ultionis

latınca qisas mənası verən söz. həmçinin baxılası, babat nadir azərbaycan filmi.

film 2012 istehsalıdır. mən 2013-ün yanvarında izləmişdim. filmdə baş rolda cavid adlı jurnalist və komisermen ləqəbli şahsənəm adlı "ultionis" təşkilatının üzvü olan qızdır. bu təşkilatın əsas iş prinsipi insanları dəli olma həddinə çatdırma və faldır ki, filmdə də fal ifşa edilir.
cavidin sevgilisi siqareti tərgitmədiyinnən cavid onu tərk edir. "sevgilim başqasını sevməkdənsə, dəli olsun" düşüncəsi ilə qız təşkilata müraciət edib onlara "töhfə" də verir. cavidi dəli eləmək üçün süni dejavu yaratmaq planı cırılır və bu iş komisermen-ə tapşırılır. o dövrdə cavid falçıları ifşa üçün məqalə yazıb material toplanaqdadır ki, özü də bilmədən bu oyunun içində olur. işinnən bezmiş şahsənəm (komisermen) cavidi süni dejavu ilə psix edə bilmədiyinnən və bu işdən bezdiyinnən, bəlkə də, caviddən xoşlandığınnan cavidi aradan götürmək üçün onun masasına qoyulası zəhəri özü içir və ölməzdən əvvəl ultionis-in məlumatlarını cavidə bildirir. beləcə, neçə günahsız insanın havalanıb dəlixanalıq olmasına səbəb olan təşkilat dağılır. film bakıda, incəsənət muzeyi, içəri şəhər qala kimi gözəl yerlərdə çəkilib. məncə, baxmağa dəyər.

aşura

680-ci il oktyabr ayının 10-u civarlarında baş vermiş hadisədir. əsaa səbəb müaviyənin beət pozub xilafəti oğlu yezidə miras qoymasıdır.
hiyləgər müaviyə hələ sağ ikən oğlunun yerini möhkəmləndirmək üçün onun adına beətlər almış, bir növ sülaləsini sığortalamışdır. hz.hüseyn isə, yezidin islam ehkamlarına düzgün əməl etmədiyini bildirmişdir.
əməvilərin şam hökuməti bu dövr yalnız haşimi yox, həm də zübeyr oğullarının da etirazına məruz qalmışdır.
anma, bu iki etiraz arasında olan əsas fərq birinin tam siyasi, digərinin isə din olmasıdır. hüseynin kərbəla qiyamının hakimiyyət üçün baş verməməsinə əsas dəlil açıq-aşikar qeyri bərabər döyüşdür.
tarixi mənbələr imam hüseynin mədinədə olarkən kufədən minlərlə dəvət məktubu aldığını təsdiqləyir. imamın bu səbəbə yola çıxdığı düşüncəsiylə də hakimiyyət üçün kufəyə gəldiyi fikri də iflasa uğrayır. çünki, məhərrəm ayının 2-si kərbəlaya çatan imam hüseyn 8 gün ərzində düşmənin sayından xəbərdar olmuşdur. bu cür qeyri bərabər toqquşmada siyasi manevr heç şübhəsiz müvəqqəti beət olmalıdır.
digər məsələ aşura qabağı, o gün və aşura sonrası törədilən vəhşiliklərdir. aşura öncəsi imam hüseynin əmisi oğlu müslüm ibn əqil və iki yeniyetmə oğlunun edamı. kufədə yazılan məktub sayı ilə heç də uyuşmayan azsaylı haşimi tərəfdarlarının amansız öldürülməsi. aşura günü su fəryadı ilə qaldırılan imam hüseynin körpə oğlu əli əsğərin boğazından oxlanması, hüseynin xeymələrinə (çadır) su aparmaq istəyən ögey qardaşı abbasın (əbəl fəzl) suqabısının oxlanması, gözünün oxlanıb qollarının kəsilməsi. aşura sonrası imam ailəsinin üzləşdiyi işgəncələr, məzəmmətlər ən bariz zülm və məzlumluq nümunəsidir.
imam hüseyn o günün gecəsi könülsüzləri qaranlıqda azad buraxmaqla onun üçün tək döyüşməklə arxasında ordulu döyüşməyin fərqinin olmadığını sübut etmişdir.
bir ayrı acınacaqlı hal həm inananın, həm də inanmayanın yekdilliklə razılaşdığı ifratdır. bəli. hətta yasın və əzadarlığın da bir ədəbi, bir ölçüsü vardır. bellərə möhkəm döyəclənən zəncirlərlə kərbəla müsibətini anlamaq mümkünsüzdür.
tam əmin olun ki, onları qırağa çəkib aşuranın tarixi, bu müsibətin fəlsəfəsi haqqında soruşsan, dolğun cavab almayacaqsan. bu fanatizm və bilik darlığınnan başqa bir şey deyil.

valideynin artıq zəif eşitdiyinin fərqinə varmaq

insanı yıxan idrak prosesidir. artıq əvvəlki kimi eşitmədiklərinin şahidi olursan. həyatdan yavaş-yavaş, tədricən soyuyursan. bəzən çağıranda hay verməməkləri, bəzən "nə?" deyə soruşmaqları, bəzən də səhv eşitməkləri insanı öncə o qədər də emosiyalar altına yıxmır. amma oturub "sanki, əvvəl olduğu kimi eşitmirlər. " deyə düşünəndə bunun da "çiçəklənən" bir problem olduğunu anlayırsan.
çoxu hardasa 40-dan yuxarı yaşda bunlar baş verir. məncə bu adi bir şey də deyil. gözünün qabağında pillə-pillə enir valideynlərin. bəlkə də bu artıq "indi baxmaq növbəsi sənindir" siqnalıdır. ən pisi isə, artıq valideynə müraciət üçün ucadan danışma vərdişidir. amma neyləmək olar? həyat budur.

26 oktyabr 2014 ukraynada növbədənkənar parlament seçkiləri

ukraynanın siyasi mövqeyini bir daha ortaya qoyan seçkilərdir. ukraynada paraşenko hökuməti seçkini zəruri sayırdı. partiyalar isə, əsasən millətçi və avropapərəstdir ki, seçkiqabağı namizədlik verən partiyaların siyahısında bu açıq-aydın görünürdü. 2014-cü il mart ayında rusiyanın tutduğu krım və separatçı mövqe tutan donetsk, luhansk əhalisi səsvermədə iştirak etmədi. bu da hardasa 5 milyona yaxın adam etməkdədir.
seçki ukraynadakı kommunist yönümlü partiyaların reputasiyasının sıfıra yaxın olduğunu da göstərdi.
lider çıxan paraşenkonun "həmrəylik" partiyası oldu. ikincilik baş nazir arseniy yatsenyukun "xalq cəbhəsi" partiyasına nəsib oldu. timoşenkonun "vətən" ini də uğurlu saymaq olar. yanukoviçin "regionlar" partiyası da səsvermədən kənarda qaldı.
ukrayna "qərbə getmək" yolunda bir addım daha atdısa da, şərqi ukraynadakı qeyri stabil vəziyyət tezliklə düzələnə oxşamır.

saatların bir saat geri alınması

bakı vaxtı ilə yaydakı gmt+5-dən 4-ə qayıtdığımız hadisədir. başqa sözlə oktyabr ayını bizlərə ilin ən uzun ayı, bu ayın son bazar gününü isə, ilin 25 saatlıq yeganə sutkası edən hadisə. həmçinin dekabrda bakıda qış vaxtı ilə ilin ən qısa günündə (22 dekabr) günəşin 08:05-də çıxdığını nəzərə alaraq bu doğru addımdır. saat çəkilməsə, günəş 09:05-də çıxacaq ki, bu da lomkaçıllq yaradacaq. axşam havanın 1 saat tez qaralması zənnimcə, səhər 1 saat gec işıqlaşmasınnan normaldır.
(baxma: yaxçı oğlan bir saatın söhbətini eləməəəəz)
(baxma: yaxçı oğlan martda saatı yenidən irəli çəkəcək deyə oktyabrda geri çəkməyə ərinməəəəz)

argentina

dünyada ən çox mal əti istehlak edilən ölkə.
ispan dilini özünəməxsus dialektlə danışanların yaşadığı ölkə.
bananı sudan daha ucuz olan ölkə.
çoxu italyan köklü insanlardan ibarət olan ölkə. * messi də bura daxildir. həmçinin xavier zanettinin soyadına fikir verin
pataqoniya kimi bir gözəlliyə ev sahibliyi edən füsunkar ölkə.

ədalət

ərəbcə mötədil sözü ilə eyni kökdən olaraq bərabərlik mənasına gələn sözdür. ədalət obyektivlik və qərəzsizlikdir. nümunələri ilə uşaq yaşlarımızdan rastlaşırıq. hər şey qardaşımızın, bacımızın nə etdiyini öyrənmədən "kim qışqırdı sənin üstünə? gedim ağzını-burnunu partladlm." deməyimizlə başlayır. nəticədə ədalətsizliyin təməlini atmış oluruq. əslində ədalət izahı asan, tətbiqi çətin olan azsaylı məfhumlardandır. ədalət anlayışını konkretləşdirsək, gerçək olduğu üçün bir qədər də acıdır.