qloballaşma

Azərbaycana müsbət və mənfi təsirləri

Qloballaşma artıq iqtisadi, siyasi və mədəni və s. kimi sahələrdə dərin bir izlə irəliləməkdədir. Yaşadığımız dünyanın elə bir sahəsi yoxdur ki, orada qloballaşmanın təsiri olmasın, müasir dövrün əsas şüarı olan qloballaşma vahid dövlətin yaranmasına xidmət edir.

Əsas güc strukturlarının fərqli-fərqli cəmiyyətləri birləşdirmək uğrunda mübarizəsi hər bir cəmiyyəti dəyişdirməyə məcbur edir. Əgər sivilizasıya mədəniyyətin qocalığıdırsa, qloballaşma dünyanın qocalığıdır ona görədə qloballaşma milli hüdudları aşaraq dünyada mədəni, siyasi, iqtisadi fərqləri eyniləşdirməyə cağrır.

Lakin bu cağrışın ideya müəllifliyinin yadlığı, özgə təbliğat, iqtisadi güclərin əsas rol oynaması bəzi dövlətlərdə olduğu kimi azərbaycanda da mənfi və müsbət cəhətlər yaradır bunlar bəziləri asağıdakılardan ibarətdir.

Müsbət cəhətlər:
- Qlobal ünsiyyətə qoşulma imkanı
- iqtisadi əlaqələri birləşdirir
- Sərt sərhətlərin yox olması və birgə təhlükəsizlik
- Dünyanın mədəni tanışlığında iştirakı və tanınma
- Qlobal ünsiyyətə qoşulma mkanı. Bu gün dünyanın istənilən nöqtəsində başverən hadisə ani sürətdə dünyaya yayılır. Virtual aləm insanların istər ünsiyyətini, istərsə də informasıya mübadiləsini aniləşdirir. Artiq dünyada daim qlobal fikir mübadiləsi gedir, dünya insanları hər bir faydalı şeyləri tez bir zamanda paylaşa bilirlər ki, bizim cəmiyyətimizdə bu imkandan artiq yararlanır.
- iqtisadi əlaqələri birləşdirir. XX əsrdən dahada genişlənən transmilli korparasıyalar artıq iqtisadi əlaqələri vahid bir bazar halına gətirir bu amil azərbaycan iqtisadiyyatınında təhlükəsiz, geniş bazara cıxmağa imkan yaradır. Məsələn əsrin müqaviləsi azərbaycanın iqtisadi uğurlarından biridir
- Sərt sərhətlərin yox olması və birgə təhlükəsizlik. Qloballaşma dünya insanlarınının bir masa arxasına gəlməsi üçün ən yaxşı vasitədir. Dünyada hələdə həll olunmayan problemlərin həlli üçün ümumi(dünya problemi kimi)calışmaq və sərt sərhətləri yumşaltmaq yanlız insani bir dunyanın qurulmasına ümüd yardır. Bizim də bu yolda bəzi uğurlarımız var məsələn 2012-cı ildə BMT-nın təhlükəsizlik şurasının qeyri-daimi üzviliyinə secilməsi onu deməyə imkan yaradır ki, artıq azərbaycan tək ozünün yox həmdə dünya problemlərinin həllində iştirakçidir.
- Dünyanın mədəni tanışlığında iştirak etmə imkanı və tanınma. Artıq dünya mədəni baxımdanda bir araya gəlir bu gün türk, yapon və s.mədəniyyəti avropada olduğu kimi avropa mədəniyyəti türkiyyədə, bizdə,yaponiyada olduğu kimi öyrənilir. Bu yol dünya irsi, talerantlığ uğrunda mübarizə deməkdir ki, bizdə bu mübarizəninin iştirakçısıyıq.
Yuxarıdası sazaladığlarım qloballaşmanın müsbət və mənfi cəhətlərini tam əhatə etməsədə bunlar onu göstərir ki, qloballaşma həm ümidverici, həm də alladıcı görünür,lakin yenə qeyd edirəm ki,biz isdəsək də isdəməsəkdə bu yollun yolçusuyuq. Ona gorədə qlobal dünyada öz layıqlı yerimizi tutmaq ücün daim ayıq mübarizə aparımalıyıq.

Mənfi cəhətlər:
- Milli-mənəvi və əxlaqi dəyərlərin özgələşməsi
- ideya müəlliflərinin azərbaycan ücün yadlığı
- Yaşam tərzinin dəyişməsi
- Savad baximdan bəzi inkişaf etmiş dövlətlərdən geriliyi
- Milli-mənəvi və əxlaqi dəyərlərin özgələşməsi. Bu mənfi cəhət ilk növbədə özünü cəmiyyətin mənəvi ruhunda özünü göstərir. Bu gün dünya insanları demək olar ki, eyni geyinir(bəzi dövlətlər istisina olmaqla), eyni futbol, yarış həyacanı kecirir. Əgər əvvələr hər millətin öz adət-ənənəsi, mənəvi, əxlaqi və s.Kimi dəyərləri vardısa ged-geddə bunlar əriyir və ümumiləşir. Hər şeydə adiləşmə fikiri formalaşır.

- ideya müəlliflərinin azərbaycan ücün yadlığı. Bu günmüzdə dünyanın idarəolunmasında gözə görünməz qüvvələr var ki, onlar qloballaşma ideyasından səmərəli istifadə edərək öz məqsəd və mənafeylərini reallaşdırmaq üçün qloballaşmanı bir vasitəyə cevrirlər biz isə istəsəkdə istəməsəkdə bu yolda yalnız iştirakçı qisimind cıxış edirik.

- Yaşam tərzinin özgə təsirlərlə dəyişməsi. Bu cəhət onu deməyə imkan verir ki, bu gün cəmiyyətimizdə yaşam tərzilə əlaqədar baş verən dəyişikliklər daha cox qərb yönümlüdür. istər ailə, istərsə də cəmiyyətin bütün sosial təbəqəsində bunu görmək olur, yəni qərbin həyat tərzi bizim üçün bir növ numunəyə cevrilib bu yolda adətən ciddi səhvlərimiz olur.

- Savad baxımdan bəzi inkişaf etmiş dövlətlərlə ayaqlaşa bilməməsi. Bildiyimiz kimi dünya dövlətləri inkişaf baxımdan iEÖ(inkişaf etmiş ölkələr) ve iEOÖ(inkişaf etməkdə olan ölkələr) kimi qruplaşdırılır bu bölgü tək iqtisadi sahədə yox, həm də digər sahələrdə(təhsil, dünya görüşü və s.)özünü gösdərir. Bizim cəmiyyət sovet dövründə iEÖ sırasında olsada sonradan kapitalizm sisteminə kecid bu yeri iEOÖ endirdi. Ona görədə qloballaşmada biz iEÖ-rin bəzən alətinə çevrilirik.

http://ensiklopediya.az/

bermud üçbucağı

azərbaycandan elmi tədqiqat üçün iki alim gedib çıxa bilib. bunlar 1982-ci ildə ora səfər etmiş iki geoloq alim rüstəm babayev və xəlil əliyulladır.

rüstəm babayev 1982-ci ilin aprel ayında özünün üçüncü okean səfərinə çıxır. polşanın “vtyaz” gəmisi ilə yola çıxan espedisiyanın ünvanı bu dəfə okeanın ən təhlükəli yeri “bermud üçbucağı” idi.

“şeytan üçbucağı” adlanan bu müəmmalı zonaya qara dəniz, cəbəllütariq boğazı və atlantik okeanını dəf etməklə çatırlar. əlverli hava şəraiti belə, onların qorxusunu dəf edə bilmir. çünki elə bir dönəm idi ki, hətta təyyarələr belə bu şeytan torunun zonasında yoxa çıxırdı. elə bir fakt olub ki, təyyarənin özü qalıb, sərnişinləri yoxa çıxıb. bu kimi müəmmalar ekspedisiyanı çox düşündürüb.

bermud öz şıltaqlığını çox keçmir ki, onlara da göstərir. üç gün davam edən fırtına heyətin demək olar ki, həyata inamını itirir. amma fırtına çox keçmir ki, çəkilir və tədqiqat aparan keçmiş ssri alimlərinin həyatı qurtulur.

“1982-ci ildə bermudda səfərdə olmuşam. geologiya institutunda geologiya-minereologiya elmləri namizədi kimi, böyük elmi işçi vəzifəsində idim. keçmiş ssri elmlər akademiyasının okeanologiya institutunun cənub bölməsindən məktub gəldi ki, bölmə ssri elm və texnika dövlət komitəsinin (setdk) qərarına əsasən, elmi tədqiqat aparmaq məqsədilə bermud adalarına 3 aylıq ekspedisiya təşkil edir və azərbaycandan iki alim səfərə dəvət olunur.

ekspedisiyanın məqsədlərindən biri okeanın atmosferlə əlaqəsini öyrənmək idi. qeyd edim ki, okeanla atmosfer arasında ən sıx və güclü əlaqə, böyük enerji "bermud üçbucağı"ndadır.

ümumiyyətlə, bu ərazi dünya okeanının ən enerjili və təlatümlü hissəsidir.

çexslovakiyadan bir botanik, almaniyadan iki geologiya-mineralogiya elmləri doktoru da var idi. "pravda" qəzetinin müxbiri l.poçevalov "iki nəfər okeanda" adlı məhəbbət romanı yazırdı. ekspedisiyanın iştirakçıları əsərin qəhrəmanları idi. mən romanda öz familiyamla deyil, "rüstəm məmmədov" obrazı ilə əks olunmuşam. ekspedisiyanın rəhbəri sovet dövrünün məşhur okeanoloqu, dəniz və okean tədqiqatçısı, coğrafiya elmləri doktoru aksyanov idi. polşada yenicə hazırlanmış qəhrəman "vityaz" gəmisi ilk reysini bu limana etmişdi ki, bizi "şeytan üçbucağı"na aparsın...

orada tədqiqatlar aparmaq üçün bizə bir gün kifayət edirdi. lakin möcüzəli üçbucaq "oyanaraq" qonaqlarını elə ilk gündə öz xarakterinə uyğun qarşıladı. əvvəlcə küləksiz hava şəraitində sunami dalğaları nəhəng "vityaz"ı yellətdi. masaların üzərindəki yüngül əşyalar – çəngəl, qaşıq, qələm, stəkan, kiçik ləvazimatlarımız sürüşməsin deyə, yaş parçalardan süfrə kimi istifadə etdik.

bir az sonra, tayı-bərabəri olmayan, dəhşətli fırtınanın yaxınlaşdığı məlum oldu. bu məqamda hər kəs öz əşyalarını yerbəyer etməyə başladı. gəminin içərisində qab-qaşıqların, kiçik ləvazimatların formasına uyğun xüsusi yerlər var idi. əşyaları dağılmamaq üçün qoyduq həmin yerlərə.

laboratoriya aparatları və cihazlarını isə içəridə iplə sarıdıq. qapıları bağlayıb hamımız yatağa uzandıq. hər birimizdə qoruyucu qurşaq var idi. elə bu an gəminin dörd tərəfinə dəyən zərbələrin bizi vahiməyə salan səsini eşitdik.

gəmi suyun üzərində kibrit qutusu kimi yırğalanmağa başladı. sunaminin ardınca baş verən fırtına okeanın dalğalarını sərtləşdirmişdi. gəmi hər dörd tərəfdən qalxıb-enirdi. göyərtə suyun səviyyəsinə qədər əyilib-qalxırdı. bayırda duman-çəndən başqa heç nə görünmürdü. "vityaz" böyük və güclü burulğanın içərisində idi.

bizdə qorxudan peşmanlıq hissi yaranmışdı. amma gəmini idarə edənlərin yüksək məharəti onu batmağa qoymurdu. onlar yaxşı bilirdilər ki, gəmini hara və necə döndərmək lazımdır. kiçik səhf nəticəsində burulğan "vityaz"ı sürətlə 5 kilometr dərinliyi olan okeanın dibinə apara bilərdi. bu vəziyyət üç gün davam etdi. həmin müddətdə nə xörək bişirə, nə də tədqiqatlar apara bildik. konserv xörəklər və meyvələrlə qidalanırdıq.

o qədər yırğalanırdıq ki, ürəkbulanmadan söhbət də edə bilmirdik, sakit uzanıb, fırtınadan nə zaman qurtulacağımızı düşünürdük. zərbələrin vahiməli səsləri ara vermirdi. peyk vasitəsi ilə daim hava haqqında proqnozu izləyirdik. kapitan xəbər verəndə ki, təhlükədən sovuşduq, hamı biri-birini təbrik etdi. okean sakit, dümdüz, göyün üzü tam aydın idi.

günəş sevincimizə şərik idi. ertəsi gün tədqiqatlar apardıqdan sonra, cənub-şərq istiqaməti ilə cəbəllütarik boğazına qayıdıb geri dönəndə anladıq ki, doğrudan da "bermud üçbucağı"ndan sağ qayıtmaq mümkün imiş”.

modern.az

ssri

70-ci illərdə yaponiya ssri ilə kütləvi şəkildə traktorların, buldozerlərin və digər ağır tonnajlı maşınların idxalı barədə razılığa gəlir. bir müddət bu proses davam edir və sovet hakimiyyəti bu məsələni böyük çapda reklam edərək aləmə car çəkir: "qüdrətli ssri o qədər inkişaf edib ki, yaponiya kimi ölkə texnikanı bizdən alır" .

amma üstündən bir neçə il keçdikdən sonra məlum olur ki, sən demə yaponiya bu ağır tonnajlı dəmir yığınını alıb əridir və yenidən əsl yapon keyfiyyətli maşınlar istehsal edir. yəni sovet maşınlarını bir növ xammal kimi alırmışlar. bu biyabırçılıqdan sonra ssri yaponiyaya maşın ixracını dayandırdı.

yol əhvalatı

film barədə bilmədiyimiz faktlar.

filmdəki təyyarəni xaçmazdan bakıya gətirmək üçün söküblər...

yusif əlizadə: “mən bu filmdə çəkilməklə yanaşı, həm də rejissor assistenti idim. fərid roluna dəvət etdiyim elxan əhədzadə səhər tezdən bizdən xəbərsiz qastrol səfərinə uçmuşdu. ona görə də ikinci rejissor rafiq dadaşov teymur bəkirzadəyə dedi ki, ”qoy bu rola elə yusif özü çəkilsin". rejissor da gülə-gülə dedi ki, dəvət etdiyi aktyor, dostu gəlmədiyinə görə sən yusifi cərimələyirsən.

razılaşdıq, beləcə mən bu rola çəkildim. heç bir çətinliyim olmadı, çünki ssenarini əzbər bilirdim.
çəkilişlər əsasən xaçmazda, bakıda, binə hava limanın yükün qəbul olunma yerində, bakı küçələrində, “gənclik” metrostansiyasının üstündəki küçədə aparılıb. paşanın mustafanın qoyunla dolu maşınını qaçırdığı yer məhz metronun üstü idi. hansı ki, mustafa maşının üstü ilə qaçaraq kabinaya daxil olur. həmin səhnədə biz təklif etdik ki, təhlükəli olar deyə, vaxtanq özü oynamasın. lakin o dublyor istəmədi və özü çəkildi. gənc idi, əslində bunu istənilən gənc edə bilərdi. dublyorsuz oynamaqla vaxtanq bizə bir növ xarakterini nümayiş etdirdi.

qoyunların təyyarəyə yüklənməsi xaçmaz aeroportunda lentə alındı. təyyarənin enməsi isə əhmədli qəsəbəsində neapol dairəsində ekranlaşdırılıb. işin sənətkarları təyyarəni xaçmazda sökdülər demontac vəziyyətdə onu bakıya gətirdilər, yenidən quraşdırdılar. beləcə çəkilişi həyata keçirdik".
“siyavuş necə qapaz vurdusa qatıq yaşarın üzünə dağıldı”

hacı ismayılov: “əsas çəkiliş yerimiz yəhudilərin qəbristanlığında aparılırdı. təyyarə ukrayna dairəsində lentə alınıb. təyyarə doğrudan da şosseyə düşdü. bilirsiz o vaxt bu qədər avtomobil yox idi deyə çəkiliş etmək də çətin deyildi. bakı küçələrində film ekranlaşdırmaq çox asan idi. heç çox vaxt icazə də alınmırdı, birbaşa çəkiliş edilirdi. amma indi onları təkrar etmək belə, mümkün deyil, həm də uzun və sıxıcı bir prosesdir.

filmdə təyyarəni çəkmək üçün zabrat aeroportunun rəhbərliyilə danışdılar, onlar da böyük məmnuniyyətlə təyyarələrdən birini çəkiliş üçün bizə verdilər. heç bir məhdudiyyət yox idi, bildirmişdilər ki, nə vaxt lazım olsa, təyyarədən istifadə edə bilərik".
xalq artisti çəkiliş prosesddində baş vermiş maraqlı məqamlardan birini xatirəsinin dili ilə belə canlandırır:

“maraqlı səhnələrdən biri sürücü musatafanın malları gətirməyib bizi aldatdığı və maşınla qonşunun evinə girdiyi yerdir. ev dağılandan sonra şikayətçi qonşunun (eldəniz zeynalov) evini təmir etdiyimiz səhnə çəkilirdi. onu da deyim ki, həmin yer kinostudiyanın həyətində olan tikili idi. o kadrda hasarın bir tərəfini biz ”hörürdük". həmin səhnədə guya tənəffüs vaxtı idi. “pririv, pririv” ki, deyirlər. deməli nahar etdiyimiz yerdə siyavuş şikayət edir ki, əşşi mən heç belə bir işə düşməmişdim, bu nəydi başımıza gəldi..., hərəmiz də bir replika atırıq. yaşar (makintoş) da qəzetdən bir papaq düzəldib qoymuşdu başına, özü də qatıq içirdi. “çesni, ne çesni” deyib qurban bir qapaz vurdu başına, qatıq dağıldı yaşarın üzünə, bığına.

əslində ssenaridə olan bir şey deyildi. həmin an hamımız fikirləşdik ki, rejissor əsəbiləşib “stop, dayanın, bu qədər də əlavə olmaz” deyəcək. amma gördük ki, kameranın səsi gəlir, özümüzü itirmədik. başa düşdük ki, davam etmək lazımdır. yaşar da işinin ası olan bir aktyor oluğundan o da özünü itirmədi, heç nə olmamış kimi çörəyi götürüb dodaqlarını silib ağzına atdı".

“erməni operator çəkiliş üçün ”brak" plyonka gətirmişdi"

yusif əlizadə: “qəbristanlıq çəkilişləri 2-ci fəxri xiyaban tərəfdəki qəbiristanlıqda baş tutdu. o çəkilişlərdə 40 dərəcə isti vardı. çox çətin idi. indi hamının baxıb güldüyü film əslində böyük zəhmət hesabına başa gəlib. qəbiristanlıq işçilərinin emalatxanası vardı. o cür istidə biz işlədik, sən demə bizim 2-ci operator əslən erməni olan robert silanyan bizə ”brak" plyonka gətiribmiş. ona bildiriblər ki, budəfəki plyonkalar “brak”dır. operator isə deyib ki, eybi yox, biz düzəldərik. onun səhlənkarlığı ucbatından film demək olar ki, iki dəfəyə çəkildi.


həmin vaxt laboratoriyanın aşkarlama sexi təmirə dayandığı üçün aşkarlanmanı tiflisdə edirdik. yol uzaq olduğundan hər dəfə gedə bilmirdik. müəyyən müddət plyonkaları yığıb sonra aşkarlanmağa göndərirdik. növbəti dəfə assistenti plyonkanın aşkarlanması üçün göndərəndə ordan bizə zəng vurdu ki, saxlayın çəkilişi plyonka “brak” gedir. sonradan məcbur olub yeni lentlər gətizdirdik, obyektlərin çoxunu təzədən çəkdik. elədiklərinə görə isə erməni operatoru cəzalandırmadılar, şifahi şəkildə irad tutdular, bununla da bitdi".


yusif əlizadə: “filmin maraqlı alınmasında yaşar nuri, siyavuş aslan və hacı ismayılov üçlüyünün böyük əməyi oldu. paşa rolunun ifaçısı kamil məhərrəmov da həmçinin. o, rolunun öhdəsindən çox böyük məharətlə gəlib. teymur bəkirzadənin yarım kəlməsi, bircə mimikası onlara bəs edirdi. o saat rejissorun nə demək istədiyini tuturdular. rəhmətlik teymur bəkirzadə talantlı insan idi, onu başa düşmək çətin deyildi.

zümrüdün çalışdığı xalçaçılıq fabrikini hacıqabulda çəkdik. həmin çəkilişi cəmi bir günə həyata keçirdik. məkan sahibləri hamısı bizə böyük qonaqpəvərlik göstərirdilər. ona görə idi ki, bircə günə çəkib geri qayıtdıq.

xaçmazdakı çəkilişlər üçün isə 3 gün orada qaldıq. bizi çox yaxşı da qarşıladılar. hər şey çox gözəl idi. təsəvvür edin ki, 1980-ci il həm də olimpiada ili idi. sovet ölkələri hələ dağılmamışdı. həmin dövrlərdə kinoya, sənətə çox böyük maraq vardı".

“kamilin şalvarının altından rezin bağlamışdıq ki, tikanlar ona batmasın”

hacı ismayılov: “qurbanın ”sizdən adam olmayacaq" dediyi, çoxlu toyuqların olduğu səhnə kinostudiyanın həyətindəki balaca koma kimi tikilidə ekranlaşdırılıb. çox balaca, çəkiliş üçün əlverişsiz bir yer idi. toyuqlar da ssenaridə var idi, amma bu dərəcədə deyildi. çünki, ani olaraq improvizələr baş verirdi. məsələn, siyavuş “camaat şir, pələng saxlayır, bunun saxladığına bax” deyib toyuğu kənara atır. bu ani yaranan improvizələrdən idi. toyuqlar ssenaridə var idi. amma improvizələr sayəsində toyuq yavaş-yavaş böyüyüb əməlli-başlı bir rol olmuşdu.

xalçaçılıq fabrikinin fasad hissəsi indiki heydər əliyev sarayının yanındakı bina idi, milli konservatoriya ilə üzbəüz.

paşanın tikanların üstünə yıxılaraq “mən proizvodstvenni travma almışam” deməsi ssenaridə olsa da, yıxılma təsadüfən alındı. çəkildiyimiz yer o qədər narahat idi ki, biz də çox, üstəlik kamera, işıqlar da quraşdırılmışdı. tərpənməyə yer belə yox idi, onu deyim ki, həmin səhnə çox təbii alındı. paşa (kamil) birdən birə sürüşüb məftilin üstünə düşdü. əvvəldən planlaşdırılmış səhnə olduğundan kamilin şalvarının altından rezin bağlamışdıq ki, tikanlar ona btmasın. ancaq gözlədiyimizdən də bərk yıxıldığından, məftildən biri hətta şalvarından içəri keçib ətinə batmışdı".

“vaxtanqın obrazı filmə yamaqdır”

hacı ismayılov: “filmdə istifadə edilən rus sözləri, xüsusilə də siyavuşun istifadə etdiklərinin əksəriyyəti onun öz artırmaları idi. o improvizə edirdi, rejissor da onunla razılaşıb filmdə saxlayırdı”.
ekran əsərindəki səhnələrdən birində mürşüd (hacı ismayılov) ölü yiyələrinin qapıya gəlib vəziyyəti öyrənmək istəməsilə qan-tər içinə batır. çünki gətirələcək qoyunların çoxu ehsanlıq idi. aktyor deyir ki, həmin səhnədə qoyunlar gəlib çıxmır deyə, məcbur olub onu qabağa verirlər: “həmin səhnədə məni qabağa verirlər. onu da deyim ki, qəbristanlıqdakı həmin yer guya, mənim otağımdır, orda yatıb-duruam. mənə tapşırırırlar ki, get denən qurban yoxdur, iclasdadır. mən, həmçinin də digər aktyorlar rola o qədər hakim olurduq ki, orda həqiqətən də o qorxunu yaşayıb tər tökürdüm”.
xalq artisti nədənsə mustafanı oynayan vaxtanqın aktyorluq qabiliyyətini bəyənmir: “düşünürəm ki, filmdə yamaq kimi görünən, adama yapışmayan bir rol varsa, o da mustafa obrazıdır. səbəbi isə onu canlandıran gürcü aktyorudur. onlarla bizim xarakterimizdə, milli xüsusiyyətlərimizdə fərqlər var idi. baxmayaraq ki, hamımız qafqazlıyıq, fərq çox idi. film teymur bəkirzadəyə veriləndə eldar şengelaya ona bədii rəhbər təyin olunmuşdu. gürcü aktyorun burda çəkilməsi həm onun, həm də rejissorun istəklərinin üst-üstə düşməsilə baş vermişdi. ən uğursuz rol mənim aləmimdə musatafanı oynayan aktyor idi. çəkiliş prosesində hər hansı narazılıq olmurdu. həm də onunla bizim birgə çəkilişlərimiz demək olar ki, yox idi. onun səhnələri əsasən həmidə ömərova ilə idi”.

“bakıda aktyor yox idimi, gürcüstandan aktyor dəvət edirsiz?”

yusif əlizadə: “mustafa rolunun ifaçısı gürcüstündan dəvət olunmuşdu. teymur bəkirzadənin istəyilə ”ilk baxışdan məhəbbət" filmində baş rolu oynayan vaxtanq pançiludzeni şəxsən gürcüstana gedərək yuxudan oyadıb filmə dəvət etmişəm. vaxtanqın aktyorluq qabiliyyətinə gəlincə, düşünürəm ki, onun boy-buxununu çıxmaq şərtilə hər şey qaydasında idi. çünki, boyu həmidədən çox qısa idi. çəkiliş zamanı bəzi yerlərdə onun ayağının altına daş qoyurduq ki, boy fərqi bilinməsin. məzə burasında idi ki, onun ayağının altına daş qoyanda həmidəni gülmək tutmuşdu. heç cür özünü saxlaya bilmirdi. yadımdadır teymur müəllim dedi ki, kameraları söndürün, qoy həmidə gülüb qurtarsın, sonra davam edərik. həmidə də güldüyünə görə hər dəfə üzr istəyirdi.
fikrimcə, çox gözəl də oynayıb və rolunun öhdəsindən məharətlə gəlib.
çəklişdə narazı qaldığımız məqam erməninin “brak” plyonka gətirməsi olmuşdu. plyonka məsələsi hər şeyi burnumuzdan gətirdi".

“vaxtanqın bakıdan getməməsi üçün ona qız düzəldirdik”

yusif əlizadə: “vaxtanqın burdan getməməsi və filmdə qalıb axıra qədər çəkilməsi üçün bir nəfər vardı - adını çəkməyəcəm- onu müxtəlif qızlarla tanış edirdi. bir də görürdün aktyor mızıldanır, çəkilmək istəmir, harasa getməyə hazırlaşırdı. ona görə də bu priyomdan istifadə edirdik.
günlərin bir günü mustafanın maşınının xarab olduğu və onu təmir etməyə çalışdığı səhnənin çəkilişinə hazırlaşırdıq. hansı ki, həmin səhnədə paşa ilə sözləri çəp gəlir. bir də gördük iki qız çəkiliş meydanına gəldi. vaxtanq cib dəsmalını çıxarıb üzünə tutdu. dedi ki, dişi ağrıyır, getməlidir, bu gün çəkilə bilməyəcək.

təsəvvür edin ki, o çəkiliş üçün günorta 2-dən sonranı gözləyirdik. çünki, çəkiliş aparılacaq yerə günortadan sonra gün düşürdü. vaxtanaq “dişim ağrıyır, gedirəm” deyəndə dəli oldum , dedim nə danışırsan, hara gedirsən? qətiyyətlə bildirdim ki, yalan deyirsən, qızlar gəlib ona görə gedirsən. qrupun işçisi olmağıma baxmayaraq, üstümə düşdü ki, sən kimsən, mənim dişim ağrıyır, mənə inanmırsan, mən çəkilə bilmərəm, gedirəm, vəssalam. onu vurmamaq üçün özümü güclə saxladım, fikirləşdim ki, əzilib eliyər, işə düşərik. aramızada inciklik oldu. sonra filmin direktoru da işə qarışdı. beləcə vaxtanqın “diş ağrısı” keçdi və gedəsi olmadı".

sən demə göydə uçur sandığımız təyyarə yerdə dayanıbmış

yusif əlizadə: “təyyarənin içindəki çəkiliş zamanı təyyarə göydə uçmurdu. havada çəkiliş etmək çətin olardı deyə, elə yerdə çəkdik. xaçmazda qoyunları təyyarəyə saldıq və səhnəni lentə aldıq. təyyarənin enməsini isə əhmədli qəsəbəsindəki ukrayna dairəsində çəkdik.
düşünürəm ki, film çox uğurlu alınıb. elə buna görə də hər həftə telekanallarda təkarar-təkrar göstərilir".

“filmin uğur qazanacağına inanmırdıq”

hacı ismayılov: “film hardasa 3 ay müddətinə çəkildi. çəkilişlər yayda başladı, dəhşət istilər vardı.
əslində bizdə filmin taleyilə bağlı şübhələr, ümidsizlik var idi. biz filmə çəkiləndə inanmırdıq ki, uğurlu film olacaq, tamaşaçı dönə-dönə bu filmi izləyəcək. film ekranlara çıxanda yaxşı deyən də oldu, tənqid edən də.

amma görünür ki, bu filmin, həm də “bəyin oğurlanması”nın zamana ehtiyacı varmış. müəyyən bir dövrdən sonra film çox böyük maraq doğurmağa başladı. tamaşaçılar böyük maraqla izlməyə başladılar. təbii olaraq bu, bizi həmin filmdə əməyi olan insalar kimi çox sevindirdi. “bəyin oğurlanması” və “yol əhvalatı” müəyyən dövr keçdikdən sonra sanki tamaşaçı rəğbəti qazanmaq adına “azərbaycanfilm”in ən uğurlu işlərindən oldu. hesab edirəm ki, filmdəki replikalar, kəlamlar tamaşaçıya doğma gəldiyindən bu sevgi yarandı. elə bir dövr idi ki, insanlara komik, sakit hadisələrin fonunda gülmək lazım gəldi.
hesab edirəm ki, hər halda uğurlu alınıb ki, “yol əhvalatı” 20 ildən çoxdur televiziya ekranlarından düşmür".


azadliq.info

8 may 1992

(baxma: şuşanın işğalı)

1992-ci il may ayının 8-nə keçən gecə erməni hərbi birləşmələri keçmiş sovet ordusunun 366-cı alayının hərbi qulluqçularının və 40 zirehli texnikasının köməyi ilə şuşa şəhərinə hücuma keçdilər. uzun sürən artilleriya atəşindən və qeyri-bərabər qanlı döyüşlərdən sonra şəhər işğal olundu.

şuşanın işğalı nəticəsində:

-şəhərdə 195 nəfər azərbaycan vətəndaşı xüsusi amansızlıqla qətlə yetirilmiş,
-165 nəfər yaralanmış, onlardan 150 nəfəri əlil olmuş,
-552 körpə valideynlərini itirmiş,
-20 mindən artıq əhali isə doğma yuvasını tərk edərək məcburi köçkün vəziyyətinə düşmüşdür.
-əsir və girov götürülmüş 58 azərbaycanlının taleyi barədə bu günə qədər məlumat yoxdur.

şuşa üzərinə hücum əməliyyatının məxfi adını ermənilər «dağlarda toy» adlandırırdılar.

bərbər

qədim və hörmətli peşələrdəndir.

bu peşəyə hörmət tək xarici görünüşə qulluqla bağlı olmamışdır. belə ki, yaponiyada edo (1603-1867) dövründə (edo o zamanlar yaponiyanın baş şəhəri olub) kişilər alınlarını, başlarını qırxdırırdılar və saçların qalan hissəsini də müəyyən edilmiş ciddi formada yığırdılar. bu səbəbdən bərbərlərin işləri həmişə çox olurdu və bərbərlərə həmişə ehtiyac olurdu. həm də dəlləklər bütün günü müştərilərlə söhbətlər edib, çənə vururdular.

belə ki, dəlləklərin hər şeydən, hər yerdən, bir sözlə, bütün olanlardan məlumatları olurdu. bu səbəbdən də edo şəhər hakimiyyəti dəlləklərin boynuna bir “vəzifə” də qoymuşdur ki, hər gün bütün eşitdikləri, bildikləri, gördükləri haqqında hakimiyyət nümayəndələrinə məlumatlar versin. bu da ondan irəli gəlmişdir ki, o zamanlar edo şəhərindəki evlərin əksəriyyəti bir-birinə çox yaxın və taxtadan idi. demək olar ki, hər gün dəhşətli yanğınlar baş verirdi və yanğınlar ölümlərlə nəticələnirdi.

edo şəhərində evlər bir-birinə bitişik və taxta olduğundan bir evə düşən yanğın bir məhəllənin yanıb kül olmasına, yüzlərlə adamın yanıb ölməsinə səbəb olurdu. bu səbəbdən, bilərəkdən, qəsdlə ev yandırmaq hakimiyyət tərəfindən ölümlə cəzalandırılırdı.

bilərəkdən, qəsdlə yanğın çıxartmaq müxtəlif səbəblərdən ola bilərdi: oğurluq məqsədilə, düşmənçiliklə, soyğunçuluq məqsədilə, könlü qiriq qızların qisas alması məqsədilə və hətta acgöz tacirlərin öz tikinti materiallarını satmaq məqsədilə və s. yanğınların qarşısının alınması və yanğını törədənlərin tez tapılmasını təmin etmək üçün bərbərlərin məlumatlarından istifadə edilirdi.

yerli hakimiyyətin göstərişi ilə şəhərdə olan bərbərlərin hamısı hər gün öz məhəllə polislərinə eşitdikləri və gördükləri haqda məlum verməli idi. qeyd etmək lazımdır ki, şəhər bərbərlərinin verdikləri məlumatlar əsasında neçə-neçə yanğınların və cinayətlərin qarşısı alınırdı.

müasir yaponiyada bütün tikililər beton və şüşədən olduğu üçün yanğının heç də elə bir qorxusu və ziyanı olmasa da, indi suisid özünəqəsd hələ də bir problem olaraq qalmaqdadır. özünəqəsdə görə yaponiya dünyada birinci yerdə idi.

bu ondan irəli gəlmişdir ki, hələ lap qədimlərdən yaponiya mədəniyyətində və dinində özünəqəsd qadağan olunmamış, əksinə, bu bəzi hallarda fəxr olunmalı bir əməl hesab olunmuşdur. özünəqəsd ta qədimdən indiyədək gəlmiş və yaponlar üçün qarşısı alınmaz bir bəlaya çevrilmişdir.

keçmişdə olduğu kimi indi də yaponiyada bunun qarşısını almaq üçün bərbərlərin köməyindən istifadə edirlər. yəni, müasir bərbərlər, bərbər peşəsini öyrənməklə yanaşı xüsusi psixologiya dərsləri də keçirlər.

bərbər yanına gələn müştərilər istər-istəməz öz problemləri haqda danışırlar. belə olan halda, psixologiyadan məlumatı olan bərbərlər onlara lazımi məsləhətlər verərək, onlardakı psixoloji gərginlikləri tam azaldır və bir çoxlarını özünəqəsd fikrindən yayındırır.

toyami şəhərinin qanunvericilik orqanlarının göstərişi ilə bərbərlər və digər məişət sahəsində işləyənlər üçün xüsusi ilkin psixoloji yardım göstərmək kursları açılmışdır ki, burada bərbərlər və digər məişət sahəsi işçiləri öz müştərilərinə ilkin psixoloji yardımlar görtərmək üçün xüsusi dərslər keçirlər. verilən məlumatlara əsasən, bunun çöx böyük səmərəsi olmuşdur.

kayzen.az

antarktida

dünyanın ən quru hissəsi hesab olunan materik.

burada elə yerlər var ki, heç bir dəfə də olsun bura yağış yağmamışdır. hətta saxara adasına da az da olsa yağış yağır.antarktida heç bir ölkəyə məxsus deyil.

dünyanın yeganə yeridir ki, burada nə dövlət, nə hökumət yoxdur. elecə də daimi sakini.bu, saat qurşağı olmayan yeganə qitədir. 24 saatı burada bir neçə saniyəyə keçmək olar.

dünyanın ən böyük aysberqi burada yerləşir. onun sahəsi 11 000 kv.km-dir, çəkisi təxminən 3 milyard tondur.bu qitə imperator pinqvinlərinin yaşadığı yeganə yerdir.

amerikalı və avropalılardan ibarət alim tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, şimal materikin ərazisində üç qədim piramida yerləşir. alimlər əminliklə söyləyirlər ki, bu piramidalar əllə tikilib.

iki piramida sahildən 16 kilomter kənarda yerləşir, üçüncü isə sahil xəttinin lap yanındadır. hazırda antraktidanın ərazisi buzla örtülü olsa da alimlər hələ də ordan dinozavr və yaşıllıq izləri tapırlar. bu isə sübut edir ki nə vaxtsa materik yaşanılan ərazi olub.

mona lisa

mona lizanı fransızlar "la joconde", italyanlar isə "la gioconda" olaraq bilir yəni "madonna liza"nın qısaltması. bu da "leydim liza" deməkdir.

mona lizanın gerçəkdə kim olduğu hələ bir sirr. ancaq tarixçilər onu florensialı bir işadamı olan francesco del giocondonun yoldaşı lisa del giocondo olduğuna inanır.

digər nəzəriyyələr isə, da vinçinin anası, məryəm ana, həyat yoldaşı və hətta da vinçinin özü olduğu.

da vinçi tablonu 1503-1506-cı illər arası etdi. şəkilə aşiq olduğu sanılan da vinçi, tablonu francesco del giocondoya vermək yerinə fransaya qaçırdı.

fransız inqilabına qədər bir çox fransız kralının sarayında iştirak edən tablo, napolyonun aşnası cozefinanın yataq otağını da bəzədi.

1804-cü ildən bəri luvrda sərgilənən mona lisanın qaşı yoxdur. qadınların qaşlarını taraş etməsi 16-cı əsr avropasında məşhur bir ənənə idi.

luvrda 6 min tablo olmasına baxmayaraq ziyarətçilərin yüzdə 95% ilk iş olaraq 77 sm x 53 sm ebatlarındaki bu kiçik tabloya baxmaqa qaçır.

saatda 1500 adamın ziyarət etdiyi tablo sabit 20 dərəcə istilikdə 3 qat şüşənin arxasında qorunur. muzey isə hər il 330 min mona liza mövzulu məhsul satır.

tablo 1911-ci ildə oğurlandı. 2 il sonra yaradıldığı yer olan florensiada tapıldı. soyğunla əlaqədar sorğulananlar arasında məşhur rəssam picasso da vardı.

yağlı boya tablo hər il bir gün endirilərək təmizlənir. mona lizanın ziyarətə açıq olmadığı o gün luvr muzeyinin ən sakit günü olur.

yuri levitan

hitlerin 1 nömrəli düşməni.

1914-cü ilin 2 oktyabr tarixində vladimirskdə dünyaya göz açmışdır. institutu bitirib öz doğma şəhərinə qayıdan levitan bir elanla rastlaşır: “radio diktorluğu üçün qrupa seçim aparılır”. böyük müsabiqəyə baxmayaraq, levitan diktorluğa götürülür. o, öz üzərində o qədər işləyir ki, artıq qısa müddətdən sonra levitanın nitqində heç bir qüsur qalmır.

üç ildən sonra levitan radio stansiyasının gecə efirində ilk çıxışını edir. o, “pravda” qəzetindən bəzi xəbərləri çatdırırdı. həmin gün gözlənilmədən stalin də radioya qulaq asır. levitanın səsini eşidən zaman o, partiyanın 17-ci qurultayındakı çıxışını radio vasitəsilə məhz levitanın səsləndirməsini tələb edir.

növbəti gün sovet məmurları stalinin çıxışı olan qovluqla radiostansiyaya gəlirlər və levitandan bu mətni səsləndirməyi tələb edirlər.

həyacandan rəngi ağarmış yuri levitan bu çıxışı 5 saat ərzində heç bir səhf olmadan səsləndirir. həmin gündən o, sovet ittifaqının baş diktoru təyin edilir.

bununla da yuri levitan adolf hitlerin 1 nömrəli düşməninə çevrilir. nadir tembrə və olduqca nüfuzedici səsə malik olan bu insan hitlerin ən nifrət etdiyi şəxs idi.

insanlara böyük vətənpərvərlik hisslərini aşılayan, hərbçiləri qələbəyə ruhlandıran və sovet ittifaqının qələbələrini elan edən bu diktorun başına hitler 250 min reyxsmarka qoymuşdu.

hitler moskvaya daxil olacaqları təqdirdə ilk olaraq levitanı, daha sonra isə stalini öldürmək qərarını vermişdi. buna görə də yuri çox ciddi şəkildə qorunur və onun xarici görünüşü haqqında yalnış məlumatlar yayılırdı.

levitanın ən böyük məşhurluğu isə böyük vətən müharibəsi illərindən başlayır. “biz haqq yoldayıq. düşmən darmadağın ediləcək. qələbə bizimlə olacaq”. o bu kəlmələri elə güclə və inamla səsləndirirdi ki, bu zaman milyonlarla insan səsgücləndiricilərin ətrafına yığışır və mühüm çatdırışları dinləyirdi.

8 may 1945-ci ildə axşam saatlarında levitan kremlə çağırılır və ona ali komandanlığın qələbə barədə çıxışı təqdim edilir. 35 dəqiqədən sonra o, bütün sovet məkanına almaniya üzərində qələbə qazanıldığını elan edir. “danışır moskva! faşist almaniyası darmadağın edildi...”

stalinin ölümü, yerin ilk süni peykinin buraxılması, yuri qaqarinin uçuşu və digər tarixi əhəmiyyətli hadisələr barədə də insanlar ondan xəbər tutur.

1983-cü ildə levitan müharibə veteranları qarşısında mitinqdə çıxış edir. birdən o özünü pis hiss edir. səhəri gün – 1983-cü il avqustun 4-də isə o, ürək çatışmazlığından vəfat edir.

fil

sürü halında yaşayan heyvan.

afrika həkimləri 400 fili müayinə etdikdən sonra aşkar etmişlər ki, yemləri otdan ibarət olan bu nəhənglər skleroz xəstəliyinə tutulmuşlar. halbuki indiyədək belə güman edilirdi ki, həmin xəstəliyə daha çox yağlı-piyli məhsullarla qidalananlar tutula bilərlər. həkimlər fillərin orqanizminin bu sirrini hələ də aça bilməmişlər. afrika fili bədəncə asiya filindən böyük olur, onun hündürlüyü 3,5 metr, ağırlığı 5 tondan çoxdur.

fil ağır heyvan olmasına baxmayaraq, cəld və səssiz yeriyir. filin xortumu çox elastik və güclüdür. onun burnunun dəlikləri xortumun ucunda yerləşir. xortumun ucunda barmaqşəkilli ətli çıxıntı vardır.
afrika filinin dişlərinin uzunluğu 2 metr və ağırlığı 80 kq olur. hər 10-15 ildən bir dişlər yenisi ilə əvəz olur. fil 60-80 il yaşayır və bu müddətdə təxminən 6 dəfə diş dəyişir. çox möhkəm fil dişindən və sümüyündən qəşəng və nəfis bezek eşyaları hazırlanır.

dişi fil hər 3-4 ildən bir balalayır və hər dəfə 1 bala doğur. yeni doğulmuş bala tüklə örtülü olur və bir neçə gün sonra anasının dalınca gəzir.

fil 4 dizi olan yeganə məməli heyvandır. hər il dünyada 2 milyon fil doğulur, bir o qədər də ölür. fillər çimməyi çox sevdikləri üçün özlərinə su hovuzu da düzəldirlər. onlar çayın qarşısını daşla, ağacla tutaraq dərinliyi 1,2 – 2 metr olan hovuzda isti günlərdə həvəslə çimirlər.

fillərin ölümü çox qəribədir. fil ölümünün yaxınlaşdığını hiss edərək sürüden ayrılır ve özünü çaya və ya bataqlığa atır.

xoşqədəm hidayətqızı

oxudum təəccübləndim paylaşım dedim. bizim millət hara gedəcək e bu ağılnan.

tovuz rayonunun vahidli kənd sakini " xoşqədəmlə axtarıram səni" verilişinin aparıcısı xoşqədəm hidayətqızının şərəfinə adını dəyişib.

ayvazov gündüz dünyaya yeni gələn qızını xanım aparıcının şərəfinə xoşqədəm adlandırılıb. özü isə 35 yaşının tamamında şəxisyyət vəsiqəsini dəyişərkən adını dəyişib hidayət qoyub. bununla da o, qızının sənədlərdə xoşqədəm hidayətqızı adlandırılmasına nail olub. balaca xoşqədəm hidayətqızının hazırda 2 yaşı var.

film

filmler haqqında maraqlı faktlar:

1. xaç atası ("godfather") filmində hər ölüm səhnəsindən əvvəl kadrlarda "portağal" görünür.
2. "küləklə sovrulanlar" ("gone with the wind") filmində dialoqlardan birində "lənətə gələsən" ("damn") sözü işləndiyinə görə filmin produserləri 5000 dollar məbləğində pulla cərimə olunublar.
3. " öz ölkəsinin sehirbazı" ("wizard of oz") filmində baş rol ifaçısı cudi qarlend filmdəki roluna görə həftəyə 35 dollar məvacib aldığı halda, filmdəki iti toto 135 dollar alırdı.
4. "kriminal qiraət" ("pulp fiction") filmində bütün saatlar 4:20-ni göstərir.
5. oskara namizəd olan ilk animasiya filmi 1991-ci ildə disneyin " gözəl və eybəcər" ("beauty and the beast") filmi olub.
6. ən uzun hollivud öpüşü 1941-ci ildə "sən indi ordudasan" ("you‟re in the army now") filmində olub. bu səhnə 3 dəqiqə, 3 saniyə davam edib.
7. " kinq konq" filmi adolf hitlerin ən sevimli kinosu idi.
8. stenli kubrik " ətriyyatçı" əsərini oxuyub demişdi ki, bu əsərə film çəkilməsi mümkünsüzdür.
9. " döyüş klubu" ("fight club") filminin çəkilişi zamanı bred pitin bir neçə dişi sınır. filmin rejissoru finçer aktyor dişlərini düzəltsin deyə, çəkilişləri saxlamaq istəyir, lakin bred dişsizliyin obrazı olan taylerə uyğun gəldiyini misal göstərərək çəkilişlər bitənə kimi dişsiz də gəzə biləcəyini bildirir və elə də edir.
10. tom henks " forrest qamp" filmində bir şərtlə çəkilməyə razı olub. filmdəki bütün hadisələr tarixi faktlara əsaslanmalıdır.
11. "kofe və siqaretlər" filminin üzərində cim carmuş 17 il (1986-2003) işləyib.
12. " benjamin buttonu qəribə hekayəsi" ("the curious case of benjamin button") filmi ekranlara çıxdıqdan sonra denni boyl "solomon grundy" filmini çəkməkdən imtina etdi. çünki ssenarilər oxşar idi.

kişilərə qiymətli məsləhətlər

--spoiler--


1. nə qədər asta hərəkət edirsinizsə, bir o qədər sürətlə öləcəksiniz.

2. stomatoloq və səyahət üçün pul xərcləməyə heyfiniz gəlməsin: ölümün astanasında gözqamaşdırıcı təbəssüm və gözəl xatirələrdən daha yaxşı heç nə ola bilməz.

3. elə insanla evlənin ki, onunla ömrünüzün qalan hissəsini keçirmək istəyirsiniz. orta statistik hesablamalara görə nikah on il davam edəcək, və siz onsuz da ömrünüzün qalanını onunla keçirmiş olmayacaqsınız. lakin ümid etmək də yaxşıdır.

4. heç vaxt sizinlə mübarizə aparmaq iqtidarında olmayan qadın, uşaq, heyvan və ya kişiyə əl qaldırmayın.

5. mümkündürsə, heç vaxt heç kimə əl qaldırmayın. əslində qanunən dava üçün iki səbəb var: həyat uğrunda mübarizə və ya yaxınlarını müdafiə etmək.

6. kişilər mümkün olduğu qədər ən yaxşı su təsisatçısı, vəkil və şəxsi məşqçi seçməlidirlər.

7. kimisə döyəndə belə, bunu gözəl edin. özünüzü cilovlayın, əl-qol atmayın: sizin yumruqlarınız düz və dəqiq olaraq irəli istiqamətlənməlidir və həmin andaca geri qayıtmalıdır, sanki siz milçək tutmusunuz. “hook” (boks fəndi) fəndi istisnadır, bu zaman qolunuza çiyninizlə deyil, çanağınızla dəstək vermiş olursunuz. yaxşı endirilmiş “hook” fəndi xətrinizə dəyən insanın qabırğalarını, bununla da iradəsini də dağıdacaq.

8. gözəl davranış hər şeyin əsasında durur. kobudluğa bəraət qazandırmaq olmaz. həyatın keyfiyyəti etdiyiniz kiçik güzəştlərdən ibarətdir, məhz nəzakətli davranmaq sizin həyatınızı daha dözülə bilən hala gətirəcək.

9. elə bir an gəlib çatmayacaq ki, siz o qədər müdrik olasınız ki, heç büdrəməyəsiniz. müvəffəqiyyətsizliklərə hazır olun və bu sizi daxilən daha da möhkəm edəcək. utanc duyduğunuz anlar sizi daha güclü, uğurlar isə daha şükür edən insan edir: həmin anlar bir-birini gecə-gündüz kimi əvəz edir, bu qaçılmazdır.

10. dizlərinizi qoruyun. əgər siz idmanla məşğul olursunuzsa, onda bir gün o taqətdən düşəcək. lakin idmanla məşğul olmursunuzsa, onda bu gözlənilmədən və tezliklə baş verəcək.

11. əgər həyat yoldaşınız və sizin aranızda çox böyük səs-küylü davalar düşürsə, onda deməli o sizin qadınınız deyil.

12. siz və valideynləriniz arasında olan səs-küylü davalar son dərəcə normaldır – lakin tez barışmaq üçün səy göstərmək lazımdır. valideynləriniz ilə keçirə biləcəyiniz vaxt məhduddur. qəbir üstündə tökdüyünüz göz yaşları peşmançılıq deyil, vida və minnətdarlıq göz yaşı olmalıdır.

13. dünyada gözəl qadın çoxdur, lakin yalnız beş-altısını əsl mənada sevmək olar. mütləq qalxmalı olduğunuz zirvələr əlbəttə ki, vardır; yerdə qalanlarının yanından keçmək daha yaxşı olardı.

14. yalnız başqa bir canlı varlığı özünüzdən üstün tuta biləcəyinizi hiss etdiyiniz anda ata ola bilərsiniz.

15. uğurun başlıca amili sizin ağrıya dözmək qabiliyyətinizdədir. rokki bal-boa demişkən: “məsələ sizin nə qədər çox zərbə endirməyinizdə deyil, irəli getdiyinizdə nə qədər zərbəyə tab gətirə bilməyinizdədir”.

16. heç vaxt sizin qapınızı dəvətsiz döyən insandan heç nə almayın – təbii ki, əgər o tamamilə ümidsiz vəziyyətdə deyilsə.

17. dəyərli vaxtınızı qısqanclıq, nifrət və mənasız filmlərə baxmaqla keçirməyin.

18. əgər vaxtınız varsa, piyada gəzin.

19. dostluğa layiq bildiyiniz az sayda insanlarla qurduğunuz əsl dostluq səy tələb edir. dostlarınızı xatırlayın, sevin və qədrini bilin. onların səhvlərini alicənablıqla qarşılayın. lakin təklikdən də qorxmayın: yadda saxlayın ki, biz hamımız bu kainatda təkik, tək yaranmışıq, tək də öləcəyik.

20. sağlamlığınız haqda düşünün, lakin bunu ipoxondriya (xəstələnməkdən qorxma nəticəsində baş verən ruh düşkünlüyü) həddinə də çatdırmaq lazım deyil.

21. işinizi sevin. həyatınızın əsas əyləncəsini işinizdən ayırmamağa çalışın. hər şeyin məhv olduğu bir anda yalnız işiniz sizi uçurumdan qurtara bilər – sizdə özünəinam, insanlarla ünsiyyət, pul və hər səhər tezdən durmağa vadar edən motivasiyanı yarada bilər. lakin nəzərə alın ki, siz çox ehtimal ki, nifrət etdiyiniz işlə də məşğul olmaq məcburiyyətində qalacaqsınız. demək olar ki, çoxumuzda belə olur – sadəcə yadda saxlamaq lazımdır ki, siz istənilən an işdən çıxa bilərsiniz.

22. bütün var-gücünüzlə çalışın ki, nə vaxtsa sevdiyiniz insana nifrət etməyəsiniz.

23. istedadınızla hamını valeh edin. dahiliyiniz ilə göz qamaşdırın. tam gücünüzlə işləməyin, endirimli mallar almayın, həmişə qələbəni özünüz əldə edin.

--spoiler--





banker.az