+11 əjdaha
2. Clostridium botulinum (lat. botulus-kolbasa) bakteriyaları tərəfindən törədilən ən güclü zəhərlənmə hallarına səbəb olan infeksion xəstəlik.Clostridium botulinum anaerob (oksigensiz mühitdə yaşayan) bakteriya olduğundan konserv qutularında, qurudulmuş balıq, donuz ətində və s çox rast gəlinir. Bu bakteriyalar ətraf mühitə Botulotoksin adlanan xüsusi ekzotoksinlər ifraz edirlər. Hansı ki hal-hazırda ən güclü bioloji zəhər hesab olunur. Belə ki təmiz kristallik formada bu toksinin 6 kiloqramı bütün bəşəriyyəti məhv etmək gücünə malikdir. Zülal təbiətə malik bu zəhər disulfid rabitələrlə birləşmiş 2 protein zəncirindən ibarətdir və həzm fermentlərinin təsirinə davamlıdır. Buna görə də peroral yolla həzm sisteminə düşmüş toksin nazik bağırsaqlardan qana sorularaq sinir sisteminə seçici olaraq təsir göstərir. Yüngül zəncir adlanan A komponenti motor neyronların presinaptik membranındakı reseptor zülallarla birləşir və bu neyronlara daxil olur, nəticədə neyromodulyator olan asetilxolinin sintezini tormozlayır və əzələlərin iflici baş verir.
Bu toksinin çox az və zəiflədilmiş miqdarı isə "botoks" estetik proseduralarında istifadə olunur. (baxma: qadınlardan qorxmaq üçün səbəblər) camaat gözəl olmaq üçün üzünə toksin vurdurur, ilginç. Hər nəsə mövzuya dönək * glş
orqanizmdə inkubasiya dövrü 1-3 gün, hətta bəzən bir neçə saat çəkir və bu müddətdən sonra kliniki təzahürlər müşahidə olunur. Bunlara misal olaraq əvvəlcə ürəkbulanma, qusma, qarında ağrılar daha sonra isə əzələ ifliclərini göstərə bilərik - göz qapaqlarının sallanması, iki görmə, boyun, ətraflar, ürək, tənəffüs əzələlərində ağrılar və s müşahidə olunur.
Tənəffüs əzələlərində ifliclərdən və ürək çatışmazlığından baş verən ölüm yüksək həddə, 50-60 faizə çatır.
Yoluxma yolları: suda, torpaqda, ətraf mühitdə bol miqdarda rast gəlinir. Bura heyvanların və balıqların fekalisi ilə düşür və çox güclü spor əmələgətirmə xüsusiyyətinə malikdir. Belə ki, bu bakteriyalar özü 5 saata qədər qaynadılmağa davam gətirə bilir. Sporları isə 160-170 selsi temperaturda məhv olurlar.
Müalicə yolu olaraq tez bir zamanda polivalent antitoksik zərdab vena daxilinə yeridilməlidir.
Son olaraq, konserv məhsullarından istifadə etdikdə ehtiyatlı olun, çünki digər zəhərlərdən fərqli olaraq botulotoksinin xüsusi bir göstəricisi yoxdur, heç bir spesifik iyə malik deyil, qidada görünüş və dad cəhətdən heç bir fərqlilik törətmir. Hər ehtimala qarşı konserv qutusunu qaynar su ilə yuduqdan sonra istifadə etməyiniz məsləhət olunur.