Əvvəla siqareti niyə tərgitməliyik?
1)Kənardan cool görsənmir. (kənd evindəki sobaya bənzəyir, bir tərəfdən yandırır, o biri tərəfdən tüstü çıxarır) Lap kiməsə görə cool görsənsin, amma gələ biləcək iyiyə görə yaxın durmaq istəməzsən. Hələ o saralmış dişlər..
2) Siqaretin müsbət cəhətinə "əsəbləri sakitləşdirir"deyir ya da "bir dənə çəksən, şair olursan "və s deyilir. Bunu deyənlərə Əlimdə kürək olsa, ağızlarının ortasına bir dənə vuraram. Bu şey kimidir:
Uşaq evdə xoşbəxt idi.Ana uşağını əyləncə mərkəzinə aparır.Uşaq yenə sevinir. evə gələndə məyus olur, ora yenə getmək istəyir.
Vəziyyətlə uyğunlaşdırsaq, sən əvvəl siqaret çəkəndə yenə həminki sən idin. Amma siqareti çəkəndən sonra özün daha tez əsəbləşirsən. (uşağın əyləncə mərkəzinə gedib qayıtması kimi)Yenə beyin onu istəyir,səndə təzyiq yaradır.(Uşaq əvvəl xoşbəxt olsa da indi gəzmək istəyir deyə beyin onu qəmgin hiss etdirir ki, ora yenidən get.)
Qısaca sizi sevindirən,qəmləndirən elə siqaretin özüdür.Sizdən nəsə alır ki,özünə möhtac edir.
3)Özünüzün mükəmməl versiyasından həm anatomik,həm də fizioloji cəhətdən(yaddaşın itməsi,ani əsəb,tez qıcıqlanmanın olması,tənəffüs xəstəliklərinə yoluxma ehtimalı 2 dəfə artır,ağciyər xərçənginə yoluxma ehtimalı normal insana görə 6-10 dəfə artır)uzaqsınız. Sanki indi siz nokiasınız, amma siqareti atdıqdan sonra qanınızda oksigen miqdarı artacaq , nəfəs ritminizin yaxşılaşacaq, xırıltılı nəfəsalma, sinədə boğulma, göynəmə aradan qalxacaq. Yorğunluğunuz əvvəlki kimi olmayacaq. tez yorulmayacaqsınız. Sonsuzluq problemi aradan qalxacaq. Dil və qoxu reseptorları düzələcək və s , yəni siz artıq özünüzün mükəmməl versiyasını tapacaq sanki bir xiaomi olacaqsınız.(ya da ən yaxşı nədirsə.)
4)Siqaretin tərkibi ilə iyrənin.
-Qurğuşun,nikel ( zəhərli maddə)
-Benzen ( zərərvericilərə qarşı dərman)
-Terebantin( nanəli siqaretdə) divara vurulan boya maddəsi
-Arsenik-siçan öldürən maddə
-kadmium-telefon batereyasindaki maddə
Formaldehid-mumyalayarkən
Aseton-dırnaq boyası
Ammonyak-gübrənin əsas maddəsi
Və s
Və yaxşı cəhətləri (aaa olmaz mı,gəlin baxaq.)
Anladıq artıq,zərərlidir,öldürür.Yaxşı,necə tərgidək?
1)O dəqiqə siqaretdən imtina etməyin. Yavaş-yavaş tərgidin. Əks halda infarkt riskiniz siqareti birdən kəsməyinizə görə artar. (Bu bir anda ananı baladan ayırmaq kimidir, gələcəkdə birdən olan bu ayrılığa ananın ürəyi dözməz. ) (baxma: belə misallar çəkmə ətim tökülür )
2)Siqaretin tərkibində olan nikotin pomidor suyunda var.Bananda da var.Tələbatınızın bir hissəsini onunla ödəməyə çalışın.
Siqaret istədikdə mixək(acıdır,zamanla siqaretdən əl çəkəcəksiniz.) və ya saqqız çeynəyin.
3)içkidən uzaq olun, o da onun yol yoldaşıdır. Meyvə şirələrinə yönəlin.
4)21 gün davam edin.Vərdiş halına gəlsin. Siqaret çəkənlərdən uzaq olun. Hər gün/həftə siqaret çəkmədikdə özünüzü mükafatlandıracağınızı deyin. (bu paltarı alacam və s) Başınızı şərtləndirərək aldadın. Siz ondan daha üstünsünüz. O sizi yox, siz onu(beyninizi) idarə edin.
Beləcə günləri yola verin.
"Axı elə siqaret çəkənlər var ,70 yaşına qədər falan yaşayır" deyənin üstündən traktorla keçmək istəyirəm.
Əvvəla onlar əvvəllər təmiz siqaret çəkiblər. indiki kimi deyil.
"Bahalılardan(əksərən təmiz) alaq?" Sualına cavab verməzdən əvvəl kalaşnikofu gətirib alnının ortasına bir dənə atəş açmaq istəyirəm. Hər nəysə, istər bahalı ,istər ucuz yolun sonu yol deyil. Nəyin temasıdır bu?Çəkmə də heç birini.
Unutmayın, bu yolun ortası sizə min-bir mənfini göz qabağında tutur. Amma sonunda başqa səbəbdən ölünməsə ağciyər xərçənginə tutulacaqsınız. O da metastaz verib sizi əldən-ayaqdan itirəcək, heç tualetə belə gedə bilməyəcəksiniz, yatağa bağlı yaşayacaqsınız. Gələn gedən həkim "sinirdir" deyib başınızı aldadacaq (bilməyəsiniz deyə(ailəyaxınlarından başqa)), sizi əbədi bir səyahətə doğru itələyəcəklər. (Gözümün önündə hər gün əriyən babamdan bunu bilirəm. Qorxuram, həmin sonluğu atam da yaşayar.)
Bonus: Piqmalion effektinə görə kənardan necə gözlənilirsinizsə elə də olacaq. Yəni başqalarına tərgidəcəyinizi deyin, onlar da sizdən bunu gözləsin və özünüzü təzyiq altında hiss edib siqaretə əvvəlki kimi meyil etməyəcəksiniz.
Bir də beyniniz "siqaret çəkək?" Sualına düşünmədən "yox" deyin. Bir müddət sonra bu sualı verməyi kəsəcək. Daha qapını döyməyəcək və özünüzə olumlamalar verin."Mən siqareti tərgidirəm,artıq əvvəlki kimi siqareti istəmirəm(təkrarlaya-təkrarlaya),hər keçən gün daha da özümü yaxşı hiss edirəm və s. Mənasız görünür.Ancaq beynimizdə nəyi çox təkrarlayırıqsa o olur.Məsələn: "Heç nə yaxşı getməyəcək" deməklə elə ona doğru meyil edirik, şüuraltı bunu reallığa çevirir.Şüuraltı həssasdır. Onu idarə edin. Belə, Özünüzdən muğayət olun. Allaha əmanət.
iradənizlə hər şeyin üstəsindən gələ bilərsiniz.
Düşünürəm ki, indiki dövrdə əksər ayrılığın səbəbi xatirələrin mesajlar üstünə qurulmasıdır. Belə münasibətlər nə qədər uzun olmasından asılı olmayaraq kövrəkdir, hər an qırıla bilər.tərəddüt etmədən ayrılaq deyər insan. Çünki arada reallığa dayalı emosional bağ formalaşmır.
Birini tərk etdiyində geriyə dönüb mesaj screenlerinden xatire oyatmağa çalışan dövrdür daha. Bir kliklə "Seni sevirem" sözü də, "ayrılaq" sözü de mesajda. Səsini eşidərkən gözünə baxmalı insan. Çünki ünsiyyətdə insanın üzünə baxaraq bunu söyləmək çətindir, çünki orada həqiqi emosional bağ var.
Digər tərəfdən:
Onlayn ünsiyyətdə vaxt var. Sözləri ölçüb-biçmək, ən yaxşı versiyanı seçmək, səhvləri düzəltmək mümkündür. Amma real ünsiyyətdə jestlər, mimikalar, səsin titrəməsi, susqunluqlar və gözlərdə gizlənən həqiqət var.
Üstəlik, onlayn elədir ki, saniyələr içində mesaj göndərib cavab almaq mümkün olduğu üçün insanlar səbirsizləşib. Əvvəllər insanlar görüşmək üçün vaxt ayırır, həyəcanla məktub gözləyirdilər. indi isə "seen" atmaq böyük problemlərə çevrilir.
Bu zəmanədə sevginin, dostluğun, ümumən insan əlaqələrinin dayanıqlı olması üçün insanlar yenidən üz-üzə qayıtmalıdır.
iş həlli üçün işgüzar iclas, emosional məsələlər üçün kafe, restoran və ya parkda görüşməkdən çəkinməyin. Üzləriniz baxışsın, profil şəkilləriniz deyil!
Coca-Cola şəkərsizdirsə, elə isə ona şirinlik verən nədir? Onun kanserogen maddə olması iddiaları nə dərəcə doğrudur? Niyə soyuq içiniz yazılır?
Aspartam- kimyəvi adı 1 metil aspartil-fenilalanindir. (Aspartat + fenil alanin amin turşusu)
ucuz, süni, az kalorili e951 kodlu kimyəvi maddə yaratmışlar.
Çay şəkərindən 180 dəfə şirindir. Bu o mənaya gəlir ki, əgər onlar kolanı aspartamla yox, eyni dadı şəkərlə vermək istəsələr daha çox şəkər sərf etməli olacaqlar. 1kq aspartam 250 kq şəkərə bərabərdir.
Bəli, sizin kolanız doğurdan da şəkərsizdir, amma ona bu şirinliyi verən aspartamdır.
onu 1965-ci ildə kimyagər ceyms m.şlatter yaratmış,O həmçinin 1980-ci ildə əkində həşəratları öldürmək üçün istifadə olunub. abş 1974-cü ildə onu təhlükəsiz hesab edərək istifadəyə vermişdir.
Sadəcə fenilketonuriya xəstələrinə xəbərdarlıq yazısı ilə verildi. Fenilalainin bir amin turşusudur. Onlar bu turşunu orqanlarında irsi xəstəliyə görə tam mənimsəyə bilmirlər. Xüsusi dozada mənimsəyə bilər. Aspartam da bədəndə fenilalaninə çevrilir. Ona görə qidada qəbul edərkən dozu nəzərə almalıdırlar.
Bu maddə 8 il araşdırıldı. Səlahiyyətlilər təhlükəsizliyini təsdiqlədi və normadan az dozada əhalinin istifadəsinə verdi.
Normada hər şəxs öz kq-ı hesabına 40 milliqram aspartam qəbul edə bilərmiş.
Farmokologiyada, şirniyyatlarda (şirniyyat sexlərində toz halında əlavə edirlər) ,Dietik yeməklərdə, diş məcunundan, saqqıza, marmalad, lokum, şəkərsiz dondurmaya, kalorisi az meyvə şirələrinə,yoqurtlara kimi 6000 müxtəlif məhsulda özünü göstərir.
Aspartam süni dadlandırıcıdır. Əgər bir qidanı davamlı olaraq qəbul edirsinizsə artıq bədəniniz o miqdarda aspartam istədiyindən sizi yenidən onu almağa təşviq edir.
Eyni zamanda asesülfam potasium kimi süni və sukraloz kimi təbii dadlandırıcılardan da istifadə olunur.
Sukraloz şəkərdən 600 qat daha dadlıdır. Amma zərərsizdir.
Coca-cola zero kalorisizdir, çünki qida tərkibli heç nəyi ehtiva etmir. Dadlandırıcı ilə doludur.
Aspartam içkiyə qar xartıltısı effekti verir və aludəçilik yaradır. O içkiyə qatılmazdan qabaq qızdırılır və tərkibində olan zərərli fenol birləşmələri ilə təhlükə saçır.
Kola içirsiniz və siz bəzən əvvəlki kimi olmadığınızı düşünürsünüz. Elə bunlar aspartamdan qaynaqlanır:
-əsəbilik
-piylənmə
-dəridə qaşıntılar
-alzheimer
-uşaqlarda əqli gerilik
- yuxusuzluq (eyni zamanda kofein də təsir edir.)
- bədən turşulaşması
- yaddaşsızlıq
-şəkər xəstəliyi
-depressiya
-psixiatrik problemlər
- yüksək qan təzyiqi
-hipertirodizm( qalxanabənzər vəzi problemi)
-qadınlarda uşaqlıq yolu xərçəngi
- ürək döyüntülərində anomaliya
-maddələr mübadiləsi pozulması (mədəaltı vəzi, yoğun bağırsaqdan və s qaynaqlı)kimi yüzlərcə xəstəliyin bünövrəsini qoyan zərərli amildir.
Buradakıların bəzilərini nevropsixofarmakologiya sahəsində öndə gələn dr. John olney təsdiqləmişdir. (Nevrotoksik təsirlər yaratdığını da qeyd etmişdir.)
aspartamın 40%-i aspartik turşudur. O da siniri oyandırır. 50%-i isə beyin üçün zərərli fenilalanin vardır. 10% metil alkoqol var.
Bəs xərçəng iddiası haradan gəldi?
Siçanlar və meymunlarda aparılan araşdırmalarda aspartam panik ataklar və beyin xərçənginə gətirib çıxardığı faktiki isbat olunub. Amma şirkətlər bunu yalanladı. Səlahiyyətçilər isə bu araşdırmanın əsassız olduğunu söylədilər. Əlbəttə, belə ucuz əldə edilən və şəkərdən dəfələrlə şirin, az kalorili bir maddədən necə imtina etsinlər.
Eyni zamanda italyalı araşdırmaçılar aspartamın siçanlar üzərində təsirində maddənin qanla keçən (irsi) lenfoma və lösəmilərə gətirib çıxartdığı gördü.
Və eyni nəticələrin insanlar üzərində əsassız olduğunu söyləyərək heç öz dediklərinə özlərinin inanmadığı bir qarşıdurma etdilər.
Özləri isə hər şeydən xəbərdardır.
Cola-ya soyuq için yazılır, çünki aspartam 30 dərəcədən sonra fenilalanin və sonrasında kansoregen formaldehidə çevrilir. Ona görə məcburi soyuq için yazırlar!!
Bu danışılanlar sizə adi gəlməsin.
Yaşamınızdan bir neçə insanları çıxararaq ruhi azadlıq tapa bilərsiniz. Eləcə də həyatınızdan alınma yeməkləri.. Çünki bu çökməkdə olan ekologiyada güclə yaşayan bədəninizə artıq yük verir, hətta ölümə aparır.
Edit: colanın tərkibində aromatizator deyərək aspartamın adı gizlənilib. Amma bəzi məhsullarda aydın görmək mümkündür.
19 dəqiqə sonra 19 yaşı tamam olacaq amma ayağını 18dən də çəkmək istəməyən yazar
Bundan əvvəlki 2 ad günündə də məzuna qalıb imtahana hazırlaşır deyə tortu üfürmək belə istəməmiş üfürsə də hər dəfə eyni arzunu tutmuş amma bu il o arzunu gerçəkləşdirmiş yazar, yeni hedeflərə, yeni nice xoş insanlarla tanışlığa<3 söz6 ailəsi ilə.. səni çox sevirəm
Mobbing ingilis dilindən gəlmiş mənası "bezdirici, yıldırıcı(yorucu)" deməkdir. Sözün mənası terminoloji olaraq, insanların iş münasibətlərində başqa şəxs və ya şəxslər tərəfindən özlərinə əsaslı psixoloji şiddət və ya zorbalıq olaraq gedir.
●Mobbinq olaraq qəbul edilməsi üçün faktorlar:
-iş yerində olmalıdır.
-qəsdli (bilərək) edilməlidir.
-Yuxarı təbəqələr aşağı təbəqədəkiləri ya da eyni təbəqədən insanlar edə bilər. (Sözlükdə biri sizi mənasız yerə umbaylayırsa ya da moderator və ya partizanın anlıq təkləməsinə və ya durduq yerə etirazına məruz qalırsınızsa bu mobbinqdir.)
-Təkrarlı şəkildə olmalıdır. (Məhkəməyə vermək üçün 6 ay təkrarlanmalı şəkildə müddət lazımdır.)
-Bezdirici, işdən uzaqlaşdırmaya gətirib çıxaracaq yorucu mühakəmənin olması.
● Mobbinq sayılan davranışlar:
- Başqasının sözünü kəsmək
-küsmək( iş içində problemlidir, sən fayl istəyərsən, qarşındakı otağı tərk edər ya da eşitməzliyə vurar ,beləliklə işdən nifrət edərsən.)
-yox sayılmaq
-ləqəb taxılması, uyğunsuz zarafatların edilməsi
-işin görülməsinə problem yaratmaq, danlamaq,motivasiya həvəsinin öldürülməsi
-öz işindən savayı başqa ayaq işlərinin verilməsi
-Taciz və ya təcavüz
-küçümsəmək
Siz bunu sadəcə bir ofis yerində təsəvvür etməyin. Təsəvvür edin, bir fəhləsiniz ya da usta , ev sahibi sizi saymır , qarşınıza bir çay belə qoymur, bu da mobbinqdir.
Ya da bir müəllimin hansısa şagirdi gözü götürməməsi də.
Sosial platformalarda kiməsə yönəlmiş etiraz və ya tənqidlər də həmçinin.Buna görə Cem Korkmaz intihar etmişdir. https://i.imgur.com/v5VJAgs.jpg
●Bəs mobbinq niyə edilir?
Bu həmin ölkədə aşılanmış sosial-iqtisadi dəyərlərə görə belədir. Son illərdə artan köçlər (kürtlərin türkiyədə məskunlaşması), yadlaşma, güclünün zəifi əzməsi və ya işçiyə çox yükün verilməsi aiddir.
●Mobbinqə görə işçilərin:
-yuxusu pozulur
-ağlamaq
-diqqət pozğunluğu
-təzyiqin yüksəlməsi
-mədə və bağırsaq pozğunluğu
-Həddindən çox yemək və ya arıqlamaq
-Depressiya
-Panika, ürək xəstəlikləri, intihara
meyillilik
-3 -cü nəfərə yönəlik şiddət
-Spirtli içki və ya dərmana aludəçilik
Əslində bunlar o qədər də yad deyil. Gündəlik həyatımızla əlaqələndirsək bir abituriyentə " sən x qrupluq deyilsən" deyəndə o abituriyent də fikirli yatır. Onun da heç nəyə iştahası qalmır. Test edəndə fikirləşər " görəsən haqlıdır?" Ya da ağlaya-ağlaya dərs oxuyar , ancaq müəlliməsi onu dəstəkləmir Və s , və s . Bunlar da mobbinqdir.
● Mobbinqə görə;
27% işçi istefa verir, 25%- i yenə də işə davam edir (bu gələcəkdə fəsadlara gətirib çıxaracaq.), 18% -i işdən çıxarılıb. 17% daha üst qurumlara şikayət vermişdir. Digər geridə qalan faizli şəxslər dolayı yolla ya istefa etmiş ya da işlərinə davam etmişlər.
Mobbinqə uğradığınızda səssiz qalmayın və bu barədə dəstək alın, əksi təqdirdə bu sinir sisteminizdə xəstəliklərə gətirib çıxaracaq, bir işlə dolanışığımı keçirim deyərkən həyatınızı bir neçə axmağa görə qılıncdan keçirməyin.
Bir az yarıdialoqlar deyim.Özünüz qiymətləndirin.
Note:Yarıdialoqlar məni əks etdirmir.
->Sən mənim qeyrətimsən.Olduğun evdə mənim adımı daşıyırsan.
Vursa da,söysə də,sakit dur,cavab vermə.
Hamısı gəldi gedərdi.Bu qapıdan çıxdın artığ evi unut.
->Vaxtında qızını döyməyən dizini döyər.
->Neyniyıcəksən,ay qız.Atova zəng elətdirəssəəən?yoxsa polisəəə?
->Səni öldürməyə nə var.50min polisə versəm ,bil,əbədi yoxsan.
->Po*uvu ye,otur oturduğun yerdə.Başımıza iş açma.
->Bah,bah,bah alim olacağe yoxsa üstümüzə qalmaq istəyirsən?!
->Qonşular pıçıldaşıre sənin bu özbaşınalığına.Hökmən çöldə gəzməlisən?
->Bu günə kimi mən pul gətirmişəm,sən kim olmusan ?
(Uşaq işləsin?Nəinki uşaq,heç qız böyüsə də işləməyə razı olmayacaq.Təkçə üzə vurmasa rahatdamıyacax.)
->az ,qudurma,otur oturduğun yerdə,bu dəqiqə salaram səni təpiyimin altına.
->Dedim sənə az danış(Bu mənə edilirdi ,12 yaşıma kimi heç nə haqqında fikir bildirəmmədim.Anaların o dəqiqə göz ağartması)
->Xanım ay xanııım,051 ..
->Öz şəklini qoyma
->Qızsan,səliqənə bax,sabah səni ər evinə aparsalar o dəyqə çölə atallar.
->Qohumlar nə deyər?
->Başqa ölkədə oxuyacaqmış.Bizimkinə it tüpürüff?Orda da bir dənə oğlan taparsan.Yaxşıdı ki?
->Qızıva fikir ver,evə gec gəlib.Məni biyabir etdirməyin.Bu gün axşam 10 da gəlib sabah qarnında bic doğub gələcək.
->Kişi işinə qarışma.
->Dedim işləməyəcəksən.
Hələ qaynanalar tərəfindən olan təzyiq.Bəzi məktəblərdə kişi müəllimi.işlərdə kişi tərəfindən qadının sıxışdırılması.
Oğlan uşaqlarının qızın şəklini çəkib şantaj etməkləri.Qızın 10-12 yaşından bu kimi zorakılıqlara məruz qalması(göz vurmaq,söz atmaq,"Atana deyərəm haaa ,çöldə gəzdiyini,gə yanıma" demələri. və s və s)
Kimi paltarına,kimi hərəkətinə tutulur deyir,qadındadır günah.Bəs o körpələr necə qadın oldu?Onlar da günahkar?
Bu yazı yazdıqca gedər,elə bu an haradasa bir yox milyonlarlacası bu təzyiqin altındadır.
Rayonda olan dostum 11ci sinifdə oxuyur həvəslə imtahanına hazirlaşırdı.Həbsdən çıxan manyakın biri desin ki səni çöldə görsəm qaçıracam.Bu halda fakt olmadığından oğlan polisə verilə bilməz ya da yenə həbsə atılsa da təəssüf pulla çıxar.
Əgər qız onun tərəfindən tutulsa və ya adına şaiə yayılsa avtomatik evləndirəcəklər.Onlar nə etdilər?Qızı evdən çölə qoymadılar və qız təhsilini davam etdirmədi.
Elə bir vəziyyətdir ki,bəzən bəzi rayonlarda qıza eynək belə taxdırmırlar,kimsə buna elçi gəlmək istəyən olar deyər ki "o olmasın,onun gözləri yaxşı görmür."Elə bil mal zad alırlar."Yoxe,bacı bu yaxşı balaverənə oxşamır."Bu nə temadı?(Uşaq vaxtı başqa otaqdan qonaq otağında qonaq gələnlərin söhbətinə qulaq asardım.)
Nəsə metro,küçə,park,ev hər yer dar gələr.Böyümək istəməzsən.Uşaq olmaq daha betərdi.Axı onlar o pis toxunuşun nə mənaya gəldiyini haradan bilsinlər?Sadəcə susar və dolmuş gözlər danışar.
Bu kimi məsələlərə həsr olunmuş bir kino var idi.->Sen Anlat Karadeniz.
Tək məsələ Azərbaycanda deyil,pis düşünən zehniyyətin olduğu hər yerdədir. https://youtu.be/Sm53Q_ddsJ4
fizikada 4 əsas ünsürün adı çəkilir ; od , su , torpaq, hava. Ancaq 5-ci də vardır ki, buna incə enerji( efir ) deyilirdi.
Hindlilər ona akasa deyir.Əsl adı isə astral və ya astral işıqdır.(işıq deyirlər , çünki bəzən o biri dünyaya keçişdə gözdə rənglər göstərilir və sanki ağ işıqlarla əvəz olunur.)
Astral səyahət fikri isə taa Misirlilərə dayanır və çoxsaylı mədəniyyətlərdə öz əksini tapıb.
"Astral proyeksiya" (proyeksiya deyilir ,çünki koordinat sistemində bir vektorun proyeksiyası x və ya y oxunda kölgə kimi tapırsa , əslində insan ruhu da bədəndən ayrıldıqda özü sanki fəza sistemində kölgə olur. ) Terminologiyası 19-cu əsr filosofları tərəfindən irəli sürülmüş və təbliğ edilmişdir.
●insanlar və astral səyahət
insanlar ruhi və fiziki bədəndən ibarətdir.Yatdıqları zaman ruhi bədən fizikidən ayrılır və sonra geri qayıdır. Bədən və ruh arasında " gümüş ciyə" dedikləri bağ olur. Eynən bir ananın plasentası və döl arasında göbək ciyəsi olması kimi. Çox nadir hallarda bu ruh qayıtmır (ciyə qırılır.) və yuxuda olan ölümlərə səbəb olur. (Bu haqda ətraflı danışacağıq.)
Ümumiyyətlə, yatdıqda ruh bədəndən həmişə ayrılsa da həmişə o astral adlanan zonaya düşmür. Belə ki, cadugərlikdə və ekstrasenslikdə 3 dünya vardır:
>ruhi dünya
>astral dünya
>fiziki dünya (bizim yaşadığımız)
Yəni ruh bəzən ruhi dünyaya da düşə bilər. Və orada baş verən hadisələr bizim təxəyyülümüzün və şüuraltının məhsulu olurlar. Biz buna yuxu deyirik.
indi isə astral dünya haqqında danışaq. Ruhu idarə etmək mümkün deyil. islam dinində Ona görə Məhşər günü , eləcə də qəbir sorğusunda ruhun sadəcə gerçəkləri söyləyəcəyi və bizim müdaxilə edə bilməyəcəyimizi deyir. Amma bəzən elə olur ki, insan ruhu bədəndən ayrılarkən şüurlu şəkildə ruhunu idarə edir. Bu zaman insan gələcəyini, qeyri-adi, qorxulu varlıqları görə bilə və ya həyatında heç etmədiyi (yüksəklikdən tullanmaq ) və ya etməkdən çəkindiyi bir sıra hadisələri ( qonaq gələn qıcıq uşağı şapatdamaq) edə bilər. Astral səyahət bəzən təhlükəli ola bilər. (Ürək və ya sinir xəstəsi olanlar üçün) Ancaq damarlarda yüksək adrenalin axdıqda beyin avtomatik oyanaraq bədənin nisbi sabitliyini təmin edir. Bu xəstəliyi olan insanlar üçün beyin oyanana qədər dözməməyə və ölməsinə gətirib çıxa bilər. Unutmayın , ruhun bədəndən kənara gedib astral səyahət etməsi çətindir, amma ruhun qayıtması asandır.
Bəzi insanlar təlim olmadan asanlıqla edə bilərkən, bəziləri isə illərlə bu sahəylə məşğul olmasına baxmayaraq edə bilmir.
istənilən insan xüsusi təlim keçərək astral səyahət edə bilər, divarlardan keçə bilər, arzuladığı, əlçatmaz hesab etdiyi insanla danışa bilər. Ancaq bəzi psixoloqlar onların seçilmiş şəxslərə xas olduqlarını deyiblər ki, bu yalanlanıb. (Bir sıra fəaliyyətlərlə bu edilə bilər. Bu haqda danışacağıq.)
Bu dəqiqdir mi?
Bir sıra psixoloqlar bunun şübhəli olduğunu deyərkən , bəziləri quran ayəsində vurğulandığını deyir. Ancaq bunu yaşamış insanlara əsasən deyə bilərik ki, bu reallıqdır.
Statistika ilə danışsaq, astral səyahət edənlərin əksəriyyəti psixoloji narahatlığı olanlardır. Şərq fəlsəfəsində insanlar artıq tamamilə real dünya ilə əlaqəni kəsir və emosional dünyada olurlar. Buddizmdə buna "omeqa " halı deyilir. Ancaq bəzi insanlarda psixoloji və psixiatrik xəstəlik olduğuna görə " o biri dünyada " ruhlarla danışdıqlarını iddia edirlər.
Bəzən insanları aldadırlar ki, zərərli vərdişlər məsələn, narkotika sizi astral səyahətə apara bilər. Ancaq bu yanlışdır. (Qərb ölkələrində bu təbliğ olunur.)
● Niyə narkotika ilə əlaqələndirilir? Bəs o zaman (narkotika qəbulunda) gözə görünənlər astral səyahətin göstəricisidir?
-Xeyr, narkotika qəbulu zamanı gözə görünən qeyri-adi varlıqlar savadsız bir tərəfindən nağıllar aləmindəykən , savadlı birində isə bu sadəcə yanılsama olduğu dərk ediləcəkdir ki, bunlar astral səyahət deyil. Astral səyahətdə yuxuda olmalısınız.
●Kimlər astral səyahət edə bilər?Astral səyahət üçün nə edilməlidir?
1) Meditasiya edənlər istəsələr astral səyahət edə bilərlər. Çünki onlar vaxti ilə fikirlər aləmindən uzaqlaşa bildiyi kimi indi fokuslanaraq ( düzgün nəfəs alıb verərək) və özlətini rahatlayaraq ruhlarını bədənlərindən uzaqlaşdıra bilərlər.
Meditasiyada əsas məqsəd 1-2 çakranın açılmasıdır. Bütün çakralar yox, çünki bu həddindən çox vaxt tələb edir. Sadəcə yoqada deyil, budizm və sufizmdə də bu təlqin edilir.
3-cü mərhələsi:
Həfif ay işıqlı, heç bir iyin və səsin olmadığı otaqda, rahat yataqda beliüstə uzanmalı və başını yastığa düzgün qoymalıdır.
O gün ərzində stress keçirməmiş olmalıdır, çünki fikirlər onu fokuslanmağa icazə verməyəcəkdir.
Uzandığı müddətdə sabit qalmalı və yatağın sanki yerindən aşağı, yuxarı hərəkət etdiyini beynində canlandırmalıdır. Unutmayın, astral səyahət etmək ruhunuzla deyil, beyninizlə (xəyalınızla) həll olunası məsələdir. Özünüzün sanki bu yataqdan fəzaya doğru qalxışını təsəvvür etməlisiniz. Əlbət ki , bəlkə birinci dəfədən alınmasın. Bu səbr tələb edir. Bəzi insanlar 5-10 dəfə edir və alınmadığı zaman bunun yalan olduğunu deyir. Amma bəlkə də onun getdiyi yollar düz deyilmiş. Amma çoxsaylı məşqlərlə bu mümkündür. Bunu edənlərim dediklərinə görə Ruhunuzun ayaqdan etibarən sanki götürüldüyünü hiss edəcəksiniz. Yenə Quranda da ruhun bədəndən ayrılmasında ayaqdan götürüldüyü deyildiyini nəzərə alaraq deyə bilərik ki, Quran bu barədə də yanılmamışdır.
Bəzən astral səyahət Lucid yuxu ilə qarışdırılır , ancaq Lucid yuxuda siz evin içi və ya yaxınlığında şüurlu şəkildə gəzə bilərkən , astral səyahətdə siz dünyanı gəzə bilərsiniz. Və çakraları açdıqdan ,yəni meditasiya ilə məşğul olduqdan sonrakı (2-ci mərhələ ) lucid yuxunu bacarmağınızdır . Bu işin 50 %-idir. Bu dediyim kimi təlimdə bu şəkildədir. Ancaq elə insanlar var ki, heç meditasiya ilə məşğul olmasa da edə bilir. Təlimin 3-cü mərhələsində siz artıq taa əvvəl dediyim astral səyahətdəki tələbləri ödəyib yatmalısınız.
● Digər dünyada cinlər var mı?
"Astral səyahət adlı " türk filmində cadu edilmiş birinin astral səyahətdə öldürüldüyü deyilir və filmin sonunda real hekayəyə əsaslandığı deyilir. Bu doğrudur? https://youtu.be/UO0hwDMJsgk
Bəzən o dünyada cinləri gördüyünü deyirlər, lakin cinləri orada görə bilməzsiniz.
●Bəs onlar kimdir? Onlar sadəcə qeyri-adi varlıqlardır və təfəkkürünüzün məhsuludur. Amma ruhlar və o ruhlardan biri ilə danışarkən hamısı sizi eşidir və sizin boş qalmış bədəninizə sahib çıxmaq istəyir. Bu məsələnin qaranlıq tərəflərindən. Ancaq luciddəki kimi siz bir neçə dəfə səyahət etməklə bu sizə qorxulu gəlməyəcək və onları dəf edə biləcəksiniz.
● O məkan necə bir yerdir?
Orada dünya bizimki kimi aydınlıq olmur, eynən stranger thingsdəki kimi. (Stranger thingslə bağlı yazdığım entry-də bunu görə bilərsiniz.) Bir neçə yerdə zəif işıq olur Və siz Amerikaya səyahət edəcəksinizsə xəritədə bildiyiniz qədəri və ya rəsmləri ilə gəzə biləcəksiniz. Digər görmədiyiniz yerlər qaranlıq olacaq. Məsələn : qohumunuzun evinə gedirsiniz , çox gedib gəlmisiniz deyə yolu bilirsiniz, ancaq digər bilmədiyiniz yerlər qaranlıq olacaq.
Yuxuda siz uça bilər və ya hər-hansı qeyri-adi güclərə sahib ola bilərsiniz. Ancaq Astral səyahətdə bu mümkün deyil. Siz əgər bir dağa çıxıb özünüzü yerə atsanız siz reallıqda çox həyəcanlanacaq ( ürəyinizin ritmi artacaq )və ayılacaqsınız.
Astral səyahəti bir neçə dəfə etdikdə havanın necə olduğunu , əşyaların materialını hiss edə biləcəksiniz.
Bəzi insanlar astral səyahətlə əvvəl heç malik olmadığı xüsusiyyətə sahib olmuş olur. Məsələn: toxunmadan əşyanın materialını sezmək kimi və s.
Astral səyahət bəzən təhlükəli ola bilər. Məsələn: evdəsiniz və bir otağın qapısını açırsınız , onu da deyim ki, bu səyahət zamanı ayağınızı hiss etmirsiniz sanki yerin cazibə qüvvəsi yoxdur. Və qapını açdıqda otaqda üstüörtülü biri yataqda uzanıb .
Siz gedib o örtünü açdıqda nə ilə qarşılaşacağınızı bilə bilməzsiniz. Yəni o sizdə travma yarada bilər. Bəlkə də heç üstünü açmayacaq və ya otağı tərk edəcəksiniz. Amma orada nə ilə rastlaşacağınızı əsla bilə bilməzsiniz.
Astral səyahətin üstünlüyü sizi ruhən təkmilləşdirdiyidir. Bədən çürüyüb gedəcək , ancaq ruhunuzun dərinliklərinə enmiş bu səyahət sizə fərqli bir təcrübə qatacaq.
Şofer danışır-> zəlzələ haqqında hər şey!
Zəlzələ- yeraltı zərbələr (tektonik proseslər, partlayış, su bəndlərinin doldurulması, dağlarda yeraltı sürüşmələr, bəzən də vulkan püskürməsi ilə kiçik təkanlar) nəticəsində yerin üst qatlarının titrəməsidir.
Tipləri:
>Hiss edilməyən zəlzələ(aşağı bal güclü)
> mənbədən (main(əsas)şok, ilk təkan foreşok, sonrakı(təkrarlanan) kiçik təkanlar afterşok adlandırılır.
>sualtı zəlzələ (su hövzələri və xüsusilə okean dibində baş verən) , bu sonradan sunamiyə səbəb olur.
Sunamini yaradan bir digəri qasırğadır.
Zəlzələnin baş vermə Səbəbləri:
-Qırılma hərəkatı
Litosferin(torpağın) bir qatından digərinə doğru içərisinə keçirmişcəsinə sürüşmələr
-Vulkanizm
Yerin daxilində temperatur yüksək olduğundan süxurlar əriyir və bir-birinə qarışır. litosfer daxilində yerdəyişmələr plitələrin vəziyyətini dəyişir və titrəyişlə müşahidə olunur. Daha sonra maqma vulkan kanalı/boğazı ilə püskürür.
>Süni seysmiklik
Əvvəla elm ana təbiətin yaratdığı zəlzələnin sadəcə 10 bal gücünə qədər çatacağını bildirib. Ancaq günümüzdə xüsusən də son 50 ildə 11 və 12 ballıq zəlzələlər müşahidə olunur ki, bunlar yüksək dağıdıcılıq və tələfata yol açan zəlzələlərdir.
Türkiyə seçkilərindən əvvəl sanki nizamlanmış zəlzələlər sünidir mi?
Ümumiyyətlə, bu süni zəlzələlər neft və qaz sənaye kəşfiyyat işləri, mənbələrini aşkarlamaq üçün istifadə olunur. Metod 600 kq-lıq plitə yerləşdirilir, seysmovibratorlarla (12-28 ton) plitəyə dalğa göndərir, yerin daxilində süni şəkildə təzyiq artır və bu daha da güclü dalğaların yaranmasına səbəb olur və dərinə təsir edir. Maneələrlə rastlaşdıqda (qaz , boşluq, su və ya neftlə zəngin lay) dalğalar ötürür və sənaye özünəyararlı məhsulları əldə edir. +yeraltı nüvə sınaqları , Atom bombası partladılması(4-5 bal gücündə zəlzələ) nəticəsində də təkanlar olur.-> bu axırıncı 2 dediyim sadəcə titrəyiş yaradır, çox qısadır və zəlzələ olaraq qəbul edilmir. Zəlzələ əvvəli kiçik təkan olmalıdır, burada isə(o 2 misalda) hər şey birdən-birə baş verir.
Bu qurğular yüksək səviyyədə Abş-da və Fransada vardır.
Bu qurğuların tələfata yol açdığı isə Hindistan (Haiti şəhəri) və Rusiyada olan zəlzələnin mənbəyi araşdırıldıqda məlum oldu.
Süni zəlzələ üçün laylara nüvə partlayışı gücündə təsir etmək lazım idi. belə bir mexanizm həmçinin Yaponiya, Çin, Sovet ittifaqı tərəfindən işlənib hazırlanırdı. Onlar
Bunu sənaye məqsədli işləməyə hazırlanarkən siyasətçilər və dünya gücləri bu cihazları siyasi məqsədlər üçün tektonik silaha çevirdi.
Birliklər bunu yalanladı və cihazın uzağa təsir etməyəcəyini və sadəcə o ölkənin yeraltı yarıqlarına yerləşdirildildə partlayış və dalğa ilə zərər ediləbiləciyini demişdi.
Amma BMT- yə şikayət olundu, Amerikanın Haiti işğalı dayandırıldı və buna baxmayaraq, artıq Haitidə 2010-cu ildə (son 30 ilin ən dağıdıcı zəlzələsinin olduğu) 15 təkanla 7,5 gücündə 316 min insan ölmüş, 300 min xəsarət almış, 1 milyonu evsiz qalmışdır və paytaxtın yarısı dağılmışdı.
Bəs haradan bildilər ki, bu sünidir?
Çünki bu zəlzələnin dalğaları ta 2 gün əvvəldən bilinib. Normal bir zəlzələ bu qədər uzun müddətə formalaşmaz. Əslində Nikola Tesla bu cihazı 1900-cü ildə "aşağı frakanslı elüktromaqnit dalğaları ilə yüksək enerji nəqli" metodu ilə süni zəlzələ yaratdığını demiş və tarixə həkk olunmuşdu.
Nikola Teslanın müasir davamçısı ilon Maskdır? Bunu zaman göstərəcək.
bir fikri də Aleksey Nikolayeviç tərəfindən yaradılıb, yerin dərin qatlarına yığılmış enerjini yönləndirərək güclü zəlzələ yaratmaq fikrini irəli sürüb.
Bütün bu fikir ortaya atanlar və silah tapdığı iddia edilənlər bir kənarda qalsın. Siz elə ilk tektonik silah yaradıcısının( zəlzələşünas) məhz öz vətəndaşımız və fizika-riyaziyyat elmləri doktoru olan ikram Kərimov olduğunu bilirdiniz? Hə,Artıq bilirsiniz. Hətta SSRi müdafiə nazirliyi onu dəstəkləmiş və bir neçə alimlə gizli seysmik laboratoriyalarda işlərinə davam etməsi üçün şərait yaratmışdır.
O sınaqlarını Ermənistan (Spitak zəlzələsi) üzrə sınayıb və həmçinin işləri üzrə dünyanın 10 qızıl alimindən birinə çevrilib.
Bir şeydə razılaşaq, süni zəlzələ və onu yaradan silahlar var. Ancaq bunlar kiçik ərazini əhatə edir. Məsələn adi bir Türkiyə zəlzələsi mənbə ocağından 100 km uzaqlığa yayılıb. Amma süni zəlzələdə bu baş vermir. O müəyyən ərazidə tələfata və dağılmaya səbəb ola bilər. (Son cümlə onların (süni zəlzələni yalanlayan birliklərin) fikirləridir.
Bəzi sənədli filmlərdə yüksək tezlikli dalğaya iqlim dəyişdirən cihazı yeritməklə zəlzələ yaratdığı iddia edilib, amma bu tamamilə yalandır.
Zəlzələ zamanı dağıntı altında qalanlar üçün divarın arxası bu cihaz vasitəsilə görünür:
Zəlzələdə ən uzun müddət qalan ~11 gün( 266 saat) 80 yaşında iflicli zhiu olub . Onu həyatda saxlayan ərinin yemək verməsi idi. Amma belə 8 gün müddətində sağ qalmış Nurcan Arslan (erzincan zəlzələsində) tarixə keçmişdir.
Bu vəziyyətdə bir sıra şəxs ya dibçəkdəki gülü ya da həşəratları yeyərkən ən qəribəsi öz sidiyinin içilməsi idi. Bu nə dərəcə doğrudur?
Sidiyin içilməsi onun tərkibindəki zərərli maddələrin qəbul edilməsidir ki, böyrəyin onu yenidən təmizləməsi və reabsorbsiya(geriyə bəzi maddə sorması) çətindir. Amma ölümlə üz-üzə qalınan müddətdə 1-2 gün müddəti artırmaq üçün sidik içilə bilər.
Bəzən uçuq altından gülə-gülə çıxarıldıqdan sonra onlara su verilir və həyatlarını itirirlər. Niyə?
Çünki uçuq altında olan şəxs əzilər.(crush sindromu) əzələ və yumşaq toxumalara su dolması nəticəsində orqan yetməzliyi ortaya çıxır və xəsarət alan həyatını itirir.(bütün yaralanmaların yüzdə 2 ya da 5 faizi bu sindroma bağlıdır.)
Uçuq altında qalanlarda isə əzələdə azot oksidlə əlaqəli damar genişlənməsi , potasium artıqlığa ya da əksikliyi ilə bütün mübadiləni korlayar.
Fun fact: bir insan susuz 3-7 gün yaşayar və 3 gün su qəbul etməsə böyrək çatışmazlığına səbəb ola bilər. Əgər siz yalnız su içib yemək yemirsinizsə 2 aya qədər həyatınızı davam etdirə bilərsiniz.
Uçuq altından çıxana meyvə şirəsi vermək içində olan potasium çoxluğuna görə ziyandır. Şüuru açıq olmayan birinə su verilməz. Su nəfəs borusundan ağciyərə dola bilər.
Zəlzələ havaya təsir edir mi?
Xeyr, amma araşdırmalar nəticəsində yağışlı və qar olan yerdə zəlzələ olmadığı aşikardır.
Zəlzələlərə qarşı vurdumduymaz bir ölkə Yaponiya binaları Türkiyə binalarından necə fərqlənir?
Binanın altı:
Yaponiyada fay xətləri dəniz altındaykən bizlərdə litosfer səthindədir.
Türkiyədəki binaların altı sadəcə beton yığınıdır və bu beton arasında boşluq olması dalğanın bir yerdə məskunlaşmasına gətirib çıxarır və zəlzələ yaranır. Bəzən binanın altı yaxşı olsa da bina bir istiqamətə tərəf çökür, bu da binanın strukturunun normal olmaması deməkdir. (Dalğa çatlaqlara yığılır.)
Zəlzələlərin intensivliyi:
2 bal zəlzələ: mikrotəkan adlandırılır, gündə 8 min dəfə baş verir.
2-4 ballıq zəlzələ: makrotəkan adlandırılır. ildə 50 min dəfə baş verir. Sakit halda durmuş biri bunu hiss edə bilər.
4-6 ballıq məkan: ildə 7 min dəfə olur. Lüster tərpənir, köhnə binalara zərər vurur, divarda çatlar yaradır.
6-7 ballıq: güclü təkan adlandırılır. ildə 120 dəfə baş verə bilər. Sahil kənarı sunami meydana gələ bilər. Avtomobildə hiss edilə bilər, ölən və yaralanan ola bilər.
7-8 bal: ildə ~18 dəfə belə təkan qeydə alınır. Torpaqda çat yarada , evə orta/ağır zərər vura , sunami ola bilər. (Gəmidəkilər bunu və zəlzələni hiss edə bilər.)
8-9 bal: nəhəng təkan, faciə törədir. ildə 1 dəfə yaranır. 40 metrədək sunami baş qaldıra bilər.
9-10 ballıq: 20 ildə 1 dəfə. Yüzlərlə km dağıdıcı təsir olur.
10 və daha yuxarısı: Minlərlə km uzaqlığa , sayısız ölüm və yaralanmaya səbəb olur. Sahillər sulara qərq olur.
Zəlzələ nəticəsində ölənlər şəhiddir mi?
Bəli, həmçinin axirət inancına görə üzərlərində olan qan adəta medal kimidir və yuyulmadan torpağa dəfn ediləcəkdir.
Şəhidlərin qul haqqı xaric bütün günahları əvf olunar. Və onlarda ölüm ağrısı bir çimdik/dişləmə ilə eynidir.
Zəlzələni təyyarədikilər hiss edər mi?
Əlbəttə ki, xeyr. Düzdür, zəlzələ torpaü və dənizdə ola bilir. Amma havada bu mümkün deyil. Ona görə zəlzələ zamanı təyyarə ən qorunaqlı yerdir.
Fay xətləri olmasa zəlzələ olar mı?
Xeyr, fay xətləri(buna görə bor madənləri üzrə Türkiyə birinci yerdədir.) yeraltında olduqda sarsıntı yaradır.
Aşağı ballı zəlzələ təhlükəsizdir mi?
Bəli, amma litosferdə gərginlik yaratdığından sonrakı zəlzələ bu binaya şiddətinin doğuracağı fəsadlar arta bilər. Ümumiyyətlə, kiçik zəlzələdən böyük zəlzələdən əvvəl və sonra gələ bilər. Ona görə ani əşya tərpəndikdə soyuqqanlılıqla yanaşmayın. Bu sadəcə fraqman ola bilər.
Zəlzələ sonrası ay niyə qırmızı olar?
Çünki bu zaman zəlzələ zamanı mavi işıq yaranır, bu qısa dalğa uzun mavi dalğaya nəzərən çox yayılıb, anlıq zəlzələ bitib mavi işıq getdikdən sonra qırmızı bir anlıq aydın görsənir.
Zəlzələdəki mavi işıq ? (200 m yüksəklikdə, sanki kürə kimi və bu ildırıma da çevrilə bilər.)
(youtube: )
Havaya yığılan çoxsaylı atom havanın özündəki molekulları ionizə edir və işıq yayan bir plazma ortaya çıxır. Alimlər bu hadisəyə yer qabığının bateryası gözündə baxır, sanki bir anlıq o işə daxil olur.
Bəzən əhali üçün xəbərdarlıq proqlamları işləmir, niyə?
Xəbərdarlıq edilən zaman bildiriş hissə ,wIFI, LokasiyA Açıq olmalıdır.
Zəlzələ sonrası 72 saat ?
O sadəcə ilk müdaxilə zamanı kimidir. Mümkün qədər insanlar cəld şəkildə çıxarılmalıdır. Hər keçən vaxt insanlar həyatlarını itirirlər.
Part 2 gələcək.
Yas yerindəsiniz və qarşınızda meyit var. Hər kəs ağlaşma içindəykən meyitin əlinin tərpəndiyini görürsünüz. Ani bir təlaşla ayağa qalxır və onun yaşadığını demək istəyirsiniz. O doğrudan da mı yaşayırdı?
Eşitməmiş olmazsınız: " Morqda dirildi./ Tabutun içində ayılıb şokdan ürəyi partladı və öldü./ Murdəşir yuduğu yerdə meyitin oynaqlarını tərpədə bildiyinin şahidi oldu."
"is it zombi movie?" Or "frankenstein?" Ampulaları yanaraq
"Şofer, şofer bu qədər sözə əsasən demək olar ki, dirilmə var? " desəniz bəli, var. Amma bu həmişə doğru olmur.
Lazarusa qayıdaq. Lazarus "dirilik" deməkdir. incilə görə, isa "lazarus" adlı müridini 4 gün sonra dirildə bilib.
Gördüyünüz kimi, Ölüdən diriliş sadəcə mifologiyalarda və pagan inanclarında yoxdur. Həmçinin dinlərdə də öz yerini tapıb. ( sözüm menzilden dışarı: dinlərin hər şeyə uyduruq bir cavabı var. Öhm öhm yəni belə dinlərin)
indi müridin ölümündən danışaq. Ölüm nə vaxt reallaşır? Ürək dayanarsa
bədənə oksigen getməz və beyin qidalanmaz. 3 dəqiqədir beyinə çatmayan oksigen "beyin ölümü"nə səbəb olar ki, buna kliniki ölüm deyilir.
"Məsələ başdır mı? Başı bədənindən qopan heyvan hərəkət edə bilir. Bu yaşamaq deyil mi? " deyə bilərsiniz. Bəli, yaşayır.
Hətta başı kəsilmiş və 18 ay yaşayan toyuq mike (başında tənəffüsə və ürəyin işinə xidmət edən varol körpüsü kəsilməyib deyə o qədər çox yaşayıb) ya da başı kəsildiyi halda üzən balıqdan
(youtube: )
da danışa bilərik. Bədənin hərəkət etməsinə səbəb bədənə qan getməsə belə bir neçə dəqiqə sonra beyin (ən həssas neyronlara sahib orqan[ əl ayaq qopsa belə 6 saat ilıq suda saxlanılıb bədənə bərpa edilə bilər, beyində elə asan deyil) , 1 saat sonra böyrək və mədəaltı vəzi sıradan çıxmış olsa belə sinir sistemi bədənə hələ də əmrlər verməyə davam edir. Giyotinlə başı kəsilən biri gözlərini hərəkət etdirə bilirdi. (Baş beyin) Deməli, əlaqə yenə də var.
Sinir sistemi baş beyin və onurğa beyindən ibarətdir. Çox mühüm məsələlərdə bədən baş beyindən icazə alır. Sadə refleksleri( dizinizə vuran həkimi xatırlayın, diz refleksi) onurğa beyin özü həll edir. Başı qopmuş balığın suda hərəkəti buna bağlıdır. Bəs insanın hərəkəti?
O da buna bağlıdır. Qurbağanın başını kəsin, refleks olaraq hərəkət edəcək. Ölən insanlarda da refleks olaraq əl sinəyə gedir. (Ana bətni cenin pozisyonu) (qədimdə mumya pozisiyası və bədənləri də mumyalayırdılar ki, isa gəlib onları yeni həyata dirildəcək)
(youtube: )
Ürək düzəlmədi. Amma sinir işləyir.
Biz onu dirildi sanırıq. Murdəşiri qorxudan bu idi. Gəlib geri baxanda başa düşdü ki, o hələ də ölüdür. Bu refleks isə lazarusdur.
Bu sualın cavabını bildiniz.
Doğrudan da dirilənlər var. Çünki ürəyə edilən masaj ürəyi sıxır. Bir az genişlənəndən sonra ora qan dolur və dövran bərpa olunur. Sinir sistemi ayıqdır (çünki bədəndə ehtiyat halda da atf enerji vardır, qurbağanın üzərinə tökülən duz atf enerjisini oyadır, ona görə reflekslə hərəkət etdirilir, unutma! Sən bir canlının(osminoq
(youtube: )
, bədəninin üstdən yarısı kəsilmiş balıq) onurğa sütununa nəsə eləmirsənsə o refleks edəcək. Mənim başımı qopar bədənim hərəkət edəcək. Amma maşın qəzasında onurğama nəsə olsun, zədələnən yerdən aşağısı işləməyəcək, iflic bəzən də bitkisel hayat ) deyə sinir ucluqları Natrium və fosfor mübadiləsi ilə ürəyə elekrik enerjisi verir. Nəbz atır. bu hal ürəyində batareya qoşulanlarda çox olur. insan bir müddət yaşayır və ölür. Çünki beyin işləmir. Elə isə bu dirilmə idi mi? Xeyr, kliniki ölümlə(beyin ölümü) bioloji ölüm(100% ölüm) arasında keçid.
Natrium və fosfat demişkən ölü diriltməyi ağlına qoymuş Robert Cornish den de danışmasam olmaz. O deyib ki boğularaq ölən və infarkt keçirənlər yenidən dirilə bilər.
Robert 5 it götürüb onlara maye azot yeridib ( əlavə: qanda azot olması ölümə səbəbdir, dalğıclar endikcə təzyiq artdığından qanda azot artır və bu da ölümə səbəb olur.) Elə burada da öldü. 5 dəqiqə gözlədi. Çünki bir canlıya ölü demək üçün ürək 4 dəqiqə atmamalıdır.(beyin ölsün) sonra bədənə maye oksigen və adrenalin yeridir. Amma 5 itdən 5si dirilsə də 3ü diriləndən bir neçə saat sonra öldü. Digər Diriləndən 1 i kor olur. O birisi isə sağlam olur. Amerika onun bu işini şeytan əməli, barbarlıq olaraq gördü. O təqdir gözləyərkən Amerikanın qəzəbinə uğramışdı. Amma işləri tibb sahəsinə xeyli töhfə verdi.
Bir ara insanların donduralaraq, 100 il sonra canlandırılması məqsədi ilə saxlanılan tüplərdən danışılırdı. is it real? No,babe
Sən balığı çox tez dondurarsan və isti su ilə çox tez onu həyata qaytara bilərsən. Buna səbəb balığın soyuqqanlı olmasıdır. O ətraf mühitin temperaturuna uyğunlaşır. Ona fərq etmir. Ona görə donma ilə dirilməni unut getsin.
Daha maraqlısı var! Cleen adlı biri qəza keçirmiş ölmüş və dirilmişdir. Ancaq 25,35 yasinda olsa belə qocalmamışdır.
Alimlər belə hesab edir ki ürəyin 4 dəqiqə dincəlməsi 10 ildən çox ömür artımına səbəb olub. Amma elə deyildi. Lamin A geni mutasiyaya uğramış və həm daxildən həm də xaricdən qocalmağın qarşısını almışdır. Bu cür mutasiyaları xəstəlikli genlərə, yaşlandıranların yerinə dəyişmək gen mühəndislərinin gələcək üçün gördüyü əsas vəzifələrdəndir. Lazarusun tibbə müsbət rolu olsa da əksərən tibb işçilərini çaşdırır. Siz birinə ürək masajı edirsiniz və onun 2 saniyəlik nəfəs aldığının şahidi olub əlinizi çəkirsiniz. Amma əslində o ölüdür. Aldığı nəfəs bu refleksə bağlıdır. Aldanmayıb dayanmadan ürək masajına davam etməlisiniz.
Dəli Mehmet kimi savaşda bədəni qopsa da başını yanına alıb savaşdığı əfsanə sadəcə əfsanədir. Çünki başı qopan ilan başı ilə dişləyə bilsə də bədəni öz quyruğunu düşmən bilib ona hücum çəkəcək qədər idarəsiz olur.
Başınızı beyninizi və idarə edə biləcəyiniz, seçim haqqınız olan minbir şeyi sevin. Baş olmadan bədən yaşamır. Hər iki mənada.-*
Kişilər nüfuzun yarısı ilə (qadınlara nəzərən) müqayisədə ortalama 3 il az yaşayırlar.
Bəs bu niyə belədir?
1) bu mövzuda ən ortaya atılan cavab kişilərin ağır iş altında işləməkləridir. Biri fəhlə işləyir, bir tərəfdən o biri tərəfə kisə-kisə sement daşıyır. Ya da biri günəşin altında inşaatda sement qarışdırır. Ustadır, orada olan boyaların iyi və toz onun sağlamlığına mənfi təsir edir. Biri traktorla silkələnə-silkələnə torpağı şumlayır. Bəziləri kömür mədənlərində işləyir, hər an ölümlə üz-üzədir, qısaca həm işin , həm də stressin yükü çoxdur. Məncə bu kimi fəaliyyətləri nəzərə aldıqda qadınlar indiki dövrdə necə haqları qorunmağa çalışılırsa bu kimi daha neçə fəaliyyəti yetirən kişilər də unudulmamalıdır. Amma indiki dövrdə iş cəhətdən demək olar ki, kişi və qadın arasında fərq yoxdur. Amma statistika yenə dəyişmir.
Məsələn: isveçrədə 1800-cü ildə yaş ortalaması qadınlarda 33 , kişilərdə 31 idisə, indiki vaxtda qadınlar 83, kişilər 79 il yaşayır. Yəni mövcud hal yenə də dəyişmir. Qadınlar uzun yaşayır.
2) Alkoqol, siqaret, obezlik də təsir edir ki, hər ölkədə bunun qadın və kişi üzərində faktoru fərqlidir. Amma Rusiyada bu kimi səbəblərdən kişilər qadınlardan ortalama 13 il az yaşayırlar.
3) xromosomlar-> belə ki, qadında xx, kişilərdə xy olmaqla cinsiyyət xromosları vardır. Hər genin bir kopyası vardır. Qadınlarda x geninin kopyası varkən, kişilərdə isə yoxdur. Yəni x və ya y xromosomunda nəsə dəyişiklik olarsa bunu bərpa edə bilməzlər.
4) xromosoma bağlı Xəstəliklər:
Şəkli izah edim:
Atanın hemofiliya xəstəliyi yox ikən, ana daşıyıcıdır. Hemofiliya xəstəliyi X xromosomunda olur. X böyük H olanda deməli xəstə gendir. X kiçik h olanda deməli sağlam gendir.(hemofiliya üzrə)
Ana hemofiliya Xböyük H genini qızına verəndə qızında atadan gəlmə sağlam x kiçik h geni olduğundan yarı yoluxur.
Amma yaranacaq oğlan fərddə y geni anadan gəlmə x böyük H geni(xəstə) qarşısında çarəsizdir, ona heç nə edə bilmir. Ona görə oğlan fərd nə sağlam, nə daşıyıcı, sadəcə xəstə olur. Bu əksər kombinasiya və xəstəliklərdə belədir və bəli, kişilər də lənətlənib.
5) bioloji faktorlar:
Qadınlarda menstruasiya dövrünün ikinci yarısında ürək ritmləri artır. Müəyyən müddət idman kimi.. Necə ki, isti sudan soyuq suya keçərək ritm artırmaq faydalıdırsa bu da qadınlara faydalıdır.
6) bədən böyüklüyü və boyun uzun olduğu yerdə hüceyrə çox olar. Hüceyrələrin mutasiya ehtimalı daha çox olur. Enerji daha çox xərcləyər və bunun atıqları bədəni yıpratmağa səbəb olar.
Bonus: mentalitetin eləcə də qafqazın yürütdüyü bir düşüncə var ki, kişilər ağlamaz. Amma da demirlər ki, bəs əksəriyyəti elə bu səbəblərin cəmindən 40-50 yaşında ürəyi tutur və ölür.
Çünki ağlamadıqlarında göz bəbəkləri simpatik sinirləri qıcıqlandırır, ürək döyüntülərinin sayını artır və infarkt riskini artırır.
Əgər ağlamasanız ən azından əsəb,gərginlik halında gözlərinizi ovuşdurun.
7) ən başlıca faktor-> Testeron hormonu
Sizə o səsi verən, çoxlu tel ya da keçəllik hamısı buna bağlıdır.
Koreyalı alim Han-Nam park 19-cu yüzillikdə saray həyatını incələyərkən normal kişilərin 50 yaşına kimi, amma yeniyetməlikdən əvvəl toxumluqları alınmış kişilərin 70 yaşına qədər yaşadığı görmüşdür.
Londradakı UCL üniversitetində David gem beləliklə artıq oğlanlar yeniyetməliklərini sonlandırdıqlarında bədənlərinə daha az zərər vurulmuş olur.
20-ci yüzillikdə ağıl xəstəxanasında bəzi kişiləri sonsuz etmək istəmişlər. 15 yaşlarından əvvəl bu həyata keçirilmiş və digər kişilərə görə daha uzun yaşamışlar.
Testesteron az müddət bədəni güclü etsə də sonrasında ürək xəstəlikləri, infeksiyon, xərçəngə gətirib çıxara bilər.
Qadınlarda vəziyyət tamam fərqlidir. Onlarda testesteron yoxdur, amma öz " gənclik sehr"-lərindən faydalanırlar.
(baxma: həyatın nə qədər cındır olduğunun anlaşıldığı vaxtlar) Qadın cinsiyyət hormonu "antioksidan" fəaliyyət göstərir, yəni hüceyrələrə zərər verən kimyəvi maddələri təmizləyir.
Alimlər bunu təkamüllə əlaqələndirir.
Qadınlar və kişilər öz genlərini sonrakı nəsillərə ötürə bilirlər. Dişilər testesteron cəhətdən çox olan erkəyi seçib balaları olduqdan sonra erkəyin artıq bir rolu qalmır. Artıq ananın bədəni sağlam olmalıdır ki, balalarına baxsın. Hətta dişi hörümçək cütləşmədən sonra erkək hörümçəyi enerji uğruna yeyir. (bax: acı həqiqətlər)
Kişilər bu həyatda necə deyərlər yardımcı rolu oynayıblar, amma oynadıqları rol (çətin fəaliyyətlər üzrə işləmək, əksər ixtiranın banisi və daha neçə -neçə işdə) əvəzsizdir.
Bəzi yazarların entrilərindən bu problemə sahib olduğunu sezmişəm. Onlara da yoldaş və kömək olmaq niyyəti ilə.. yaxşı oxumalar!
Bu gün sizinlə özüm barəsində danışacağam. Tək mənim dərdim deyil, filosoflarin yazdığı kitabların əsas müəllifi olan bir psixoloji problem..
Bu entrini oxuduğunuzda əslində yazdığım entrilərin və davranışlarımın zəncirvari əlaqəsinin sırf bu pozuntudan qaynaqlandığını hissə-hissə görəcəksiniz.
1] Əvvəla bu nəyin nəsidir?
Mizantropiya əsasən bir şəxsiyyət pozuntusunun əlamətidir. Yəni birini alana biri hədiyyə hesabı.. məndə də passiv-aqressiv şəxsiyyət pozuntusunun bir yan göstəricisidir.
Bu mənə uşaqlıqdan anamın başqaları qarşısında fikir bildirərkən göz ağartması ya da etdiyim hər davranışın sonrasında məni sorğulaması, cəzalandırması ilə ortaya çıxdı. Artıq fikir bildirəməz vəziyyətə gəlmişdim. yeniyetmə vaxtı savadlı qohumların "bu uşaq robotdur" deyə fikir bildirməsi mənim zehnən daş vəziyyətimdən bir az oyatmışdı. Savadlilar məndə tərslik oldugunu anladı. Cahilliklə yoğrulmuş beyinlərə görə mən -hər istənilənə itaət edən uşaq olmaqla normal idim. Qısaca bu edilənlərə rəğmən uşaqkən öz aqressiyamı içimde yaşadım, sakit uşaq idim. Böyüdükdə(şəxsiyyətin formalaşan vaxtı) bu artıq xəstəlik kimi özünü göstərdi. Odur ki, övladınıza uşaqkən fikir bildirməsinə azadlıq verin. Sonrası mənim kimi olmasın.
Unutmayın, uşağa edilən hər bir təzyiq yetkin yaşa çatdıqda edilən təzyiqdən qat-qat təsirlidir. Övladınıza həssas yanaşmağa çalışın.
indi keçək yan göstəriciyə:-> mizantropiyaya
Cinayət, oğurluq, işgəncə, müharibə sözləri ilə insanlıq daim üz-üzədir. Əksəriyyət sosial şəbəkələrdə sevgi və humanizmdən danışırsa bəs bütün bu baş verənlər nədir? Bəlkə də şüuraltımızda nifrət hissi formalaşır?
Mizantropiya- yunancadan 2 sözün birləşməsindən "misein"-nifrət, "anthropos"-insan deməkdir. Söz əslən Fransızcadan gəlməkdədir. Hərfi tərcümə ilə insanların təbiətinə,davranışına nifrət edir, insanlardan bezib, iyrənir,guvənmir, sevmir. Başqa deyişlə humanizmin tam ziddidir. Əslində tam zidd deyil. Onun ziddi "insanlıq ali varlıqdır və bəşəriyyət sevilməlidir" deyən filantropiyadır. Az əvvəl deyilən mənfi düşüncədə olan şəxslər mizantrop və ya mizantropist adlandırılır.
2] onlara görə insanlar nə ifadə edir?
Onlara göre insan təbiət etibarı ilə(xasiyyətcə) pis olan varlıqlardır. Onlar ya pislik edər, etdirər ya da edənə göz yumar. insan öz mənafeyi uğruna canlıları öldürər,zərər verər və ya təbiətdən istədiyi kimi istifadə edər. Normal insan bir digər insanın davranışına görə nifrət edə bilər. Amma bir mizantrop insanlar ona heç nə etmədikdə belə bəşəriyyətə qarşı qoyduğu qarşıdurma ilə nifrət edərlər.
Yeniyetmə vaxtı şanışer adlı reperin, xüsusilə də "susamam" adlı mahnısında
(youtube: )
insanin törətdiyi vəhşilikləri eşitdikdə bu xəstəlik məndə yavaş-yavaş baş qaldırmağa başlamışdı. (Ətrafda olan insanla bağlı mənfi faktorlar onlara təsir edir.)
3] mizantropların xarakterik xususiyyətləri?
- onlar asosial deyil. Onlar diqqət mərkəzində olmağı sevirlər.(narsist) Əksər etibarı ilə yaxınlığındakı 2-3 nəfərlə dostluq edir və yeni dostluq axtarışında olmurlar.
- yanlış Bir şey etsələr belə öz etdiklərinin təkidlə doğru olmasını vurğulayırlar. (Əksərən mübahisələrdə səhvin özümdə olma ehtimalını fikirləşmək üçün fasilə verirəm.) Onlar Hətta sahib olduqları psixoloji pozuntudan qurtulmaq, insanlara humanist yanaşmaq da istəmirlər. Sahib olduqları psixolojik pozuntuya özlərinin seçdiyi qərar kimi düşünür, vəhşilik törədən insana humanist olmaq tərəfində deyillər.
- onlar hər şeyi inkar edir(verilən təklifi rədd edir, məsələn anasını sevmir, edilən təklif məntiqli olsa belə nifrət uğruna rədd edir) , əksərən özləri yeni bir təklif etmirlər.
- çox insan olan yerdə məcbur qalmaq kabuslarıdır.
(Mənə görə əksər yerdə qruplaşma var və qatıldığım yerdə ya tək insan olacağam, ya əzik qrupda olacağam. Çünki bu pozuntudan olanlar insanların insanları düzgün qiymətləndirmədiyini düşünür. Necə ki məktəbdə xasiyyətcə tünd olan qızlar "bad girl" qrupu yaradaraq popi olduğunu zənn edirlərsə onlara görə bu kimi yerlərdə məhz yaxsı qruplaşmalar üst təbəqə ilə əlaqəsi olan pis insanlardır. Və özləri pis insan olmadigindan əzik qalacağı düşünülür.)
- xoşbəxt insan gördükləri yerdə qaçmağa yer axtarırlar. (Hələ bu rəqibləridirsə vəziyyət daha dəhşətli, onlar özlərində potensialları ilə daha çoxunu bacara biləcəyini düşünür, gəl gör ki, özləri elə də şey bacarmır.) Qısqanc
-saxta gülüş üzlərindən əksik olmur.
( yola getmədiyim mühitlərdə(məs: qohumlar) ya yola verərəm ya da ümumiyyətlə işim olmaz.)
-sarkazm(lağlağa)-dan daim istifadə edirlər. ( Açıqsözlü olduğum vaxtlarda sarkazmdan da istifadə edərək iynələyirdim və adım acidil-ə çıxmışdı.)
- fərdi mizantropiyada fərdin peşmançılığı, ümidsizliyindən çevrilmiş nifrətə görə həm özünə həm də insanlığa olan nifrətdir. Nickname-in "Aşmış kamaz" olan hissəsində həyatda olan səhvlərin , peşmançılıq yükünün (insanın daşıdığı dərd hesabı) aşaraq dağılması və qəzada ortada qalmış şofer isə nəticəsizliyin/ümidsizliyin təzahürüdür. Bu xüsusiyyətlər sonda nifrətə çevrilir və fərdi mizantropiya yaranmış olur. Bu ən pik halda intiharla sonlanır. (intihara aid yazdığım sonu gülməli hekayələr yalan deyildi, evin pəncərəsindən, dağın təpəsindən özünəqəsdli ölümlü hekayələr , 200 kmsaat sürətlə kamaz altına girməkli hadisələr sadəcə passiv-aqresiyyamin təzahürü idi. Ya da intihar haqqında yazdığım wikilik entrinin sonunda intihar edənlərə etməmələri ilə bağlı səslənişimdə əslində özümə səslənirdim. ictimai mizantropiya isə fərdin özünə yox, ölkə başçılarına nifrətdən başlayır və xəstəlik ən pik həddə milliyətçiliyə , irqi ayrı seçkiliyə və kütləvi müharibələrə səbəb olur.
Yəhudi filosof fliyodanin qeydlərinə görə isadan sonra isgəndəriyyədə yəhudilərin mizantrop olma fikri ortaya atıldığından minlərlə yəhudi öldürülmüşdür.
- münasibətlərdə saymazyanaliq
istəmədiyim şəxsə hörmətsizlik olsa belə "salam" vermirəm.
(Bu orta məktəbdə kolidorda rast gəlib salamımı almayan müəllimə görə törəmiş ola bilər. Sizə adi gələ bilər, amma mənə görə bu hörmətsizlikdir.) Unutmayın, bir mizantropa əvvəl etdiyi hərəkət uyğun dəyəri görməsə bu onda nifrət yaradır. Sonra dəyəri görsə belə bu artıq həmin sahədə ona həvəssizlik yaradır. Onlar əksər mövzuda lazımsız dərəcədə həssasdırlar. Postlarda mübahisələrdə deyilən "overreact-cı" ya da "çox emosionaldir" sözlərini anlayışla qarşılayıram.
-empatiya hissini itirmək
Keçən dəfə bir dostum anasini itirdiyinden danışmışdı. Mənsə açıq şekilde bu barədə heç nə hiss etmədiyimi dedim. Heç nə hiss etmesem bele gerek bu barədə pis oldugumu demeliydim. Amma bu məqamda özüm suniliyi sevmədim.
Qısaca empatiya hissim yavaş-yavaş itir.
- kənardan çox soyuq və iddialı insanam. Adimdaki "kamaz" sözü oradan gəlir. Qarsisikəsilməz, zirehli, bildiyi kimi gedər mənasindadir.
-mukemmelliyetci (beyenilmeyen entrilerimi ona göre silirem.)
-heyvanlara insanlardan daha çox dəyər vermək, onlara pul xərcləmək
(Mənim həkim olma istəyim əsas maddiyata bağlıdır ki, mən o pulla və sonra gələn dəstəklə barinaq açım. Özüm hələ də gücüm çatan qədər heyvanlara dəstək oluram. Qısaca insanlara olan sevgimi heyvanlara vermişəm.)
-insanlara güvənsizlik
Çox yaşım yoxdur, ancaq tanisdigim hər insanin necə deyərlər sonrasında zayi çıxıb. Hətta sözlüyə ilk gələndə cumlələrim bu yöndə olmuşdu.
" Məncə hər insan kənardan zibildir, yaxınlaşdıqca necə də murdar olduğunu anlayırsan."
Bunlar normal düşüncenin məhsulu deyil. Bəlkə də mən belə deyəndə qarşı gəldiniz. Amma Bukovski də mən bənzəri söz deyib: "təbii ki, bir insanı sevə bilərsiniz, amma onu mümkün qədər tanımırsinizsa"
Ya da başqa söz yazmışdım: "ətrafimdakilar insan adlanırsa mən insan deyiləm."
Şopenhauer "kainatda hər şey gözəl ola bilərdi, əgər insan olmasa" , nitsşe isə "dünyada yayılan bir xəstəlik var bunun adı insandır." Demişdir. Jan pol santr "cəhənnəm basqalaridir." Yəni bizimlə birgə olan çoxlu alim/filosoflarin ( conatan svift) düşüncələri üst-üstə düşür. Bu isə tam olaraq sevindirici hal deyil. Bizə sevindirici tək şey bizi anlayan yazarlarin olmasıdır.
3] nə səbəbə olur?
Uşaqkən alınan travmalar, zədələr ,dəyər görməmək, ozguvənsizlik,sevgisizlik nəticəsində fərddə böyümə dövrlərində yarımçıqlıq sezilir. Fərd daha sonra özünü problemlərin içərsində qarmaqarışıq şekilde tapacaq. (Fotoqrafiya başlığında entrimdə " düşüncelerimin əsarəti altında boğuluram" deyəndə bu nəzərdə tutulurdu.) "Dərhal öyrənmək", "məntiqi əlaqə qurmaqda" problem yaşanır.
Əks cinsə qarşı kompleks münasibət bəsləyəcək.( Hətta nəinki övlad sahibi olmaq , heç evlenmek de istəmirəm.) Asosial və qorxaqlıq altında sanki bloklanacaq və nəticə əldə edə bilməyəcək. Peşmanlıq fenomeni, cinayətə meyillilik (cinayət edərkən diqqət ediləcək məqamlar adlı başlıqda entrim var.) Və ən sonunda da intihar.
4] əsasən psixoterapevt və ya psixoloqla danışmalı və uzun müalicə almalı olacaqlar. Əgər pulunuz varsa..
Kənaracixma: Uşaq psixologiyasini bilmeyen və üstəlik Kasıb ailələr övlad sahibi olmasın. Uşaqda psixoloji problem yaradar və üstəlik vaxtında müalicə etməzlər.
Əgər pulunuz yoxdursa təəssüflənməyin. insanin həkimi elə özüdür.
Doğrudur, insan vəhşiliyi ilə üzbəüz dövrdə mizantrop olmaq artıq xəstəlik olmasa da hər kəsin şüuru altındadır. Xəstə olanlar isə sagalmalari ucun
Həqiqətlə barismali, özünüzün səhvlərini askarlamali, yeri gələndə tənqid etmək, bir stəkan suyun saf olduguna inanmaq və heç bir şübhə olmadan içmək (insanlarla münasibətə bənzətmə edilir.) ,Dəyərli və lazımi insanlara lazimi dəyəri göstərmək və bununla da itirilən dəyəri , zamanı qaytarmaq lazımdır. içinizdəki təbliğatı sökün. Bununla işıqlı yolda addimlayacaqsiniz.
Bir gün edit edib bu illətə qalib gələ bildiyimi demək niyyəti ilə, öpürəm.-*
Siz hələ də yadplanetlilərin olmadığını iddia edirsiniz?
Və bəli hərdən qarşı qonşunun evini izləyirəm, çünki bu varlıq alaqaranlıqda işığı yandırmadan evin içində bir o yana , bir bu yana gəzir və gecələri yatmır.
Bu temadan qəşəng qorxu filmi çıxar.
Hər gecə qeyri-adi davranışlarının olduğunu düşündüyü qonşusunu izləyən katya bu səfər telefonu pəncərə qarşısına qonşusunu görəcək vəziyyətdə qoydu və olanları daha aydın görmək üçün kameranı işə saldı və yatdı.
Katya saat 3-də durdu və telefonun qeydə aldıqlarına baxmaq istədi.Gördükləri ilə dəhşətə gəldi. O, o məxluq katyanın pəncərəsinə yapışmış və onu izləyirdi. O məxluq vaxti ilə katyanın da onu izlədiyini bilirdi. Katya məxluqun yapışmasının videonun sonlarına yaxın olduğunu anladıqda əlləri əsə-əsə pəncərəni açdı və aşağıya baxdıqda o məxluqu gördü. Məxluq cəld bir həmlə ilə pəncərədən içəri atıldı. Katya ürəyinin döyüntüsünü eşidirdi. O qədər qorxmuşdu ki, əzələləri boşalmışdı, qaça bilmədi. Tez gözləri ilə ətrafı süzüb kəskin bir alət axtarmağa başladı və o gördüyü nə idi? Ola bilməz, Sözlüyə reklam əlavə etmişdilər. "Pəh içinə lənət, bir bura qalmışdı " deyib əsəbləşən katya özünü məxluqa təslim etdi.
Note: spoiler yoxe, bütöv ssenari
Bu film Anısı olana xoşdur, geri qalana isə boş. Önyarqılarınızı bir kənara qoyun və bu filmin psixolojik cəhətini də ələ alaraq təkrar təhlil edək. Bəlkə indi sevəcəksiniz. (Yaltaqlanan tərs gülümsəmə emojisi)
Ən poxdan hiss bilirsiniz nədir? Sevərək ayrılmaq
Münasibətinizin orta yerində qarşınızdakı " mən ciddi münasibət fikirləşmirəm/ sənə layiq deyiləm. Həyatında o insanı tapanda həyatına girməyişimə sevinəcəksən" deyərək münasibəti sonrakı səviyyəyə çıxartmaq istəmir. Tanış gəlir? Gəlmirsə də bilin ki, onlar hər yerdədir. Elə isə tanıyaq.
Issız? Kimdir ıssız? Bu? Ahaha
Yox, Bu!
Alperr-- o çox tanınan bir şefdir. Tək gecəlik münasibət insanıdır. Filmdə anası ilə soyuqluğundan başa düşə bilərik ki, ailə bağı zəifdir. Bu bağ zəifliliyi onun indiki həyatında kimləsə sıx münasibət qurmasına imkan vermir. Amma o gözlərindən, çevikliyindən, ağlının sivriliyindən deyə bilərik ki, bu adamda türklər demiş şeytan tüyü var. insanları özünə asanlıqla bağlayır.
Və girl karakterimiz Ada..
Ada uşaqlara paltar tikdiyi bir kostyum mağazası olan kendi halinde bir kız.. Əvvəl bir neçə insanla olan uğursuz münasibəti onda kişilərin həmlələrinə qarşı daha təmkinli olmağı aşılamışdı. Görək, manipulativ Alperə qarşı da ehtiyatlı ola biləcək mi?
Alper onun istədiyi kitabı tapıb arxasına düşsə də qız ona elə də nut qoymur. Alperi saxlamaq olar?? Qızın kostyum dükanına gəlir və yalan ataraq tək başına baxdığı oğluna bir kostyum alacağını deyir. Ada bu dramlı kişi həyatlarının yalan olduğunu oğlanların qızları cəlb etmək üçün bir taktika olduğunu deyər. Söhbət Adanın uğursuz eşq hekayəsinə gəldikdə ada bir fincan qəhvəni elə Alperin üstünə tökər. O gedəndən sonra alperin gətirmiş olduğu havuçlu kekin əsəbdən hamısını yeyər. Alper gecəsi zəng edər və üzr istəyər. Özü də yavaş yavaş adaya qarşı bir şeylər hiss edər. Amma o hələ də tək gecəlik münasibətlərdən əl çəkməmiş olur. Bu alperin birinə bağlanmamaq üçün başqa alternatiflər axtardığını göstərir. Onu evinə axşam yeməyinə dəvət edər. Şərab içərlər, özlərindən danışarlar. "Yalnızım ben" dinləyib
daha sonra öhm öhm. Nəsə səhər yataqda yanında alperi görməz və yenə anlayırıq ki, o bağlanmaqdan qorxur. Səhərisi ada onu tək gecəlik görən alperə bir anda yarı nifrət, yarı buruxluqla evdən çıxar. Necə olursa oğlan özünü qıza bağışladır.
(Deyirəm də şeytan tüyü) onu yeməyə öz restoranina dəvət edər. Restoranı atasının tarlada işlədiyi vaxtdan onun üçün yığdığı pulla açmışdı və o restorana gəlib yemək yeyəndə doğurdan da o qədər əziyyətə dəydini demişdi. Əslində ada'nı elə belə yerə gətirməmişdi. Onu ürəyində bir yerlərdə yaxın bilirdi. Onu restoranında olan işçilərlə belə tanış etmişdi. Ada münasibətlərində güvənin olduğunu görəndə ürəyinə su sərpilirdi. Onun əvvəlki oğlanlar kimi olmayacağına inanırdı. Alperin özü də " səni tanıdığım andan etibarən içimdə bayram sevinci var" deyir. O da adanı çox sevir. Birlikdə xatirələr yığırlar.
Alper adaya tam bağlandı deyəndə onu yenə yataqda tək qoyub başqa bir qadının evinin qapısını döyər. Qapı açılar amma içəri girməz. Çünki o duygu karmaşasındadır. Bir terefden uşaqlıqda gördüyü dəyərsizlik hissi onun komfort zonası idi, o buna öyrəşmişdi. Bağlana bilməzdi. Adanın yanında qala bilməzdi. Simyacı kitabında var idi--> adam bir yoxuşda qab-qacaq, bəzək əşyaları satırdı. O qazandığı gəlirlə öz məkanını dəyişə ya da daha fərqli bir şey edə bilərdi. Amma etmədi. Çünki o buna öyrəşmişdi.
"Esaretin bedeli" filmində 20 illik həbs kitabxanaçısını işdən çıxardandan sonra o özünü bu aydın dünyaya uyğun görməz. Elə getdiyi otelin otağından özünü asar.
Filmə qayıtsaq, Onu otağa girməməyə vadar edən isə bunu edərək adanı incitmək istəməməyi idi.
Münasibəti bir digər pilləyə daşıyan alperin anasının istanbula gəlməyi və ada ilə çox yaxşı yola getməsi idi.
istanbul turuna belə ana və qız birgə çıxmışdılar. Ada oğlanın anası ilə onu tək qoymayaraq toya belə getmişdi. Amma bu münasibət yavaş yavaş alperin xoşuna gəlməməyə başlayar. Anası kəndə qayıdar.
Ada da iştahla mətbəxdə dolma yeyə-yeyə danışarkən və alper o cümləni deyər: "Ada, mən ayrılmaq istəyirəm."
Ada isə doluxsunaraq elə isə "niyə mənim arxamca gəldin? Niyə məni özünə bağladın?" deyər.
Günümüzdə çox rastagələn ifadə: lovebombing
Sevgisini ona iliklərinə kimi hiss etdirdi.
Amma işlər ciddiləşəndə hələ də bir anda anası ilə tanışlığa gələndə bitiriş.
Ada sarsılmışdı və bu vəziyyət onun üçün yıxıcı idi. Alper isə adadan ayrılandan sonra quş kimi rahatladığını düşünürdü. Amma otağında tapdığı saç rezini onu darmadağın etmişdi. Hər şey karmavari özünə qayıtmışdı. Ona zəng etdi, açmadı. Adanın orada olmayacağını bilə bilə Dükanına getmişdi.
Bu yarım qalan eşqdir. Tamamlanmadı. Elə isə həyat onları yenidən bir araya gətirərdi? Gətirərdi. Film də gətirdi. Amma zaman onlara acımamışdı. Ada öz ailəsini qurmuşdu. 1 qızı belə var idi.
Alper isə acımasızca etdiyi bir davranışın, peşmançılığın içindəydi.
Adanın dediyi kimi
" seni hiç bir zaman affetmeyeceğim. Bu kadar korkak olduğun, kalamadığın ve gidemediğin için senden hep nefret ediyorum. Hep ıssız kalacaksın.
Başkalarının hayatlarını, bedenlerini, çocuklarını ödünç alacaksın. Geri vermek üzere..
Karda donmak üzeresin, uyumak tatlı geliyor ama sen öldüğünün farkında değilsin." Issız da qaldı
Ada film boyunca o havuçlu kekin tarifini istedi. Əlləri ilə hazırladığı o keks alperden adaya ürəyindən gəlmişdi. Ada isə davamını istəyirdi o sevginin. Filmin sonunda da ada evləndiyindən danışıb dedi ki reseptini səndən ala bilmədim, amma biz də düzəltməyə çalışdıq. Amma səninki qədər gözəl olmadı..
So sonrakı peşmançılıq fayda vermir alper üçün. Özünün də dediyi kimi qanında bir mikrobla dolaşır. Bəlkə bu 2,3 uğursuz münasibətdən sonra ıssızlıqdan vaz keçər lakin bu yarımçıq sevgilər çətin onu təkrar eşqə bağlaya.
Gələk ürəyə toxunan o səhnəyə:
(youtube: )
Niyə mi yazdım bu entrini? Bəlkə də ekrana "tühh" deyərək acıqlanan alper elə mən özüməm?/
Kərəm ilə Aslı, Romeo və Jüliet.. Bəs Ali və Ninonu eşitmisiniz?
Bu entri bütün imkansız eşqlərə gəlsin.
Ali və Nino heykəlləri 8 metr (platformasız 7 metr) hündürlüyündə olub, gürcüstanlı Tamara Kvesitzadə tərəfindən 14 oktyabr 2010-cu ildə metaldan hazırlamışdır. (Gürcüstan Batumi şəhəri) Batumidə quraşdırılmamışdan əvvəl Londonda sərgilənib.
Bu heykəlin ilham qaynağı isə Azərbaycanlı yazar Qurban Səidin yazdığı "A love story" adlı kitab idi. Bu kitab 1917-ci ildə Vyanada alman dilində E.P.Varleq tərəfindən nəşr olunmuş və 33 dilə tərcümə edilmişdir. Kitab yayımlananda 100 ilin ən vacib məhəbbət romanından biri olmuşdur.
Heykəl hər gün səhər saat 7-dən hərəkət edir və 2 fiqur təkrar ayrılmadan əvvəl bir-birlərini qucaqlayır.
Hekayədə:
Xəzər dənizi sahilində Bakıda Asiya ilə Avropa, Müsəlmanlıq və xristianlıq, qərb və şərq iç-içə, amma bir-birinə qarşı çıxdığı bir zamanda baş verirdi. Üzü qərbə doğru dönük olan azərbaycanlı Əli xan şirvanşir ilə avropa mədəniyyətinə yaxın olan gürcü kralının qızı nino kipiani məktəb vaxtı aşiq olurlar.
cəmiyyətin dayatdığı təzyiq altında eşq yaşamaq onlar üçün ağır idi. Çünki onlar fərqli kültürlərə sahib idi. Eləcə bu imkansız sevdanı yaşatmaq üçün Şərq və qərb arasındakı sərhədi qaldırmaq çətin idi. Birinci dünya savaşının ,Rus müstəmləkəsinin və istiqlaliyyət uğrunda savaşın olduğu xaotik vəziyyətdə ali Asiyalı atalarının inancı ilə ninoya olan bağlılığı arasında bir seçim etməli idi.
Və məktəbi bitirdikdən somra ali ninoya evlənmə təklifi edər.
Ali ninonun avropasayağı həyatından tərəddüt edər. Alinin atası müsəlmanlığın gətirdiyi ənənələrə bağlılığına baxmayaraq bu evliliyə qarşı gəlməz. Ninonun atası isə evliliyi təxirə salmağı düşünər. Nəhayət, evlənərlər. Ancaq problemlər Ali və ninonun yaxasını buraxmaz. Həyatları qaçaqaç içində keçər. Lap hər şey düzəldi deyəndə Qızıl ordu Azərbaycana girər, ali ölkəsini qorumaq üçün müharibəyə gedər və oradaca ölər.
Tamara Kvesitadze bu romanı heykəl vasitəsilə şərh edib.
Axşam saat 19:00-da:
(youtube: )
( üzləri qovuşmur)
Heykəllər hər 8-10 dəqiqədən bir birləşir və yenidən ayrılır. (Bir-birlərinin Yanlarından keçirlər.)
Spiralvari quruluş sayəsində asanlıqla qovuşaraq bir tam əmələ gətirirlər. Bu heykəlin quraşdırılması üçün bulvarda 10 ay vaxt lazım olub. 7 ton çəkisi olan heykəl 5 milyon abş dollarına başa gəlib.
Heykəl gecə işıqlandırmalarla daha gözəl görünür.
Kənd evlərində adam çox olur. əksər etibari ilə tualet çöldə olur.
Tualetdə kimsə olduğunu bilirsinizsə day orda durub kinder yumurta kimi içindən kim çıxacağını gözləməyin.
Gedin o tərəfə bu tərəfə boylanıb gəzin. Sonra həmin məkana qayıdın.
Əksi təqdirdə belə bir dialoqa rast gələ bilərsiniz.
Qapı açılar.
-Aa Mərdan əmi, necəsiniz, qonaq gəlmisiniz bizə?
-Hə, bala. Güləndam xalon dedi, ərimcan xəstədir. Fikrixan gətirdi bizi maşınıynan.
-Həə, Mərdan əmi mənim sizə hörmətim böyükdür. Siz ki hamı etiraz eləsə də bir ağsaqqal kimi məni Gülsümlə evləndirməyə icazə verən tək adam idiniz. O əllərinizdən öpəcəm.
-yox, bala, deməyin bəsdir.Yaxşısı mən gedim.
Tualetə daxil olar: özlüyündə
-Mərdan əmi, nağarıbsanee bura?ilahi, dəyəcəm yerə. Day hörmət qalmadı.
Bəzən aylarca dayanmadan işini edən ya da imtahana hazırlaşan şəxs bir anda həm fizikən ,həm də emosional olaraq (məsuliyyət altında olma və başqalarının yaratdığı təzyiqi altında qalmaqla əlaqədar (bax: mobbinq)
yorulur. Bu zaman ya işini həvəssiz edir ya da ümumiyyətlə, işdən uzaq olur.
Belə şəxslər tükənmişlik sindromuna sahib ola bilərlər. Nə sindromu? Gəlin, danışaq.
Tükənmişlik sindromu başqa bir adla emosional yanma ,ingilis dilindən (burnout syndrome) (xroniki yorğunluq
Və qısa müddətli yorğunluq olmaqla iki yerə ayrılır.) deyilir. Bu anlayış Herbet Freduenberger tərəfindən 1974-cü ildə ortalığa atılmışdır. Bəs kimlərdə müşahidə olunur?
Yaranması yalnız iş yerindəki şərtlər deyil, eyni zamanda özündən, həyatdan, digər insanlardan gözləntiləri yüksək olan, onlara əhəmiyyət verən, işini ən yaxşı şəkildə etməyə çalışan, yüksək hədəfləri olan şəxs işinə maddi məna yükləməklə bərabər ən ani səhvində özünü günahlandıran və mənfi qiymətləndirməyə meyilli, özünü natamam hiss edən , mənəvi pozuntular yaşayan şəxslərdə çox olur. Həmçinin iş həyatı , ailə həyatı, sosial həyatı kimi birdən çox sahədə stress yaşayanlarda da olur. iş demişkən yeni işə başlayanlarda bu hal daha çox müşayiət olunur. Məsələn: bir abituriyent.
Sentyabr ayında dərsə normadan çox saatını verir, enerjisini bir yerə həddindən artıq tükədir və o artıq sonrakı aylarda "qırılma nöqtəsi"-nə gəlir. Qırılma nöqtəsində abituriyentlərin dərsə marağı ölər və həyata pessimist yanaşarlar.
Və ya bu abituriyent həddindən çox yüklənə (emosional yanma sindromunun 3 vəziyyətindən biri) bilər. Səhər-axşam salınan hazırlıqlar və əlavə dərslər, evə gələrkən dərsi etməyə vaxtının qalmaması, qısaca streslə güləşmək onu tükədə bilər.
Yanma simptomunun digər halları şəxsiyyətə uyğun olmayan işin verilməsi, yenə gündəlik həyatımızla əlaqələndirmiş olsaq, bir tələbə istəmədiyi ixtisasın imtahanına məcburən hazırlaşırsa o da tükənəcək. Ya da işlərdə verilən yükün çoxluğundan məsuliyyəti hiss edənlər özlərini "necə çatdıracağam?" Deyə yeməyə başlayarlar. Bu da sindroma gətirib çıxarır.
Başlanğıcda fərd özünü müsbət düşünməklə və özünə istirahət verməklə düzələ bilər.
Ancaq heç nə etməsə üstəlik keçən vaxt ərzində müalicə etmədikdə xəstəlik şiddətlənir və aşağıdakı əksər simptomlar görünməyə başlayır.
1. kimsəyə dözə bilmirlər. özləri yorğun mental cəhətdən yorğun olurlar. hoppanıb-tullanan, yəni şən insanlar görəndə pis olurlar, əsəbləşirlər. belə bir şeyə rast gelməsin deyə şənliklərdən , qrup halında gəzməkdən uzaq olurlar.
2. özlərinə də dözə bilmirlər.
ani səhvlərinə görə özlərini günahlandırırlar.
3. Bu sindromdakı şəxslər üçün artıq heç nəyin mənası olmur. heç bir şey veclərinə olmaz. (Empatiya hissini itirmə)
kimsə gələr dərdini danışar, boş cümlələr kimi gələr.
4. bir sevincli hal olanda özlərini ora aid hiss etməzlər. bəzən şəkillərdə də görünməməyə çalışanları olur.
5. olduqları situasiyanı mənasız görə bilirlər. elə bu sindrom ya iş ya da dərs boğanda olur.
6. bədəninin hər yeri ağrıyar. Bədən ağrıkəsiciyə bəzən doymaz.
> bədəndə baş, arxa və ayaqlarda ağrılar
> qəbizlik, ishal kimi mədə-bağırsaq pozğunluqları, arıqlama
> ürək döyüntüsü, tənəffüs çətinliyi
7. insanlardan uzaqlaşarlar.
8. ümidsiz və qəmgin olarlar.
>pessimist, insanlara deyilən mənfi fikirlər
>inamin itməsi
> daimi yorğunluq ,diqqət daqınıqlığı, yuxu problemi, unutqanlıq
> sadə tapşırıqları etməkdə çətinlik
>səbrsizlik, qərarsızlıq
>işləri təxirə salmaq
>əsəbilik, iş yerində insanlarla mübahisələr
elə bil başqalarının həyatını istəməyərək izləməyə gələrlər.
Xəstəlik özü ilə birgə depressiyanı, qan-damar və sinir , eləcə də şəkərli diabet xəstəliyini də gətirə bilər.
Ailədaxili ünsiyyət problemləri, psixosomatik maddələr, siqaret / spirt istifadəsinə yol aça bilər.
Valideynlərdə bu baş verdikdə "romantik tükənmə" və övladlarına məsafəli yanaşma hökm sürür. intihara meyilli, uşaqlara zərər yetirən və ya laqeyd yanaşa bilirlər. Bu ən çox Belçikadadır və hər 12 valideyndən biri bunu yaşayır. ikinci ABŞ, üçüncü Polşadır. Ən az isə Türkiyə, Kuba, Peru və Taylandadır. (Valideynlərə xas olan)
Niyə Türkiyədə valideynlərdə sindroma az rast gəlindi?
Belə ki, geniş ailə , məhəllə anlayışı, həmrəylik onları qorudu ancaq iş sahəsində əksəriyyət bu sindromdan əziyyət çəkir.
Depressiya və tükənmişlik sindromunun fərqi nədir?
Bir neçə simptom depressiya ilə üst-üstə düşür. Fərqləri:
Tükənmişlik sindiromunun Müalicəsi psixoterapiyadır. Depressiya da isə həm də dərmandır. Depressiya bütün həyati hadisələrdə , ancaq dediyimiz sindrom iş həyatı ilə bağlı yarana bilər.
Bəs bu sindroma tutulmamaq üçün nə etməli?
> özünüzü düşünün, bir neçə gün başqalarını düşünməsəniz də olar.
> hislərinizi gözdən keçirin, nə istədiyinizə yaxşı qərar verin. Ən yaxşısı siz olacaqsınız deyə bir şey yoxdur.
> insanlarla aranıza sərhəd qoyun, "yox" deməyi bacarın. insanlara layiq olduğu kimi davranın. Açıq ürəkli olmayın.
> idmanla məşğul olun, sizi doyuran və xoşbəxt hiss etdiyinizs qidanı yeyin, içkini için. Ətrafınızdakılara da vaxt ayırın. Həyat sadəcə işdən ya da oxuduğunuz kitabdan ibarət deyil. Ömür kitabınız gözəl xatirə şəkilləri ilə dolu ola bilər və elə həyat yaşayın ki, bu həyatı yenidən yaşadıqda təkrar-təkrar o kitabın vərəqlərini çevirib keçmişinizə baxasınız. Ya da bir film kimi gözünüzün önündən keçdikdə hər lentdə ayrı bir gözəlliyin şahidi olasınız. Həyat onu sevməyi bilənə hər iki qolunu açıb qucaqlayır. Sizin də onlardan biri olmanız diləyi ilə..
*
ihihih başlığa nə ad verim bilmedim
bu dəliklərin qoyulma səbəbinə əvvəl elə bilirdim ki otaqda olan dəm qazı buradan sıvışıb keçəcək. Sonra düşündüm ki dəm qazı(co) sıxlığı 28, havanın sıxlığı 29dursa deməli bu havadan yüngül olub göyə yığılır. Elə isə aşağıdakı dəliklərin sirri bu deyil.
Dedim aa, bu dəliklərdən çöldən içəri oksigen gəlir. Çünki karbon natamam (az oksigenle) yananda dəm qazı olur. Ona görə çox oksigen lazımdır. Amma bilinməlidir ki karbonu yandıran oksigen oradan deyil, borulardan gəlir. Əgər orada yaxşı material istifadə olunmayıbsa nasazlıq sızıntı varsa oksigen gəlmir, ona görə bacalar dəyişdirilir.
az əvvəl bildim ki otağın 0.1 faizi dəm qazı olarsa insan ölürmüş. Və bu dəliklər az da olsa oranı hava ilə təmin edir. Beləliklə, insan zəhərlənmə anının ilk simptomlarını (başgicəllənmə, ürəkbulanma, halsızlığı) yaşaya bilir və özünü dərhal çölə ata bilir. bəzilərində açıq yer olmadığından zəhərlənmənin yekunu 40 saniyə kimi az bir vaxtda çəkib ölürlər. Bəzilərində isə havalandırmaya görə 7 dəqiqə çəkir. Məhz bu qapalı, pəncərəsiz, ventilyasiyasız məkanlara görə payız və qış aylarında dəm qazından zəhərlənmə halları çox olur.
Tərcümə əsaslı yazı
Siz gəmidəsiniz və xəbər alırsınız ki, gəmi batır. Sizə kapitan tərəfindən gələn əmr gəmidən çıxmamağınızdır. Bəs o vaxtı ya kapitanın özü batmaqda olan gəmidən çölə çıxırsa?
Mühüm qeydləri ilə sewol faciəsi!
Sizi çox əvvələ aparacağam. 16 aprel 2014. Saat 7:30 cənubi koreyada olan ferryboat(bərə) 476 nəfər daşıyırdı. 3-cü kapitan Park Han kyul və sükançı (2-ci kapitan) ço-conki gəmidə idi.
Gəminin maenggol kanalına girməsinə
4 km qalmışdı. 3-cü kapitan sükançıya avtopilotdan manuelə keçməyini dedi. Çünki keçəcəkləri kanalda çoxlu su axını olur. Hər şey qaydasında idi və xəritədə hər zaman getdikləri cığır ilə gedirdilər. Kimiləri sükançının o dayaz yerli təhlükəli yerlərdən keçə biləcək qədər təcrübəli olmadığını deyirdi. Amma sükançı bu yollardan fərqli gəmilərlə vaxtı ilə çox keçmişdi. Bəs görək kanala qədər vəziyyət belə stabil qalacaqdı mı?
Saat 08:48
Tələbələrə səhər yeməyi verilirdi.
Onlar gəminin göyərtəsinə doğru yığılışdılar.
Bu zaman 3-cü kapitan sükanda olana gəmini 135 dərəcədən 140-a çevirməli olduğunu dedi. Sükanda olan bunu etdi. Sonra 3-cü kapitan xəritəyə baxıb 140 yox 145-ə çevirməli olduğunu dedi. Sükançı cəld bunu etdi. Nə oldusa bundan sonra oldu. O cəldliklə dönüşdən sonra gəminin sancaq tərəfi sağa əyildi. Gəminin pruva adlı hissəsi yəni baş hissəsi də sağa doğru yönəlmişdi. 3-cü kapitan tez sükançıya gəmini sol tərəfə çevirməyi əmr etdi. Amma sükançı bunu edə bilmədi. Çünki sükan artıq işləmirdi.
Amma hadisəni sonradan sükançıdan soruşduqda o hadisənin 140 dərəcə çevrilmə etdiyindən sonra baş verdiyini dedi. Hətta 145 dərəcə söhbətini sükan sağa-sola get gəl elədiyi zaman gəmini sağa döndürməyə əngəl olmağı üçün edildiyini dedi.
Yəni ortaq səhv gəminin sükanının yanlış və cəld sürətlə idarə olunması və gəmiyə öz limitindən 3 dəfə artıq yükün yüklənməsi onun batmağına şərait yaratmışdı.
Saat 08:49
Gəmi yavaş-yavaş batırdı.
Gəmidəki konteynerlər gəminin bir tərəfinə doğru sürüklənmişdi. Heç konteynerləri də gəmiyə bağlamamışdılar. 1-ci kapitan lee də digər kapitanlarla birgə idi. Sükanda olan şəxs motorları söndürdü. Beləliklə gəmi istiqamət dəyişə bilməzdi. O yanı üstə su ilə hərəkət edirdi.
Saat 08:52
Kapitan gəmidəkilərə hərəkət etmələrinin təhlükə yaradacağını və hər kəsin olduğu yerdə qalmasını əmr etdi.
Anonslar gəminin sərnişin göyərtəsi su basdıqda belə edilirdi. Amma kapitan və yoldaşları gəmidən enirdilər.
ilk təcili yardım zəngini choi duk etmişdi. Yanğınsöndürənlərə zəng etdi və gəminin alabora olacağını dedi. Sonrasında ora xilasedicilər gəldi.(09:33) Amma o vaxt artıq gəmi alabora olmuşdu. Choi duk isə ölü tapılacaqdı.
Saat 09:14
Gəmi 50 dərəcə şəklində əyilmişdi. Bu halda heç kim çıxarıla bilməzdi.
Saat 09:33
Xilasedicilər digər gəmi nəqliyyat xidmətləri və canqurtaran botlarla gəlmişdi. Amma 5 dəqiqə sonra sewol(gəmi) ilə əlaqə kəsildi. Bu saatdan sonra ediləcək tək şey gəmidəkilərin suya atılması idi. 150 nəfər gəmidən atıldı (Gəmi heyəti də daxil). Amma Qalan 300 nəfər isə verilən təlimatdan kənara çıxmamış və gəmidə qalmışdılar. Bunu sewol üzərində uçan helikopter deyirdi və həmçinin gəminin göyərtəsinə heç kim çıxmırdı.
Sərnişinlər hələ də batan 6825 tonluq gəminin içinində qalmaqda idilər.
Con lee (gəminin əsl kapitanı , 1-ci kapitan) və heyət alt paltarları ilə xilasedici bota tullandı.
Botu idarə edənlərə niyə heyəti birinci daşıdınız sualı veriləndə onlar " sərnişinlərə bənzəyirdi, əyinlərində forma yox idi deyə qəbul etdiklərini söylədilər."
Amma əslində kapitan anons olan yerdə qalmalı və gəmidəkilərə etməli olduğu fəaliyyət barədə göstəriş verməli idi. Onlar isə bunu etmədi.
Saat 12:00 artıq gəmi tamam suya qərq olmuşdu. Təlimatda qalan sərnişinlər isə suda boğulmuşdular.
Yekun: 476 sərnişindən 172-si qurtuldu. 7 ay sonra 295 meyit çıxarıldı. 9 dənəsindən xəbər alına bilmədi. itkin və ölü olan 304 nəfərdən 250-si eyni liseyin şagirdləri idi.
Üstəlik kapitana niyə gəmidəkilərə çıxmamaq təlimatı verdiniz deyəndə kapitan "qurtarma botu gəlməmişdən əvvəl dedim, su soyuqdur, güclü axıntı sürükləyə bilər deyə icazə vermədim" dedim.
Bəs niyə özünüz sonra bota mindiniz deyəndə kapitan " xəritə ilə əlaqədar təlimat verdim, yataq otağına getdim və batma gerçəkləşirdi, mən də bota mindim" dedi. Amma bu cavab yetərsiz idi. Aydın görünürdü ki, kapitan gəmidəkilərə bu barədə açıqlama verməmiş və verdiyi təlimatı dəyişdirməyə cəhd belə etməmişdi. Formasını çıxararaq eqoistliklə özünü sərnişinə bənzədib bota minmişdi.
Heyət təcrübəsiz idi. Həm onlar mərkəzlə heç əlaqə saxlamamışdı. Yardım zəngi göndərən elə bir tələbə olmuşdu.
Gəmidən qurtulan 6 tələbə məhkəmədə demişdir:
" pəncərələr yerdə, qapılar isə tavanda idi.sinifkom su yüksəldikcə qapıya yaxınlaşıb çıxa biləcəyimizi dedi və elə də oldu. Amma dostumuz eşitdiyi təlimatdan kənara çıxmaq istəmədi. Gəminin işıqlarının söndüyünü və yan pəncərələrin tam suyla dolduğunu gördü.(yəni gəmi tamam batırdı.) O da ən nəhayət bizə qoşuldu. Biz gəminin koridorunda idik və dostumuzu oradan çıxartdıq.
(Bəzi sərnişinlər təlimata əks gəlib sağ çıxdı.)
Ancaq su çox güclü idi. Yanımdakı şagirdlərin yarısını dənizə çırpdı. Təcili çıxış qapılarının yanında xilas etməyə gələn adamlar var idi, amma heç biri qapıdan içəri girmədi."
Bu hadisələri orada olanlardan eşitmək daha tük ürpərdici. Hələ ölmədən qabaq ailəsinə son mesaj olaraq göstərilən ekran görüntüləti var ki, vəziyyət daha dəhşətli.
15 may 2014. Gəminin 1-ci kapitanı lee ağır məsuliyyətsizlik səbəbi ilə ömürlük həbs cəzası verildi. Amma həbsinə cinayət səbəbi verilmədi. Digər 14 heyət üzvünə 12-18 il arası cəza verildi. Gəmi kimə aiddirsə ona həbs verilib(çünki normada yüklənmədiyinə nəzarət etməyib.) 6 həftə axtarılan gəmini ticari məqsədlə işlədən şəxsin meyidi tapılıb. (O da gəmini çox yükləyərək daha çox qazanc axtarışında idi. Amma insanların təhlükəsizliyini heç düşünmədi.)
Geriyədönüş qərəzliyi deyilən bir psixoloji termin var, 1970-dən gəlmə. Bu terminə görə əslində olmuş bir hadisə haqqında əvvəlcədən düşünəndə(yəni hadisə baş verməzdən əvvəl) bilmək olar ki, bu bununla nəticələnəcək. Yəni "bunun baş verəcəyi artıq bəlli idi." Bax burda da məsələ budur. Adamlar gəminin normadan 3 dəfə çox yükləyiblər, normal da bağlamayıblar, 33 km/s sürətlə sürürlər və ani döngə həyata keçirirlər. Gəmi batır. Əlbət ki bu olacaqdı.
Üstəlik əlavə yüklənməni gizlətmək üçün gəmini tarazlıqda saxlayan balast suyunu da boşaldıb azaltmışdılar. Bu gəmi manevr etdiyində batması üçün bir başqa səbəb idi.
Əgər bu hadisəyə məsuliyyətsizlik kimi baxırsınızsa heyəti günahlaya bilərsiniz. Həbsə gedən kapitan üçün mütləq yenisi gələcəkdir. Minimum iş yükü ilə çoxlu qazanc əldə etmək istəyən biri isə həmişə var olacaqdır.
Aşağıdakı çəkilmiş rəsm isə o hadisədə gəmidə boğulan 2 məktəbli sevgilinin ayrılışını göstərir:
)
