bugün wiki təsadüfi son
sözaltı sözlük
məsləhət postlar mesaj Profil

...

annan planı

| siyasət
265 | 1 | 7

əjdahalar  googlla
ərəb baharı - şimali kipr türk respublikası -

    Yalnız deyilsən!

    Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.

    Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.

    1. birləşmiş millətlər təşkilatının baş katibi olmuş kofi annan tərəfindən təqdim edilən, kipr probleminin federativ respublika qurulması çərçivəsində həll edilməsinə yol göstərən plandır. 1999-cu ildə keçirilən helsinki konfransında Türkiyənin və kiprin Avropa ittifaqına üzvlük müraciətlərinin qəbul edilməsi planın ortaya çıxmasında böyük önəmə sahib olmuşdur. 1999-dan 2002-ci ilə kimi hər il kofi annan türk və yunan tərəfləri ilə görüşlər aparsa da, tərəflərin uzlaşmaya meyilli olmaması barışmanın qarşısında böyük maneə olaraq qalırdı. 2002-ci il 3 noyabr tarixində Türkiyədə keçirilən parlament seçkilərində Ərdoğan rəhbərliyindəki adalet ve kalkınma partisinin başa gəlməsi ilə müzakirələrdə yeni səhifə açılmış oldu. Qələbədən 8 gün sonra kofi annan hazırladığı "annan planı"nı tərəflərə təqdim etdi. Plana əsasən, şktr və ckyr ləğv edilir, kipr Türk dövlətikipr Yunan dövləti adı ilə birləşmiş kipr federativ respublikası yaradılırdı. Plan adadakı ingilis bazalarına aid edilmirdi, onlar varlığını burada davam etdirəcəkdi. Türkiyə ittifaqa üzv olana qədər adada Yunanıstan və Türkiyə əsgərləri azaldılmış kvotada saxlanılacaqdı, sonra isə hər iki ölkənin ordusu adadan çıxarılacaqdı. Avropa ittifaqı yunan tərəfini ölkəni birliyə daxil etmək, türk tərəfini isə Avropa ittifaqı vətəndaşı olma sözü ilə plana təşviq edirdi. Bu quruluşla Avropa ittifaqına daxil ediləcək olan kipr federativ respublikası Türkiyənin də ittifaqa daxil olması üçün çox böyük fürsətə çevrilirdi.

    Buna baxmayaraq, 1974-cü ildə baş verən kipr sülh hərəkatının əsas aktyorları - necmettin erbakan, bülent ecevit, şimali kipr Türk respublikasının ilk prezidenti Rauf denktaş bu plana qarşı çıxmış, adada Türkiyə vəsatətini bitirəcəyi, hazırkı status-kvoda türklərin idarəsində olan torpaqların bir hissəsinin yunan idarəsinə veriləcəyi link və aralıq dənizindəki yataqlardan Türkiyənin əl çəkdirilməsi ilə nəticələnəcəyini deyirdilər. Akp hökuməti isə israrla bu planın gerçəkləşdirilməsi üçün çalışırdı. 2004-cü ilə qədər olan ilkin versiyasına nəzərən bir neçə dəfə dəyişmiş və son halı ilə bağlı sonuncu iclas 29 mart 2004-cü ildə isveçrənin Bürgenstock qəsəbəsində kofi annanın dəvəti ilə keçirilmişdi. 31 martda isə planın əlavələri ilə 9000 səhifəyə çatan yekun halı ictimaiyyətə qəbul edildi. Növbədə isə bunun adanın əhalisi tərəfindən qəbul edilib-edilməyəcəyini görmək idi. Bunun üçün 24 aprel 2004-cü il tarixində hər iki tərəfdə referendum təşkil edildi, türklər 64.9% ilə "bəli" deyərkən (referendum kampaniyasında yes be annem devizi meydana çıxmışdı hətta), yunan tərəfi 75.8% ilə "xeyr" cavabını verdi və ümumi hesablama əsasında 66.7% səslə referendum qəbul edilmədi. Beləcə kipr adasında iki xalqı barışıq masasına əyləşdirməyə ən yaxın layihə olan annan planı tarixə çevrildi.

    Referendumdan xeyr nəticəsinin çıxmasına rəğmən bir həftə sonra kipr respublikası de-yure bütün torpaqları ilə Avropa ittifaqına daxil edildi, bu qərarın şimal idarəsində qalan türklərə şamil olunmayacağı elan olundu. Əslində, bu qərar planın əsl məqsədinin elə planın əleyhdarlarının dediyi kimi olduğunu gün üzünə çıxarmışdı.


üzv ol
Modalı bağla





...