+6 əjdaha
1. 1263-cü ildə harranda anadan olan, 1328-ci ildə şamda vəfat edən və ideologiyası bugün islama ən böyük zərər vuran müctəhid.ibn teymiyyə sözün əsl mənasında bir dahi olub.
ərəbcəni söküb sonra təzədən yığıb. vıı əsrdən bu yana ərəbcəni (klassik ərəbcə də daxil olmaqla) ən yaxşı bilənlərin siyahısı hazırlansa ibn teymiyyə ilk üçlüyə girər. yəni o dərəcə.
çox üst səviyyədə ibranicə bilib. ondan da yaxşı latınca bilib. ondan da yaxşı türkcə bilib. səlcuqlar dövründə yaşadığına görə türkcə öyrənib (rəsmi dövlət dilini) . yəhudi və xristianları "sındırmaq" üçün ibranicə öyrənib. yunan fəlsəfəsini "çürütmək" üçün latınca öyrənib. 7 yaşında hafiz olub. 17 yaşına qədər buxari, müslim, tirmizi, əbu-davud, ibn-macə, nesai, əhməd bin hanbelin müsnədi, sünən bir də təbaraninin mucemul kebirini əzbərləyib. bax, oxuyub demirəm. əzbərləyib. bu kitabların hər biri 5-10 cildlik ağır kitablardı. bu nə deməkdi özünüz təsəvvür edin.
ibn teymiyyə 4 əsas istiqamətdə yazıb:
1.siyasət (çox tez siyasətə qoşulub. 21 yaşında siyasət kitabını yazıb.islahür-rai və r-raiyyə-idarəçi və idarə olunanın düzəldilməsi). və bu məsələ bugün nədənsə çox şişirdilib. sanki ona qədər müsəlmanlar siyasətin nə olduğunu bilmirlərmiş kimi. xüsusən də cihad məsələsi və verdiyi fətvalar.
2. bidət (burda ibn teymiyyənin haqlı olduğu məqamlar olsa da, bir çox məsələlərdə çox irəli gedib).
3. xristian və yəhudilik.
4. rafizilik.
30 il ərzində 7 dəfə həbs olunub. səbəbləri müxtəlifdi. səbəblərini bir sələfilərdən soruşun, bir də əsl səbəblərinə baxın.
indi gələk əsas məsələyə. ibn teymiyyəni el arasında təkfirçi kimi tanıyırlar. onun təkfir etdiklərinin siyahısını bura yazsam 5 metrlik siyahı alınar (ibni arabi, gazali, ibni abbas və s.). adam yeməyib-içməyib cammatı təkfir eliyib. hətta səhabəyə qədər. bir-iki məsələ var. onları dəqiqləşdirim. bütün hamısını yazacam bura.
ibn teymiyyə 700 il bundan qabaq ölüb. allah rəhmət eləsin. haqqında obyektiv olanların dediklərinə görə müctəhid olub. və müctəhidlər də səhv ictihad eliyə bilərlər. hər nə qədər doğru fikirləri varsa, o qədər də yanlış fikirləri ola bilər. burda da heç bir problem yoxdu. problem 700 il bundan qabaq vəfat etmiş bir adamın fikirlərinin qeyri-adi bir şəkildə yenidən ortaya atılmasıdı. xüsusən xıx əsrdən bu tərəfə. bütün xx əsr boyu əl-əhzərlərdə, mədinə islam universitetlərində və digər yerlərdə verilən təhsilin hamısı ibn teymiyyənin ideologiyası, fikirləri əsasında qurulub və bu fikirlər misiri tam işğal edib. hansı ki, seyyid qutbların, həsən əl bənnaların əsasını qoyduqları hərəkatlərın bugünkü vəziyyətə düşməsinin əsas səbəbkarı olub. sonra keçdilər türkiyəyə. (misir və türkiyə 57 müsəlman ölkəsi arasında ən önəmli
2 ölkə olması danılmazdı) ilk dövrdə ciddi şəkildə təsir edə bilmişdi. amma sonra türklər bunu başa düşdülər. bunda nurçuluğun da (sonradan fəthullahçılığın) çox ciddi təsiri oldu. amma bugünə qədər türkiyədə öz izlərini saxlayıb. bu ideologiyanın türkiyədə yayılmasında ən önəmli rolu olan şəxslərdən biri də məhəmməd həmidullahdı. hansı ki, bugün türkiyədə bir çoxlarında həmidullahın təsirlərini görmək mümkündü.
son olaraq, əgər islamın bugün islamı başa düşmək istəyirsizsə oxumağa ilk olaraq ibn teymiyyədən başlayın. çünki son 200 ildə ortaya çıxan bütün reformistlərin, bütün hərəkatların (məzhəbsizlik, qurandakı islam və s. hamısının) təsirləndiyi birinci adam ibn teymiyyədi.
not: burda ümumi şeylər yazdım. vaxt olduqca yenə yazmağa çalışacam.