elm adamları
#elmDostlar bəlkə sizi bezdirirəm suallarımla. Amma maraqdan da çatlayıram. Sadəcə bilmək istəyirəm bir elm adamı (bu fizik, kimyaçı, bioloq, geoloq ola bilər) ömrü boyu təxmini neçə kitab oxuyur? (söhbət yalnız elmi akademik kitablardan gedir) cahilliyim və bitmək bilməyən marağım üçün bağışlayın.
5. umberto eco bir müsahibəsində e-kitablar və digər texniki kitablarla bağlı günümüzdə yayğın istifadə edilən alətlərdən danışırdı. belə bir cümlə işlətmişdi, bəzən insan bibliyofil ( kitab qurdu) olur və önünə keçən hər kitabı oxuyur amma bunların çoxsu vaxt itkisidir. və bəzəndə oxumağı təxirə saldığın kitablardan təxminən 10-20 il sonra əlivə aldığında, bu kitabı niyə vaxtında oxumamışam deyə özüvü güünahlandırarsan. qısaca çox kitab oxumaq deyil bəlli bir mövzuda oxumaqdır. və kitab rəflərin doldurmağa çalışarkən lazım olanları doldur. əsas olan istədiyin mövzu nədir onu anlamaqdır. mən şəxsən maraqlarım ədəbiyyat, sinema, fəlsəfə, psixologiya üzrə bölünür. elmi kitab demək olarki oxumamışam. bəlkə darvini oxumuşam bu qədər. yəqinki einsteində 3 ayda 100 kitab oxusa onun 70-i fizika 30 fəlsəfə olaraq bölünərdi.( çünki, bertrand russel, ilə fəlsəfə üzrə məktubları var. fəlsəfəni dərindən bildiyidə gözə çarpır.) celal şengör bir geoloqdu amma digər mövzularda yaxşı bilməsi maraqdan asılıdır. ilber ortaylıda onun barəsində " lisan bilgisi var" demişdi. amma hər-halda einsteində də olduğu kimi, hawkingdə də olduğu kimi, eyni ilə celalda öz mövzusunun hakimi olur. necə ki, keçən dəfə aldğığ holmes mükafatını nə tarix, nə də, fəlsəfə üzrə aldı. geologiya üzrə aldı. boş kitabları oxuma deyərəm amma, sənə boş kitab tövsiyə etməyəcəyimi hardan biləssən? oxunulan əlli kitabdan 20-si aziz nesin, elif şafak, seymur baycan, stefan king, və.s dırsa geridə qalan 30 kitabı elmə yönəlsən, gecikərsən. bu adamlar asosyal deyil yəni asosyal olmaları imkansızdır. çünki, oxuduğu qədərdə digər bilikl insanlarla mübahisəyə girərlər. beləliklə bilgiləri artır. bir kitabı oxuya bilməyən insan ( və ya anlamayan ) mübahisə etməyi bilməlidir. qısaca həyatı boyu oxuduqları kitablar say ilə ölçülmür və inan ki, oxuduqları kitabların çoxsunu bitirmirlər belə. sadəcə özlərinə gərəkdiyi qədər bilgini almağa çalışarlar. celal həm elm adamı, həmdə intelektualdır. amma təxmini olaraq əə aldığımızda bitirdiyi kitablar 3000 dirdisə, göz gəzdirdiyidə 10 000 zaddır.
deyəsə sualdanda xeyli uzaqlaşdım. olsun ürəyim danışmaq istəyirdi onun üçün.
postun sahibi
6. @schulzek yazını oxudum. Çox sağol əziyyət çəkib yazmısan. Bir şey əlavə edim Celal şengör demişkən. Celal deyir ki bir mövzuya fokuslanmaq doğru birşey deyil. Məsələn geoloq olmaq istəyirsənsə mineralogiyanı da, struktur geologiyası və s. Adam kimi oxuyub bilməlisən. Və o adam bütün ömrünü bu işə sərf edib. Mən celalın yaxın takipçisiyəm demək olar ki bütün videolarını izləmişəm. Yəni möhtəşəm bir insandı. Deyir bütün günü kitabxanamda çalışıram sadəcə yemək və tualet ehtiyacım olduqda ara verirəm və yenə səhərə qədər masanın başında oluram. Bütün həyatım belə keçib. Mənim əyləncəmdir bu. Kitabxanasında isə 50000 kitab var. Təbii onların hamısını oxumayıb. Ama ömrünü elmə həsr edib. Sadəcə psixoloji problemlərim var onları həll edən kimi məndə başlamaq istəyirəm. 21 yaşım var və nə qədər yaşayacamsa həyatımın demək olar ki 99% təhsilə elmə sərf etmək istəyirəm. Bu arada celal şengör varlıqlı ailənin uşağı olub+ bu işə özü də maraq salıb bu da ona bu imkanları yaradıb və öz sahəsində uğurlu olub. İnternetdə Celal şengörün kitabxanasındakı 50000 kitabı gördükdən sonra bu sual yarandı görəsən elm adamları nə qədər kitab oxuyur.
vitriol @67338
9. Suala konkret cavab vermək mümkün deyil. Saysız hesabsız kitab oxumalı olursan. Elm adamları, adicə master və ya phd dönəmində 100-dən çox, phd dönəmində bəlkə mindən çox kitab oxuyurlar. Heç biri də "şəngülüm, məngülüm" tipli nağıl kitabları deyil, əlbəttə ki. Bir məqalə yazmaq üçün x adlı mövzuya dair ilkin bilik toplayırsan, bir neçə ana ədəbiyyata baxırsan. Birinci mənbə lazımdı, ya ikinci ədəbiyyat. Hansı metodlardan istifadə edirəm, kəmiyyət (quantitative), yoxsa( qualitative), kitabxanadan yazıram, ya sahə araşdırması edirəm, intervyu/müşahidə/müsahibə və s. Öz yeni nəzəriyyəmi, yanaşmami qoyuram ortalığa, ya olanı inkişaf elətdirirəm, mövzu hansı zamanı əhatə edir nə qədər aktualdır və s. Buna görə, konkret nəsə demək olmaz. Alim ola bilər ki, super elmi işləri var, yazıda daha yaxşıdır, amma fikrini çatdırmaqda çətinlik çəkir, ya tam tərsi.
Və ən əsası akademik çevrə, sadəcə bir sahədə dərinləşir çox vaxt. Bir sosioloqdan əgər soruşsan ki, mark twenin hansısa əsərini oxumusan, böyük ehtimal deyəcək yox. Və biz qınayacagiq ki, buna baxe, dünya ədəbiyyatından xəbəri yoxdur, cahil adam. O da deyə bilər ki, emil durkheim-ı tanıyırsan? Gözümüzü döyəcəyik, mal-mal baxacağıq üzünə. Hər kəs öz sahəsində püxtələşir. Bir yerdən sonra qopursan ümumi fikirdən, düşüncədən. Ona görə heç zaman hansısa məşhur (youtuber, sosial şəbəkə influencer) deyəndəki bu ay, bu il, bu həftə, nəbilim bu yay bu kitabları oxudum, ya da gəlin filan günə filan qədər kitab oxuyaq, o dəq bağlayıram həmin videonu. İnsanlara dəxlisiz təsir edirlər. Mən zoram, bu kitablar superdi. Bunları oxumayanlar isə geridə qalmış. Əsas maraq dairənə, sənə lazım olan sahələrdə dərinləş, gerisi önəmli deyil
postun sahibi
11. @9 mənim dediyim odur ki yəni bir fizik olmaq istəsən fizikanın hər altsahəsini bilməlisən+ biologiya, kimya, geologiya, astronomiya, kosmologiya və s. Yəni fizikaya yaxından uzaqdan əlaqəsi olan digər elmlərin altsahələrinin hamısı bir fizik tərəfindən müəyyən səviyyənin üstündə bilinməlidir. Ona görə soruşuram bir elm adamı ömrü boyu təxmini neçə kitab oxuyur. Bu yay bu kitabları bitirdim bu il hədəfim 100 kitab oxumaqdı bunlara heç girmirəm. Onları deyənlər sadəcə bədii ədəbiyyatı nəzərdə tuturlar. Mən tamamən ciddi akademik kitabları nəzərdə tuturam.
vitriol @67350
12. 1. bir elm adamı (bu fizik, kimyaçı, bioloq, geoloq ola bilər) ömrü boyu təxmini neçə kitab oxuyur?
cavab: söhbət texniki ədəbiyyatdan gedirsə, əvvəla kitabın tərifini verək:
textbook (tələbə üçün dərs vəsaiti)
konfranslardan seçmələr olan kitablar
monoqraflar
və s.
texniki ədəbiyyat bədii ədəbiyyat kimi cover to cover, yəni birinci səhifədən axırıncı səhifəyə kimi oxunmur, içində lazımlı hissələr oxunur
məsələn, mən riyaziyyat tələbəsiyəm deyək, topologiya öyrənirəm, açıb bütün introduction to topology kitabını oxumuram başdan sona, lazımlı hissələri oxuyuram, proflar da adətən öz səhifələrində (Dərsin veb-səhifəsi) qeyd edirlər hansı kitabdan hansı səhifələr oxunmalıdı
proflar özləri də daim öyrənirlər, edvard vittenin riyaziyyatı springer kitabları ilə öyrəndiyi deyilir, o da təbii ki cover to cover oxumayıb
amma qızıl qayda budur: ehtiyacın olanı oxuyursan. bu qədər bəsit
2. bir fizik olmaq istəsən fizikanın hər altsahəsini bilməlisən+ biologiya, kimya, geologiya, astronomiya, kosmologiya və s. yəni fizikaya yaxından uzaqdan əlaqəsi olan digər elmlərin altsahələrinin hamısı bir fizik tərəfindən müəyyən səviyyənin üstündə bilinməlidir.
cavab: belə bir şey yoxdur, bu bullshit bir mifdir yayılıb camaat arasında, profların çoxu doktorluq tələbələrinə dərs deyəndə belə gedib o sahədəki textbooku oxuyurlar 1-2 həftə qabaq, hazırlaşırlar çünki ixtisas sahələri deyilsə son dəfə o dərsi gördükləri vaxtdan 10 il zad keçir. məsələn, deyək mən analizçiyəm, son dəfə cəbri görürəm phd zamanı, birinci kursda. 10 il keçib hardasa, əlbəttə ki unudacam cəbri, dərs deməli olsam qayıdıb özümü hazırlamalıyam buna
yəni bir elm adamı öz sahəsindəki tədqiqat aparmadığı digər alt sahələri belə bəsit səviyyədə bilir ancaq, bir fizik digər bütün fizika sahələrini ancaq elementar, phd səviyyədə bilir, istəsə də daha çoxunu bilə bilməz çünki ucsuz bucaqsızdı, öz sahəni belə bilə bilmirsən tam, hər gün minlərlə məqalə çıxır, təzə anlayış çıxır
+ bir fizik biologiya, kimya, geologiya və s. haqda sıfır savada sahib ola bilər və çox normaldır, ki əksər fiziklərin bu sahələrdə biliyi də ortaməktəb, universitet zad səviyyəsində ola ya olmaz. mən niyə biologiya bilməliyəm ki əgər tədqiqatımda lazım deyilsə? lazım olanda da gedib öyrənərəm.
eynşteyn diferensial həndəsəni zor bəla dostu grossmandan öyrənib, dostu həndəsəçi olub yaxşı ki. yəni ehtiyacı olanda gedib öyrənib, əvvəldən niyə ona lazım olmayan yüzlərlə teorem, termin əzbərləməli idi ki? bu mifi yıxın beyninizdə, ortaməktəbdən beyinə soxulan poxdu bu bütün sovet ölkələrində, hər şeyi bilməyinə ehtiyac yoxdur, bunu səndən gözləyən də yoxdur
celal şengörə qaldıqda isə. kusura bakmayın amma bir-iki dəfə nəzəri fizika haqda danışdığını görmüşəm 4-5 il qabaq, sıçıb batırmışdı, qəti anlayışı yoxdu fizika və riyaziyyatdan, ixtisası deyil çünki. belə götürəndə bilgili adamdı, oxuyur özü üçün o ayrı. amma kanal kanal gəzməsi və göz önündə olması elə imic yaradır ki elm adamları herbokoloqdu, hər poxu bilirlər, qətiyyən, qətiyyən, qətiyyən
sözlüyə az az baxa bilirəm. gördüm,yazım dedim
08.08.2020 mesaj izlə Googlla