individuallıq

1. fərdilik, özünəməxsusluq, təkrarsızlıq* originallıq kimi tərcümə oluna biləcək söz. liberal-sosial cəmiyyət anlayışlarından tutmuş, fəlsəfəyə, psixologiyaya qədər müxtəlif sahələrdə bu sözə rast gəlmək olar. induksiya, ümumiləşdirmə etməyə çalışacam.
bildiyimiz kimi hər bir insan fərqlidir, təkrarsızdır, originaldır. 13 yaşında justin bieber dinləyən, hayat çok boktan deyən bütün ərgən qızları eyni kateqoriyaya aid edə bilərsiniz. danışdırdıqda hamısı eyni zibilmiş kimi gələ bilər. amma şüphəsiz ki, hamısında yalnız özlərinə məxsus, onları kateqoriyanın digər üzvlərindən fərqləndirən kiçik və ya böyük bir detal var. bu detal hər şeydə ola bilər. ola bilsin ailələri fərqlidir* ki mütləq fərqlidir , müxtəlif vaxtda yetkinlik dövrünə keçiblər, bəlkə müxtəlif tip oğlanlara vurulublar. lap eyni tip bəyənsələr də müxtəlif hisslər keçirmiş ola bilərlər. oğlanların bunlara reaksiyası müxtəlif ola bilər, birinə justin bieber "hi" deyib, birinə yox* asdfgh və s. sözümün canı odur ki, ən tipik ərgənlər belə misilsizdirlər, originaldırlar.
bir başqa misal da zövq məsələsidir. məsələn musiqi zövqü. insanları rock dinləyən, muğam sevən, türk sevgi mahnılarını sevən və s. kimi qruplaşdırmaq olar. elə insan var mahnını introsuna görə seçir, eləsi var nəqarətinə görə. eləsi var baş solistin səsinin xordan ayrıldığı məqamlardan təsirlənir, eləsi var tam əksinə xorun solistə qoşulduğu anlarda tükləri biz-biz olur. bəziləri tempin ani olaraq tezləşməsini bəyənir və ya tam əksinə. bütün bunlardan hansına üstünlük verəcəyi, şəxsin yaşından, cinsiyyətindən, əhval-ruhiyyəsindən, böyüdüyü ortamdan, keçmiş xatirələrindən, bəlkə genotipindən, keçirdiyi hisslərdən və s. faktorlardan asılı ola bilər. bütün bu faktorların, şərtlərin iki insanda eyni olması ehtimalı sıfıra bərabərdir. diqqət edin, sıfıra yaxındır demədim, sıfıra bərabərdir dedim. bir atomda bütün kvant ədədləri üst-üstə düşən iki elektronun, "dönmə istiqamətlərinin" yəni spin kvant ədədlərinin mütləq fərqli olması kimi. bu hadisə/fenomen/zad mənə təbiətin ən fundamental qanunlarından biri imiş kimi gəlir. heç bir şeyin təkrarı ola bilməz. hər şey ən az bir kriteriyaya görə digərlərindən fərqlənir və beləliklə hər şey misilsizdir. başıma gələ biləcəkləri əvvəlcədən təsəvvürümdə canlandırdıqdan sonra həmişə təsəvvürümdəkindən fərqli bir şey ilə üzləşirəm. yəni yaşana biləcək ehtimallar da təkrarsızdır. bir dəfə düşündükdən sonra o artıq gerçəkləşmiş sayılır, təkrarı olmur, fərqli bir şey olur. hərdən fikirləşirəm ki, insanlar arzuladıqlarına, gələcək həyatlarının xəyallarını qurduqlarına görə istədikləri həyatlara sahib ola bilmirlər. xəyalları heçvaxt tamamilə gerçəkləşmir, hansısa detal fərqli olur. tək sevindirici cəhət odur ki, xəyallarımız da individualdır, misilsizdir, təkrar oluna bilməzlər.

2. yaşadığın hər insanın sənin xarakterinə və yaşamına çox xırda belə olsa təsir (müsbət və mənfi) etdiyini nəzərə alsaq individual olaraq özünü qoruyub saxlaya bilmək asan deyil və bəzən insanlar bunun başını buraxırlar.
(baxma: comfortist)
məncə ən sadə otaq yoldaşının belə səni dəyişə biləcəyini düşünəndə, ara sıra öz xarakterin üçün lazım olanı etməlisən. kimlərinsə xoşuna gəlməyəcək deyə hansısa zərərsiz davranışından əl çəkməməlisən kimi. ya ailənə görə öz xarakterindən güzəştə getmək, nə qədər? nə qədər öldürə bilərsən əsl səni?
contrast hər şeydə və sənətin hər qolunda gözəl olduğu kimi məncə xarakterdə də vacib və maraqlıdır. arada özünün tərsinə getməlidir insan - mən getməyi sevirəm. sırf marağa heç etmədiyim şeyi edirəm ya da sosial mediada deyək ki etməyəcəyin nəyisə edir ya deyirsən ya insan içində. məqsədin çoxqollu ola bilər, özünü test etmək ya başqasının müşahidəsini və reaksiyasını. sarkastik nəsə deyib başa düşülməməkdən qorxmaq kimi. o qorxu dərəcən individuallığınla tərs mütənasibdir kimi görünmürmü sanki?
ya sırf qınadığın insanların etdiyini etmək bir gün və o çərçivədən baxmaq birdə məsələyə, birdə görürsən ki əslində çox da normal imiş sadəcə sən individual azadlığından illərdi güzəştə getdiyin üçünmü qınayırdın bu insanları? kənardan çox mu gülünc görünürmüşsən görəsən? sevinməlisənmi bu kiçik kəşfin üçün artıq bilirsən deyə yoxsa utanmalısanmı keçmiş sənə?

individuallıq xüsusi ilə indiki dünyada sosial media və hər insanın özünü bütün çılpaqlığı ilə ortaya qoyması bir çox insana overdose gələ bilər həddindən artıq, ama mühakiməni dayandırıb anlamağa başlayanda mindblowing dərəcədə anlayışlı olmağa başlayırsan və qarşı tərəfə əslində sənin tərsin olmasına baxmayaraq nəzakətli davrananda o inanlar özləri də yaxşı mənada çaşırlar.
dediyim kimi hamı üçün deyil, hamının mədəsi qaldırmaya bilər başqalarının individuallığını, əsas da özləri və hissləri hələ də qəfəs içində olan insanlar üçün.

o gün sözlükdə ya netflixdə kimsə dedi dialoqda, ya da joe rogan deyirdi, bir homoseskual haqqında hetero belə deyirdi "biz illərdir özümüzü axtarırdıq, ama bu adam illərdir onsuzda bildiyi və tapdığı özü üçün mübarizə aparırmış"
güclü ifadədədir.
həyatda ya hamının əyri baxdığı xarakterinin budaqlarını kəsəcəksən ya da izolyasiyaya dözümlü olacaq qədər hər şeyi siktir edib özün kimi olanları tapana qədər özün üçün savaşacaqsan. və sənin kimi düşünənləri tapdığın andakı sevincin qurbanlarının mükafatı olacaq. bir gün kimsələr sənin hər deyilənə sırf özünü xoş satmamaq üçün "hə" demədiyinin fərqinə varacaq.

hər nə qədər indiki dünyada individuallığı yarısı səhv başa düşüb hər xoşa gəlməz xarakterlərini ortaya qoysa da - hansı ki sonda tamamilə cəmiyyət ilə olan yazılmamış müqavilən pozulur və sən əslində uduzursan - oyunu yaxşı oynayanlar sonda həmişə qalib gəlirlər.

individuallıq

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!