+6 əjdaha
10. itirməkdən qorxmağa başladığım xatirələr yığını. bir nöqtədən sonra ana yaddaşda yer qalmır və yeni məlumatların saxlanılması üçün köhnələr arxaya itələnir. daimi olaraq sənə vacib olan prinsipləri təkrarlamalısan yoxsa kim olduğunu unudursan.yaddaş
əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
sözaltı etiraf - sözaltı günlük - sözaltı sözlük - breaking bad - unutmaq - sözaltı roman - acı uşaqlıq xatirələri - yazarların qısa hekayələri - ssd
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+6 əjdaha
6. biraz yaddaşın fiziyologiyasina baxaq. arada terminologiya cox olabiler narahat olmayin misallarla daha yaxsi anlayacaqsiniz. hem de daha derin oyrenmek isteyenler ucun axtaris sozleri olabiler bunlar ona gore yazmaqda problem gormurem.beyinde limbik sistem adi verilen bir bolum var. bir nece parcadan ibarettir bu bolum. hipotalamus, hipokampus, amigdala ve mamiller cisim. bu parcalarin bir cox funksiyasi var daha sonra danisaram o haqqda. yaddas nece yaranir biraz ondan behs edek.
demeli yaddas 3 hisseye ayrilir: primary, secondary ve tertiary. yaddas bolgeleri hippokampuse yaxin bolgelerde yerlesir. bu bolgenin iki terefli zedelenmesinde qisa yaddas pozulur. uzun yaddas ise sistematik sekilde yaranir yeni tek bir yere bagli deyim limbik sistemin bir cox noqte baglantisiyla emele gelir ancaq yene de esas hisse hipokampusdur. bu bolge mamiller cisimden, meynert bazal nuvesinden ve amigdaladan lifler alir. meselen alkaşlarda (daha dogrusu alkoqollu icki aludecilerinde) mamiller cisimde zedelenme olur ona gore yaddas pozulur. alzheimer xestelerinde meynert nuveciyi zedelenir ve yaddas pozulur. hipokampus frontal beyin lobuyla da baglantilidi. sol teref sozlerle sag teref sekil ve menzerelerle baglidir.
qisa yaddasin emele gelmesi: glutamat adi verilen neurotransmitter oz reseptorlarina (nmda, ampa, kainate) baglanaraq potensiyal emele getirir ve bu signalla qisa yaddas olur.
uzun yaddasin emele gelmesi biraz daha qelizdir. eger bu potensiyallar davam ederse ki durmadan glutamat aximi, yeni potensiyallar emele gelecek, reseptorlar davamli uyarilacaq neticede huceyre icinde kalsium miqdari artir, ve bu artmis kalsium qarsi sinir huceyrelerinden nitrik oksit (siqaretin terkibinde var) aximini basladir ve nitrik oksit geri gelerek daha cox glutamat ifrazi ile neticelenir. belelikle istifade olunan sinir yollarinin bir sonraki signali heyata kecirmeyi asanlasir (getdiyi yolu durmadan geden signallar her defe daha rahat hereket edir eyni yolda) diger bir deyisle sinapslar yaranir. bu prosese long term potensialization (ltp) deyilir. ltp sinir huceyresindeki dna'da deyisiklikler ederek yeni baglantilar, proteinler istehsalini artirir. burdan bunu anlamaliyiqki eyni bilgini ne qeder cox tekrar ederseniz bilgi yaddasiniza elektrik avtobanlari doseyecek hansiki hemin bilgini daha tez ve asan getireceksiniz agliniza. yeni atalarin da dediyi kimi tekrar biliyin anasidir.
+6 əjdaha
2. beyinin xatırlama funksiyası.beyin sevmədiyi xatirələri, xoşagəlməz olanları basdırmağa çalışır, yaxşı olanları yadda saxlamağa çalışır. və bununla yanaşı ən maraqlı funksiyası; beyin, xatirələrinizi bəzəyir, onları xatırlamaq istədiyi formaya çevirir yavaş yavaş. (qaynaq: biokimya elmi) dramatikləşdirir məsələn. hətta qorxunclaşdırır da, bu da təkamülün bir mexanizmasıdır nəticədə, qorxmaq.
olmuş bir hadisəyə detallar əlavə edir beyin. bəzən olur ha məsələn kimsə nəyisə danışır, düşünürsən ki şişirdir söhbəti, bəli şişirdir ama bunu bilməyərək edir, beyni edir.
xatirələrinizdən nə qədər əminsiniz? yaddaşınızdan?
heç vaxt əmin ola bilmədiyim bəzi xatirələrim var, zaman keçdikcə daha da dəyişirlər, əslində necə olmuşdu xatırlaya bilmirəm. orta məktəbdəki xatirələrim məsələn. çox önəmsiz də olsa ən çox doğrusunu xatırlaya bilmədiyim bir xatirə var, bir qız ayrılmışdı məndən, və mən gecə bir neçə pivə alıb çox kefsiz, qəmgin formada çayın kənarına gedib oturub şəhərin uzaqdan mənzərəsini izləyirdim. orda ağlayırdım ya yox? hər dəfə xatırlamağa çalışıram. məntiqim deyir ki ağlamırdım, sadəcə beynim məsələni dramatikləşdirir. hisslərim isə elə pis xatırladır ko o anı, nəinki ağlamaq hönkür hönkür ağlıyırmışam kimimə gəlir.
+5 əjdaha
11. Vizual yaddaşımın eşitmə yaddaşından qat - qat çox yaxşı olduğu, qısa yaddaşımın (kartı) isə uzun yaddaşıma görə çox pis olduğunu dəfələrlə və illər əvvəl fərqinə varmışam. Nəticə: hər gün nəsə unuduram, itirirəm. ona görə evdən çıxıb adicə dükana gedəndə belə bel çantam (Rücksack) yanımdadır. Hər şeyi atıram içinə ki itməsin. Amma itir.insanları üzlərindən tanıyıram, nəinki adlarından. Ona görə, təkrar görüşəndə (yeni insanlarla) adları ilə xitab eləmirəm, yalandan söhbəti fırladıram gedir, sonra yenə nə görüşmüşürük (də).
Digər pis tərəfi: uşaqlıqda yaşadığım şeyləri unuda bilmirəm və heç də yaxşı uşaqlığım ( körpəlikdən təxmini 9;10- cu sinifə qədər) olmayıb. O günlər, acı xatirələr hələ də gözümün qabağında ara-sıra canlanır (baxma: acı uşaqlıq xatirələri). Sonra da deyirlər ki, niyə introvertsən. Kefimdən! Yaşadığlarımı unuda bilsəm, qorxmadan, çəkinmədən mən də yeni insanlar tanımağa çalışaram.
Dünən qapını açıb evə girəndə qəribə bir yanıq iyi gəldi burnuma. Vəə bummm, beyin 2000-lərin əvvəlinə gedib yaddaşımın bir küncündə ilişib qalmış hadisəni 4k 120 fps-də, özü də oled ekranda canlandırdı. dondum, qaldım. indiyə kimi o səhnəni heç vaxt kefimdən xatırlamamışam, çünki xoş uşaqlıq xatirələrin aid deyil. Nəysə, qapını bağladım, biraz dondum qaldım. Post trauma dönəmi hələ də çıxmayıb canımdan və görünən odur ki, ölənə kimi də çıxmayacaq yaddaşımın sayəsində.
+3 əjdaha
3. uşaqlıq amneziyası deyilən bir şey var, ilk yaşları tamamilə xatırlamaq mümkün olmur. daha çox üç dörd yaşdan sonranı xatırlamağa başlayır insan. elmi izahı maraqlıdır; danışmağa başladıqdan sonrakı vaxt yadda qalır daha çox. buda dil ilə yaddaş arasında güclü bağlantı olduğunu göstərir.+2 əjdaha
4. bəzi şeylər var ki onları unutmaq istəyir insan, mümkün olsa ethernal sunshine of the spotless mind filmindəki kimi. amma daha sonra bir xatirədir yaşamışam, pis də olsa xatırladıqca incitsə də qalır yaddaşda. elə həmin filmdə beck 'in dediyi kimi : everybody gonna learn sometimes. xatirələrimiz, keçmişimiz bizə gələcək üçün bəlkə də ipucudur növbəti dəfə həmin şeyləri yaşamamaq üçün+3 əjdaha
7. insan yaddaşı asanlıqla idarə oluna bilər belə ki, insanı 3 saat ərzində cinayət işlədiyinə inandırmaq mümkündür hansı ki heçvaxt baş verməyib.hətta tədqiqatın 17-20 yaş arası iştirakçıları baş verməmiş cinayəti incəliklərinə qədər danışıblar.+1 əjdaha
5. nə yazacaqdım ala?hamısını göstər