+19 əjdaha
1. rus astrofizik nikolai kardashev tərəfindən 1964-cü ildə irəli sürülmüş şakaladır. şkalanın məqsədi kainatda ola biləcək mədəniyyətlərin səviyyəsini ölçməkdir. kardashev öz şkalasında svilizasiyaları 3 tipə bölmüşdür:1-ci tip:
bu tip mədəniyyətə sahib canlılar öz planetlərinin təbii ehtiyatlarını tam və səmərəli şəkildə istifadə edə bilirlər. yəni qısaca planetlərinə tam hakimdirlər.
2-ci tip:
bu səviyyəyə çatmış canlılar öz planetləri ilə yanaşı özlərinə yaxın ulduzun enerjisindən istifadə edir və yaxınlıqdakı planetlərdə koloniyalar yarada bilirlər. Freeman Dysonun fikrincə ulduzun enerjisindən istifadə etmək üçün dyson kürəsindən istifadə etmək lazımdır. Michio Kakunun dediyinə görə bu tip mədəniyyətlər ölümsüzdürlər. onlar istər süni istər təbii, hər cür təhlükəyə qarşı müdafiyəyə sahibdirlər. bu svilizasiya nümunəsini star trek filmlərində görmək mümkündür.
3-cü tip:
bu tip isə bütövlükdə bütün qalaktikanı idarə etmək gücünə sahibdir. təbii ki, yenə qalaktikadakı ulduzların enerjisindən istifadə etmək və planetlərə koloniyalar qurmaq bura daxildir. onların həmçinin ağ dəliklərdən də istifadə edə biləcəyi güman olunur. star wars filmlərində bu tipə nümunələr görə bilərik.
Michio Kakunun fikrincə insanlar 0-cı tip mədəniyyətə daxildir. çünkü biz hələ planetin enerjisindən tam olaraq istifadə edə bilmir və ona hakim deyilik. ancaq kaku qeyd edir ki, biz artıq 1-ci tipə keçmək üzrəyik. onun fikrincə iqtisadi təşkilatların qurulması (bax: avropa birliyi) , böyük tikililərin tikilməsi, ingilis dilinin beynəlxalq dil olması, internetin telefonu və bir çox şeyi əvəzləməsi, pizzanın və cins şalvarın bütün dünyanın ortaq mədənoyyətinə çevrilməsi və s. 1-ci tipə keçidin sübutlarıdır. buna baxmayaraq keçidi tamamlağa təxminən 100 il var və nəticə insanlardan asılıdır. 1-ci tipə keçid ən çətin mərhlədir. əgər bu anlayışlar doğrudursa onda kainatda yüzlərlə 1,2 və 3-cü tip mədəniyyətlər görməli idik. amma yoxdular. ola bilsin 1-ci tipə keçərkən məhv olublar. yəni 100 il sonra ya bir-birimizi qırıb məhv olacağıq ya da 1-ci tipə keçib yüksələcəyik.
kardashevin fikrincə 4-cü tip anlayışı çox uzaqdır. ancaq bəzi alimlər 4 və 5-ci səviyyələrin olduğunu düşünürlər.
4-cü tip:
bütövlükdə kainatı idarə edə bilən mədəniyyətdir.
5-ci tip:
kainatlar toplusunu idarə edə bilən mədəniyyətdir. bura daxil olan canlıların daşıdığı xüsusiyyətlər tanrı anlayışının daşıdığı xüsusiyyətlərlə eynidir. kainat yarada bilmək, onu yox edə bilmək, paralel kainatlar arasında keçid edə bilmək və s.
və son olaraq dr. kakunun kardashev şkalası haqqında danışdığı video
