Sözaltı Sözlük - Azərbaycandilli Fikir Ensiklopediyası

2. sənət,fəlsəfə,din,və b.sahələrdə işlədilən bəzi terminləri bura yazıram,bəlkə kimlərəsə maraqlı və ya lazım olar .

apophasis-retorikada tez tez işlədilən "rəqibimin keçmişdə işlədiyi səhvlərdən bəhs etmiyəcəm" əslində hiss etdirmədən həmin mövzunu açmaq istədiyini bildirir.

15 minutes of fame:bir gün hər kəs 15 dəqiqəliyinə məşhur olacaq deyən,məşhur şovmen andy warhol un sözü.şöhrəti qısa sürənlərdə bu şəkildə adlanır.

burlesque: hadisələr kobud şəkildə şişirdilmiş komediyalara verilən isim.misal charlie chaplin filmləri kimi..

b movie: düşük büdcəli filmlərə verilən ad.

found footage:tək bir yerə dayalı kameraya alınan filmlər.misal "paranormal activity" .

anachronism:bir əsərdə ,o zamana aid olmayan hansısa bir əşya,paltar və s. istifadə etmək.misal da vinci nin fordla səyahəti.

eclecticism:hər şeydən bir az alıb sintez etmək,memarliqdan musiqiyə rəssamlıqdan tibbə bir çox sahədə işlədilən söz.

anthropomorphism:insan özəlliklərinin təbiətdə ,varliqlarda və ya tanrının insan surətində düşünülməsi.cizgi filmlərdə maşınların və ya heyvanların danışıb insansı hərəkətlər etməsidə belə adlanır.

hermeneutics:dini və ya fəlsəfi mətinləri şərh etmək.

exegesis-dini mətinləri təfsir etmək.

infallibility-yanılmazlıq və məsum.xristianlıqda papa' nın dinlə əlaqəli dediyi hər şey şübhəsiz doğrudu və o səhv etməzdi.islamda da buna bənzər sistem var.ismət-məsumluq.

shibboleth-tövrat da keçən hekayə.bir topluluğu digərindən ayıran kəlmə.

doubting thomas:görmədən inanmayanlar üçün deyilən kəlimə.incildə həvarilərdən olan thomas hz.isa nın yaralarına toxunmadığı müddətcə yenidən dirildiyinə inanmayacağını bildirir.hz.isa ona toxunmasına izn verər amma təəssüflə gülümsəyib"xoş o insanların halına ki görmədən inananarlar"deyir.(yuhanna, 20:29)

immanence: ilahi olanın maddi aləmdə təcəllisi.

gnosis:yaradıcının bilinməsi və tanınması.islam terminində mərifətullah kimi adlanır.

satori:budizm(zen budizmi)oyanmaq mənasında işlənən kəlimə.
'
kabbalah-tanrı ilə insan arasında olan əlaqələri açıqlayan ezoterik yəhudi təlimi.

vahdet-i şuhud:yaradıcı ilə yaradılanın təmamən ayrı olduğunu bildirən fikir.

vahdet-i vücud: təsəvvüfdə yaradan ilə yaradılanın bir olduğunu bildirən termin.

eschatology:qiyamətə yaxın baş verəcək hadisələrlə maraqlanan sahə.

portmanteau:iki kəlmənin birləşməsi ilə əmələ gələn yeni kəliməyə verilən isim.

juggernaut:hintcədə "qarşısı alına bilinməyən güc" mənasındadı.günümüzdə güclü komandalar.ölkələr vəs.üçün işlədilən söz.

serendipity: "şans əsəri "bir şeylər kəşf etmək.

amor vincit omnia:latınca. eşq hər zaman qalib gəlir.

baby boomers:amerikada 2 ci dünya müharibəsindən sonra 1960 illərə qədər doğulan nəsilə verilən ad.

generation x:1960 və 1980 ci illərdə doğulan nəsil.

generation y:1980-2000 ci illər arası doğulan və reklamlarla atəşə tutulan nəsil. (yeni dünya).

maverick:qeyri adi.asi mənasında.hekayəsi samuel maverick adlı biri atlarını hər kəsdən fərqli olaraq damğalamazmış.buna görə onun atları (maverick)adlandırılıb.qanunlara çoxda uymayan siyasətçilərə belə ad verilir.

vaxt olduqca edit lənə bilər.

3. sənət
mimesis: insanın və təbiətin davranışlarının sənətdə və ədəbiyyatda təqlid edilməsi.

catharsis: ilk aristotel istifadə etmişdir. insanın içini töküb romantik və ya mənəvi birr uh halına girməsi.

oxymoron: təzadlıq və ya iki ziddin bir arada olması vəziyyətidir. misal "yaşayan ölü" kimi.

kitsch: keyfiyyətsiz, zövqsüz, sənət dəyəri aşağı, bəzən də bol miqdarda istehsal olunan məhsullara verilən bir addır.

felsefe:
problem of evil: pislik problemi nədir qısaca. "yaxşı insanların başlarına niyə pis şeylər gəlir?" sualından yola çıxaraq allahın varlığı sorğulamaq.

retribution: yaxşı insanların zəngin və sağlam; pislərin isə kasıb və xəstə olmasına əsaslanan bir nəzəriyyədir.

schadenfreude: almanca.başqalarının gördüyü zərərdən həzz duyan insanların bu vəziyyətinə verilən addır.

übermensch: fövqəlbəşər (insan) .

cave allegory: mağara alegorisidir. platon ortaya atmışdır

cartesian dualism: dekart əminin, hər şeyi zehni və maddi olaraq ayırmaq lazım olduğunu deyib sonra zehin ilə bədəni ayırmışdır.

siyaset:
american exceptionalism: amerikanın dünyadakı ən irəli, ən güclü dövlət olduğu düşüncəsi.

city upon a hill: incildə keçən və hz. isanın havarilerine nümunə göstərdiyi xəyali bir şəhərdir. bu şəhər təpədə yerləşdiyi üçün işıqları bütün millətlər tərəfindən görülür və yaxşı nümunə təşkil edər. kennedy, reagan və birçoxları amerikanı dünyaya nümunə kimi göstərmək üçün bu kəlimədən istifadə edib.

mccarthyism: 1950-55'li illərdə amerikan senator mccarthy nin ölkədə kommunist ovu başlatdığı dövrdəki tətbiqlərə verilən ümumi addır.

jingoism: çox tünd, don kixotvari xoşagəlməz milliyyətçilik sözlərinə verilən addır. patriotism'in bir üst versiyasıdır.

xenophobia: immiqrantlara, xaricilərə iqarşı duyulan qorxu və nifrətə verilən ad.

weltanschauung: kobudca "dünya görüşü" deməkdir. hegel isə "ideologiya" mənasında istifadə edib.

vaxt olduqca editlənə bilər.

Sözaltı bugün

termin