+3 əjdaha
1. Siyasi gündəm mövzularından biri də may ayında imzalanması gözlənilən avropa birliyi ilə strateji tərəfdaşlıq müqaviləsidir. ilk öncə onu vurğulamaq lazımdır ki, Avropa birliyinin üçüncü genişlənmə dalğası dönəmində hardasa 90-ların sonu 2000l-ərin əvvəllərində belə bir ideya ortalığa atıldı ki, avropa birliyini əhatə edən "ring of friends" yəni dostlar həlqəsi formalasdiracaq ölkələr ilə əməkdaşlıq yaradılsın. məqsəd sadə idi: hər hansı təhlükəni öncədən qarşılamaq və geosiyasi anlamda daha da içərilərə doğru irəliləməsinə yol verməmək. bura əsasən şərqi avropa, eyni zamanda köhnə post-sovet məkanı ölkələr daxil idi. Azərbaycanın avropa birliyi və şurası ilə sevdası, daha dogrusu flörtü də tam o dönəmlərə təsadüf edir. 1999-cu ildə hələ də müzakirə olunan strateji əməkdaşlığa başlanıldı. Həmişə cənubi qafqaz ölkələrinə eyni yanaşılıb, başqa sözlə, bu əməkdaşlıq gürcüstan və ermənistanla da paralel olaraq gedirdi. Avropa bizimlə əməkdaşlığa xüsusi maraqlıdı idi, çünki enerji təhlükəsizliyini təmin etməli idi və rusiyadan olan qaz və neft asılılığını minimuma endirməyə çalışırdı. Biz də əlbəttə ki, avropaya yaxınlaşmaq, qərb dəyərlərini mümkün qədər mənimsəmək istəyirdik. Bunun məntiqi nəticəsi olaraq, 2001-ci ildə avropa şurasının üzvü olduq. 2004-cü ildə isə avropa şərq tərəfdaşlığının (European eastern partnership) əsası qoyuldu. Burda incə məqam ondan ibarət idi ki, bu ölkələr heç bir halda avropa birliyinə üzv olmayacaq, gələcəkdə belə. bunu nə iqtidar, nə də müxalifət demir. Müxalifət heç demir, çünki bu kart üzərindən xalqdan xal qoparmaq istəyir və hər dəfə üzərinə basa-basa vurğulayır ki, biz avropa birliyinə üzv olmalıyıq, ya da maximum yaxınlaşmalıyıq (yaxınlaşmaq derken hocam, neyi kastetdiniz? estoniya ilə yerimizi dəyişəcəklər?) Elə indicə azər qasımlının bu barədə statusunu oxudum. Şəxs deyir ki "Hər iki tərəf müqavilə mətnini ictimaiyyətimiz üçün hələ də gizli saxlasa da, sazişin nədən imzalanmamasını əslində bilirik" Məni bir gic gülmək tutdu burda. ciddidən. bunlar zənn edirlər ki, sadəcə siyasi elmlə bunlar məşğul olurlar və ya xarici dil biləndə ölkədə ancaq özləridir. adicə vikipediyadan girib müqavilənin bəndlərini oxumaq olar. Hə, ola bilsin ki, bizim ölkə ilə olan razılaşmada bir iki bənddə zərif dəyişikliklər olsun, amma ümumi çərçivə eynidir. razılaşma özündə 35 bəndi ehtiva edir ki, bura nəqliyyatdan tutmuş səhiyyə, ticarət, gömrük, bir sözlə cəmiyyətin istənilən sahəsi daxildir. Və dəfələrlə bu sahələrin inkişafına avropa birliyi tərəfindən maddi yardım ayrılıb. indi isə gələk, niyə tərəfdaşlıq razılaşması imzalanmırdı. Birinci problem kimi ümumdünya ticarət təşkilatına üzv olmaq dayanır. daxildə razı olmayan qüvvələr monopolistlərdir. Heç kim rəqabətcil bazar mühüti istəməz, elə hazır özü yeyir də. Kim razı olar ki, ölkəyə gətirdiyi su qiymətinə bananı millətə kosmik qiymətə sırıyanda, mamed də o yandan ucuz qiymətə eyni əmtəəni təklif eləsin. Əlbəttə, heç kim. ikinci əngəl avroasiya ticarət ittifaqıdır. Bura köhnə mdb məkanı ölkələr daxildir. rusiya bu ittifaqla bir növ bu ölkərini nəzarətdə saxlayır. Avropa birliyi şərt qoyur ya biz ya onlar. Biz, əlbəttə avropadan yanayıq, amma rusiya bizi itirmək istəmir, yağlı tikəyik də, niyə itirsin ki.. 08.08.2008-də beş günlük gürcüstan müharibəsi zamanı hətta rusiya tanklarını bakı-ceyhan xəttinin düz üzərində saxlamışdı və ismarıcı da belli idi bəlli idi "ağıllı ol, vaxtın getsin!!" biz həmin dönəm bakı-ceyhan borusunu saxladıq məcburən, qayıtdıq köhnə route-a bakı-supsa xəttinə. nəticə olaraq da, saziş ertələndi. sonra bir dəfə yenə çexiyada prezidentlərin görüşü planlanmışdı, bu dəfə səhv etmirəmsə azi-dəki terror hadisəsi oldu. (ola bilsin burda yanılım, amma ölkədə dəqiq fövqəladə nəsə baş vermişdi ki, prezident və ya nümayəndəsi son anda səfəri təxirə saldı). yenə saziş imzalanmadı. Prezidentin son intervyusundakı vurğuladığı söz bizim daha balanlaşdırılmış siyasətimiz yoxdur, ancaq maraqlarımız var deməsi, ona işarədir ki, daha incəldiyi yerdən qopsun. Bütün bunları xalqdan gizlədib, bizim bildiyimiz var tipli sehirli sözlər deməklə müxalifət nə qədər primitiv siyasi təfəkkürə malik olduğunu gözlər önünə sərir. Ola bilər, bunları prezident deməsin, deməməlidir də, çünki dövlətlər arasında problem(lər)ə gətirib çıxara bilər. Amma, sən deməlisən, məlumatlandırmalısan milləti, sadə xalq da agah olsun...Və bütün bunlar sadəcə unidə bir mühazirənin məhsuludur.