bayaq abbasqulu ağa bakıxanovun şərqi qafqazın tarixindən bəhs edən fars dilində qələmə aldığı, azərbaycan historioqrafiyasının əsasını qoyan əsər saymaq doğru olmasa da, hansı ki bizim tarixşünaslar sayır *, regionun tarixini özünəməxsus şəkildə ələ alan əsəri * məşhur gülüstani-irəmdə nadir şah əfşar zamanında azərbaycan bəylərbəylərinin və sərdarlarının kim olduğunu öyrənmək istəyəndə, müəllifin 1743-cü ildə irəvanda olduğunu qeyd etdiyi Azərbaycan sərdarı Aşur xan Əfşarın kimliyi diqqətimi çəkdi. Haqqında geniş məlumat əldə etmək istəyəndə əsası 1873-cü ildə qoyulan bu zadəgan ailə ilə əlaqəli olduğu, bu tarixdən etibarən bu ailə üzvlərinin sərdar Aşur xan Əfşara istinadən Aşurbəyov soyadından istifadə etdikləri məlum oldu. wikipedia'da qeyd olunana əsasən nadir şah pay torpaqları olaraq bakı ətrafındakı bəzi əraziləri - sabunçu, keşlə və zabratı xidmətləri və hünərləri müqabilində aşur xana bəxş edib. Türk əsilli əfşar boyuna mənsub olan aşur xan da öz tayfa üzvlərini bu yerlərə yerləşdirib. bu ailə üzvləri daha sonralar Bakı xanlığı zamanında da xüsusi imtiyaza malik olsalar da, Rus-iran müharibələri zamanı ruslara qarşı şahın vassalı olan xanın tərəfini müdafiə ediblər. iranın məğlubiyyətindən sonra, bu ailənin üzvlərinin bir qismi xan ilə birgə qacarların hökmü altında olan irana köç edib. Lap sonradan - 1873-cü ildə ailənin bəy nəslindən gəldiyi təsdiq olunub və geridə qalan mülklər bakıda qalan ailə üzvləri arasında bölünüb. Bakıda neft bumu yaşandığı zamanlar bu ailənin də sahib olduğu torpaqlarda neft aşkarlanıb və bəzi üzvləri neft milyonçusuna çevriliblər. azərbaycanda sovet hakimiyyətinin bərqərar olunmasından sonra ailə öz mülklərindən və sərvətlərindən məhrum olmalı, bəzi üzvləri isə kənar dövlətlərə qaçmalı olub.
ailənin mənim tanıdığım görkəmli üzvləri arasında məşhur tarixçi, 8 dil bilən şərqşünas alim, bakı və şirvanşahlar dövlətinin tarixi ilē bağlı yazdığı əsərləri ilə məşhurlaşan sara aşurbəyli və yer kürəsi xaricində bütün kosmos üzərində öz hökmranlığını elan etmiş asgardia kosmik krallığının qurucusu, eyni zamanda s-300, s-400, s-500 kimi kompleks hava hücumundan müdafiə sistemlərinin dizaynı və istehsalı ilə məşğul olan Almaz-Antey konstruktor bürosunun sabiq icraçı direktoru bakı doğumlu igor aşurbəyli var.
bala bəy aşurbəyovlar * ailəsi yeni ilin gəlişini qeyd edir, XX əsrin əvvəlləri
(bax: azərbaycan aristokratiyası)