdıqda atomlar bir-birinə toxunmurlar. bir-birini itələyirlər.

5. günəş o qədər böyükdür ki, ətrafındaki boşluq əyilir, bükülür. əgər bir cism yavaş sürətlə günəşə yaxınlaşsa günəşlə toqquşacaq. amma əgər dünya kimi bir cism müəyyən bir sürətlə günəşə yaxınlaşsa onunla toqquşmadan və ya uzaqlaşmadan ətrafında fırlanmağa başlayacaq. yox bir işıq fotonu kimi bir cism çox yüksək sürətlə günəşə yaxınlaşsa izlədiyi yol əyriləcək və günəşin yanından keçərək yoluna davam edəcək. bu ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin bizə anlatmağa çalışdığı şeydir. bütün cismlər kosmosu bükür və cismin kütləsi hansı böyüklükdədirsə ətrafındaki bükülmə də o qədər olur.
atomlara gəldikdə isə kvant dünyasında işlər fərqli cərəyan edir. amma yenə də başlıqdaki sualı başa düşmədim, üzrlü hesab elə -*

6. Çünki təsir əks təsirə bərabərdi -*