Sözaltı Sözlük - Azərbaycandilli Fikir Ensiklopediyası

soz6.com adresi |

+1586

sözlüyün ikinci adresi
artıq eiffel əsas atraksion deyil

kirayə evdə qalan tələbə

+3050

Bu entri şoferin həyatından və ətraf çevrəsində gördüyü ortaq problemlərə dayanır. Xoş oxumalar. (Ben yandım, siz yanmayın.)
Əvvəla bu, qızlar və oğlanlarda fərqlidir. (Buradakı ev yoldaşlığı söhbəti öz ölkəmizdən gedir, xaricidəkilərdə bəlkə daha insanidir.)
Qızlar haqda danışacam:
(İcazəsiz əşya istifadəsi və gündəlik məsuliyyətsizliklər, evə ani çağırılan qonaqlar kimi adiləşmiş mövzulardansa daha dərinə gedəcəyik.) Bu Entri sonunda ya sərhədlərinizi biləcək ev yoldaşları tapacaqsınız ya da çox adamlı (2+) kirayə evlərdən uzaq duracaqsınız.

Bir də çox adamla eyni evdə kirayə qalmaq? Bir daha əsla. Başlanğıcda hər şey normal görünür – guya ortaq evdir, hər kəs öz məsuliyyətini bilir, ortaq xərclər bölünür, anlayış var. Amma bir az vaxt keçəndən sonra gerçək üzlər üzə çıxır. Ən pisi də odur ki, sən insan kimi davrandıqca, səni lox yerinə qoyurlar. Özüm evə nəsə alanda, "bunu mən aldım, bunu da sən ödəməlisən" deyə kimsəyə çek atmıram. Xırda-xuruş şeylərə dəyər biçmək, qiymət hesablayıb üstünə gəzmək mənlik deyil. Amma sən bunu etməyəndə, elə bil borclu çıxırsan. Elə vaxt olur, aylarla əvvəl alınmış xırda bir şeyin belə çekini atıb “bunu sən də ödəməlisən” deyirlər. Nədir bu? Ev yoldaşlığı deyil, mühasibat ofisidir sanki..

İnsan bir müddətdən sonra düşünür: "Mən yaxşı niyyət göstərdikcə, niyə bu qədər rahat istismar olunuram?" Və ən qəribəsi də odur ki, bu münasibət tək maddi deyil, davranışda da hiss olunur. Hər şey hesabla, ölçü ilə, hər 5 gündən bir "kim nə qədər verib", hər 3 aydan bir "kim nə qədər susub" prizmasından dəyərləndirilir. Bu cür ortamda yaşamaq, sadəcə otağını deyil, ruhunu da daraldır.

Qızlar mövzusuna gəlincə… Orda da ayrı bir gərginlik var. Açıq danışmaq yerinə, kinayə ilə, gizli giley-güzarlarla idarə olunan münasibətlər – nə istədiklərini deməzlər, amma səndən nə gözlədiklərini hər baxışla hiss etdirməyə çalışarlar. Sonra da “sən anlamadın. ” deyərlər. Anlayışlı olmaq gözəldir, amma daim başqalarının toxunulmaz sərhədlərinə toxunmamaq üçün öz sərhədlərindən vaz keçmək – bu, sağlam deyil.
Qızlarla bağlı bir başqa problem də var ki, bəzən passiv-aqressiv şəkildə valideynlərinə məlumat ötürürlər. Açıq şəkildə "filan şey xoşuma gəlmədi" demək əvəzinə, evdə baş verənləri dolayısıyla, məsum bir səs tonuyla anasına danışır, sonra sən ‘evdəki problemli şəxs’ kimi etiketlənirsən. Heç bilmədiyin bir söhbətin ortasında, " axı mən nə etmişəm" sualı ilə tutulub yanırsan. Halbuki, sən onunla bəlkə də hər şeyi açıq danışmağa çalışmısan və ya çalışardın.
Bu davranış həm şəffaflıqdan uzaqdır, həm də insanın arxasınca danışmaqla eyni zərərlidir. Ən pisi də odur ki, valideynlərə ötürülən bu informasiyalar kontekstdən çıxarılmış, bəzən şişirdilmiş və birtərəfli olur. Beləcə, qızın ailəsi səni sanki bir təhlükə, narahatlıq mənbəyi kimi görməyə başlayır. Halbuki, problem bəzən sadəcə bir anlaşılmazlıq və ya gündəlik məsələdən ibarət olur. Amma bu passiv-aqressiv üsulla məsələnin özü yox, artıq sən problemə çevrilmiş olursan.
Boğulmuş hiss edilmiş bir digər məsələ, elə bir şəkildə deyir ki, nə günahkar olduğunu anlayırsan, nə də özünü müdafiə etməyə fürsət tapırsan. Sən onunla açıq söhbət etmək istəyirsən, o isə sənin dediyini və ya etdiyini sakitlikdə fərqli mənada yadda saxlayıb, sonra çay süzərkən (hehe bir anda qapı bağlanır), anasına ‘belə belə bir şey oldu’ deyir. Nəticədə, heç tanımadığın bir ana, sənə qarşı passiv bir anti-piar kampaniyasına başlayır. Gəl də bu evdə rahat yaşa! Bu ətraf çevrəmdə "Ana, mən evdə təkəm, Ayşə bu saatda çöldədir." kimi müqayisəli temaları da barındırmaqdadır. Həə, dedi-qodu demişkən , ev sanki reality show amk. Evdə qruplaşmalar.. iki nəfər yaxın biri uzaq. Ev sanarsın ada konseyi..
-ee?
sen seçildin, recep.
-nasıl yani
-gitmeni istiyoruz
gidem mi
(Qapı açıldı.)

Bu bir kənara,
Next capture..
Bəzi insanlar evin ortaq yerini də özəl ərazi sayır. Məsələn, zalda oturanda belə bir baxış atılır ki, sanki qonaq otağı onların şəxsi otağıdır. La gülməli olan odur ki, gedib son ayda evdən problem bir qızı gətirib saxlamışdılar öz evimizdə.. adam utanırda ki deyə kirayəni o da ödəyəcək yoxsa biz seyrçiyik ? N** , soruşdun. Səndən icazəsiz 2 saatlıq qonaq , əvvəl bir günün, sonra həftənin adamına çevrilir. Bir həftə sonra açıqlama gəlir ki, vəziyyət belə-belə.. çünki evdə idarəetmə belə əksərən evi tapan, ev sahibi ilə danışan, idarəni daha çox saxlayanın baş "adminstratorun" əlində olur. Məcbur dözməlisən.
Qısaca, dostlar, bir evdə anlıq ev sahibi gəlmə şokundan ötə zehni salamat çıxmaq istəyirsinizsə mümkünsə tək, mümkün deyilsə sərhədlərinizi əvvəlcədən "nə olmamalı, nəyi xoşlamaram" şəklində çəkdiyiniz bir münasibətiniz olsun. Əks halda, "can" dediyiniz biri ilə də üzbəüzə gələrsiniz. Yaxşı bir çox xatirəni ehtiva etsə də axşamları dərdini dinlədiyiniz, imtahanı necə keçdi deyə narahat olan siz, gerçəklər şillələdikdə anlayırsınız ki, öz kürəyini özünə söykəməli olduğun anlar var və bəzən elə soyuq yaşamaq lazımdır ki, edilən soyuq rəftardan dərəcə söhbəti etməyəsən.
Ən azından bir evdə özünüz üçün tək otaq və ya evdəkilərdən bir az uzaq yalançı gülümsəməylə mümkün qədər ayrı takılmaq..
Belə olsun istənilməzdi, amma hər kəsin bir-birinə kələk gəldiyi dünyada özümüzə öncəlik vermək eqoistlik deyil, adam balası kimi yaşamaq instinktidir və bu ən təbii haqqımızdır. Səssizcə daraldığınız, öz evinizdə yad kimi hiss etdiyiniz, “bu gün də bitsin” dediyiniz axşamların sayı çoxalırsa orada bir şeylər düz deyil. O ev, ev deyil. O ev otaqları bölünmüş, amma ruhları bir damın altına yığışmamış insanların toplandığı səssiz savaş meydanıdır. ağlınızı itir(t)mədən Qılıncınızı alın, sonason da olsa soxun bir yerlərinə və oranı tərk edin.

303

+2627

onu yarıyolda qoyan sevgilisi ilə hesablaşmaq üçün caravanı ilə tək yola çıxan bir qız və yolda qarşılaşıb birlikdə yola davam etdiyi bir oğlanın eşq hekayəsi. bir Hans Weingartner filmi. biraz before trilogy oxşadıblar, amma dialoqları daha duru və dərindir, məncə.

fəlsəfədən, siyasətdən, tarixdən, dindən - hər şeydən söhbət edirlər. baxanda adam istəyir caravan alıb yola cıxsın.
hərçənd mən tək elə yola düşsəm başıma min oyun gələr, camaat ruh zadını tapır.

sevginin tibbi izahı |

+620

Tibbə görə sevgi mürəkkəb biokimyəvi prosesdir. İlk etabda böyrəküstü vəzlər adrenalin və kortizol ifraz etməyə başlayır. Adrenalin "o" şəxsi görəndə ürək döyüntülərinin artmasına, qan dövranının sürətlənməsinə səbəb olur. Kortizol isə qlükoza istehsalını artırır və, beləliklə, orqanizmə çoxlu enerji verir. Nəticədə hələ gözəl günlərini yaşamaqda olan bəndəmizin yuxusu və iştahı itir. Hətta yağları parçalanır deyə arıqlayır. Beyində istehsal olunan feniletilamin (C6H5C2H5N2H) yüngül sərxoşluq hissi yaradır. Eyforiya isə dopamin və seratonindən əmələ gəlir.
Tomoqrafiyanın köməyilə sevən insanın beyninə baxanda müəyyən nahiyələr yüksək aktivlik göstərir. Həmin nahiyələr həmçinin alkoqol və narkotik asılılığında əsas rol oynayır; sevgi kokain və metamfetamin kimi narkotiklərlə eyni təsirə malikdir. Rasional düşüncəyə cavabdeh olan nahiyənin aktivliyində isə azalma müşahidə olunur.
Sevginin simptomları: eyforiya, iştahın itməsi, yuxusuzluqdur. Bir digər simptomu isə "tuneləbənzər görmə"dir. Bu zaman sevən insan yalnız bir obyektə fokuslanır. Bu duyğular insanı əhatə edərək onu günlük həyat ritmindən belə çıxara bilər. Əgər sevgi illərlə davam etsəydi, bizim orqanizmimiz bu gərginliyə tab gətirə bilməzdi.
Ən pis hal isə sevginin qarşılıqsız olmasıdır. Qarşılıqsız sevgi alkoqol və ya narkotik asılılıqdan kəsilmə sindromu kimi rol oynayır. O, insanı yuxudan və iştahdan məhrum edir. Hətta buna görə sevən insan depressiyaya girə bilər.
Sevdiyimiz insanın şəklinə baxmaq fiziki ağrını 40%-ə qədər azaldır. Onun əlini tutmaq isə həm gərginliyimizi, həm fiziki ağrımızı azaldır.
Sevgi seratonini o dərəcədə artırır ki, sevən insan sinir pozuntusu olan bir xəstəylə bərabər səviyyəyə gəlir. Tərk edildikdə fiziki acı da çəkir.

S Ö Z A L T I