
Son yazılanlar
faithful unto death
raumdeuter
the lunatic of etretat
sözaltı fotoqrafiya
sözaltı fotoqrafiya
sözaltı fotoqrafiya
sözaltı fotoqrafiya
(bax: mif)
(baxma: ifadəni kontekstdən çıxarma).
Sözlükdən özünü bir şeyler hiss edib, kayf tutmaq üçün "3-5 nəfər qurucu" (?) piramida quranlar,axı siz yaxşı bilirsiniz ki, sözlüyün bu qədər böyüməsi burda birvaxtlar olan və indi də aktiv yazarların paylaşdığı yazılarla əmələ gəlib. Başa düşmək olmur, öz aranızda mırta belə bir zad açmaq idisə məqsəd onda nəyə görə yazar qəbul edib daha da böyümək dərdindəsiniz?! Az dilində netdə baza olsun? Dostum tekrar edirəm, axı bu tək sənin ve o, 3-5 nəfərin əziyyəti,bilgi paylaşmaq həvəsi ilə bu yerə gəlməyib, yazarların bura ayırdığı vaxtını,bu sözlüyün daha da böyüməsi üçün həvəslə bir şeyler qatmaq əziyyətini niyə itirirsiz?! Neyse, hövsələm çatmır kulturnu sözümü yazmağa, onsuzda görürəm başa düşənə oxşamırsuz. Son vaxtlarda yaman tərbiyə , mədəniyyət bayraqdarlığı edirsiz. Edin, pis olmaz amma səmimi olunda brat. Dediyim kimi güləş oğlanlarsuz.
Çiçəklənsin, rifah olsun her bir yazara ölkənin kiçik modelində. Ulu öndərinizə də rəhmət. Sabah ya biri gün 0,"3-5" nəfərdən birinin portretini də sözlüye yerləşdirib hər səhər giriş edən yazarlara salavat oxudarsuz.
Belə təmalara heç vaxt qarışmaq istəməmişəm sözlükdə. Ancaq nə etmək istədiyinizi həqiqətən anlamadım və öz açıqlama yazınızı da silin. Gülünc görünür uşaqlar.
Hemispatial neglect olaraqda adlanan bu xəstəliyi yaşayan şəxslər əşyaların sol tərəfinin mövcudluğunu rədd etməsiylə bilinir, daha da irəli dərəcələrdə isə xəstələr öz vücutlarının belə sol tərəfini yoxmuş kimi unudurlar. Bilinənlərin əksinə, xəstəliyin yaranmasına səbəb təkcə sağ parietal korteksin zərər görməsi deyilmiş.
Dark, Lost , Kurtlar Vadisi, Narcos, Kardeş Payı
koç universitetində dərs deyən digər bir azərbaycanlı əfsanə riyaziyyatçı.
http://home.ku.edu.tr/~vkalantarov/
ekşidə bir entry oxumuşdum, qismi diferensial tənliklərlə bağlı bu sahədə tədqiqat aparan riyaziyyatçıların olduğu bir konfrans keçirilir. kalantarov müəllimin bir tələbəsi də həmin konfransda iştirak edir
hər kəs fəxrlə müəllimlərinin, elmi rəhbərlərinin adını çəkir, axırda biri qayıdıb soruşur ki bəs sizin müəlliminiz yoxdur? türk tələbə də varga kalantarov cavabını verir
təbii ki hər kəs düymələri ilikləyir, çünki bu sahədə varga müəllim həqiqətən də əfsanədir, bizim universitetlərdəki moşenniklərin görüb dərs alması gərəkənlərdəndir
http://home.ku.edu.tr/~amostafazadeh/
koç universitetində dərs deyən azərbaycanlı riyaziyyatçı, nəzəri fizik. azərbaycanın türkiyədəki əfsanələrindən biri. keçən əsrin ən tanınmış nəzəri fiziklərindən olan dewitt'in tələbəsi olub
hər dəfə tipini görəndə,
yadıma bəxt üzüyü filmində şair moşu haqda deyilən, "adı şairdi, özü kartof satana oxşayır" ifadəsi düşən zad.
nüvə reaktorlarında gördüyümüz o mavi işığın səbəbkarı.
işıqdan sürətli hərəkət edən və yüklü zərrəcyin dialektrik mühitdən keçdiyi zaman yaranan elektromaqnit radiasiya. cherenkov tərəfindən kəşf olunub. hesablamaq üçün cherenkov bucağından istifadə olunur
cos(θc)=1/β
(baxma: frank-tamm dusturu)
yeni ili, nostalgiyanı insanın iliklərinə qədər hiss etdirən wham! mahnısı.
*
ilin son yazısın Azərbaycan dilinə həsr etmək istəməzdim. Glş
"Doğurdan" *
Çox vaxt yanında da iki sual işarəsi olur. Glş
- "doğrudan";
"Bikarçılıq" - "bikarlıq";
"Bekara" - "bikarə".
*
Bayramınız mübarək, əziz yazarlar!
elliptik əyrilər üçün hodge-arakelov nəzəriyyəsi, aritmetik kodaira-spencer xəritəsi, anabelian həndəsə,+ və müxtəlif yeni fikirlərin əsasında, s. mochizuki tərəfindən 2012 ci ildə yayımlanan və oesterlé–masser hipotezinə ekvivalent olan szpiro və hiperbolik əyrilər üçün vojta hipotezini isbat etdiyini iddia edən,
amma bu günə qədər məqalələrin mürəkkəbliyi və təmamilə yeni metodlara söykənməsi səbəbilə riyaziyyatçılar tərəfindən skeptik yanaşılan, haqqında riyaziyyat dünyasında illərdir geniş müzakirələr aparılan,
və ən nəhayət filds medalçısı peter scholze tərəfindən məqalələrdə həll edilə bilməyəcək bir səhv tapıldığı bildirilən, taleyi bu günə qədər qaranlıq qalmış riyaziyyat nəzəriyyəsi.
ətraflı: (baxma: oesterlé–masser hipotezi)
məşhur topoloq, riyaziyyatçı.
zeeman danışır ki, bəs bir dəfə 7 ilə yaxın bir problemin doğruluğu isbat etmək üçün çalışıb və bir gün anidən fikirləşib ki əksini yəni problemin düz olmadığını isbat etmək üçün çalışsın.
həmin səhər əksini isbat etmək üçün çalışmaya başlayıb və bir saat sonra problemin düz olmadığını isbat edib. 7 il israrla səhv bir yolda didinib qalıbmış özü də bilmədən. 1 saat sonra məqalə hazır olub.
burdan çıxarılacaq vacib həyat dərslərindən biri də odur ki məsələlərə həmişə eyni tərəfdən baxmaq zaman itirməyimizə səbəb olur. *
life lesson gls
. jim simons adlı riyaziyyatçı tərəfindən qurulan hedge fund firması.
jim simons topologiya sahəsində ixtisaslamış və veblen mükafatı almış məşhur riyaziyyatçıdır. gənc yaşlarında finans sektoruna girir və milyardlarla dollarlıq sərvət sahibi olur.
adını fiziklər də eşitməmiş olmaz. chern-simons deyə modern fizikada vacib bir nəzəriyyədə keçir jim simonsun adı.
qurduğu bu şirkət işçilərinə verdiyi maaş, intellektual ortam ilə seçilir. ancaq işçiləri də riyaziyyat, fizika məzunlarından və bu sahədə məqalələri olan araşdırmaçılardan seçilir.
yəni finans sahəsində hər hansı biliyin olması belə tələb olunmur. sadəcə riyaziyyat, fizika bilikləri. zarafatlar dolaşır ki jim simons iş intervyusu əvəzinə potensial işçilərinə çalışdıqları mövzuda seminar verdirir. bu seminar mərhələsini keçə bilənlər də işə qəbul olunur -*
dediyim kimi amerikadakı ən möhtəşəm iş ortamıdır bu şirkət.
jim simons eyni zamanda da hər il riyaziyyatın ən vacib sahələrində konfranslar təşkil edir. simons leksiyası adlanır.
riyaziyyatçıların əksərində olduğu kimi onda da riyaziyyata maraq uşaq yaşlarından başlayır. riyaziyyatdan başqa qalan heç bir dərsi oxumadığı üçün də atası riyaziyyat dərslərinə girməsinə icazə vermir. sofia isə kitabxanadan aldığı kitablarla gecələr özbaşına öyrənməyə davam edir. xaricdə təhsil almaq istədiyi üçün evlənmək məcburiyyətində qalır çünki həmin dönəmdə bir qız ailəsinin icazəsi olmadan evdən ayrıla bilməzdi. 18 yaşında vladimir kovalevski ilə evləndikdən sonra 1869-cu ildə almaniyanın heidelberg şəhərinə gedir və orda riyaziyyat və təbiət elmləri oxumağa başlayır. burdan məzun olandan sonra isə avropanın ən məşhur riyazi analizçisi olan karl veyerştras ilə çalışmaq üçün berlinə köçür amma burda da berlin universiteti sofianın universitetdə təhsil almasına imkan vermir. veyerştras sofiaya özəl dərslər verərək ona üzərində çalışdığı mövzuları öyrədir və sofia 1874-cü ildə yayımladığı üç məqalə nəticəsində göttingen universiteti tərəfindən doktorluq dərəcəsinə layiq görülür.
ancaq bütün bunlara və veyerştrasın yazdığı tövsiyyə məktublarına rəğmən qadın olduğu üçün universitetdə akademik iş tapa bilmir və tədqiqat aparmağı dayandırır. yalnız 1880-ci ildən sonra yenidən riyaziyyatla maraqlanmağa başlayır və illər əvvəl evləndiyi vladimirdən ayrılır. vladimir bir neçə ay sonra intihar edir və sofia daha da böyük depressiyaya düşür və daha da çox riyaziyyatla məşğul olmağa başlayır. həmin vaxtdan sonra müxtəlif universitetlərdə professor olur və eyni zamanda da ən prestijli riyaziyyat jurnallarından biri acta mathematicada editorluq edir. 1891-ci ildə pnevmaniya səbəbilə vəfat edir. sofia eyni zamanda da nihilist olub. bu gün ən məşhur riyazi işlərindən biri cauchy-kovalevskaya teoremidir hansı ki, nash yerləşdirmə teoreminin isbatı üçün günther tərəfindən də istifadə olunub.
istinad. http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/history/biographies/kovalevskaya.html
hiperfəzalarda (r^n üçün 3 böyük və bərabərdir n və böyük bərabərdir 7) minimal səthin hesablanması problemi. (baxma: minimal surface) variational calculus deyə bir riyaziyyat sahəsi var ki klassik mexanikanın əsasını təşkil edir. bu problem də həmin o kalkulusun əsas problemidir.
1776 larda meusnier h=0 olduğu hallarda (h-mean curvature adlanır) bütün ölçülərdə minimal səthi hesablaya bilmişdi. r^n+1 hiperfəzasını c^2 qrafı ilə f: δ--->r, δ daxildir r^n-ə açıqlayacağıq.
a(f)=integral δ kökaltında (1+[∇f]^2) dv
f minimum olduğu üçün minimal sahə tənliyi belə yazılacaq:
(1+[∇f]^2)∑n i=1 fji - ∑n i,j=1 fifjfij=0
bernsteinin teoreminə görə minimal c^2 qrafı r^3 fəzasında müstəvidir. bu teorem elə bernsteinin özü tərəfindən isbat olunub. burdan çıxan başqa bir nəticə isə bernstein hipotezi və ya problemi olaraq qalıb:
əgər f:r^n-->r r^n üzərində minimal sahə tənliyinin həllidirsə burda f xətti funksiyadir. (baxma: linear function)
n böyük və bərabərdir 7 üçün düzgün olduğu halda n böyük ve bərabər 8 üçün isə səhvdir. hipotezi bombieri adlı riyaziyyatçı isbat edib.
1942 ci ildə piet hein tərəfindən kəşf olunan amma bundan bir neçə il sonra da john nash tərəfindən təzədən kəşf olunan strategiya oyunu. adını da hexagonal sözündən alır yəqin ki (burasını sallamış ola bilərəm, mənə riyaziyyat tərəfi maraqlı olub deyə elə də fikir verməmişəm, əfv ola)
obşim oyunun qaydası bəsitdir əslində. oyun taxtasının iki eyni rəngli tərəfi arasında əlaqə qurmalısız *
nə vaxtsa riyaziyyat kitabı yazası olsam rəzil olacam, bu nə cümlədir ala
oyuna burdan baxa bilərsiz. http://www.lutanho.net/play/hex.html
iki nəfər arasında oynanılır gördüyünüz kimi. hər tərəf üçün də fərqli rənglərdə daşlar olur və oyun taxtasının sizə aid olan tərəfləri də əlinizdəki daşların rəngi ilə eyni olur.
dediyim kimi sıra ilə oyun taxtasına daşlar qoyursuz və etməli olduğunuz tək şey oyun taxtasının sizə aid tərəfləri arasında bu daşlar vasitəsilə əlaqə qurmaqdır.
söhbətin bu yerində işə hex teoremi düşür. bu teoremə görə (j. nash tərəfindən sabit nöqtə teoremi istifadə olunaraq isbat olunub) hex oyunu heç vaxt bərabərə bitə bilməz, yəni tərəflərdən biri mütləq qalib gəlməlidir.
oyun heç vaxt bərabərə bitməyəcəyi üçün də deməli oyunçulardan birinin mütləq bir qazanma strategiyası var. (!) həmin oyunçu da oyuna ilk başlayan yəni oyun taxtasına ilk daşı qoyan oyunçudur. ee o zaman çıxıb deyə bilərsiz ki, day nə oldu, ilk oyunçunun bir qazanma strategiyası var və deməli elə o da qazanacaq da.
amma həmin strategiyanı necə deyərlər həmin oyunçudan oğurlaya da bilərsiz, çünki qazanma strategiyasının nə olduğu bilinmir. yəni ilk oyunçu öz həmləsini edəndən sonra ikinci oyunçu həmin həmlənin qazanma strategiyasına uyğun bir həmlə olduğunu tuta bilsə, oyun şərtlərinə görə daş rəngini dəyişə və həmin bayaqki oyunçunun qazandığı avantajı öz hesabına keçirə bilər.
belə çox maraqlı, riyaziyyatın müxtəlif sahələrini də əhatə edən bir oyundur hex.
https://cannuman.wordpress.com/2016/06/17/gm-4-hex-tam-bilgili-oyunlar-ve-strateji-calma/
bu da isbatı: http://www.cs.cmu.edu/afs/cs/academic/class/15859-f01/www/notes/brouwer-hex.pdf
mənə görə bu əsər haqda ən möhtəşəm sözü musiqi tənqidçisi hector berlioz qeyd edib:
is one of those poems that human language does not know how to qualify.
beethoven tərəfindən 1801 ci ildə bəstələnən və bununla bağlı xalq arasında müxtəlif əfsanələrin dolaşdığı əsər. bu əfsanələrdən birinə görə:
beethoven eşitmə bacarığını itirdiyi səbəbilə depressiyaya düşür, intihar etmək istəyir və həmin depressiyada olduğu günlərdən birində viyana küçələrini dolaşır. təsadüfən piano səsi eşidir, ifa çox xoşuna gəldiyi üçün həmin evə gedir və ifa edənin kor bir qız olduğunu görür. qıza ondan bir şey istəməsini xahiş edir; qız da heç vaxt ay işığını görmədiyini ve beethoven-dən ay işığını təsvir etməsini istəyir. beethoven piano başına keçir və məşhur sonatanı bəstələyir. bu hekayə təmamilə mifdir. bu entrydə 14cü piano sonatasının gerçək tarixini yazmağa çalışacam.
əvvəla beethoven bu sonata üçün heç vaxt ay işığı adından istifadə etməyib, ay işığı sözü musiqi tənqidçisi lugwig rellstab tərəfindən 1836 cı ildə *
beethovenin ölümündən 5 il sonra
işlədilib və sonradan insanlar arasında belə bir yanlış fikir yaranıb ki, əsərin adı ay işığıdır. qətiyyən belə deyil.
əslində isə beethoven bu sonataya tam başqa bir ad verib : quasi una fantasia
bəs 14cü piano sonatası kimə həsr olunub? giulietta guicciard adlı tələbəsinə. 1801 və 1802 ci illərdə beethoven həm eşitmə qabiliyyətinin daha da zəifləməsi həm də başqa ağrıları səbəbilə ciddi depressiya yaşayır, bunu dostu franz wegeler'a yazdığı məktublarda görmək olar. 1802 ci ilin oktyabrında yazdığı məktubda son iki il ərzində nə qədər boş və hüzünlü həyat yaşamasından şikayətlənir. amma məktubda eyni zamanda bir ümid işığından bəhs edir, bir qadından. o qadını dostuna bu cür təsvir edir:
“a dear fascinating girl who loves me and whom i love.”
hansı ki, 14cü piano sonatası həmin qadına həsr olunur ancaq münasibətləri mümkün olmur, giulietta 1803 cü ildə başqa biri ilə evlənir və italiyanı tərk edir. yəni əfsanələrin əksinə sonatanın həqiqi adı və tarixi təmamilə fərqlidir.
keçək sonatanın analizinə. 14cü piano sonatası üç hərəkətdən ibarət sonatadır. adagio sostenuto, allegretto və presto agitato - klassik dönəm ənənəvi hərəkətlərindən fərqi isə sürətli-yavaş-sürətli ardıcıllığını təqib etməməsidir. bu sonatada tam əksinə ilk hərəkət ümumilikdə yavaş ifa olunur (pianissimo). ilk hərəkətin sonlarına doğru yüksək səsli ifanı görürük (mezzo forte) məsələn, beethovenin özü birinci hərəkətin necə ifa edilməsi haqda bu qeydi edib: “as delicately as possible and without dampers.”
çoxlarının dinləyib, bəyəndiyi hissə məhz elə ilk hərəkətdir. yəni bu:
the reason i forgive you is because you are not perfect. you are imperfect. and so am i. all humans are imperfect.
not. spoiler ola bilər
ən sevdiyim film. dünyanın ən təmiz, ən gözəl şeyi.
filmdəki maxın 44 yaşı var, dindar [ortodoks yəhudi] böyüdülməsinə baxmayaraq oxuduğu elmi kitablardan sonra ateist olub, evində saxladığı balıq, pişik və papuqay ilə birlikdə yaşayır, yalnızdır, heç dostu yoxdur, plyus da obezdir və asperger sindromludur. insanlarla əlaqə qurmaqda çətinlik çəkir.
dəyişikliklərdən xoşu gəlmir, bəlkə də insanlardan da bu səbəblə xoşu gəlmir çünki insanlar dəyişir, nə qədər inkar etsək də insanların duyğularının, xarakterlərinin və s. zamanla dəyişməsi kimi bir fakt var və max bu dəyişikliklər qarşısında panik atak yaşayır, qəbullana bilmir.
mary adlı bir qızcığazın max'a yazdığı məktublarda ona ünvanladığı suallarla bərabər max haqda öyrənməyə başlayırıq. bəs mary kimdir?
mary avstraliyada yaşayan, tənha uşaqlıq keçirməkdə olan, öz düzəltdiyi oyuncaqlardan başqa
heç bir dostu olmayan və bir dostu olmasını arzulayan amma hər kəs tərəfindən aşağılanan və hətta anasının belə ona bir qəza nəticəsində dünyaya gəldiyini dediyi bədbəxt bir qızcığazdır.
özünün də dediyi kimi; "bir insan necə qəza ola bilər ki?"
mary qardaş və bacılarının olmasını arzulayaraq böyüyürdü, atası çay fabrikində işləyirdi və mary'nin ən çox sevdiyi çay earl grey idi, çünki earl grey deməyi çox sevirdi. bu sözü o qədər sevirdi ki, hətta gələcəkdə də earl grey adlı biri ilə evlənməyi arzulayırdı.
mary'nin ən çox bilmək istədiyi şey uşaqların hardan, necə dünyaya gəldiyi idi. bu sualına cavab tapmaq üçün də təsadüfi seçdiyi amerikalılardan birinə məktub yazacaqdı. həmin amerikalı max horovitz idi.
"bu məktuba cavab yazsaz və dostum olsaz çox sevinərəm"
həmin məktub ilə də hər şey başlayır. mütləq izləyin.
Son bəyənilənlər