1. bu cəmiyyət 16. yüz ildə almaniya "da ortaya çıxmışdır. qurucusu, bəzilərinə görə isveçrəli kimyaçı paracelsus və ya həqiqətən yaşayıb yaşamadığı bilinməyən kabalist ,simyacı,okultist christian rozenkreutz adlı biridir. bu halda ya cəmiyyət adını qurucusundan aldı, ya da cəmiyyətin adı taxma ad üçün istifadə edilmişdir (r. ç = rose-croix, rosy cross, gül xaç). rosenkreutz və ya qısaca r. ç 14-cü əsrlərində gənc yaşda yetim qalaraq bir monastırda yetişmiş, orada yaxşı bir təhsil alaraq latın və grekçe öyrəib. bu təşkilat 17. yüz ildə fransa və ingiltərə "ni də əhatə edən geniş bir sahəyə yayılmağı bacarıb. ilk baxışda həm lojalar, həm də dərəcələr baxımından masonluqla böyük bənzərliklər göstərməkdədir. gül-xaç cəmiyyətinin üzvləri kainatın və həyatın sirlərini hermetizm və kabala kimi tətbiqlərlə öyrənməyə çalışırlar. masonlugun demək olar ki,hər ritinde olan "gül-xaç cəngavəri" dərəcəsi səbəbiylə, fikri masonluğun gül-haçlardan qaynaqlandığı irəli sürülüb. belə ki, ingiltərə "dəki ilk fikri masonlar arasından bəzilərinin eyni zamanda gül-xaç təşkilatına üzv olduqlarının bilinməsi, birbaşa bir əlaqənin dəlili olaraq təqdim edilmişdir. bəzi tətqiqatçılar masonluğun, gül-xaç "larin ingiltərə" də qurduqları lojalardan biri olduğunu bildirirlər.
insanlığın təkamülündə,tarixində rol oynayan bir çox məşhur şəxslər bu cəmiyyətin üzvü olub.hətta dante məşhur ilahi komediyasında yazılarını alegorik bənzətmələrlə kabbaladan istifadə edərək xristiyan dogmalarına karşı yazdığı bilinir.
simvol olaraq, -isa'nın yerine- beş yarpaqlı qırmızı gül olan bir xaç istifadə edirlər.
"qədim kelt tanrıları irlandiya xristian folklorunda necə pərilərə çevrilmişsə, iran, misir, babil və hind tanrıları da, islam xalq inancında cinlərə çevriliblər." " arkon daraul.