last night in soho

*edgar wright* rejissorluğu ilə çəkilib 2021-ci ildə ekranlara çıxmış *thriller* janrında film.
Görüntü rejissoru "*oldboy*" ilə tanınan *chung-hoon chung*dur. Baş rollarda *anya-taylor joy*, *Thomasin McKenzie*, *Matt Smith* var.

Film 60-cı illərin moda və musiqisinə həvəskar olan geyim dizayneri eloisenin london moda məktəbinə qəbul olması ilə başlayır. elli yataqxanada qalmağa qane olmur və ev kiralayır. zamanla paranormal şəkildə 60-cı illərdə həvəskar müğənni olan sandienin həyatını müşahidə edir. hadisələrin gedişatı bu yöndədir.

film gözləntilərimin çox aşağısında qaldı. vizuallıq olaraq çox möhtəşəm, mükəmməldir. neon işıqlar, gözəl dizayn, super rənglər. eləcə də musiqi seçimləri, 60-ların rock inciləri. o barədə hər şey zor. üstəlik anya-taylor joy da öz səsi ilə oxuyur ki, o da ayrıca gözəl idi.

Aktyor heyətinin işi də pis deyildi, amma super də deyil mənə görə. yenə anya peşəkarlığı ilə seçilirdi. digərlərinin nisbətən təcrübəsiz olduğu hiss olunurdu.

--spoiler--

amma əsas zəif cəhət senari idi. filmin ilk yarısında hər şey klişedən uzaq, olduqca maraqlı və özünəməxsus formada irəliləyir. sanki ikinci yarısında senarinin başını buraxıblar, hadisələr, səbəblər çox klişe olur. "uydaa, bu qədər də yox daa" dedirdəcək qədər bəsit, klişe şeylərə yol verilib senaridə.

bir də gərəksiz, aşırı feminizm vardı. az qala ellienin danışdığı hər ağdərili kişi ya söz atır, ya da təcavüz etməyə çalışır. bir yerdən sonra adam tıncıxır bu gərəksiz toksik feminizmdən. üstəgəl sanki qaradərililərə dəstək üçün ağdərili kişiləri potensial təcavüzcü kimi göstəriblər, çqnki filmdəki tək normal xarakterli kişi obrazı qaradərilidir.
senarinin maraqlı triller olaraq başlayıb axırlara doğru ucuz, komedik, klişe qorxu filminə çevrilməsi çox məyus etdi məni.

--spoiler--

toplam 6.5/10 olaraq qiymətləndirirəm.

Filmin vizual gözəlliyi üçün izləyə bilərsiniz:

(youtube: )

next floor

denis villeneuve rejissorluğu ilə 2008-ci ildə çəkilmiş 11 dəqiqəlik qısa film. biraz dark, qara mizahlı filmdir. 2008-ci ildə cannes film festivalında ən yaxşı qısa film seçilib.

Filmdə masada əyləşmiş varlı təbəqə əhlini görürük. Yedikcə yeyirlər, doymurlar. Yedikcə də döşəmə çökür və alt qata düşürlər. Onlar düşdükcə xidmətçilər (aşağı təbəqə insanları) da pilləkənlə düşərək xidmətə davam edir. aıt qata düşdükcə heç nə olmamış kimi davam edirlər, acgözlüklə yeyirlər. sonda isə masa tamam çökür və görünməz olur artıq.

filmdə diqqətimi çəkən qadın oldu, başda çox yemir, başqalarının acgözlüklə yeməyinə xoş baxmır. döşəmə çökdükcə bu da "palaza bürün, elnən sürün" deyərək artıq sürü psixologiyasına keçir. Göeməmiş kimi yeyir, hətta başqalarının boşqabından da götürür. Bu da insan psixologiyasının oldu mühitə, cəmiyyətə necə adaptasiya olduğunu göstərir. Olduğun mühitdə sağ qalmaq üçün zamanla onlar kimi olmağa başlayırsan.

Filmi izləyəndə "the platform" yada düşür avtomatik. Oxşar süjet xətti aydın görünür.

Buradan izləyə bilərsiniz:

(youtube: )

the windshield wiper

*alberto mielgo* rejissorluğu ilə çəkilmiş 15 dəqiqəlik qısa film. bu ilki *94-cü oscar mükafatları* sırasında "ən yaxşı qısa film" nominasiyası üzrə oskarı qazandı.

Sakit bir kafedə başlayır film, bir kişi siqaretini yandırarkən "sevgi nədir?" (what is love?" deyə sual verir və müxtəlif ölkələrdən müxtəlif şəxslər, cütlükləri görürük. sonda isə cavabı səsləndirir - "sevgi yaşadığımız cəmiyyətdir".

filmin yaxşı, yaxud pis olduğuna hələ də qərar verə bilməmişəm. nominasiyalar arasındakı ən yaxşı qısa film bu idi deyə oskarı qazandı, yəqin ki. vizual olaraq çox gözəldir, fərqli tərzdədir. sonda *soko*dan "we might dead by tomorrow" səslənməsi də mükəmməl uyğunluq idi. amma sanki senaridə boşluq var, hiss edirsən ki, tam o deyil. izləyib "vauu, bu nə idi belə" demir insan. sadəcə estetik zövq almaq üçün izlənə bilər.

oskar qazanan zamanı rejissorun çıxışı:

(youtube: )

(youtube: )

taipei suicide story

Tayvanlı sənətkar *keff* rejissorluğu ilə 2020-ci ildə çəkilmiş 45 dəqiqəlik qısa film.

Hadisələr Taipeidəki intihar otelində keçir. Depressiv, intiharameyilli şəxslər oteldə bir gecə qalaraq yaşamaq, ya da ölməyi seçirlər. oteldə intihar etdikdə bütün dəfn mərasimi otel işçiləri tərəfindən həyata keçirilir. Bir qız isə bir gün yox, artıq bir həftədir oteldədir, yaşayıb-yaşamayacağı haqda hələ qərar verə bilmir. Receptiondakı oğlan əsəbiləşir və qıza qərarı verməsi üçün təkid edir. Film boyunca ikilinin münasibəti dəyişərək dostluğa tərəf yön alır.

film az, amma özdür. gərəksiz çürükçülüyə yer verilməyib, olduqca axıcı və maraqlıdır. vizuallığı və aktyorların işi də gözəldir, film boyunca insana yalnızlığı, həyatdakı məqsəd və rolumuzu bəsit, bir o qədər də təsirli şəkildə sorğuladır. insana toxunan dialoqları var. izlədikcə sonluq pembe masallardakı kimi olsun istəyirsən, amma olmayacağını da bilirsən. Filmin janrı dram olaraq getsə də, dark mizah da görürük arada. insan duyğularının biraz anlayış, sevgi, nəvaziş gördükdə necə dəyişdiyini görürük. Kədərlidir amma bütün bunlar.

"-Hər nə qədər xəyalpərəst insan olmasam da, demək istədiyim, uşaqkən mənim də xəyallarım var idi əlbəttə. Amma insan nə qədər yaşlanarsa xəyal qurmağın bir o qədər vaxt itkisi olduğunun fərqinə varır. Heç nəyi vecinə almadan uğursuz olaraq yaşamaq daha yaxşıdır."

Və mənə görə ən təsirli sitat,
"Yad birini basdırmaq dostunu basdırmaqdan daha asandır".

Ümumiyyətlə, filmə vaxt ayırıb izləməyə dəyər, fikrimcə.

sifarişi verən: haumea

yazarların ruh halı

tam olaraq belə:

birthday

(bax: ad günü)

*Hilal Baydarov*un rejissor, anası Məryəm Nağıyevanın baş rolda olduğu dram-sənədli filmi.

"Tənha bir qadının ad günü. Əri illər əvvəl ölüb və oğulları ondan uzaqdadır. Sadəcə bir zəng gözləyir, amma heç kəs zəng etmir. Xüsusi yeməklər bişirir, amma heç kim gəlmir. Bütün gün dua edir, amma duaları eşidilmir".

Film ağ-qara, 63 dəqiqəlikdir, yalnız Məryəm xanımı görürük və heç bir dialoq yoxdur. Məryəm Nağıyevanın gündəlik rutini, tənha həyatını izləyirik. Film mənə *chantal akerman*ın "*Jeanne Dielman, 23, quai du commerce, 1080 Bruxelles*" filmini xatırlatdı, amma sanki *bela tarr* çəkib. Nəysə ki, rejissor gərəksiz uzunçuluq etməyib.

Dialoqsuz, 1 saat boyunca filmi izləmək biraz sıxıcıdır, çünki hər şey monotondur. Elə bir həyat yaşamaq isə daha da sıxıcıdır. Nənəmin bacısını xatırladım, 65 yaşı vardı təxminən, övladları hərəsi öz evində, əri ölmüşdü, tamam tək yaşayırdı. Məşğələyə getdiyim vaxt yol yaxın olsun deyə onunla qaldım bir müddət. Həyatı eynən belə idi, oyan, həyətdə iş gör, uzan yat, yemək bişir, televizor, ev işləri, yenə təkrar... evdə səs olsun deyə televizorun səsini yuxarı edirdi həmişə. Bunları gördüyüm üçün əminliklə deyə bilərəm ki, film çox real çəkilib. Çətindir elə həyat.

Sinematoqrafiya olaraq çox gözəl filmdir, rənglər, kameranın çəkiliş bucaqları və s. fürsət tapsaz izləyin, Amma biraz sıxıla bilərsiz.

Oxşarı olaraq (bax: jeanne dielman, 23, quai du commerce, 1080 bruxelles)

yazarların ruh halı

*kaan boşnak*ın "yorgunum ve ağrılar" mahnısına ilham olmuş kimi hiss edirəm.
Eskimiş renkli yaz günlerini
Özlemiş gibiyim
Kendimi çok yüksek bir binadan
Atmış da ölmemiş gibiyim
Yorgunum ve ağrılar
Kırıklarım var
Eziklerim, çiziklerim
Biraz daha tanısam seni bu gece
Başımda beklemeni isterim
Bir haftalık Ankara tatilini
Bitirmiş, doymamış gibiyim
Zincirini kırmış köleler gibi kaçan heveslerimi
Saymamış gibiyim

(youtube: )

azərbaycan polisi

Bəlkə də, aralarında işini şərəflə görənlər var. Amma iyrənirəm o formadan, o formanı geyinənlərdən. Metroda filan həmişə max məsafə saxlayıram.

O gün gəclik metrostansiyasında polis qadının birini saxlayıb, maska burnunun altında idi, deyəsən. Qadın metrodan çıxırdı deyə paltonu çıxarıb əlində tutmuşdu. Bədənə kip oturan, biraz da qısa donda idi, amma çox mədəni qadın idi. Polis qəsdən söhbəti uzadırdı, gözü qadının bədənində fırlanırdı. Qadın gedəndə də arxasından gözünü zillədi, iyrənc, təcavüzkar baxışları ilə süzdü xeyli. Sonra da məlum yerini əliylə qaydasına saldı. O qədər iyrəndim, diksindim ki, qusmağım gəlirdi. Potensial təcavüzcüdür elələri, nifrət edirəm.

Tək bu deyil, o qədər iyrənc davranışlarını görmüşəm ki, nifrət edirəm polis formasına.

untergang eines herzens

"Başqalarını çox düşünən bir insan öz kimliyini unudar".

*stefan zweig*in psixologiyaya marağı olduğu illərdə yazdığı hekayələrdən biri. Ən bəyənilən hekayələrindən sayılır, elə mənim də ən sevdiyim zweig əsəridir oxuduqlarım arasında.

Kitabın türkçəyə "bir kalbin çöküşü" deyə tərcümə edilib, özünü həyatın zövqlərindən məhrum edib ailəsini maddi cəhətdən təmin etməyə, onların xoşbəxtliyinə həyatını həsr etmiş Salomonsohn'un ailəsindən gözlədiyi diqqət və qayğını görməməsi ilə xəstələnib yalnızlıqla ölüm yatağına düşməsindən bəhs edilir.
--spoiler--

Tətil zamanı yerləşdikləri oteldə başlayır hər şey. Salomon qızı Ernanın buradakı zabitlərdən biri ilə sevgili olduğunu bilməsi ilə sarsılır. 19 ildir zəhmətlə böyütdüyü qızının özünü başqa birisinə həsr etməsi, bədənini və sevgisini paylaşmasını qəbul edə bilmir ata. içinə qısqanclıq və nifrət dolur bir növ. Növbəti günlərdə qızı və xanımının oradakı insanlarla səmimi münasibəti, əylənmələri, rəqs etmələri ona ağır gəlir. Toplum içində özünü tənha hiss edir, onlardan qaçmağa çalışır.

Kitab boyunca bir tərəfdən Solomonun boğuşduğu yalnızlığı yaşadım, onun üçün kədərləndim. Çünki bir nöqtədə insan etdiyi yaxşılıqların qarşılığı verilməsə belə fərqinə varılmasını istəyir. Birazca qayğıya, sevgiyə möhtac olur. Ələxsus da xəstəlikdən əziyyət çəkərkən. Amma o bütün bunlardan məhrum idi.

Bir tərəfdən də onun klassik mentalitetçi kişi tipi olması canımı sıxırdı. Düzdür, qızının sevgilisi olmasına nəsə deyə bilməmişdi, amma buna da müsbət yanaşmırdı. Əyləncə, vaxtı xoş keçirmək Solomonun beynindəki əxlaq  normalarına, davranılması gərəkən qaydalara zidd idi. Hansı ki, hamısı normal şeylərdir.

--spoiler--
Kitaba ümumi qiymətim 8/10 oldu, oxumağa dəyər zweig əsəridir.

xurmalar yetişən vaxt

*Hilal Baydarov* rejissorluğu ilə 2019-cu ildə çəkilmiş sənədli film. Film həm *visions du reel*, həm də *sarejevo film festivalı*nda qalib olub və rejissora beynəlxalq səviyyədə uğur gətirib.
Həmçinin, rejissorun "*katex troilogiyası*"nın ikinci filmidir.
Film ilin xurmalar yetişən vaxtı katex kəndinə, analarının yanlna qayıdan baydarov qardaşlarını, ailənin buradakı yaşam tərizini göstərir. ön planda rejissorun özü, anası məryəm nağıyeva və onların münasibətidir. filmdə çox az dialoq var, əsasən təbiət, mənzərə səhnələridir. təbiətin səsi isə çox möhtəşəmdir. filmdə gündəlik həyatda görüb diqqət etmədiyimiz çox şeyə kamera fokuslanıb, göstərilir. filmə bir-birindən bağımsız çoxlu səhnələr daxildir. bəzən yersiz təkrarlanmalar insanı sıxırdı.
film gözəldir, izləməyə dəyər. amma biraz ağırdır, yavaş gedir.

"-Başqa yerdə olanda bilmirsən hansı fəsildəsən, hansı vaxtda, zamanda yaşayırsan. Payızı hiss eləmirsən , qar yağdığını görürsən amma qış olduğunu bilmirsən. indi evdəyəm, səninləyəm, görürəm ki, xurmalar yetişib. Vətən, məncə, zamanı hiss elədiyin yerdir..."

film haqda bu analiz videosunu sevdim, filmi izlədikdən sonra izləyə bilərsiniz:

(youtube: )

le ballon rouge

(bax: the red balloon)
1956-cı ilə *albert lamorisse* rejissorluğu ilə çəkilmiş 34 dəqiqəlik *qısa film*.
fantastik, dram janrında olan ailə filmidir. 1957-ci ildə *kann festivalı*nda "ən yaxşı qısa film" nominasiyası üzrə "*palme d'or*", həmçinin "ən yaxşı bağısız film" nominasiyası üzrə oskar mükafatı qazanıb.

Film pascal adlı balaca oğlan və qırmızı, böyük bir şar arasındakı dostluq haqqındadır. şarın sanki duyöuları var, hər yerdə balaca oğlanın arxasınca gedir, kilsəyə, məktəbə. şarı partlatmağa çalışan dəcəllərdən də birgə qaçırlar, bir-birləri arasındakı bağ aydın görünür.

--spoiler--

indi keçim şəxsi fikirlərimə. pascalın bullyingə məruz qaldığı filmdə bizə məlum olur. və çox güman ki, yetimdir, çünki nənəsi ilə yaşayır. nənəsinin də qayğıkeş olmadığı qənaətindəyəm, pascal şarı evə gətirəndə pəncərədən çölə buraxmışdı şarı. qısacası, pascal sevgiyə ac, dosta və qayğıya ehtiyacı olan uşaqdır. şar onun üçün dost kimidir, dialoqsuz anlaşa bilirlər.
amma münasibətləri kinda toksikdir, çünki şar əvvəldə bir neçə dəfə uçmaq istəyir, amma pascalla qalır. və küçədə mavi şarı gördükdə onun yanına gedir, amma uşaq şarı dartıb özüylə aparır. şarı çox sevir, qoruyur, amma onun fikrini çox da önəmsəmir. həmçinin şar da pascala bağlıdır. sonda uşaqlar sapanla şarı vuranda pascal "uzaqlada uç, şar" deyə qışqırır, amma şar uçmur, pascaldan uzaqlaşmır. nəticə olaraq da partladırlar. zatən uzaqlaşmalı olduöumuz yerdə inadla, ya da hər şey yaxşı olar bəlkə deyə qalanda sonumuz belə olur.
filmin son dəqiqələrini sevmədim. bütün şarlar pascalın yanına gələndə gülür, hamısını toplayır. amma elə olmalı deyildi, ən azından qırmızı şarla aralarındakı münasibətə görə. ondan sonra digər şarlar onun üçün mənasız olmalı idi. deməli qırmızı balloon onun üçün şardan ötə deyildi? amma filmdə fərqli görsənir. burada isə qırmızı şar üçqn ağlamağım gəldi. həyatını həda etdiyin biri üçün bu qədər dəyərsiz olmaq ağır olsa gərək.
belə çox dərinliyə getmədən izlədikdə gözəl filmdir.

--spoiler--

filmi buradan izləyə bilərsiniz:

(youtube: )

neon genesis evangelion: death and rebrith

hideaki anno rejissorluğu ilə çəkilmiş möhtəşəm "neon genesis evangelion" animesinin recap versiyası.
aimenin özü letterboxdda 4.5 ulduz alsa da, bu versiya 3.5 ulduz alıb. şərhlərdə əksəriyyət animenin təkrarı olduğunu deyib aşağı bal verib. zatən descriptionda bəllidir xülasə olduğu.
animeni çox sevdiyim üçün təkrar izləmək istəyirdim, ona görə bu versiyanı izlədim və olduqca zövq aldım. tək sözlə, mükəmməldir mənim üçün.

night on the galactic railroad

*Kenji Miyazawa*nın 1934-cü ildə yazdığı eyniadlı povest əsasında 1985-ci ildə *Gisaburo Sugii* tərəfindən çəkilmiş anime film.
gecə-gecə ağlatmış, məni bu entrini yazmağa vadar etmişdir.

Anime *Giovanni* adlı pişiyin (oğlanın?) həyatından qısa bir dönəmi bizə göstərir. əsas mövzu dostluq, gerçək xoşbəxtlik, bu xoşbəxtliyə çatmaq, ölüm, itki, həyatın qəribəlikləridir. Giovanninin atası uzun müddətdir dəniz səyahətinə gedib, onun yolunu gözləyərkən məktəbdə sinif yoldaşları daim ona lağ edir. amma buna rəğmən heç nə demir, dərsdən sonra iş görərək evə lazım olan şeyləri alır, aparır. Belə çox şirindir.

animenin rəngləri, vizuallığı gözəldir. Psychedelic vibe verir kosmik səhnələrdə. Amma başlayan kimi adamı şirin bir kədərə bürüyür, nəsə pis şey olacağını gözləyirsən. Musiqisi də biraz gərginlik yaradır insanda. Çox yavaş irəlilədiyi üçün çoxları tərəfindən bəyənilmir, mən sevdim amma.
"- bilirsən, Giovanni, anamı xoşbəxt etmək üçün bu dünyada hər şeyi edərdim. Amma bəzən düşünürəm ki, görəsən onu həqiqətən xoşbəxt etmək üçün nəsə edə bilərəm?"

biŕ də belə bir amv qoyum bura, dinlıyin, izləyin...

(youtube: )

darıxmaq

insana çox çarəsiz hiss etdirən duyğudur.
Səhər oyanıb yuxulu halda həyəcanla telefona baxırsan, amma gözlədiyin bildiriş yoxdur. sanki sinənə bıçaq saplanıb, boğazında qışqırıq düyümlənib, amma heç nə edə bilmirsən. nə ağlamaq olur, nə də fikrini başqa şeyə yönəltmək. çarəsizlik. yuxuda darıxdığın insanı görürsən, oyananda reallıqla üzləşərkən gələn məyusluq, xəyal qırıqlığı... yemək yeyəndə sanki nəsə çeynəyib udursan, ləzzəti yoxdur. əylənirsən, gülürsən, amma bütöv deyilsən. nəyinsə çatışmadığı hər daim hiss olunur darıxarkən. xatirəsi olan mahnılar ürəyini sancır, tez keçmək istəyirsən, amma keçməyə də əlin gəlmir qəti.
darıxıram, çox darıxıram...
*cigarettes after sex* - heavenly

(youtube: )

sözaltı günlük

beynim, duyğularım, ruhum, bütün həyatım hamısı xaos içindədir. Mənəvi olaraq yorğunam, artıq taqətim qalmayıb. Amma bir tərəfdən də nələrsə etmək üçün motivasiyalıyam. smestr imtahanları moodumu pozmasa hər şey yaxşıdır əslində. amma mən xaosdan çıxa bilmirəm. son zamanlar səbrimin tükəndiyini hiss edirəm. Hər şeyi qırıb-dağıtmaq, üstündən də içib siqaret çəkmək istəyirəm. içimdə çox dərin boşluq var, amma hissizləşmişəm deyə incitmir məni. Bilmirəm, anlamıram özümü. Amma heç nə edə bilmirəm, etmək istəmirəm. Yorulmuşam sadəcə.

(youtube: )