kitab oxumaqla özünü bir şey zənn etmək

populyar kütləyə uyuşmağa çalışan trollardandır.
kitab oxumaq doğrudan yaxşı bir şeydir. kimsə kinoya baxır, kimsə yemək bişirir, kimsə puzzle düzəldir, kimsə paltar tikir, kimsə də kitab oxuyur. amma mən heç bir dərzinin "gənclərə nəsihətim çoxlu paltar tiksinlər!! paltar tikməyən adam savadsızdır, dünya görüşü yoxdur, no intellegince, ölməyə laiqdir!! iynə-sapsız nəsillər ölsün" tipli danışdığını görməmişəm. amma son 10 ildə moddadır. küçədə bir ara hər beş sorğudan birində müzakirə mövzusu bu idi: "siz kitab oxuyursunuz?? kitab oxumayann adamlara tövsiyəniz??" bədii ədəbiyyatı sevməmək ( çox vaxt kitab deyəndə bədii ədəbiyyatı nəzərdə tutaraq danışırlar ) , insanın öz xəyal gücüylə yaratdıqlarını oxumaq-anlamaq istəməyən adam niyə pis olur? dərzi gedib deyir ki, paltar tikməyi bacarmayan nəsillər yaşamasın? kitab oxumaq doğrudan gözəl bir şeydi, əgər sənə zövq verirsə. belələri kamera qarşısında kitab oxumadığın üçün az qala səni söyüb batırırlar, sonra da azad seçimdən danışırlar. kitab oxumaq, kitab oxumamaq, hətta savadlı olmaq və ya olmamaq- hamının bunu özünün, fərdi seçmə haqqı olmalıdır. əməllərinlə heç kəsə zərər vermirsənsə deməli düz yoldasan.
bu dediyim bilmirəm, başlığa nə dərəcə uyğundur. kitab oxumaq gözəl bir şeydir. yaxşı oxucusansa, bununla özünü bir şey zənn edə bilərsən. necə ki dərzi tikdiyi paltarla öyünür, rejissor çəkdiyi filmlə, necə ki hamı gördüyü iş ilə övünür. amma gərək övünəndə fikir verəsən, heç kəsi alçaltmayasan. bəzi adamlar bunu yaddan çıxarır.
kitab oxumaq dünya görüşünə, zövqlərinə, maraqlarına, təzə ideyalogiyalara, fərqli baxışlara yol açır. vasitəçi olur. amma bu yolu fərqli vasitələrlə də aça bilərsən. əsl cahillik isə, hər kəsin həzz aldığı şeylərin ayrı ola biləcəyini başa düşməməkdir.

din

mənim üçün din heç vaxt həyatımın önəmli hissəsi olmayıb. daha doğrusu, bu haqda oturub uzun-uzun düşünməmişəm ki, din yaxşımıdır, pismidir, allah varmıdır, yoxmudur. uğruna kiməsə ziyan verilmədiyi müddətcə ziyanlı bir şey olduğunu düşünmürəm. tam danışmaq üçün quranı oxumalıyam. amma bildiyimə görə islam şəxsi həyata çox müdaxilə edir. müsəlmanların arasında radikal olanları çoxdur. heç nəyin radikalı salamat deyil. xristiyanlarda din insanın evinin içinə, şəxsi həyatına girmir. bu fikrimi isə gördüyüm müsəlman və xristiyanlardan yola çıxaraq deyirəm. gələcəkdə kitablarını oxuyub nəsə yazmağım daha doğru olar.
gəlim yuxarıda dediyim bir məqama. din kiməsə ziyan vurmadığı müddətcə zərərli nəsə deyil yazmışdım. məsələn, deyək ki, mən kitab oxumağı çox sevirəm. kitabın mənə verdiyi mənəvi zövq, məni azdan-çoxdan maarrifləndirməsi, lap elə vərəqlərin iyi filan peşməkan. istədiyim kitabı satın almaq uğruna mağazada kimisə bıçaqlamıramsa, ya da heç kəsi kitab qurdluğumla narahat etmirəmsə deməli kitabımı oxuya bilərəm də..
bəlkə biraz uzaq müqayisə oldu dinlə, amma primitiv yolla çatdırmaq istədim.
ateisti, deisti, agnostiki, teisti- kiminsə kiməsə, nəyəsə zərəri yoxdursa məncə tənqidə də ehtiyac yoxdur. ancaq təəssüf ki, dindarların da, ateistlərin də əksəriyyəti, ümumiyyətlə hər hansı qrupa daxil insanların əksəriyyəti öz idealogiyaları uğrunda çox radikallaşır, ziyanxor varlıqlara çevrilirlər. bəlkə də yaşanılan dünyanın tələbi budur- öz idealogiyan uğruna mübarizə

azərbaycandan incəsənət adamının az çıxması

əslində incəsənət adamları azərbaycanda, ümumən şərqdə kifayət qədər var. yuxarda da biri qeyd edib, aşıqlər, şairlər, musiqiçilər əsasən də. olmayan və inkişaf etməyən isə incəsənət sektorunun özüdür. buna görə də həmin şəxslər özlərini göstərə bilmirlər. özünü göstərmək deyəndə nəzərdə tutduğum, əgər fərdin yaşadığı ölkədə incəsənət qabağa getməyibsə, həmin fərdin də ölkə xaricində özünü göstərməsi çox çətin olur.

incəsənət sektorunun qabağa getməməsinə çox səbəb göstərmək olar. uzağa getməyim, kinomatoqrafiyanı götürək.
vur-tut, ölkəmizdə bircə kino-teatr sahəsi öyrədən universitet var. (baxma: azərbaycan mədəniyyət və incəsənət universiteti )
bu universitetin kino rejissorluğu fakültəsi 4 il ərzində gələcəyin rejissoru olacaq tələbələrin əlinə kamera vermir. bu kino rejissoru olacaq uşaqlar 4 il kameranı fotoaparat kimi tanıyırlar. dəhşətli bir haldır e. tələbə rejissorlar bircə dəfə praktika edə bilmir təhsil zamanı. deyə bilərsiniz ki, istedadlı adam universitetsiz də qabağa gedər. əgər getmək belə asan olsaydı, onda kim neyniyir universiteti, ali təhsili? elə onda nə iqtisadiyyatçı təhsil alsın, nə hüquqşunas.
ikinci səbəb incəsənətə başdan sovdu baxırlar. belə baxılması da anlaşılır haldı. baxırlar ki, əsasən incəsənət fakültələrinə rahat, tanışlıqla, pulla düşmək olur, deyirlər əşi incəsənətdir də. incəsənətə hobbi kimi baxılır.
bir digər səbəb də xalqın yeniliklərə nisbətən qapalı olmasıdır. məsələn, kifayət qədər pop musiqiçisi var. aralarında populyarları, yaxşı pul qazananları da çoxdur. amma baxırsan jazz, blues və yaxud rock ifaçıları heç də çox deyil. heç də populyar deyillər, ya da yaxşı pul qazana bilmirlər. prodüserlər popçuları qabağa verir. klip çəkdirtdirib, reklamlarını yaxşı edirlər. çox adam elə fikirləşir ki, məsələn, rock musiqiçisı şou-biznesdə ola bilməz, o ancaq musiqisinin keyfiyyətinə baxır. halbuki elə deyil. sektorun tələbləri var. burda problem isə tələblərin qarşılanmaması yox, ümumiyyətlə qabağa verilməməsidir.
son 10 ildə rap çox qabağa getdi. qeyd edim, mən özüm azrap dinləyicisi deyiləm. amma keyfiyyətli işlər görürəm az da olsa. adicə, bir bu rapin qabağa getməsi ilə, rapper də qabağa gedir, beatmakeri də, clipmakeri də, montajyoru da. o clipmakerların da çoxu da kinorejissorları olur. kino sahəsi də beləcə qabağa gedir.

azərbaycanda feminizm anlayışı

'azərbaycanda özünü feminist adlandıran xanımların səmimiyyəti inandırıcı deyil. '
miş miş miş..
nəinki azərbaycanda , bütün dünyada feminist olmaq qadınlara sərf etmir, əzizim. çünki kişi xaqanlığı olan cəmiyyət təbii ki, əzməyə, alçaltmağa, əşya və cinsi obyekt kimi gördüyü qadının ( bəzi hallarda bəzi qadınların özü də öz funksiyalarının bundan ibarət olduğunu düşünür) hüquqları üçün vuruşub etiraz etməyini qəbul etməyəcək. feminist qadın səsini çıxardığı üçün əxlaqsız olacaq. belə hallarda dünyanîn harasında tam olaraq feminist olmaq sərf edir ki?
ikincisi, ay allah, normal qadın necə olur ki? normal qadın ifadəsi özü başdan ayağa seksizmdir.
üçüncüsü də mən yuxardaki entrydə nə tənqid edilir, nə inkar edilir heç anlamadım. lap azərbaycandaki feministlərin hamsı boşanmış, tərk edilmiş olsun. həyatda cinsiyyətin geridə olub olmayacağına qərar verməməsi gərəkdiyi fikrini dəstəkləmək üçün mütləq subay və həmişə tərk edilən yox, tərk edən olmaq lazımdır? əksinə, insanlar müəyyən hadisələr yaşayır və bunun əsasında da fikirləri formalaşır.
feminizmlə bir qram maraqlanmış adam durub deməz ki, "məni axırıncı sevgilim tərk elədi, bütün kişilər ölsün" deyirsə də deməli, düzgün təbliğ etmir.
sadəcə bəzi boş, özünü ağıllı və humanist göstərməyə çalışıb əslində qaqa olan troll adamlar olur, elə danışırlar ki, elə bil feminist olmaq kişilərə nifrət etməkdir bla bla.
feminizm kişiləri aşağı çəkməyə çalışmır, qadınların laiq olduqları yerə gəlmələri üçün vuruşur. bunun da subayı, evlisi, tərk edilmişi olmur.
aktivist olmaq ayrı şeydir, müəyyən idealogiyanı dəstəkləmək ayrı şeydir. azərbaycanda çox olmasa da ( təəssüf ki ) kifayət qədər feminist düşüncə tərzinə sahib insan var. sadəcə onlar bununla maraqlanmayıblar, heç kəs qabağına qoyub deməyib ki, " bax, sən deyirsən ha, niyə işdə hansısa oğlanı qabağa atdılar, məni yox, bax, bu feminist baxışdır. deməli, sən istəyirsən ki ictimai aləmdə gender bərabərliyi olsun" o adamlar bunu bilmir. öyrədən, danışan yoxdur. onlar aktivist deyillər. bəziləri belə düşünsə də, ağızlarını aça bilmirlər. çünki açsalar, daha da alçaldılacaq, təklənəcəklər.

populist insan

deməli, bu populist adamlar çox qəribədir. hər gün bir neçəsi ilə qarşılaşıram

sizə məni narahat edən populist internet trollarından danışacam.
bunlar bütün gün nəyisə çox qeyri-etik tərzdə tənqid edir, insanları şəxsi həyatları ilə vurmağa çalışır, fərqlilik, inkişaf gözlədiyindən dəm vurarkən, külək hayana əssə oraya uçur.
çox xırdaçı adam olurlar. ş yerinə w yazmağı ölkənin milli dəyərlərinin qorunub saxlanılmamasına, hətta global problemə çevirə bilərlər. nəyinsə səni narahat etməsi üçün mütləq global problem olması lazım deyil. ancaq nəyinsə ki sənə və ya hər kimsəyəsə zərəri yoxdur, qoy etsin də. alçaldıcı sözlərdən istifadə edib (baxma: kəntooooşsan) , intellekt səviyyəsinə məsələni çıxarmaq nə dərəcə düzgündür?
çox primitiv bir nümunə çəkəcəm. bu adamlar düzgün düşüncə anlayışı ilə müasir düşüncə anlayışını ayırd edə bilmirlər.
baxın, çox primitiv bir şey. kimsə siqaret çəkmək istəmir. bu həmin adamı köhnə düşüncəli, kəntoş, qıjı vs etmir. bu sadəcə onu siqaret çəkmək istəməyən adam edir.
bu populist adamlar məncə öyrəndikləri hər cümləni facebook, twitter kimi platformalarda kiməsə ilişdirmək üçün öyrənir. ciddi-ciddi bundan şübhələnirəm.
başa düşmək belə çətindir ki, ayrıseçkilik ya da humanizm ancaq dində, cinsdə, irqdə yox, ayrı şeylərdə də olur? mən qadınlar əzilməlidir desəm gender bərabərsizliyi, anti-humanist bir hərəkət etmiş oluram, amma ş yerinə w yazanları əzəndə, mırt tutanda ziyalı? ( (baxma: proud feministəm)
kitab oxumaq lazımdır, mütaliə edin, kitab oxumayan savadsızdır, adam deyil zihnindədirlər. kimsə kitabdan alacağı fikri kinodan,musiqidən, fənnlərdən, idmandan və bəlkə də heç nədən almaya bilər. çünki kimsə heç nəyə məcbur deyil. stereotipləri hər mövzuda qırmağı bacarmaq lazımdır.
p.s məni bu mövzu narahat etdi. çünki bu düşüncə tərzi zərər vericidir. alçaldıcıdır.

tənqid mədəniyyəti

tənqid edərkən çox sancmamaq lazım gəldiyini düşünürəm. və etik şəkildə.

sancaraq, bir növ söz soxaraq tənqid etmək deyil. çünki soxulan söz qarşı tərəfə heç nə qatmır, sadəcə qıcıq yaradır. və tənqidçi də qıcıq yaradacağını bilir, deməli , burda məqsəd qarşı tərəfdə nifrət oyatmaqdır.
bir rəsm əsəri haqqında "rəssam burada daha tünd rənglərdən istifadə etməli idi" deməklə "rəssamın burda istifadə etdiyi tünd rənglər çox iyrəncdir, kim buna şəkil çəkməyi öyrədib?" demək arasında çox iri fərq var.
birincidə rəssamın işinə mövqeyini bildirirsən, ikincidə isə böyük ehtimalla neçə vaxtdı zəhlən gedən adamın təsadüfən rəsm əsərini görüb, nifrət qusmaq üçün bu bəhanənin arxasına gizlənirsən.

gözəl qızın çirkin rəfiqəsi

" ürəyindən paxıllığını çəkir" "yüz faiz zəhləsi gedir" yazan və ya belə fikirləşən gözəl/yaraşıqlı adamlar yəgin kimləsə yaxınlıq qurmadan əvvəl gizli dəftərçəsindəki listini yoxlayır ki, "çirkindir- hə, dost ola bilərsən!".

kiminsə xarici görünüşünü bəyənmədiyinə görə müxtəlif adlar qoşub ayrı canlı növü imiş kimi başqa bir kategoriyaya salmaqları bir qırağa, kiminsə xarici görünüşünə görə daxilinə də söz soxub çirkindirsə yüz faiz paxıl, oğlan dəlisi, axmaqdı deyə fikir formalaşdırmağa çalışan insanlar;
(baxma: go and fuck yourself)

sözaltı sözlüyün facebookdan yaxşı olması

fikirlərini paylaşmağı sevən adam üçün hər nə qədər ikisi də yaxşı platformalar olsa da, facebookda öz-özünə statuslar yazmaq, dayandıq yerə fikir bildirmək zamanla adamı özündən iyrəndirir, narsist, qəribə bir varlığa çevirir. bir müddət sonra özünü 'bugün nə çox status yazmışam belə' deyə tənqid edəcək vəziyyətə gəlirsən.
təbii ki, facebookdan fikirlərini paylaşmaq üçün yox, yalnız yaxınları ilə əlaqə və ya tanışlıq-ünsiyyət üçün istifadə edirsənsə, yuxardakilər sənə aid olmur.
sözaltıda qeydiyyatdan keçməyin məqsədi elə fikirlərini deməkdir, işin içinə anonymous olmaq da girincə, daha sərbəst deyirsən və heç də özünü bugün çox entry yazdım deyə dəli hesab etmirsən. çünki dediyim kimi məqsəd o entrylərdir.
facebooka ego şişirtmək üçün girirlər demək düzgün ifadə deyil amma. o məntiqlə burda da nicklərimizin- virtual şəxsiyyətimizin egosunu şişirmək üçün yazırıq. (baxma: :)) ) çox adam fikrini bölüşmək istəyir, bölüşməyin arxasıyca da fikri bəyənilsin, onunla həmfikir olanlar da olsun istəyir. olan şeydir

game of thrones

məncə 1 sezondan sonra izlədiyimiz 5 sezon 7ci sezon üçün çəkilib. 1ci sezondan sonra obrazlarının heyakələri elə yavaş irəlilədi ki, nəhayət 6 sezon bir çox hadisəyə qapı araladı. 7ci sezonda qapıların tamam açılacağını ümid edirəm.

--spoiler--


deməli, məncə gələn sezon northda sakitçilik olacaq. sakitçiliyin axırında əsl qış gələcək (baxma: white walkers), sezon finalında böyük müharibənin başlanğıcını görəcəyik.

sansanın artıq, nəhayət ki, dəyişdiyini düşünürəm. jon'un kral seçildiyi səhnədə littlefinger'i görüb üz ifadəsinin dəyişməsinin səbəbi littlefinger'a qarşı hisslərinin yaranması yox, onun yeni təhlükə olduğunu anlamasından ötrü idi. bu dəfə littlefinger istədiyini ala bilməyəcək. və bunun qarşısını alan jon yox, sansanın özü olacaq. (baxma: game of thrones'da littlefinger'ın ölümü)

arya bomba kimi gəlir. 6 sezondur izlədiyimiz arya stark səhnələri əsl aryanın üzə çıxmasına hazırlıq idi sadəcə. ümid edirəm, gələn sezon aryanı yatızdırmağa dəvam eləməzlər və sezon finalında aryanın aid olduğu yerə əjdaha qayıdışını izlərik.

cercei'nin axırının arya tərəfindən olmağını çox istəsəm də, məncə axırına çıxan jamie olacaq.
( 1. bütün övladların öləcək
2. kraliça olsan belə taxtını səndən daha gənc və güclü biri alacaq
3. ölümün kiçik qardaşın tərəfindən olacaq ) söhbətini nəzərə alıb deyirəm.

bir də ki, o vaxt bir gendry var idi. məncə, hazır baratheonlar'ın adı döyüşdən hələlik silinmişkən, gendry qayıdacaq. çünki uşağın hekayəsi yarımçıq qaldı neçə sezondur, belə saxlamazlar. özü də arya ilə yenə yolları kəsişər.



--spoiler--

xoşlanılan adamla tanış ola bilməmək

çox qəribə vəziyyətdir.
universitet yoldaşın deyil, məktəb yoldaşın deyil, ailəvi tanış deyil, kursdan tanımırsan, heç bir sosial şəbəkədə də yoxdur.
sadəcə görürsən, çox bəyənirsən, sonra bəlkə də yenə qarşılaşırsınız. söhbət aşiq olmaqdan zad getmir, bəyənmək, xoşlanmaq, içindəki simpatiyanın "onunla söhbət etməlisən" deyə qışqırmağından gedir. sual gəlir: bəs necə tanış olasan ki? kaş ki, bəyənilən insanlara yaxınlaşmaq rahat olsaydı. "salam, mən sizi gördüm, sizə qarşı marağım yarandı, sizinlə romantik/dostcana münasibətim olsun istərdim.." demək asan olsaydı.
mümkündür, ancaq sonrası yaxşı olmaya bilər. bunun əsas səbəbi də həmin münasibətin zoraki olacağıdır. (baxma: münasibət qurmağa çalışmaq) təsadüfi baş verən tanışlıqlar hər zaman daha maraq cəlb edir. yəgin ki, həmin insanlar hər zaman elə uzaqdan izlədiklərimiz olaraq qalmağa dəvam edəcəklər..