bugün məsləhət təsadüfi
sözaltı sözlük
postlar Yoxlama mesaj

15 yazar | 11 başlıq | 30 entry
yenilə | gündəm

son entrylər 30 yeni entry
#zirzəmi 1 yeni entry
#sözaltı wiki (3219)


azərbaycan filmləri | kino iron dome vaporwave 13 iyun 2025 israilin iranı vurması manga iran 28 days later | kino israilin fələstinli uşaqları öldürməsi asklepiusun əsası i̇srailin i̇ranın nüvə kompleksinə hücumu daniel cormier merab dvalishvili tatlar zamanla unutmaq sözlük yazarlarının dinləməkdən bezmədiyi mahnılar shor algoritmi sözaltı günlük sözaltı sci-fi sözaltı fotoqrafiya arzulanan ölüm şəkilləri data yoxsulluğu və süni intellektin epistemik irqçiliyi james clerk maxwell gecələr gələn yaratma istəyi gecələr gələn ölmək istəyi ən poxdan hiss universitet ağılda qalan reklam sitatları shor algoritmi cursor azov modern monetary theory carpal tunnel sindromu








lorens transformasiyası



facebook twitter əjdaha lazımdı izlə dostlar   mən   googlla
nisbilik nəzəriyyəsi - nisbilik - inersial sistemlər - xüsusi nisbilik nəzəriyyəsi -
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:

+8 əjdaha

1. xüsusi nisbilik nəzəriyyəsində inersial sistemlər arasında vektorial fiziki kəmiyyətlərin transformasiyasıdır. einstein-ın təklif elədiyi kimi inersial sistemləri dəyişərkən yaranan məsafə bükülməsi və zaman yavaşlaması yeni inersial sistemdə vektorların hesablamasını bir qədər qəliz edir. bunun üçün də elə lorens transformasiyası istifadə olunur ki, inersial sistemləri dəyişəndə vektorlar eleqant şəkildə dəyişilsin. bu transformasiya yalnız 4-lü vektorlarla işləyir. yəni bildiyimiz 3d koordinat vektoruna, r=(x,y,z) bir dördüncü zamanla dəyişən bir komponent əlavə edilməlidir r=(c*t, x, y, z), c burada işıq sürətidir və hər dörd komponentin eyni bir vahidə sahib olması üçün zamana vurulur. bu dördlü vektor 4 ölçülü bir zaman məkan üçün təsəvvür yaradır. zamanla məkanın müəyyən mənada ekvivalentliyini göstərir. lorens transformasiyası qaliley transformasiyasından fərqli olaraq köhnə məkan vektorunun transformasiya matrisinə vurulması ilə həyata keçirilir.
r`=(c*t`, x`, y`, z`) bizim yeni koordinatlarımız, r=(c*t, x, y, z) isə köhnə koordinatlarımız olsun. onda r`=lambda*r. lambda burda transformasiya matrisidir.
lorens transformasiyası dediyim kimi xüsusi nisbilik nəzəriyyəsində hesablamaları eleqantlaşdırır. xüsusi nisbilik nəzəriyyəsində aşağıdakı hallar diqqəti cəlb edir:
1. bir sistemdə eyni anda baş verən hadisələr, ona inersial olan digər bir sistemdə müxtəlif anlarda baş verə bilər. daha da maraqlısı, bir sistemdə dalbadal baş verən hadisələr, digər sistemdə başqa sıra ilə baş verə bilər.
2. bir sistemdə eyni yerdə baş verən hadisələr digər sistemdə müxtəlif yerlərdə baş vermiş ola bilər.

maraqlı bir sual yaranır. belə çıxır ki, səbəb-nəticə əlaqəsi pozulur? cavab üçün hadisələrin zaman məkan məsafəsini araşdırmaq lazımdır, hansı ki, lorens transformasiyasına görə dəyişmir. bu araşdırmanın nəticələri aşağıdakılardan biri olacaq:
1. iki hadisə arasındakı məsafə zaman xarakterlidir. yəni elə bir inersial sistemlər var ki, onlarda hadisələr eyni yerdə baş verir. ancaq hadisələrin eyni zamanda baş verdiyi və ya baş vermə sırasını dəyişdiyir inersial sistemlər yoxdur.
2. iki hadisə arasındakı məsafə məkan xarakterlidir. burda da hadisələr eyni zamanda baş verə bilər amma heçvaxt eyni yerdə baş verə bilməz, nəticədə bu hadisələr arasında səbəb nəticə əlaqəsi yoxdur.
3. iki hadisə arasındakı məsafə sıfıra bərabərdir. hadisələr işıq sürəti ilə hərəkət edən bir siqnalla bir birinə bağlıdır. (baxma: yaxına təsir). kausallıq pozulmur bu halda.



hamısını göstər

lorens transformasiyası