qisa.link

illər əvvəl adf.ly tərzi bir şey yaratmaq fikrindəydim. Ancaq ölkə şərtləri, insanların texnologiyayla davran(amay)ışı, netdəki sistemlərə etibarsızlıq, reklamverən azlığı və s. səbəblərdən başını buraxdım. Ümumiyyətlə azərbaycanda veb layihə qurmaq mənasızdı. Tanıtmaq başdan ayağa xərc, böyük dərddi. Tanıtdın, işlək saxlamaq, təkmilləşdirmək bir ayrı dərddi. Texniki dəstək təminatı bir dərddi. Yadınızdadısa lalafo çıxanda tvlərdə reklam olunurdu. Yəni nə seo xətrinə, nə internetdəki reklamlar xətrinə, nə backlink, nə də adının alqı-satqını anımsatması xətrinə tutmadı. Hazır scriptdə qurulmuş, dəxilsiz domein adlı, ancaq külli miqdarda maliyyə dəstəyi olan bir sistemdi. Başlıqda sözügedən layihə daxil olmaqla ev yoldaşı, yol yoldaşı tapma sistemləri, onlayn freelancer və ya günəmuzd işçi (usta, fəhlə, suvaqçı, santexnik və s.) tapmaqçün mini portallar görmüşəm son illərdə həvəslə açılıb, elə bir az keçəndən sonea da göz görə-görə bağlanıb. Adını çəkməyəcəm, ancaq bu tip layihələrdən birinin müəllifi də özüməm. Vaxtikən 4 ay yayı oturub script modladım, sistem yaratdım, ancaq maddiyyat səbəbindən batıb getdi. Odur ki bu ölkədə bir çox sahə kimi vebdə də əziyyət çəkib iş görməyə dəymir. Çünki müəyyən və adətən eyni səbəblərdən hamısının taleyi eyni olur.

qrafik dizayner

Hər gün bir neçə vakansiya görürəm bu sahədə, ancaq maraqlı olan daha bir məqam iş axtaran qismində də xeyli paylaşım görürəm saytlarda bu sahə üzrə. işsiz bir insan kimi öyrənib, girişib-girişməməkdə qərarsız qalmışam. Kimi deyir iş çoxdu, ok çoxdu deyək. Bəs bu qədər qrafik dizayner niyə işsizdi? Azərbaycanda bu işi görən bəzi təcrübəsiz şəxslərin portfoilolarında böyük layihələrdə iştirakını görmək olur. Təcrübəsiz biri necə yer tapa bilir elə layihələrdə? Vakansiyalar minimum 2-3 il təcrübə ilə açılır çünki. Bir yandan da təcrübə yığabilmiş şəxslər az qala hər cür aparatda işləyə bilən, amma necə olursa işsiz qalmış şəxs olur. Uzun sözün qısası məndə ciddi suallar doğuran, nə iş görürsən gör tanışın yoxdusa sabahın da, bu günün də işsizisən təəssüratı yaradan daha bir peşə sahəsidi.

pakistan

Havası çirkli, yolları bərbad, küçələri zibilin içində, kanalizasiyaların tıxanıb daşdığı, həyat keyfiyyətinin çox aşağı olduğu, hər an tibbi olaraq nadir görülən bir xəstəliklə rahatlıqla üzləşəbiləcəyiniz poxun poxa qarışdığı poxdan bir ölkə. Mənə çatmır ki bu insanlar müsəlman, təmizlik və ölkənin də adına uyğun olaraq paklıqdan danışırsa necə ola bilir videolarda rahatlıqla arası kirlə dolu dırnaqlı ayaqlarına taxdıqları bıçaqlarla ət kəsib insanlara satırlar, onlar da rahatlıqla yeyirlər? Ağciyər xərçəngi, astma və bronxit xəstəlikləri bu ölkədə baş alıb gedir. Səbəbi havasının həddən artıq çirkli, tozlu və zərərli maddələrlə dolu olmağındadı. Hərbiyə bu qədər pul yatırabilən hökümət necə olur kasıb əhalinin kontrollu törəyib-artmasına, bərbad havası və yollarına bir tədbir görmür başa düşmürəm. Hindistanla uzun illərdi Kəşmir adlanan bölgəyə görə müharibə şəraitindədi. British raj dağıldıqdan sonra yaranan eyniköklü üç ölkədən biridir (Pakistan, Hindistan, Bangladeş). Hindlilərlə eyni kökdən gəlirlər, sadəcə müsəlman hindli deyə bilərik onlara. Ölkənin adı ölkədə hökmranlıq edən üç tayfanın adının baş hərflərindən düzəlib. Ancaq paklıqla heç bir əlaqəsi yoxdu. Araşdırdıqca narkotik, qadın, uşaq alverinin, insan oğurluğunun, cinayət və təcavüzün pik həddə olduğunu görə bilərsiz. Bir sözlə hər cür qəhbəliyə məskən duran ölkə.

recep tayyip erdoğan

Saxta milliyyətçilik və əsas da ümmətçiliklə 20 ildi hakimiyyətə kök salmış adam. işi-peşəsi insanların həssas dəyərləri üzərindın prim toplayıb özünü postda və əl üstündə, göz üstündə saxlamaqdı. Türkiyədə yarıdan çox kəsim hələ dəelə bilir ki bu nə desə doğrudu, adam son islam şəhzadəsi, döyüşçüsüdür. Həmin insanlar eyni zamanda elə bilie ki başda abş olmaqla bütün dünya türkiyəyə göz dikib və onlarla müharibə şəraitindədi, hər an savaş çıxa bilər. insanlarda elə bir emosiya yaradıb ki ölkə günü gündən inkişaf edir, zievəyə oynayır və buna görə də yenə başda amariga(!) olmaqla bütün dış mihraklar(!) bunu qısqanırlar, buna görə də qabağa getmələrini istəmirlər deyə hərə bir tərəfdən cumub üstləeinə. Ölkədə cahilliyin, səriştəsizliyin, cinayətin, təcavüzün, oğurluğun bu həddə çatmasına səbəbkar şəxsdir. Çünki hökümət postlarına öz çevrəsindən olanları və yalançı, rüşvətxor, bir birinin adamı olanları yığıb. Buna görə də qanunu yerinə yetirməli güc strukturları normal fəaliyyət göstərə bilmir. Cimayətkarlar, quldurlar sərbəst buraxılır, qohumbazlıq, tanışlıqla iş gördürənlər artıb, rüşvət çoxalıb. Ən əsası da ölkənin iqtisadiyyatının bu gündə olmağına səbəbkar olmaqla yanaşı, həmin manqurt olan və manqurtlaşdırdığı adı konservativ olan, əslindıysə sadəcə cahil olan kəsimdən güc alaraq düşüncə propoqandası ilə məşğul olur. Digər bütün türk dövlətlərində olduğu kimi medianın tərəfli, doğru danışanın hansısa bir şəkildə məhv edilməsini təmin edən və ən nəhayətində bunların hamısı əhatə etməklə ölkəni rusiyanın qucağına oturub putin taktikalarıyla ayaqda qalan lider(!)dir.

pest təhlili

idarəetmədə keyfiyyətin təmin olunmasında istifadə olunan analiz növüdür.

P- political
E- economic
S- social
T- technologic
E- environmental
L- legacy

Açılımından da göründüyü kimi hansısa şirkət, idarə vb qurumda görülən işin görüldüyü mühitə siyasi, iqtisadi, sosialyönümlü, texnolojik, davamlılıq və qanunauyğunluğunu müəyyən edən analizdir.
Bir neçə xırda nümunə verəsi olsaq; şəhərdə ən xod gedən bir geyimi aparıb hansısa ucqar kənddə diller qurub satmağa çalışsaq əlimizdə qalacaq və ziyan edəcəyik.

Digər bir nümunə; marixuananın və eləcə hansısa bir narkotikin legal olduğu bir ölkəyə baxıb gətirib azərbaycanda satmağa çalışsaq, yenə əlimizdə qalacaq və hətta politik, legal olaraq düzgün analiz aparmadığımıza görə qanunlara zidd olduğu üçün başımız ağrıyacaq.

Üçüncü misal; yaponiyadaki sürət qatarlarını gətirib bakı- qazax arası çəkmək istəyirik. Yatırım da edirik və qatarlar gəlir. Ancaq əlimizdə buna uyğun yol, yolu çəkəcək material, mühəndis və hətta işçi, sistem olmadığına görə yenə əlimizdə partlayacaq. Bir digər səbəbi isə olmazın xərcini çəkib mühəndis, material gətirib o yolları çəksək belə, qiymətləri lokal sakinlərin qarşılaya bilməyəcəyi həddə olacaq. Yəni ki həm aşina olmadığı, həm də maddi imkanı çatmadığı üçün insanlar minə bilməyəcək. Nəticədə ziyana işləyəcək və bankrot olacaq. Çünki düzgün texnoloji və iqtisadi analiz aparmadıq.

Bu siyahını çox uzatmaq olar, ancaq məncə aydındı artıq.

Bir digər analiz növü üçün isə (bax: swot)

azərbaycanda günü-gündən artan şeylər

Müəllim olmadığı halda ingilis dilindən dərs deyənlərin sayı, bank olmayan kredit təşkilatları, cibgirlik edənlər, böhtan atıb üzəduranlar, hər hoqqadan çıxıb ailəcanlıqdan, namus-qeyrətdən dəm vuran kişilər, çatana paylayıb özünü mələk kimi qələmə verən qadınlar, iş elanlarında tələb olunan satıcı, fəhlə, təmsilçi, məsləhətçi kimi ixtisassız nökərçilik işləri (elə bil xarabada mühəndis, həkim, yaxud başqa ixtisas sahibi işlər görülmür). Gördüyünüz kimi bu siyahı uzatmaq və rahatlıqla demək olar ki, azərbaycanda pis n qədər şeyin sayı artıb, yaxşı mənada artımsa gözə dəymir.