+7 əjdaha
1. 1808-ci ildə anadan olmuş, Hollandiya Kralı Louisin oğlu Bonapart ailəsinin Napalyon adlı üçüncü nümayəndəsidir. 1848-1852-ci illər arasında Fransa Prezidenti, 1852-1871-ci illərdə isə Fransa Imperatoru olmuşdur.Həyatının çox hissəsini Isveçrə və Britaniyada yaşamış, Italiyada Kalbonari hərəkatında iştirak etmiş, Fransa Kralına qarşı çevriliş təşəbbüsündən ötürü sürgün edilmiş və sonradan ömürlük həbsə məhkum edilmişdir.
1848-ci il fransız çevrilişi ilə birlikdə Fransaya gələn Napalyon əmisi I Napalyonun adından istifadə edərək populyarlaşmış və Prezident seçkilərində qalib olmuşdu. Ancaq Napalyonun məqsədi Prezident qalmaq deyildi. O əmisi kimi Imperator olmaq istəyirdi və ölkədəki muhafizəkarların onu Imperator adlandırması bu istəyini qabardırdı.
Prezident seçildikdən sonra tezliklə anti-demokratik qərarlar verib seçkilərdə iştirakı məhdudlaşdırdı. Daha sonra bütün ölkəni gəzərək özünə Imperator dedirtti və istədiyi abu-havanı yaradandan sonra 1852-ci ildə hərbi çevriliş edərək Parlamenti xalqın iradəsinə qarşı çıxmaqla günahlandırdı və özünü Imperator elan etdi.
Bundan sonraki Imperatorluq dövrü boyunca Napalyon Korsikalı olmağın da təsiri ilə Italiyanın milli birliyinin yaradılması və öz populyarlığının saxlanmasına çalışdı.
Sardinya-Piedmont Baş naziri ilə görüşərək ona Italiyanın birləşdirilməsi yönündə söz verdi. Birinci Italyan qurtuluş muharibəsində bu sözünü doğrultmaq üçün Avstriyaya qarşı Sardiniya yanında muharibəyə qoşuldu. Ancaq italyanlara verdiyi sözünü tam yeridə yetirməyib muharibənin ortasında Avatriya ilə gizli bir müqavilə imzalamış və Lombardiyanın Sardinyaya verilməsini təsdiqləsə də Venetsiya və Tirolun Avatriyada qalmasına səbəb olmuşdu. Bu da onun Italiyadakı populyarlığı demək olar ki tamamilə sıfırladı.
Kırım muharibəsində Osmanlı dövlətinin yanında yer alan Napalyon bununla Rusiya ilə olan əlaqələrini zədələdi. Rumuniya milli birliyinin yaradılmasında Rusiya tərəfli hərəkət edərək aranı düzəltmək istəsə də polyak inqilabında polyaklara dəstək olaraq olan-qalan simpatiyanı da məhv etdi. Bu vəsilə ilə Prusiya-Rusiya yaxınlaşmasına səbəb oldu. (Hansı ki bu Almaniyanın birləşdirilməsində Bismarca çox köməklik etdi və Napalyonun ən böyük səhflərindēn biri oldu.)
1861-ci ildə Ispaniya və Ingiltərə ilə birgə xarici borclarının faizini ödəməkdən imtina edən Meksikaya müdaxilə etdi. Ancaq məqsədinin yalnız borçların ödənişini təmin etmək yox həm də işğal olduğu başa düşüldükdə ingilislər və ispanlar muharibədən çıxdılar. Bundan sonra tək başına mübarizə aparan Napalyon 1867-ci ildə məğlubiyyətini qəbul edərək Meksikadan fransız qoşunlarını çıxartdı.
Meksika savaşı ərəfəsində cəmi 6 ay çəkən Avstriya-Prusiya muharibəsində Imperatriçə və Baş Nazirin təkidlərinə baxmayaraq müdaxilə etməmiş və Şimali Alman Konfederasiyasının yaranmasına göz yummuşdu.
1870-ci ildə Ispaniyada baş verən bir sülalə dəyişlikliyi Napalyonun sonu oldu.
Belə ki; alman Hohenzollern sülaləsi Ispaniyada hakimiyyətə gəlmək üzrə dəvət olunmuşdu. Ancaq illər sonra daha yeni alman təhlükəsini qavrayan Napalyon bu dəyişikliyi sərt bir şəkildə qınadı hətda Almaniyanı təhqir etdi. Bu Cənubi Alman dövlətlərinin Fransaya qarşı olan simpatiyasını bitirdi və Bismarck bunu gördükdə Almaniyanın birləşdirilməsi üçün lazım olan son hadisənin də baş verdiyini görüb Fransanı muharibəyə cəlb etmək üçün Napalyonu qıcıqlandırmaya başladı və istəyi yerinə gəldi. 1870-ci ildə Fransa Almaniyaya muharibə elan etdi. Fransızlar bu muharibədə qələbə qazanacaqlarından çox əmindilər lakin muharibə onların fikirləşdiklərinin əksinə fəlakətlə nəticələndi. Sedan muharibəsində utancverici bir məğlubiyyətlə üzləşən Napalyon almanlara əsir düşdü və onun siyasi kariyerası burada sona çatdı. Zira Fransada yenidən Respublika elan edildi.
Əsirlikdən buraxıldıqdan sonra Ingiltərəyə sığındı və 1873-cü ildə Fransanın son Imperatoru vəfat etdi.