1. *sigmund freud*in 1921-ci ildə yayımladığı, əsasən kütlə pisixologiyası və eqonu təhlil etdiyi kitabı.
Freud kitabında *gustave le bon*un *kütlə psixologiyası* haqqında yazdığı "*psychologie des foules*" kitabı üzərindən xeyli alıntılar götürərək təhlillər edib. əsasən insanın kütlə, müəyyən bir qrup daxilində davranışı, onlarən analiz və izahı, kütlənin insan psixologiyasına təsiri və s. ön plandadır.
kitabda terminologiya biraz çox olduğundan oxuduqca hamısını araşdırırdım, səhifə sayısı az olsa da vaxtımı aldı oxuyub bitirmək. yenə də, dili qəliz olsa da öyrəniləcəkeylər çoxdur içində. düzü, razılaşmadığım fikirlər də oldu, amma fikrimcə, kütlə psixologiyası heç də pis təsvir edilməyib. Sadəcə olaraq, yazarın hər şeyi libido və egoya bağlaması məndə qıcıq yaratdı.

freud belə izah edir ki, insanlar müəyyən bir kollektivə daxil olduqda daha rahat olurlar çünki özləri kimi düşünən biriləri var yanlarında, fikirlərinə qarşı çıxan birisi olduqda ona qarşı tək yox, qrup şəklində etiraz edirlər. Artıq şəxsi duyğu və hisslər də qrupun istəyinə, tələbinə görə formalaşır və fərd bundan xoş olur. çünki özü kimilərin olduğunu bilmək rahatladır onu.

Kitabda həddindən çox dərinlik və mövzulara toxunulub. Kütlə psixologiyası haqqında nələrsə öyrənmək istəsəz, maraqlıdır.

(baxma: Group Psychology and the Analysis of the Ego)