+12 əjdaha
1. ağciyərlərin iltihabının digər bir adı. xalq arasında sətəlcəm olaraq da tanınan bir xəstəlikdir.hər il dünya əhalisinin təxminən 450 milyonu bu xəstəliyə tutulur ki, bunlardan 7 milyonu tələf olur. franz liszt, luciano pavarotti, lev tolstoy, freddie mercury, james brown kimi bir çox tanınmış şəxsiyyət məhz bu xəstəliyin qurbanı olmuşdur. digər xəstəliklərlə müqayisədə daha xüsusi və ciddi yanaşılan bir xəstəlikdir, belə ki ümumdünya səhiyyə təşkilatı (üst) 12 noyabrı beynəlxalq pnevmoniya günü təyin etmişdir.
əsasən bakteriyalar, viruslar bəzən isə autoimmun proses və ya dərmanlara reaksiya olaraq rast gəlinən bir xəstəlikdir. xəstəliyi törədən bakteriyalara əsasən streptococcus pneumonia, haemophilus influenzae, chlamydophila pneumoniae, staphylococcus aureus, legionella pneumophila kimi geniş yayılmış mikroorqanizmlər aiddir; xəstəlik törədən viruslara isə sitomeqalovirus, herpes simplex virus, hantavirus, koronavirus və s. aiddir ki, xəstəliyin viral etiologiyalı olması nadir hallarda rast gəlinir. qızılca, qrip, göy öskürək kimi bir çox xəstəlik pnevmoniyanın yaranmasında böyük rol oynaya bilər.
xəstəlik zamanı yüksək temperatur, döş qəfəsində ağrı, ağır öskürək, tənəffüs çətinləşməsi, halsızlıq
və s. rast gəlinir. xəstədə müayinə zamanı taxikardiya (ürək vurğusunun tezləşməsi), hipotoniya (təzyiq düşməsi) müşahidə oluna bilər. pnevmoniyanın krupoz, ocaqlı, interstitial kimi kliniki formaları vardır.
xəstəliyin diaqnostikası üçün kliniki anamnez, döş qəfəsinin rentgenoqrafiyası, auskultasiyası (steteskopla dinlənməsi), törədicinin təyini üçün bəlğəmin kulturasının alınması vacib tədbirlərdir.
xəstəliyin müalicəsi xəstəliyin etiologiyasından asılı olaraq fərqli taktikalarla aparıla bilər. bakterial mənşəli pnevmoniyalarda antibiotik terapiyası (məs. amoksisillin, doksisillin və s.), viral pnevmoniyalarda antiviral terapiya (məs. rimantadin, amantadin və s.) istifadə olunur.
xətəlik aşkar olunduğu vaxtdan etibarən xəstə həyat tərzini dəyişdirərək xəstəliyin ağırlıq dərəcəsində asılı olaraq yataq rejiminə keçməli və ya hospitalizasiya olunmalı, siqaret və alkoqollu içkilərin qəbulunu məhdudlaşdırmalı, soyuq mühitdən və qidalardan uzaqlaşmalıdır.