+8 əjdaha
1. Türkiyə universitetlərinə magistr üzrə qəbul haqqında danışacam. Öncəliklə türkiyədə oxumaq istəyirsizsə ixtisasınızı oradan hansı səviyyədə inkişaf etdiyinə diqqət etməyiniz lazımdı. Sonra isə magistranturanı tezlimi ya tezsizmi oxuyacaqsız onu qərarlaşdırmalısız. Tezli magistrantura 2 ildir və bitirdikdən sonra doktoranturaya vermək mümkündür. Tezsiz 1.5 ildir əsasən praktika yönümlüdür və bitirdikdən sonra doktoranturaya vermək qeyri-mümkündür. Diplomda tezli-tezsiz yazılmır lakin türkiyə təhsil sistemində o qeyd olunur. Deyək ki artıq hansı formatda oxuyacağınızı da seçdiniz geriyə qəbul şərtləri qaldı. Türkiyədə siz özəl və ya dövlət universitetlərində oxuya bilərsiz. Magistr özəllərdə çox bahadır, hələ ixtisasınız tibbi yönümlü gedirsə bahanın bahasıdır. Amma dövlətdə qiymətlər çox yaxşıdır. Mən dövlət üzrə təhsil almağı seçdim. Nəticədə ən böyük maneə ales və yds ballarımın olmamağı idi. Amma özəllərdə ales və yds tələbi yoxdur. Eyni zamanda dövlətlərdə tezsiz təhsildə də ales və yds tələbi olmur. Ales akademik lisansüstü eğitim sınavıdır. 100 sualdan ibarətdir ,50 türkçə 50 matematik sualı var. Ballar 3 hissəyə bölünərək verilir. Sözel, sayısal və eşit ağırlık. Əgər tibb ,kimya,iqtisadiyyat kimi bölmələrdə təhsil alırsızsa sayısalçısız. Əgər humanitar sahədirsə sözəlçi, əgər mənim kimi şansız olaraq sosial və tibbi ixtisas ikisi biryerdə gedirsə eşit ağırlıkdan bal almağınız lazımdır.Sayılsanda bal hesablanması matematik üzrə çox doğrular gəlməlidir. 0.75 bal 1 düzdən verirdilər əvvəllər. Sözəlçilər üçündə əsas bal hesablanması türkçədən gəlir 0.75 oradan verilir. Deyək ki siz ancaq matematik çox yazdınız türkçə az bal 0.75 ilə sayısala, 0.25 ilə türkçəyə gəlir. Eşit ağırlık isə 0.50 ilə hər ikisi amma guya. Guya deyirəm çünki 2020-ci ildən bəri puan sapması yəni hesablama məsələləri kənara çıxmalarla özünü göstərir. Çünki ösym hər il alesin formatını biraz daha dəyişir və anormallaşdırır. Mən alesə girdiyimdə matematik su kimi türkçə isə mübahisəli cavablarla dolu idi. Balım türkçəyə görə gözlədiyimdən aşağı gəldi amma ösym imtahan günü sualları və cavabları yayımladığında cavablarım əzbərimdə olduğuna görə indi topladığım baldan 9 baı daha yuxarı gəlməli idi. Və bu tək məndə yox bütün alesə girən hərkəsdə oldu. Ballar gözləniləndən çox aşağı gəldi. Nəysə , Aleslə bağlı ayrıca entyr yazacam.
Bir digər imtahan şərtləri olan yds və ya yökdil isə 80 sualdan ibarət olan səhv düzü aparmayan amma düzləri çox aşağı balla qiymətləndirən ingilis dili imtahanıdır. Yəbi siz bu imtahanda 60+ yazsanız balınız 50-60 arasında gəlir. Bir digər qəribə olan isə imtahan suallarıdır. Yökdil sosial, sözel və tıp bölümü olaraq bölünür. Rahat olan cəhəti girəcəyiniz bölməyə görə məqalələr oxuya bilərsiz sözləri əzbərləyə bilərsiz. Yds isə yökdildən daha çətindir. Çünki yds bütün sahələri özündə birləşdirir və əsla bilinən sözlərdən istifadə etmir. Gedir ancaq sinonimlərini istifadə edir. Paraqraf hissəsi isə başqa bir dərddi. Əgər ingilis diliniz çox zəifdirsə bu imtahan sizi çox yoracaq.
3cü gələn imtahan isə tys imtahanıdır. Türkçe yeterlilik sınavı olaraq bilinir və hər il müxtəlif universitetlər tərəfijdən təşkil olunur. Bu imtahana hər kefiniz istəyən universitetdə vermək sizə sərf etməyəcək. Çünki universitetlər digər universitetlərin tys imtahanını qəbul etmir. Yalnız yunus emre tərəfindən keçirilən tys imtahanı qəbul edilir. Tys imtahanı ieltsin türkçələşmiş variantıdır. Okuma dinleme yazma və konuşma olaraq 4 mərhələyə bölünür. Yunus emre bu il c2 səviyyəsini ləğv etdiyinə görə puanlarla bölgülərdə bu il cüzi olaraq dəyişdi. Əvvəllər 71-81 c1 idisə indi 60larda birşeylərə c1 verilib. işin sinir edən tərəfi 71 yığanda 90 yığanda c1 alır və universitetlər bala yox hərflərə baxır. Fərqiniz olmur deyək heçbir c1lərlə. B2 səviyyəsi qəbul edən çox az universitet olduğuna görə c1 səviyyə almaq lazımdır. Çətin deyil lakin çox asan da deyil. Əşi türkçədidə nə olacaq ki? Deyənlər çox oldu və bugün o kafayla imtahana girənlər b2lərə güclə çatdılar. imtahan okumada və dinləmədə məntiq üzərinə durur. Alesin türkçə paragraflarını arındırmayacaq şəkildədir. Yazma işin ən əziyyətli olan hissəsidir. 20 dəqiqəyə 25 dəqiqəyə müəyyön sayda sözlər yazmaq lazımdı. Və da də ilə kimi bağlayıcılar söz kimi sayılmır. Dənə dənə sözlər hesablanmır 1 cümlə seçilir o cümlə içərisindəki sözlər sayılır sonra absazlara görə hesablanır. iri iri yazmaq işinizə heç vaxt gəlməyəcək, boş yazmaq da gəlməyəcək. Yazma da məntiqi əlaqələr qurulmalıdı, sözlər düz yazılmalıdı, giriş gelişme sonuc mütləq qeyd edilməlidi. Eyni zamanda yazma 2 hissəyə ayrılır. Əməli yazı nümunələri və inşa olaraq. Çətin deyil amma kiçik nüasnlar çoxdur deyə 1 səhv vəya unutqanlıq sizdən bal silə bilər. Konuşma isə mənə görə ən rahatı idi çünki tam bal aldım . Təbii ki konuşmadan bal almaq o qədər asan gəlməsin. Otağa girdiyiniz andan etibarən bütün sözlər türkçə düzgün deyilməlidir. Mıkkıldayaraq danışmaq, ıı ,şey demək, nitqi yavaş ifadə etmək, siyasi dini mövzularda dikbaşlıq etmək balınızın kəsilməsi üçün əla səbəb olacaq. Konuşma konularıda asan orta çətin olur. Bəxtinizə hansı düşərsədi. Konuşma da ikicürdü, karşılıklı və sərbəst. Karşılıklı biraz rahat olur amma sərbəstdə 8 dəqiqə birşey haqqında danışmaq çox bezdirir adamı.
indi bütün imtahanları verdiniz və artıq sənəd qəbulu gəlirsə bilin ki bu imtahanlardan aldığınız balların tys xaric 50%i nəzərə alınacaq digər hissələr isə ortalamanız, mülakat və bilim sınavıdı. Ortalamanızı 75+ olması lazımdı. Mülakatda keçərli not tam almağınız sizin şansınızı qaldırır. Bilim sınavı isə dəhşəti vəhşət olan hissəsidir.