cəmal qaşıqçı

1. Keçən ilin bu günü Səudiyyə Ərəbistanının Türkiyədəki səfirliyinə hiyləgərcəsinə dəvət olunub vəhşicəsinə, murdarcasına - orqanları paramparça edilib, əti sümüyündən ayrılmış şəkildə öldürülmüş jurnalist.

Əsas da 2017 və 2018-ci illərdə istər Trump, istərsə də Səudiyyə Ərəbistanına müxalif məqalələr yazdı, çıxışlar etdi. Səudiyyədəkk Qadın hüquqlarının məhdudlaşdırılmasını kəskin tənqid etdi. Bu da despotik bir dövlət tərəfindən xoş qarşılanmazdı təbii ki də. Buna görə də bu yola əl atıldı

Cinayətkarlar hələ də tapılmayıb. Böyük dövlətlərin heç biri buna görə ciddi reaksiya vermədi. Əlbəttə müəyyən araşdırmalar aparıldı. Məsələn Türkiyə tərəfi səfirlikdəki səsyazılarını CiA, mi6 və digər kəşfiyyat idarələrinə göndərdi. Həmin səsyazılarından da Qaşıqçının səfirlikdə öldürüldüyü eşidilir. Ətraflı: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-49900257

Çox qəribədir ki, bu dəfə Qərb mediası dövlətlərə bu mövzuda verəcəyi qərarlarına təsir göstərə bilmədi, çox uğursuz oldu.

BMT insan Haqları Uca Komissiyası 101 səhifəlik hesabat yayımladı bunla bağlı. Və bunun əsas məsuliyyətini şəhzadə Məhəmməd bin Salmanın daşıdığını bəlirtdi. Amma nə qozunaye, nə vecinə insan haqları.

Dünyanın götü qaçıb da bildiyin. Okay, tarixdə belə türklər demiş "yargısız infaz"lar çox görmüşük. Amma müəyyən tədbirlər görülüb də həmişə. indiki dövrdəki kimi səssizlik içərisində bitmirdi belə cinayətlər. Düşünün, o tərəfdə Rusiya ingiltərədə Skripalları zəhərləyir, silah yoxlamaq üçün təyyarəni vurar, bu biri tərəfdə Çin interpol rəhbərini qaçırar, səudiyyə də səfirlikdə adam öldürər. Heç kim də heç nə etməz, qoyun kimi baxar. Necə bir dövrə düşdüyümüzü tuta bilməmişəm hələ oğraşdı

2. digər dövlətlərin, əsasən də qərbin, amerikanın bu hadisəyə göz yummasına bir neçə səbəb var. ilk olaraq diplomatik anlamda. Diplomatik yanaşsaq, hər bir ölkənin digər ölkələrdəki səfirlik və ya konsulluq ərazisi yerli ölkənin deyil, tabe olduğu ölkənin qanunları ilə idarə olunur və o ölkənin ərazisi kimi hesab olunur. Məsələn, səuddiyənin türkiyədəki səfirliyi diplomatik fəaliyyətini türkiyə qanunlarına görə nizamlamır, tam əksinə birbaşa Səuddiyə ərəbistanından əmr olunana tabedir. həm o ərazi diplomatik anlamda səudiyyə torpağı sayıldığından ordakı insanlar yalnız və yalnız öz hökümətlərinin qarşısında cavabdehdirlər. Ona görə, bu məsələdə nə qədər dəlil-sübut olsa da, təsir etmə mexanizmləri zəifdi. Düzdü, ölkənin adına və imicinə xələl gətirdi, amma birbaşa heç bir ölkə nəsə deyə bilmir. Digər bir məsələ isə, amerikanın bu məsələdə, ələxsus da trump-ın biganə qalması, ya da məsələyə bacardığı qədər yumşaq etiraz etməsi oldu. Səbəb isə sadə, hərbi ticarət. Səuddiyə amerikanın ən çox silah alan tərəfdaşıdı. heç kim, belə bir müttəfiqini itirmək istəməz, hələ, trump heç istəməz. Səudiyyə 450 milyard dollarlıq silah alacağına söz verib, heç kim belə bir müttəfiqini itirmək əlbəttə istəməz. Olmasın, bir Khashoggi, olsun lap 100 jurnalist. Önəmli olan puldu. heç kimə quru-quru demokratik dəyərlər, söz azadlığı lazım deyil. ona görə bu məsələdə tam kəskin mövqe yoxdu.
Sözsüz ki, bu cinayət ən çox Muhəmməd bin salmanın, qısa adı ilə mbn, imicinə neqativ təsir elədi. səudiyyənin yeni şahzadəsi seçiləndə, qərbdə yeni ümid ışarmışdı ki, aha deyəsən, nəsə gözləməyə dəyər. hətta angela merkel belə mbn səudiyyədə öz sarayında görüşünə getmişdi. insafən, o da ilk əvvəl pis başlamamışdı, islahatlar falan gəlirdi ki, birdən bu hadisə oldu. indi də adının qısaltması "muhammed bone saw" deyə istifadə edirlər.

cəmal qaşıqçı

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!