1. bir fikrin doğruluğu haqda mühakimə apararkən, bu mühakiməni əvvəlcədən arzuolunan nəticəni ortaya qoyacaq şəkildə yeritmək. Buna bir növ "biased reasoning", qeyri-obyektiv, fərdin mühakimədən əvvəlki inanclarını, istəklərini doğrulayacaq şəkildə düşünmək kimi baxa bilərik. Misal üçün, mütəmadi başınız ağrıyır və təbii olaraq bunun səbəbləri haqda düşünürsünüz. Özünüz haqda inanmaq istədiyiniz əsas şey sağlam olmağınızdırsa, hansısa xəstəlik ehtimalını tamamilə gözardı edib, baş ağrısını havadan, keçici bir səbəbə yoza bilərsiniz. Səbəbləri araşdırdınızı sansanız da, əslində mühakiməni istədiyiniz nəticəni əldə edəcək şəkildə apardınız.

Bu fenomeni imtahanlara hazırlaşanda çox yaşamış olduğumun təzə-təzə fərqinə vardım. imtahana hansı sualların düşə biləcəyini düşünərkən, yaxşı bilmədiyim mövzuların niyə düşməyəcəyi barədə səbəblər tapırdım və nəticədə onları oxumağa az vaxt ayırırdım. Bu iki örnəkdən görmək olar ki, motivated reasoning bizi baş verməsi daha ehtimal daxilində olan hadisələri götür-qoy eləməkdən uzaqlaşdıra bilir və nəticəsi də təəccübsüz şəkildə səmərəsiz hətta zərərli olur.

Bu konsept ilə tanış olduqdan sonra ətrafıma bir də baxdım və fərqinə vardım ki, insanların əksəriyyəti xəbəri olmadan bu cür mühakimələr aparır. Bir az da dəhşətə düşnüşdüm bunu düşünərkən, revelation kimi oldu sanki. intuitiv şəkildə bildiyin bir şeydi əslində insanların çox vaxt biased düşünməsi amma belə konseptləşdirilmiş şəkildə ortaya çıxanda fərqli cür baxırsan-*

motivated reasoning-dən doğan xətalara düşməmək üçün accuracy-motivated reasoning qabiliyyətimizi işə salmaq olar. Bu mühakimə tipində də əslində əvvəlcədən arzuolunan nəticə var, amma bu nəticə dəqiqlikdir (accuracy). Əslində yenə mühakimə aparmazdan əvvəl gəlmək istədiyimiz bir sonuç olur, amma bu sonucun təbiəti bizi avtomatik reallığa daha uyğun yarğılamağa təşviq edir.

Julia Galef "Scout Mindset" kitabında bu iki qavramı detallı şəkildə təsvir edir.