leaving las vegas

1995 abş istehsalı *nicolas cage* filmi. Bu filmdə *elisabeth shue* da yer alıb.
Mövzu belədir: ben (cage) içkiyə olan asılılığına görə həyatını məhv etməyə doğru gedir. içki üçün tanışlarından borc alır, hörmətini itirir, və nəhayət işini itirir. Las vegas'a gedərək ancaq içərək intihar etmək qərarına gəlir. Məhz orada fahişəliklə məşğul olan sera (shue) ilə tanış olur.

--spoiler--

Ən çox mənə təsir edən sera oldu bu filmdə. Ben özünü içərək məhv edir və sera isə öz bədənini sataraq. Ben hər dəfə içdikdə özünü daha da ölümə yaxınlaşdırır, və sera isə bədənini sataraq yavaş-yavaş öz gözəlliyini, insanlığını itirir. Sera ben'i sevir, etdiyi bütün hər şeyə dözür, davamlı içki içməsini belə sırf ben getməsin deyə qəbul edir. Çünki sera təklikdən qorxurdu, onu qoruyan şəxsin (yuri'nin) də öldürülməsi onu tamamilə tək qoymuşdu. sera ben ilə yaşasa da fahişəliyə pul qazanmaq üçün davam edir və ben də buna icazə verir. Ben əslində sera'nı sevir lakin alkoqolun təsiri bitən kimi ben özünü itirir. Davamlı içki sanki ben'in beynini də zədələyir. Anidən sera'nı başqa kişi ilə xəyal edən ben evə fahişə aparır. Sera bunu görür və ben'i qovur. Ben ucuz bir hoteldə davamlı içir; sera isə qorxduğu vəziyyətə düşür, tək qalaraq fahişəliyə davam edir. Artıq çox ucuz qiymətə çıxan sera, bir qrup gəncin evinə gedir və orada təcavüzə məruz qalır. Həmin səhnələrdə insan özünə nifrət edir. Döyülmüş, təcavüzə uğramış sera taksiyə minir və orada belə şoferin "sözlərinə" məruz qalır. Həyatına nifrət edən sera, evindən atılır. Tək başına küçələrdə ben'i axtararaq dolanır. Bir gün zəng gəlir və ben'in yaşadığı hotelə gedir. Ben artıq ölüm döşəyindədir ancaq o anda belə içir. ironiyadır ki, ben heç vaxt sera ilə seks eləməmişdi. Sera dəfələrlə cəhd etsə də ben icazə verməmişdi. Məhz ben son anlarında sera'nı sevdiyini deyir və ikili seks edir. Sera ben'i, ben isə sera'nı olduğu kimi qəbul edir. Ben ölür. Sera isə tək qalır yenidən... Həyat bağışlamır təəssüf ki.

--spoiler--

nə edəcəyini bilməyən insan

Həyatda bir məqsədi olmayan, məqsədi olsa da heç vaxt ona nail olmayacağını dərk edən insandır. Həyatında addım atmağa qorxan, ən xırda bir qərarı verməkdə belə aciz insandır. halbuki səhv addım atmaq belə heç nə etməməkdən daha yaxşıdır.
Əsgərlikdə ehtiyata buraxılmağıma az qalmış yüksəklikdəki hərbi postdan hərbi hissəyə enəndə məhz orada bölüyün giziri belə bir şey soruşdu məndən:
- deməli, xidmət qurtardı adtapabilmədim, hə? Yaxşı, mənə maraqlıdır ki, bundan sonra nə edəcəksən?
+ əsas xidmət idi, o da bitdi. Bundan sonrası asandır.
- yox, əsas xidmətdən sonrakı həyatdır. Hər şey bundan sonra başlayır. Axı sən necə yaşayacaqsan bu həyatda?!
+...
Bunu deyib getdi və mən isə cavab verə bilmədim. Həqiqətən də bundan sonra nə edəcəyimi, necə yaşayacağımı bilmirdim. hərdən özümü aldadaraq "artıq hər şey gözəl olacaq" desəm də heç nə yaxşı olmadı. Hətta daha pis oldu. Pul qazanmaq, işləmək, bir həyata sahib olmaq lazım idi ki, mən də bunları etməkdə aciz idim. Bir tərəfdən də covid-19, və digər problemlər də məni daha da acizləşdirir.
Hamı deyir; öz həyatını özün düzəltməlisən, axı bir həyata sahib deyiləm. Doğrudur, nəfəs alıram, canım da var amma yoxdur həyat əlamətim. Canlı ölüyəm. Kömək lazım olduğunu dərk edirəm ancaq heç kim kömək etməyə könüllü deyil. Real həyat *friends*'dəki kimi deyil təəssüf ki. Bəlkə özümü iki yerə bölsəm belə bir hissəm digərinə kömək etmək istəməz. *mary and max*'dəki max kimiyəm sadəcə mary yoxdur və olsa idi belə yəqin ki filmdəki kimi gecikərdi kömək etməyə.
Sözlük bəlkə də yeganə köməyimdir, başqa dərdini açacağın bir yer yoxdur bu ölkədə; yerli psixoloqların 1 saatı 30-50 manatlıq "seansları" lap 'lame' gəlir insana.

justice league

2021-ci ildə *hbo max*-da yayımlanacaq *zack snyder*-in rejissor olduğu film. hər biri 1 saat olmaqla, 4 hissədən ibarət olacaq. 2017 mayında *zack snyder* qızının intiharı ilə bağlı filmdən ayrılmışdı, filmi *joss whedon* əlavə səhnələr çəkərək və 4 saat olması nəzərdə tutulan filmi 1 saat 47 dəqiqəyə qədər endirərək tamamlamışdı. 2017 oktyabrda nümayiş olunan film fanlar və kritiklər tərəfindən pislənmiş, warner bros 60 milyon dollar itirmişdi. məhz həmin vaxtdan fanlar filmin snyder versiyasının yayımlanmasını tələb edirdilər. nəhayət ki, bu baş tutdu, 20-30 milyon dollar xərclə justice league-in orjinal 4 saatlıq snyder versiyası (joss whedon-un çəkdiyi əlavə səhnələr olmadan) bərpa olunaraq hbo max-da yayımlanacağı açıqlandı.
ən son trailer:

(youtube: )

kasıblıq

Hər şey atamın işlərinin pis getməsi ilə başladı. Düzdü kirayədə yaşayırdıq amma yemək, geyim elə də problem olmurdu. Həmin vaxtı mən universitetə qəbul üçün imtahan verdim, qardaşım da əsgər getdi. qardaşım ali məktəbdə oxumasına baxmayaraq son iki ilinin ödəniş haqqını verə bilməmişdik ona görə də əsgərliyə 1 il 6 ay üçün gedirdi. yığdığım bala görə ödənişli yerə düşürdüm, atam çox fikirli idi. Çünki artıq nəinki ödəniş ödəmək artıq çörək almaq belə iqtidarında deyildi. Amma mənim oxumağımı istəyirdi, fikirləşirdi ki, vaxtı ilə qardaşına kömək etdiyi üçün indi də qardaşı bizə ödəniş ödəməkdə kömək edəcək. Atamın xahişi ilə yollandım atamın qardaşının evinə (artıq qəbul olmuşdum və ödənişi ödəmək lazım idi) məni qarşıladı amma vəziyyətinin pis olduğunu deyərək sadəcə 500 azn verəcəyini dedi halbuki vaxtı ilə oxuduğu zaman, hətta evləndikdən sonra və hətta uşağı olduğu müddətdə belə bizdə qalırdı. Belə bir vəziyyətdə qaldığım üçün özümü söydüm, ağladım. Amma məcbur idim həmin pulu almağa. Pulu aldım, atam biraz əsəbləşdi amma heç nə etmədi. Bu dəfə də anam qardaşından borc istədi və qalan miqdarı da dayımdan aldım. Beləcə 1-ci kursa getdim. Mən uni oxumaq üçün evi tərk etdim. Bu arada ev kirayəsini ödəyə bilmədiyimiz üçün daha qıraq yerdə it damı kimi evdə yaşamağa başlamışdı ailəm. Mən də bu vaxtlarda bu qohumun qapısında 10 gün o birisi qohumun qapısında 20 gün kimi müddətlərdə qalırdım. Qısa müddət sonra atamın qardaşı məni qapının ağzına qoydu. axşam gəldim evə ki bəs paltarlarım çantada qapının ağzındadır. soruşdum nə məsələdir, əmim dedi ki, bəs güya evdə güvə var paltarlarıma ziyan verər deyə qapının ağzına qoyublar. Əslində bir neçə həftədir əmimgildə olan abu havadan evdə istənməyən şəxs olduğumu başa düşməliydim. Gec yeyilən yeməklər, əmim arvadının "sifəti" və kobud danışıqları, evdə yerli-yersiz qışqırıq zad...
Məcburi olaraq dayımın evində qaldım. Çox çətin vaxtlar idi həm mənim üçün həm də ailəm üçün. Əzilə-əzilə bir təhər həmin günləri yola verdim. dərsdən sonra təsərrüfat ilə məşğul olurdum, məcburən, çünki orada başqa cür yaşamağım mümkün deyildi. bununla belə yenə də təhqirlərə, aşağılanmalara məruz qaldığım olurdu. ancaq insan dözümlü canlıdır, yaşamaq üçün hər cür poxa razı olur. həmin günlərdə gündəlik yeməyim günorta 30 qəpiklik "petra" hazır vermişeli, axşam isə sadə makaron idi.
nəhayət, yayda geri döndüm və gördüyüm mənzərə məni çox üzdü. Ailəmin vəziyyəti çox pis idi. it damı kimi bir yerdə yaşayırdıq. Hər gün gizli-gizli ağlayırdım. Amma artıq çarə yox idi geriyə dönmək mümkün deyildi.
Atam deməli pirat taksi sürürdü, aylıq kirayə verirdi maşın üçün. tez tez xarab olan həmin maşını adətən itələyərək "xoddayırdıq". pis yaxşı yayı orda yola verdik. anam da kəndə qayıtmağa məcbur oldu, çünki universitetin illik ödənişini ödəmək üçün pul lazım idi və anam isə müəllim idi. bax beləcə kəndə geri qayıtdıq.
mən universitet illərini dərsdən sonra təsərrüfat ilə məşğul olaraq keçirdim. film, serial izləyərək, kitab oxuyaraq özümü inkişaf etdirdim. və universiteti bitirdim (#287310), anamın sayəsində.
hərbi xidmətdən sonra kəndə qayıtdım və bir neçə həftə sonra həmin "güvəyə görə paltarları qapının ağzına qoyan" əmim ailəsi ilə birlikdə məni görməyə gəldi. 1-ci kursdan sonra nə zəng etmişdi nə də ki məni görmüşdü. yox, bu dəfə saxta da olsa gülərüz idilər. dava qışqırıq da salmadı.
kasıblıq məni daha güclü biri etmədi, kim deyirsə ki, kasıbçılıq insanı gücləndirir, xeyr yalan deyir. tam əksinə insanı həmişə əzilməyə, hər cür sözü götürməyə məcbur edir. psixoloji problemlər yaradır. və kasıblıq, yaranmış vəziyyət, tənhalıq məndə sağalmaz yaralar qoydu.
Edit: bu entry reallığı əks etdirmir.

ilk mesaj yazanın həmişə sən olması

whatsapp-da, facebook-da tanışların səni qozlamamasının nəticəsidir. bəlkə də günah mesaj yazılmayan şəxsdədir, sıxıcıdır, maraqsızdır və s, amma hər-halda arabir axtarılmaq, sən nəsə yazmadan kiminsə sənə "salam, necəsən" yazmağı ən azından bu çətin günlərdə insanın əhvalını nisbətən yaxşılaşdıra bilir.
*12 angry men*-də gözəl deyilib: "dəyərsiz, axtarılmayan bir insan olmaq çox kədərli bir şeydir. insanlar axtarılmaq, dinlənilmək və həyatda qısa bir zaman üçün belə olsa lazımlı, mühüm olmaq istəyər."
(bax: whatsapp-da yazışmağa adamın olmaması)

toplum içində olduqda qəfil gələn təkliyə çəkilmək istəyi

əsgərlikdən gəldiyim hələ bir gün deyildi ki, küçədə gəzəndə qabağıma elə mənlə bir gündə ehtiyata buraxılan əsgər yoldaşımı gördüm. biraz söhbət elədik sonra dedi ki bəs "r." (bu da əsgər yoldaşımdı ancaq biraz yaxın idik özü ilə) gəlir gedirik restorana. nəsə paz oldum, elə bilirdim ki, hərbi xidmətdən sonra dəyişilmişəm, artıq sosial birisiyəm. deyib güləcəm, hər şey normal olacaq. ancaq yox! belə olmadı. "r." ladası ilə gəldi getdik restorana yanında bir iki tanış da var idi. yol boyu güya zarafat elədik bir iki dənə, olmadı yerinə düşmədi desək olar. çatdıq, oturduq sifariş verdik. bunlar söhbət edir ora bura, və mən isə söhbətdən qıraqda qalırdım, biraz sıxıldım. və həmin an gəldi çatdı: "sən niyə danışmırsan bəs?". çox eşitmişəm bu sualı həyatım boyunca. məhz həmin andan oradan getmək istəyi daha da gücləndi, başa düşdüm ki sosial məkanlar mənlik deyil. camaatın yığıncağını da korluyuram həm də.
nə isə sən demə bunlar içəcəkmiş (təbii olaraq). mən də heç vaxt içməmişəm axı, belə olan halda qəribə vəziyyət yarandı. bizim millətin də xasiyyətidir axı, içməyəni içməyə vadar etmək. yalandan bir iki qurtum alıb yola verdim. sonra isə artıq başa düşdüm ki bəs mənim varlığım burada çoxluq yaradır.
bu da sonuncu dəfə oldu ki, mən hansısa çağrılmadığım bir yerə paz olaraq getdim. əslində sonuncu dəfə hansısa yerə getməyim oldu çünki heç hara çağrılmamışam, çağrılmayacam da.

sözaltı günlük

sevgili günlük, mülki həyata geri dönüşüm şərəfilə sənə bir iki kəlmə yazacam.
əsgərlik çətin keçdi amma dostlar, yoldaşlar qazandım, ən azından telefonun kontaktına əlavə etməyə adamlar tapıldı axır ki. ilk dəfə olaraq asosiallığa zidd gedərək 4-5 nəfərə restorana getdik, hətta biraz da içdim (ilk dəfə spirtli içki qəbul etdim). amma deyim ki, bu dostluqlar uzun sürməyəcək kimi görünür çünki danışmağa bir şey tapa bilmirəm, çox zaman səssiz qalanda da həmin qrupdan xaric olunursan yavaş yavaş. görünür heç vaxt dost tanışım olmayacaq daimi.
digər tərəfdən qarşı cinslə əlaqə imkanlarım həmişəki kimi sıfır olaraq qalır. özgüvənsizlik davam edir. köhnə qız tanışım vardı unidən əlaqə yaratmaq istədim amma sonra düşündüm ki, deyəcək əsgərlikdən gəlib "yanıxdı". ona görə "r"ya atdım. əşi günlük yazılası çox şey var amma mən gedirəm bir iki film izləyib sonra da gələcək barədə düşünməyə. salamat qal canım günlük.

asosiallıq

Asosiallıq bəziləri üçün bir seçim bəziləri üçün isə bir məcburiyyətdir. Asosiallığı seçim olaraq qəbul etmək müvəqqəti olur adətən, ətrafındakı mühitdən, insanlardan bezib qeyri müəyyən müddətə ətraf mühitdən təcrid edirsən, bu hər insanın həyatında olur. Amma asosiallıq məcburiyyət halındadırsa hər zaman cəmiyyətdən təcrid vəziyyətində olursan. Bu o demək deyil ki, qapını örtüb sonsuza qədər evin içində oturursan; bu bəlkə də müəyyən müddətə mümkün olar amma insan cəmiyyətin bir parçasıdır, yaşama davam etmək üçün cəmiyyətə "soxulmalıdır". Asosiallar cəmiyyətə qarışa bilmir, "soxulur" məcburən. Çünki cəmiyyət onları qəbul etmir. Məktəbdən başlanır hər şey, içinə qapanan, ünsiyyət problemi yaşayan məktəbli bəlkə də bir neçə yoldaş qazanır amma həmişə "mama uşağı" adlandırılır sinifin "bandası" tərəfindən. Pis yaxşı məktəb başa çatır, məktəbli asosial ona qarşı edilən lağlağılıqları, səviyyəsiz zarafatları unutmağa hazır olur amma hələ çox şey qabaqdadır. Məktəbli asosial bilmir ki hələ onu çox çətin sınaqlar gözləyir. Universitetə həvəslə daxil olur məktəbli asosial; hər şeyin fərqli olacağı ümidi var içində, öz xəyalında ağ səhifə açacaqdır. Lakin hər şey fərqli olur, ilk vaxtlar müəyyən qədər qrupla ünsiyyət yaradan tələbə asosial vaxt keçdikcə istər istəməz qrupda təklənir. ilk vaxtlar kafeyə, kinoya getmə təklifi alırdısa belə bir müddət sonra artıq özü də dərk edir ki, təklənib yenə də. Özündən asılı deyildi, digər tələbələrə görə o "sıxıcı" birisi idi. Tələbə asosiala yenə də ara sıra xətri qalmasın deyə kafeyə, kinoya, və ya gəzintiyə getmə təklifi gəlirdisə belə bu dəfə özü gözlənildiyi kimi "sağolun amma işim var" deyirdi. Tələbə asosial məktəb vaxtı tanıdığı bir neçə yoldaşı ilə əlaqə saxlaya bildisə belə sonda yola verildiyini anladı; çünki o yazmasa heç kim onu xatırlamırdı. Məktəb yoldaşları artıq yeni bir həyata atılıb sevgili, dost qazanaraq yola uğurla davam edir. Bu mərhələdən sonra artıq qrup üzvləri və tanışlarla əlaqə üçün açılmış whatsapp silinir; hansı ki sadəcə qrup üzvləri ona "deyərsən qayıb yazmasınlar"dan başqa bir şey yazmırdı. Artıq tələbə asosial dərk edir ki, o cəmiyyətə qarışa bilməz sadəcə yaşama davam etmək üçün məcburiyyətlə onun bir parçası kimi görünməlidir. Tez tez intiharı düşünür, çünki axı həyatın nə mənası var? Digərləri əylənir, sevişir, dostları ilə gəzir dolanır; amma o isə kompyuter qarşısında digər insanların uğurlarını seyr edir. Amma asosialımız ümidlidir, çünki məlumat bazası hər gün böyüyür. Vaxtını oxumağa, bilgi qazanmağa həsr edir. Ancaq cəmiyyətin bir parçası deyilsənsə o qədər məlumatın dəyəri nədir? istifadə edə bilmədikdən sonra nəyə gərəkdir o qədər bilgi? Bəlkə də əksəriyyətdən daha savadlı bilgilisən amma onlar kimi yaşaya bilmirsən. Onlar səndən daha yaxşı işə girir, çünki özlərini səndən daha yaxşı təqdim edir. Sənin savadın daha artıqdır amma özünü lap savadsız kimi göstərirsən. Ünsiyyət qura bilməyən adam necə işləyə bilər axı. Nəticədə yaşamaq üçün məcburiyyətlə sürünürsən; içindəki ümid qoymur özünü öldürməyə. "Hər şey yaxşı olacaq gələcəkdə" yalanınına inanırsan. içində hələ də ümid var ki, bir gün cəmiyyətdən asılı olmadan sevdiyi qadın ilə bərabər xoşbəxt bir ömür sürərək keçmişdəki uğursuzluqlarını unudacaq.

Qeyd: əsgərlikdən sağ salamat qayıda bilsəm, asosiallıqdan bəhs edən bütün fikirlərimi cəmləyib yarı bədii-yarı biyoqrafiq kitab yazacam.

əsgərlik

iyulun 8-i gedib, hal-hazırda andiçmə mərasimindən sonra buraxılışda olduğum üçün bu entry'ni yaza bilirəm.
Hələ 1 ayın əsgəri olsam da sanki 1 il keçmiş kimi gəlir. öz evimdə deyiləm hələ də, naxçıvandayam. Buraxılışda kəndə getdim. Özümü qəribə hiss edirəm, sanki nəsə çatışmır. Bu buraxılış deyilən şey yarımçıq azadlıqdır. Çünki bilirsən ki geri dönəcəksən bir neçə gün sonra. ona görə də özünə yer tapa bilmirsən. Buraxılışdan qabaq düşünürsən ki mülkiyə çıxsam onu edəcəm bunu edəcəm amma heç nəyin dadı yoxdur, ümumiyyətlə heç həvəs yoxdur nəsə etməyə. Çox pis haldır bu.
6-7 il bundan qabaq bibioğlum əsgərlikdən təzə gələndə ondan soruşmuşdum ki, bəs əsgərliyin mənası nədir; "mülki həyatın qədrini bilirsən" cavabını vermişdi mənə.
Kim deyirsə ki, əsgərlik vətəni qorumaq üçün təşkil edilmiş bir şeydir, yalan deyir. Burda ancaq rütbəlilərə xidmət edirsən.
Düşünürəm ki şablon və çox bilinən məlumatları yazmağın mənası yoxdur.
1 aydır telefonum sönülü idi, həvəslə açıb mesaj zad gəlməsini gözlədim amma heç azercelldən belə mesaj gəlmədi. dost tanışım yoxdur, bunu qəbul etmişəm amma adam yenə də gözləyir nəsə. Anama zəng etdim, ağlayırdım ara sıra ancaq mümkün qədər səsimi normal saxladım. indiyənə kimi 10 dəqiqədən artıq telefon ilə danışmayan mən 40 dəqiqə danışdım. insan sevdiklərinin dəyərini anlayır ay canım gözüm sözlük. Bəzən olurdu anam zəng edəndə açmırdım ya da tez bazar danışırdım, ancaq indi günlərlə danışmaq istəyirəm.
Kaş insanlarla daha yaxşı münasibət qura biləydim, universitetdə dostluqlar yarada bilərdim; indi tək qalmazdım bəlkə də. Ancaq özümdən asılı deyil, bacarmıram.
Adama qoyan şey sadəcə səndən aşağı səviyyəli ancaq rütbəcə üstün şəxslərdən gic gic əmrlər almaqdır. Höte'nin bir sözü var: "dəyəri yüksək olan şey heç vaxt dəyəri az olanın mərhəmətinə sığınmamalıdır." Zabitlərin əksəriyyəti cahildir, sanki cahillik burada kök salıb, meyvə verib elə bil. Elə əsgərlər var ki oxuma yazma bilmir. Əşi nəsə boş verin hərbi xidməti, əgər nə vaxtsa xidmət etmək fikriniz varsa, eləməyin yazıqsınız.
Sonda mənimlə maraqlanan bütün yazarlara təşəkkür edirəm, sağ olun. Çalışıb yola verib sağ salamat geri qayıdacam. Yaman günün ömrü az olur nədə olsa.