9 avqust 2020 belarus prezident seçkiləri

hazırkı prezident lukaşenkonun 18 iyun 2020-ci il etibarilə artıq 3 ən populyar namizədi həbs etdirdiyi belarus prezident seçkiləri. həbs olunmuşlar:
viktor babariko (belqazprombankın rəhbəri, ardıyca bankdakı başqa müdürlər, əlaqəli-əlaqəsiz dost-tanışları da həbs olunub),
valeri tsepkalo (keçmiş diplomat, belarus yüksək texnologiyalar parkının yardıcısı),
serqey tixanovski (bloqqer, özü həbs olunandan sonra həyat yoldaşı siyasətçi olmasa da namizədliyini verib, camaat da etiraz kimi kütləvi ona imza verməyə gedib)
mənbə: belaruslu bir hüquqşünasın yazdıqları - link

fərman vs sərəncam

bu sənədlərin əsasən qanunların tətbiqi ilə bağlı prezidentin qərarları üzrə istifadəsi bir az özünməxsus inkişaf edib. hansısa qanunun qəbul olunmasından sonra digər aktların yeni qanuna uyğunlaşdırılması haqqında prezidentin dövlət orqanlarına şablon bir neçə maddəlik tapşırıqları adətən sərəncam adlandırılır.
yuxarıdakılardan əlavə qanunlardakı "müvafiq icra hakimiyyəti orqanı"nı müəyyən etmək lazım olanda, qanun çərçivəsində dövlət orqanlarından qeyrilərinə də təsir edə biləcək müddəalar olduqda verilən qərar fərman adlandırılır.
link

azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti

amea yanında dilçilik institutundan sonra indi azərbaycan dövlət tərcümə mərkəzi tərəfindən son versiyası tərtib olunmuş lüğət. mərkəzin rəhbəri əvvəlki nəşrləri tənqid edərək ön sözdə yazıb ki, əvvəlki versiyalarda əcaib sözlər yazılmaqla lüğət böyük/zəngin göstərilib:

--spoiler--

Belə ki, əvvəlki lüğətlərdə yer almış minlərlə arxaikləşmiş, qeyri-işlək ərəb, fars sözlərinin bu nəşrlərdə də olduğu kimi saxlanıldığı, minlərlə sözün orfoqrafiya lüğəti formatına zidd olan ikili, bəzən üç variantda, yaxud tamamilə səhv yazılışda verildiyi, regional dialektlərə, loru ifadələrə gen-bol yer ayrıldığı, söz ehtiyatımızın mindən çox heç bir anlam kəsb etməyən çar-çar, car-cur, cur-cur, dız-dız, dın-dın, danq-danq, danq-dunq, vıj-vıj, vıj-qıj, zaranq-zaranq kimi səs təqlidi və onlara dair lüzumsuz törəmələrlə, eləcə də bir neçə sözdən düzəldilərək əcaib mənalar qazanmış ağızdandolma, cırtacırtetmə, cız-vızetmə, cövlanaçıxma, çəpikolma, dibdəndüşmə, dəyməağlarlıq, dır-dıretmə, ditetmə, dız-dızoynama, qalaq-qalaqoynama, əvəzedilməzsayılma, əzvayolma, fır-fırolma, gəzmələrdənolma, qəzetbasdırma, tartan-partanyazma, təyyarəçi-kişi, vəzifəgöstərmə, yumurtayadüşmə və s. bu kimi minlərlə söz quramalarıyla “zənginləşdirildiyi” araşdırma işlərinin ilkin mərhələlərindən müəyyən edildi.

--spoiler--
link

1 iyul 2020 rusiya konstitusiyasına əlavə və dəyişikliklər referendumu

əsas məqsədi putinin prezidentlik müddətini gülməli yolla uzatmağa xidmət edən aktın rusiyada ümumxalq səsverməsinə çıxarılması. referendum aktına görə maksimum prezident kimi seçilmə sayı 2 kimi qalır, amma aktın qüvvəyə mindiyi vaxta qədərki prezidentlik dövrləri sayılmır. və bu ikidəfəlik limitin hesablanması aktın qüvvəyə mindiyi vaxtdan sonrakı prezidentlik seçkilərindən başlayır. belə bir dəyişiklik prezidentlik müddətinə məhdudiyyətin mahiyyətini trollamaqdır konkret. dəyişiklik putinə 2024-cü ildə bitəcək prezidentlik müddətindən sonra əlavə 2 dəfə də 6 illik müddətə seçilməyə, başqa sözlə 2036-cı ilə kimi (84 yaş) prezident kimi qalmağa imkan verəcək.

link

Hökumətin pandemiya dövründə xalqı günahkar göstərmə cəhdləri

tipik bacarıqsız yığınından ibarət sistemin bacardığı ən yaxşı şey. birbaşa onlara edilən şikayətləri də söz oyunu ilə üzərlərindən atmağa çalışmaları oxşar tendensiyadır. məsələn, bu yaxınlarda gəncədə bir təcili tibbi yardım işçisi təbibə birbaşa açıq məktub paylaşmışdı ki, hamımız risk qrupuna daxil işçilərik və ləvazimatlarımız azdır, gənc işçilər göndərin. təbib mətbuat xidməti də dönüb dedi ki, "gəncədəki həkimin "bizə kömək edin" deyə müraciəti təbib-ə yox, xalqa ünvanlanmışdı". deməkdən ki, araşdrıacağıq, trip atır camaata.
link

türklərin sevilməyən cəhətləri

nifrət yox, türkiyədə işləyəndə qıcıqlandıran səbəblər vermişdilər mənə. məsələn qeyri-profesionallıq və qarşısındakının nə düşündüyünə heç cür qoz qoymamaları.
orada işləyəndə sadə bir işi həll etmək üçün nə qədər süründürdükləri olurdu, istədiyini alana qədər çərrəyirsən. təkcə mənə qarşı yox, elə türkiyəli iş yoldaşım da bundan əziyyət çəkirdi. xeyli başa salırsan ki, bunu belə et, təsdiq edir, sonra eyni səhvlərlə sənə qayıdır, ya da bu dəfə də başqa bir şeyi düzgün etmir. bir də təzədən nə istədiyini deməli olursan.
digər səbəbə ən sadə nümunə whatsapp mesajlarıdır. durduğu yerdə sadəcə yazırlar məsələn ki, "mənim işim nə oldu?". halbuki bilməlidir ki, onun məndə nömrəsi yoxdur və özünü təqdim eləməlidir.
və əksəriyyətin eynilə bunları etdiyinin şahidi olurdun. bir qəlibdən çıxıblar sanki.

6 mart 1992 ayaz mütəllibovun istefası

o dövrdə dövlət idarəçiliyində olmuş səriştəsizlərin hələ də idarəçilikdə olmasını xatırladan hadisə. indi də qarışıqlıq olsa, aşağı-yuxarı eynilə təkrarlana biləcək ssenaridir (kortəbiilik, dərəbəylik, böhran gedişatı və insanların təfəkkürü mənasında). son 30 ildə siyasi savadlılıq və mədəniyyət inanmıram ki, böyük ölçüdə dəyişib. düzgün seçkilər filan keçirilsəydi siyasi mədəniyyət də irəliyə doğru gedərdi. amma hələ də əksəriyyətdə dövlət hakimiyyətini ələ keçirmək hərisliyi, talamaq istəyi qalır. bəlkə də gərək eyni şeyləri yenə yaşayaq ki, nəticələri ağır da olsa, düzgün dövlət institutları ortaya çıxsın.

azərbaycan milli elmlər akademiyası

nəyi var çalışıb koronavirusa peyvənd tapa bilməyəndən sonra bu barədə şeirlər yazmağa qərar verən başqa bir vergi israfı qurum. qabağa getmiş ölkələr çoxdan elmi universitetlərin öz kurasiyasına verib.

--sitat--
Akademik elmi düşüncə ilə bədii düşüncənin sintezinin vəhdəti istiqamətində gedən proseslər göstərir ki, bizim elmi mədəni mühitimizdə də akademizm cərəyanının əlamətləri görünməkdədir. Bizim çap olunacaq bədii yaradıcılıq almanaxında elə bədii yaradıcılıqla məşğul olan ciddi elm adamlarının əsərləri çap olunur. Bizim “Qoşa qanad”da akademiyanın bütün institutlarında çalışan və öz sahələrində tanınan alimlərin şeir və hekayə yazmaq bacarıqları nümayiş olunur. Bu alimlərin əsərlərində simmetriya, ölçü, informasiyaların poetikləşdirilməsi və cəmiyyətin elmi-bədii dərki kimi fərqli düşüncələrə də rast gəlinir. Bu, ölkəmizdə böyük ədəbiyyatı zənginləşdirən bir qoldur.
--sitat--

link

polis

2020-ci ildə azərbaycanda hələ də mahiyyəti və işi nə olduğu başa düşülməyən peşə. sırf hansısa kəsimə aid olduğuna görə polisin vətəndaşa qeyri-insani rəftar etməsini, vətəndaşı təhqir etməsini müdafiə edənlər görmək istəmir ki, sabah polis eyni rəftarı ona və hər birimizə edə bilər. buna etiraz edənlərin də demək istədiyi bunun düzgün olmamasıdır. kimliyindən asılı olmayaraq polis hər kəslə yalnız qanun imkan verdiyi həddə rəftar etməlidir. vətəndaş dövlətə vergisini verir, dövlət və məmurlar bu vergi ilə yaşayır deyə vəzifəsi odur ki, aldığı verginin haqqını versin. yoxsa polisin istədiyi kimi bir fərdi təhqir etməsinə yaxşı baxacağıqsa, mədəniyyət yox cəngəllik istəyirik deməkdir.