blue velvet

möhtəşəm introsuna, professional aktyorluq işinə heyran qaldığım, david lynchin rejissoru və ssenaristi olduğu 1986-cı il istehsalı neo-noir filmlərindən biri. indiyə kimi filmə başlıq açılmaması da təəccübləndirdi. mənə görə lynchin mulholland drive-dan sonrakı ən yaxşı, ən dahiyanə filmidir. psixoloji-qorxu janrını sevənlər mütləq izləməlidir.

--spoiler--

filmdə blue velvet - dorothynin geyindiyi mavi məxmər azad erotizmi təsvir edir. frank obrazının seksə düşkünlüyü, dorothyni ana deyə çağırması və onları qısqanclıqla izləyən jeffrey freudun psixoanalitik nəzəriyyəsinə əsaslanan edip kompleksinin təzahürüdür. həmçin rejissor gecə və gündüz görüntüləri, rənglər və işıqlar vasitəsilə xəyal və gerçəklik arasında gedib-gəlməyəmizə səbəb olur.

--spoiler--

daha bir çox şeylər.. blue velvet də daxil olmaqla david lynchin digər filmləri ilk izlənmə ilə qavranılacaq filmlər deyil. mən də beynimdəki "mən indi nə izlədim?" sualı ilə özümü film haqqında analizləri axtararkən tapmışdım. ən yaxşısı bunlardır:

(youtube: )

(youtube: )

(youtube: )

bretarianizm

inedia (latınca - iştahsızlıq) da adlanır. Qidalanmadan, hətta bəzən su belə içmədən insanın sadəcə hava ilə yaşaya biləcəyini (breath-arianism) müdafiə edən təlim (doktrina). Bu həyat tərzini seçən insanlara isə bretarianistlər deyilir. Bir sıra dinlərdə eyni təlimi fərqli adda görmək olar. Məsələn, taoizmdə bu biqu adlanır.


təlim haqqında maraqlı faktlar: link

vegetarian

Cənubi koreyalı yazıçı han kang-ın beynəlxalq booker mükafatına (man booker prize) layiq görülmüş romanı. Əsərin adını görəndə mənim kimi vegetarianlıqla bağlı bir şeylər görmək həvəsilə oxuyanlar var. Amma bir az fərqlidir. * Yemək reseptləri heç deyil

--spoiler--

Əsərin baş qəhrəmanı yonghe bir gün gördüyü yuxunun təsirilə sadəcə ət yeməkdən imtina edir və sonra ruhi-əsəb xəstəlikləri dispanserində olduğu müddətdə vegetativ həyat tərzinə keçir (qidalanmaqdan tamamilə imtina edib, bitki kimi yaşamaq istəyir). Bundan əlavə əsəri oxuyarkən maraqlı bir sevgi hekayəsinin şahidi oluruq.
3 hissədən ibarətdir. Sonunu çox yaxşı başa düşdüyümü deyə bilmərəm. Ola bilər ki, yazıçının məqsədi də elə budur. Cənubi Koreyanın dram, cinayət janrına marağı olan hər kəsin oxuyub zövq ala biləcəyini fikirləşirəm. Bəzi şiddət ehtiva edən həssas məqamlar var.

--spoiler--

the saxophones

Kaliforniya - oaklandda qurulmuş 2 nəfərlik musiqi qrupu. Qrupun üzvləri Alexi Erenkov və Alison Alderdice evlidirlər. Əvvəldən musiqi ilə məşğul olan cütlük ilk mahnılarını 2016-cı ildə, debüt albomları olan songs of the saxophones albomunu isə 2018-ci ildə çıxarıblar.
Qrupun adının hekayəsini Alexi Erenkov belə açıqlayır: "məndən qrupun niyə Saksafonlar adlandığını soruşurlar və bunun səbəbi saksafonda ifa etməyi dayandırdıqdan sonra mahnı yazma layihəmdə yer almayan bir alətin adının verilməsinin gülməli olacağını düşünməyimdir. O zamanlar o qədər də gülməli deyildi və bu gün də deyil, amma lənətə gəlmiş həqiqətdir. * Goddamn truth-tərcümədə :d "
Musiqilərindəki melanxolik, keçmişə aparan melodiya çox xoşdur.
Ən sevdiyim mahnıları:
Picture:

(youtube: )

(youtube: )

pulsoksimetr

Oksigen saturasiyasını qeyri-invaziv şəkildə ölçən cihaz (pulse oximetry). Baxmayaraq ki, cihaz SpO2 (periferik qandakı oksigenlə doyma dərəcəsi) dəyərini ölçür, sao2 (arterial damarlardakı qanın oksigenlə doyma dərəcəsi) də bu dəyərlə əlaqəlidir. Normal göstərici azı 95% olmalıdır. Xroniki ağciyər xəstəlikləri və yuxu apnesi zamanı 90% -ə qədər düşə bilir. Göstəricinin aşağı olması oksigen terapiyasına göstərişdir.
Cihaz bundan başqa nəbzi də ölçməyə kömək edir (pr bpm-pulse rate beats per minute).
-Barmaq ucu, qulaq ucu kimi nazik dərisi olan hissələrdə ölçülür.
-ev şəraitində ölçülə bilər, hətta bəzi smartfonların pulsoksimetriya funksiyası mövcuddur.
-xüsusilə, pandemiya günlərində nəfəs darlığı, ağciyərlərdə diskomfort zamanı ölçmək şərtdir.
-istifadə qaydası üçün:

(youtube: )

menopauza

Klimaks olaraq da bilinir. Menopauza sözü ilk dəfə fransız dilində işlənmiş Yunan mənşəli sözdür. Men - ay, pausein - dayanmaq deməkdir. Yəni qadınlarda menstruasiya prosesinin başa çatması. Adətən 45-55 yaşlara təsadüf edir, ortalama menopauza yaşı 50-dir. Amma erkən yaşlarda (40 yaşdan öncə) və daha gec baş verə bilər. Həmçinin yumurtalıqlar və uşaqlığın cərrahi və ya rentgen şüalarla çıxarılma əməliyyatlarından sonra süni menopauza yaranır.
Etiologiyası:
prosesə yumurtalıqların ömrünün bitməsi kimi yanaşmaq olar. Yəni menopauza tamamilə fizioloji bir prosesdir. Yumurtalıqlarda normalda - reproduktivlik zamanı gedən follikulların yetişmə və partlama prosesinin dayanması menopauzaya gətirib çıxarır. Bu dövrdə qadın belə deyək, doğurqanlıq qabiliyyətini itirir.
Erkən menopauzanın səbəbi və risk faktorları:
Ümumiyyətlə, menopauza dövrünün hansı yaşda baş verməsinin genetik olduğu düşünülür. Amma 40 yaşdan erkən baş verənlərdə əsas səbəblər ooforektomiya, kimyəvi terapiya, radioterapiya, leuprorelin istifadəsi və s. Hallardır. Həddindən artıq kofein qəbulu, alkohol, siqaret, piylənmə, hipodinamiya risk faktorları hesab olunur. Yəni menopauzanı daha da tezləşdirir.
Diaqnozu: menstruasiyanın 1 ildən çox gecikməsi rahatlıqla menopauza diaqnozu qoymağa kömək edir. Menopauzaönü mərhələdə də aybaşı tsiklinin davametmə müddətinin uzanması əsas xəbərdaredici əlamətlərdəndir.
Əlamətləri:
Menopauza patoloji vəziyyət deyil, amma özünü bəzi simptomlarla büruzə verə bilər.
Ümumi əlamətlər: baş ağrısı, baş gicəllənmə, yüngül demensiya, libidonun azalması, əhvalın dəyişkənliyi, ən xarakterik əlaməti-atəş basmaları (hipotalamusun neyrovaskulyar mexanizmi pozulur) və hətta bəzi qadınlarda dəridə "gül xəstəliyi" adlanan rozasea da görülə bilər.
Cinsiyyət üzvlərində: estrogen azlığından vaginada quruluq, atrofik vaginit, cinsi əlaqə zamanı ağrılar və s. Mühaşidə olunur.
Fiziki dəyişikliklər: əsasən çəki artımı ilə (xüsusilə, üst bədəndə) müşahidə olunur. Hormonal dəyişikliklər irəli yaşlarda qadınlarda sümük və oynaqlarda problemlərə səbəb olur. Onurğada deformasiyalara rast gəlinir. Çəki artımın əsas səbəbi hipotiroidizmdir. Hipofizdə gedən dəşikliklərlə əlaqədar Qanda və sidikdə Fsh miqdarı yüksəlir.
Erkən menopauzanın qarşısını almaq və ya menopauzanı gecikdirmək üçün hormonal terapiyadan, gebapentin, klonidin kimi preparatlardan istifadə olunur. Prosesin gecikməsi ateroskleroz, miokard infarktı və digər kardiovaskulyar xəstəliklərinin baş vermə riskini azaltsa da, estrogen səviyyəsinin artması mastopatiyaya, süd vəzisi xərçənginə də səbəb ola bilər.
Qeyd: burdakı simptomlar hər qadında eyni formada baş verməyə bilər. sağlam həyat tərzi hər zaman vəziyyəti yüngülləşdirir.

don't f**k with cats

Orijinal adı "don't f* mütləq * izləyin k with cats: hunting an internet killer" olan Netflix istehsalı miniserial. 3 bölümlük sənədli film tipindədir. Serialda Aktyorları yox, hadisələrin əsas şahidlərini görürsünüz. Çünki tamamilə real hadisələr faktları ilə çəkilmişdir.

--spoiler--

Luka magnotta adlı narsisistik şəxsiyyət pozğunluğuna sahib bir oğlanın pişiklərə verdiyi əziyyət sonunda bir insanı öldürməsi ilə nəticələnir. insan qətlə yetirilənə qədər cinayətə pişiklərin ölümü "mala zərər" kimi qiymətləndirildiyindən ciddi yanaşılmır. Amma lukanı əslində serial qatil adlandırmaq olardı. Həbs olunmasa, sözsüz daha çox canlıya zərər verəcəkdi. Qatilin baxdığı filmlərdən təsirlənməsi, tutulduqdan sonra polislərlə olan kübar rəftarı çox maraqlıdır. Bir də Bütün bu cinayətləri izləyən internet istifadəçiləri var ki, qatilin həbs olunması onların sayəsində reallaşır.

--spoiler--
Ümumi 187 dəqiqəlik miniserialdır.

izləmək üçün: netflix

unudulmaz kitab cümlələri

"həyatda çox vaxt əsl faciələr elə qeyri-estetik forma alır ki, bizi öz kobud azğınlığı, son dərəcə məntiqsizliyi və mənasızlığı, zəriflikdən belə əlamət olmaması ilə incidir, əzab verir. Onlar bizə vulqar təsir bağışlayır. Onlar bizə yalnız heyvani hisslər bəxş edir və biz buna qarşı üsyan edirik. Lakin bəzən də biz həyatda elə dramlarla qarşılaşırıq ki, orada bədii gözəllik elementlərini görürük. Əgər bu gözəllik həqiqi gözəllikdirsə, onda hadisələrin dramatizmi bizə təsir edir və biz qəflətən görürük ki, artıq aktyorlar deyil, sadəcə, faciənin tamaşaçısı qismindəyik."
dorian grayin portreti - oscar wilde

tibb tələbələri üçün faydalı internet resursları

Abunə olub karantində hardasa heç bir videosuna baxmadığım bir neçə youtube kanalı:
1. Medmastery:
https://m.youtube.com/user/MedMastery/videos
2. Osmosis:
https://m.youtube.com/channel/UCNI0qOojpkhsUtaQ4_2NUhQ
3. Med school insiders: - xüsusilə ixtisaslar üzrə hazırladıqları videoları izləməyənizi tövsiyə edirəm.
https://m.youtube.com/channel/UC3VWbWk8qDBiF0741izgpQg
4. Medzcool:
https://m.youtube.com/user/themedzcooltv
5. Minimedlessons:
https://m.youtube.com/channel/UCpOaD44L6zU5qNrOagK02CQ
6. Ən maraqlısı - pixorize. Mövzuları hekayələr üzərində izah edir. Həm də az bilinən kanaldır ;
https://m.youtube.com/channel/UCpciEfaGm95mWt5L2jRi6ww

antinatalist

Azərbaycanda antinatalist olmaq:
-Əgər bir gün evlənsəm..
-Bu nə danışır, evlənməyəcəksən?
-Evlənərəm e, amma uşaq istəmi..
-dişini ağardaraq: -indi belə deyirsən, sonra görəcəm səni.
14-15 yaşımda da uşaq sahibi olmaq mənasız gəlirdi, indi də elə gəlir. Dəyişən bir şey yoxdu. Natalizmə tamamilə qarşı olduğumu da deyə bilmərəm, sadəcə müəyyən sərhədlərim var. Hər canlının çoxalma hüququ var, amma hər kəs valideyn olmamalıdır.
Hər şeyi keçdim, uşaq bezi və digər bu kimi məhsulların qiyməti insanı antinatalistliyə bir neçə addım daha yaxınlaşdırır. Nə qədər çox qazanıramsa, qazanım, pulumu belə şeylərə xərcləmərəm.

arəstə baxışova

Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin çavuşu və hərbi tibb qulluqçusu, ikinci Qarabağ müharibəsinin ilk qadın şəhidi.
Şəhidin cinsiyyəti, yaşı yoxdur mənim üçün, amma bu qadının şücaəti bir entry-yə layiqdir deyə fikirləşirəm.
Arəstə baxışova 1989-cu il, 4 may tarixində xaçmazda anadan olub. çernobılda xilasetmə əməliyyatları zamanı əlil olan atasını 4 yaşında itirib. Atası baş leytenant imiş. 4 illik ingilis dili müəllimliyi təhsilini aldıqdan sonra tibb kurslarına yazılır və sonra Silahlı Qüvvələrin Hospitalında tibbi statist vəzifəsində, daha sonra isə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Beyləqan rayonunda yerləşən "N" saylı hərbi hissəsində çalışır. Müharibənin ilk günündən xidmət göstərən baxışova oktyabrın 23-də Qubadlı uğrunda gedən döyüşlər zamanı şəhid olur. ailəli idi, Mərdan adında bir oğul və Zəhra adında bir qız anası idi.
Sən də daxil olmaqla heç bir şəhidimizin haqqı ödənməz. Rahat yat, gözəl qadın.

düşünürəm elə isə varam

L'animal-machine. Dekartın "düşünürəmsə, mövcudam" fikri ilə ortaya çıxan tezis. Tezisə görə, maşınlar kimi heyvanlar da ağıl və düşüncədən yoxsuldur, sadəcə bir - birinə mexaniki Birləşmiş parça və çarxlardan ibarətdir. Lakin hansısa cihazdan fərqli olaraq heyvanlar insan yox, tanrı tərəfindən yaradıldığı üçün daha mükəmməldir. Bu fikir Təbii ki, etika və dində müzakirə yaradan mövzu idi. Fransız filosof, astronom Pierre Gassendi və digər bir sıra filosoflar bu tezisə qarşı çıxırdı.

(bax: reductionism)