+3 əjdaha
1. qravitasiya dalgalari sohbetinde gorduyumuz kimi var bele bir kult. einstein hemise haqlidir temasi.einstein yanilirdi.
bilirsiz sensasiyali xeberleri sevirik. mediada xeberler cixdi : 'einsteinin 100 illik teoremi isbatlandi'
eslinde ise einstein yanilmisdi. niye ? evvela: http://www.hs.uni-hamburg.de/de/gnt/events/pdf/steinicke05.pdf
einstein 1915-16 ci illerde uzun bir calismadan sonra sahe tenliklerini yayimladi; bunlar qravitasiya fenomenini aciqlayirdi. umumi nisbilikde hereket tenliyi einstein-hilbert tenliyi ile teyin olunur. einstein sahe tenliklerile yanasi bir cox seyde ugurlu oldu - nyuton limiti, merkurinin orbitinde nyuton mexanikasina uymayan neticeleri hell etme * yeri gelmisken birazdan bu haqda yazacam , sahe tenliklerinin kosmologiyaya tetbiqi ve s. (sferik kordinatlarda sahe tenliklerinin helli 1916 ci illerde schwarzschild terefinden verilmisdi. ) bir nece il sonra einstein bos mekan-zamanda sahe tenliklerinin xetti formasini kesf etdi (linearized deyilir. terminin tam tercumesini bilmirem) bu bizi dalga tenliyine aparirdi ve qravitasiya dalgalarina basciliq etmis olacaqdi.
ancaq 35-36 ci illerde einstein rosen ile birlikde qravitasiya dalgalarinin movcud olmadigini mudafie etmeye basladi. 35 ci ilde physics review jurnalina gonderdikleri meqalede aciq askar bu sacmaligi mudafi edirdiler. einsteinin lazimsiz derecede inadkarligi sahe tenliklerini kesf etdiyi zamanlardaki kimi elindekileri nyuton tenlikleri ile tutusdurmasi onu bu lazimsiz neticeye aparmisdi. bu vaxt einstein ve rosen uc meqale yayimladilar; einstein rosen bridge, epr paradoksu ve biride qrvaitasiya dalgalari ile bagli. ancaq ucuncu meqale - qravitasiya dalgalari ile bagli olani redd edildi. einstein jurnalin editoru olan john tate ye nezaketsiz bir mektub yazir. max borna ise bele deyir:
“Next term we are going to have your
temporary collaborator Infeld here in
Princeton, and I am looking forward
to discussions with him. Together
with a young collaborator, I arrived at
the interesting result that gravitational
waves do not exist, though they had
been assumed a certainty to the first
approximation. This shows that the
non-linear general relativistic wave
field equations can tell us more or,
rather, limit us more than we had
believed up to now.”
einstein 35 ci illerde bu dalgalarin varligini redd edirdi.
halbuki qravitasiya dalgalari var.