kant fəlsəfəsi

1. azərbaycanlıların sevmədiyi fəlsəfə.

2. Kant həm epistomoloji həm də əxlaq fəlsəfəsinə böyük bir iz buraxıb. Əxlaq fəlsəfəsini yazacam mən. Əxlaq metafizikası pratik ağıl və əxlaq prinsipləri ilə əlaqəlidir. bunu yazmaqda məqsədim odur ki, epistomoloji fəlsəfəsində teorik ağıla toxunur ayrı olduğu bilinsin. Pratik ağıl sentetik a priori deyil, tapşırıq və öhdəliklərlə bağlıdır. bu prinsiplər də inancın məcburi şərtləridir. Kant`ın ortaya atdığı əxlaq fəlsəfəsi məcburi olduğu üçün universal qəbul edilməlidir və onu digər əxlaq filosoflarından ayıran ən böyük özəlliyi sadəcə ağla baş vurması, emosiaları küçümsəməsidir. Kant`a görə ondan əvvəlki əxlaq filosofları emosialara baş vuraraq əxlaqı subyektiv meyl olaraq görürdülər. Lakin əxlaq obyektiv və universal olmalıdır. əxlaq prinsipləri dəyişməzdir və pratik ağlın təbiətində olduğu üçün bütün rasyonal varlıqlar üçün keçərlidir. iradənin qərarları iki cürdür.
1)Fərziyyəvi: Sadəcə bəlirli əmrlərlə maraqlananlar üçündür. Siyasətlə maraqlanmaq istəyirsənsə heç kəsin səni tanımadığı şəhərə köç. Buradakı əmr sadəcə siyasətlə maraqlananlar üçün keçərlidir. 2) qəti: Əxlaq prinsipləri bütün insanları əhatə etdiyi üçün fərd harada və necə olmasına baxmayaraq tapşırığı(Kant`ın əxlaqı) yerinə yetirməlidir. Örnək olaraq faydacılıq sadəcə bəlirli insanı əhatə etdiyi üçün fərziyyəvidir və subyektivdir. Ona görə sadəcə tapşırıq uğruna edilən davranış Kant`a görə doğru və yaxşıdır. iki növ tapşırıq var: Tapşırıq uğruna və tapşırığa uyğun. Əgər bir insan yaxşılığı mənfəət güdərək edirsə bu tapşırığa uyğundur.
Kant bu əxlaq fəlsəfəsini idealist olduğu üçün Tanrı və ölümsüzlüklə bağlayır. Deməli bir insan sadəcə Tapşırıq uğruna hərəkət edib, xoşbəxt ola bilməyəcəksə bu onun bədbəxt şəkildə yaşamağına gətirəcək. Problem də burada idi zatən. Necə həm xoşbəxt həm də əxlaqlı ola bilərəm? buradan da tanrı və ölümsüzlük girir ortaya. insanlar sadəcə bir yaradıcının olduğu fikrini qəbul edərək yaxşılıqların boşuna getmədiyini düşünüb xoşbəxt ola bilərlər.
Anlayanlar bunun yarımçıq olduğunun və bir yerə bağlanmayacağının fərqinə vardı zatən. Hegel və kierkegaard teist olsalar belə kant`ın əxlaqına sərt tənqidlər gətirirlər.

kant fəlsəfəsi

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!