Sözaltı Sözlük - Azərbaycandilli Fikir Ensiklopediyası

+7 əjdaha

2. həmçinin ədəbiyyatla bağlı termindir, köçürmə deməkdir, bədii təsvir vasitəsidir. insana aid olan əlamətlərin bir əşya, varlıq və ya hadisə üzərinə köçürülməsi yolu ilə yaranır. əksinə də olur.
təşbehə bənzəsə də, tamamilə fərqlidir.
metaforaya nümunə:
buludlar ağlayır.
mən küləyəm.
çiçəklər də gülürdü.

+4 əjdaha

1. metafora (qəd. yun. μεταφορά — «köçürmə») — metafora bir əşya, varlıq və hadisəyə məxsus əlamətin başqa bir əşya, varlıq və ya hadisə üzərinə köçürülməsi yolu ilə yaranır.
(bax: bədii ifadə vasitələri )
(bax: bədii təsvir vasitələri )
metaforanı təşbehlə (bənzətmə ilə) qarışdırmaq olmaz. hər ikisi müqayisə, bənzətmə əsasında yarandığı üçün bəzən onları fərqləndirmək çətin olur. yadda saxlamaq lazımdır ki, təşbehdən fərqli olaraq metaforada qarışdırılan tərəflərdən biri iştirak etmir. məsələn, "üzü günəş kimi işıq saçan qızım susmasın" cümləsində üzün günəşə bənzədilməsi ilə təşbeh yaradılmışdır. həmin cümləni "günəşim susmasın" şəklinə salsaq metafora yaranacaq. "günəş" sözü bütöv cümlədəki başlıca fikri ifadə etməklə metaforaya çevrilir. insana, canlıya aid olan əlamətin cansızların, təbiətin üzərinə köçürülməsi yolu ilə yaranan metaforalar bədii ədəbiyyatda çoxluq təşkil edir. aşıq ələsgərin "dağlar" qoşmasının aşağıdakı misralarında işlənən metaforalar bu baxımdan çox səciyyəvi olub şeirə xüsusi gözəllik, təravət vermişdir:

ağ xələt bürünər, zərnişan geyməz,
heç kəsi dindirib keyfinə dəyməz,
sərdara söz deməz, şaha baş əyməz,
qüdrətdən səngərli, qalalı dağlar.