bugün məsləhət təsadüfi
sözaltı sözlük
postlar Yoxlama mesaj

11 yazar | 21 başlıq | 27 entry
yenilə | gündəm

son entrylər 27 yeni entry
#sözaltı wiki (3218)


ağılda qalan reklam sitatları hərbi komissarlıq universitet qrup uşaqlarının whatsapp qrupu balıq bürcü yay istisi yekə baş şah ismayıl xətai lənət skinny fat kod iqtisadiyyatı vibe coding cursor gecəyə bir mahnı paylaş hechliyin_menasi məsləhətli online təhsil saytları dead ringers | kino azərbaycan imzası daşıyan startuplar yazarların paylaşmaq istədikləri mahnılar sözaltı günlük günün ən təsirli hadisəsi göydən 3 alma düşdü ədv geri al notebooklm mən kiməm vergi cursor azov modern monetary theory carpal tunnel sindromu beata beatrix








a theory of justice



facebook twitter əjdaha lazımdı izlə dostlar   mən   googlla
john rawls
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:

+4 əjdaha

1. XX əsrin ən önəmli siyasi filosoflarından biri olan John Rawls tərəfindən ortaya atılmış və hazırda da sosial elmlərdə geniş istifadə edilən ədalət anlayışı nəzəriyyəsidir.

Bu nəzəriyyəsində, Rawls ədaləti "justice as fairness" konsepsiyası ilə izah edir və qruplaşdırsaq, bu konseptin iki əsas prinsipini gözləyən cəmiyyəti aşağıdakı qaydada izah edir:

1- Hər bir şəxs üçün bərabər əsas azadlıqlara sahib olma hüququ təmin edilir;
2- Sosial və iqtisadi bərabərsizlik "ən az imtiyazlıların ən böyük fayda əldə etməsini" və "imkanların bərabərliyi prinsipinin gözlənilməsini" təmin edəcək şəkildə təşkil edilir.

Rawls'a görə bu, ən ədalətli cəmiyyətdir və "orijinal vəziyyətdə" (heç bir cəmiyyətin olmadığı 0 vəziyyətində) hər bir insan bu, cəmiyyəti seçərdi. Bu fikrini sübut etmək üçün o, növbəti abstrakt sosial eksperimenti təklif edir: Təsəvvür edək ki, biz orijinal vəziyyətdə, yəni cəhalət pərdəsinin ("veil of ignorance") arxasındayıq. Bu pərdənin arxasında özümüzə aid heç bir məlumata malik deyilik, yəni dilimizin, inancımızın, cinsimizin, seksual oriyentasiyamızın, dəri rəngimizin, sosial rifah vəziyyətimizin necə olacağını bilmirik. Yalnız cəhalət pərdəsi qalxdıqdan sonra qadın və ya kişi, qaradərili və ya ağdərili, heteroseksual və ya homoseksual, kasıb və ya varlı olduğunumuzu öyrənəcəyik. Filosofun fikrinə görə belə orijinal vəziyyətdə bizə yaşayacağımız cəmiyyəti seçməyi təklif etsələr, biz ən imtiyazsız təbəqə olmaq ehtimalını nəzərə alaraq, həmin təbəqə üçün ən yüksək bərabərlik və fayda vəd edən cəmiyyəti seçəcəyik. Məsələn, hər hansı bir cəmiyyət varlılara 9, kasıblara 1 əmsalında ədalət təklif edirsə, digəri üçün isə bu, 6-4 şəklindədirsə, biz ən pis ehtimalda ən yaxşı yaşayacağımız təklif olan 6-4 versiyasını seçməyə daha meyilli olacağıq. (Bu misal ən sadə variantdır, təbii ki, cəmiyyət, hüquqlar, imkanlar daha kompleks anlayışlardır). Bu seçim bizim üçün ədalət anlayışını əmələ gətirir.

Bu nəzəriyyənin ən önəmli tərəfi insanlara ədalətə cəhalət pərdəsinin arxasından baxmalı olduqlarını göstərməsidir. Biz bu gün artıq imtiyazlı təbəqə (ağdərili, kişi və ya heteroseksual və ya normal gəlirli) olaraq doğulmuş ola bilərik, lakin ədalət, bərabər hüquqlar kimi məsələlər barədə qərar verərkən öz pozisiyamızdan deyil, ən imtiyazsız təbəqənin pozisiyasından məsələyə yanaşmalı (əgər mən X olaraq doğulmuş olsaydım, bu vəziyyət/cəmiyyəti ədalətli hesab edərdim mi?) və onlar üçün ən maksimal bərabərliyi/faydanı təmin etməliyik. Ən ədalətli cəmiyyətə və siyasi sistemə məhz bu şəkildə çatmaq mümkündür.



hamısını göstər

a theory of justice