+10 əjdaha
1. bu sifarişi verən: albert einsteinGəlin əvvəla isildur və koroğlunu ayrı-ayrılıqda tanıyaq.
isildur lord of the rings aləmində padşahdır. bunların nəslinin on min illik tarixi var. hər əmisi bir yerin kralıdı. Bunları elə uşaqlıqdan kral kimi böyütdükləri üçün çox ərköyün uşaqlıq keçirib, evə yığışmırmış, hər gün bir kef məclisində olurmuş. Hələ deyirlər, arada-bir məhlənin uşaqlarının yanında tüstüyə də düşüb. Amma adam gərək allahnan danışsın, çəkən yerdə görməyiblər. vaxtilə nimhlot ağacının meyvəsini kralın bağçasından oğurlayıb, gətirib öz məhlələrində əkibdir. bu dövrdə aylarla ölüm-qalım mübarizəsi vermişdir və ad-sanını bütün orta dünyada yaymışdır. Hələ o dövrüm məşhur xalq ozanı bilbo baggins isildur barəsində belə bir dörtlük də yazıb: Bir atı var Alapaça,
Aman vermir qırat* aragornun atıdır qaça,
Nizəsinin ucu haça,
Elendil oğlu isildur bəy.
numenorlular orta dünyaya gələndə gondorda öz dövlətlərini qurublar. Amma biz onu sauronun üzüyünü əlindən almasıyla tanıyırıq. belə ki, elflər, insanlar və cırtdanların son ittifaq ordusuyla birlikdə saurona qarşı müharibəsi 7 il idi ki, davam edirdi. son ittifaq ordusu barad-duru mühasirəyə almışdı. müharibənin qızğın vaxtında isildurun atası elendil həlak olur. Bu vaxt onun qılıncı narsil altında qalıb qırılır. isildur dedim axı yekəxana uşaq olub, çətinlik görmədən böyüyüb, elə döyüşdə də birtəhər canını girələyirmiş. Necə olursa, bəxti gətirir. sauronun diqqətsizliyindən istifadə edib sauronun barmağını kəsir, güc üzüyünü götürür. beləliklə, son ittifaq ordusu qalib gəlir, sauron haqqın rəhmətinə qovuşur. Allah rəhmət eləsin. Torpağı sanı yaşasın. yenə də sauronun ruhunun bir hissəsi güc üzüyündə yaşayır.
isildur üzüyü hökm dağının zirvəsində(hökm dağı aktiv vulkandır) alovun içinə ataraq sauronun ruhunu sonsuza qədər yox edə bilərdi. Həmin vaxt elrond da yanındaydı, elrond o vaxtı hələ elflərin kralı deyildi, leytenantı təzə almışdı. Arxadan isildura nə qədər qışqırsa da - amanın bir günüdür, üzüyü tulla başımız dinc olsun, - desə də, isildur güc hərisi, narsist, bicbala olduğu üçün üzüyün özünə məxsus olduğunu deyir, xeyir işlər üçün istifadə edəcəyini deyir, taxır nişan barmağına.* kişi də üzük taxar? əfsanəyə görə, yolda vəzirlərindən qızılın qramının qiymətini soruşurmuş. Amma, vallah, dədə-baba nə deyibsə, düz deyib: Artıq tamah baş yarar. yolda orklar hücüm edib isilduru öldürür, üzük də itir, 2500 il tapılmır. (Yaxşı oldu elə)
elə hesab edirəm ki, isildura kifayət qədər obyektiv yanaşdıq və onu imkan olduğu qədər tanıdıq. indi keçək koroğluya.
koroğlu kimisi hələm-hələm yetişmir. koroğlu kasıbçılıqnan böyüyüb. atası alı kişi paşaların sarayında işləyə-işləyə, min bir əziyyətlə oğlu rövşəni böyüdüb başa çatdırıb. sonra da hasan paşa adlı oğraş gəlib alı kişinin gözlərini çıxardır. Nədi-nədi at girib saraya işəyib. zalım oğlu, buna görə də göz çıxardarlar?
bu yerdə rövşən çevrilib olur koroğlu. atasının və bütün məzlumların haqqının qorumaq üçün xalq mübarizəsini başladır. Dadadadamm!!! (Burada arxadan “o fortuna” sədaları yüksəlir)
Ömür həyatını navicdan paşalarla, pulgir sultanlarla, zalım bəylərlə döyüşlərdə keçirmişdir. Yüksək humanizm nümunəsi göstərmişdir. Hətta bəzi rəvayətlərə görə, erich frommun başlatdığı humanistic psychoanalysisin rüşeymlərinə koroğlu yaradıcılığında(bəli, bəli, həm də şair olub) rast gəlinir. Koroğludakı ümumbəşəri sevgiyə, nəinki insana, eyni zamanda bütün mövcudiyyətə olan sevgiyə isbat elə onun öz şeirləridir:
Canım Həmzə, gözüm Həmzə,
Həmzə, incitmə Qıratı.
Budu sənə sözüm, Həmzə,
Həmzə, incitmə Qıratı.
Həmzə, atı yaxşı saxla,
At igidin qardaşıdı.
Gündə muğayat ol, yoxla,
At igidin qardaşıdı.
Yay olanda dağa yolla,
Yaz olanda ifçin nalla.
Qış olanda məxmər çulla,
At igidin qardaşıdır.
bütün dəlilərinə eyni səviyyədə hörmət bəsləyən koroğlu, hətta bəzi dəlilərinin sənədini maştağada özü yazdırmışdır. (Sonra heç kim gəlib deyə bilməsin ki, “koroğlunun dəliləri adam öldürür”. Ə qardaş, anlaqsız adamdılar da! Cinayət sayılmır ki!)
həyat yoldaşı nigara qarşı olan münasibəti ilə də könlümüzü qazanmışdır. Kəndin bütün qızları rövşən üçün sinov getsə də, (hətta bəzən haqqında “hər telindən bir qız sallaşır” deyərlərmiş) onun gözü nigardan başqasını görməyib. güldən ağır söz deməz , baş üstündə tutardı. nigardan uşağı olmasa da, ona olan məhəbbəti əsla azalmamışdı, eyvazı oğulluğa götürərək öz oğlu kimi sevmişdir. Eyni zamanda qadın ruhundan anlayan koroğlu, ona qara deyən nigara belə cavab vermişdir:
Mənə qara deyən gözəl,
Qaşların qara deyilmi?
Tökülübdü dal gərdənə
Saçların qara deyilmi?* bura kimi oxumusan ciddi-ciddi?
Bitti mi? Bitmedi! Bu kişinin yaxşı cəhətləri Qurtarmır ki, qurtarmır… məclislərdən birində koroğluyla vuruşmadan yenicə çıxmış mustafa a.k.a giziroğlu onun haqqında belə demişdir:
Aşiq sözün sazla deyir,
Saz da sözün nazla deyir
Rövşən elə avazla deyir
Adam unudur dərdi-sərin
Sən də dərin,
Mən də dərin,
Gəl söz deyək sərin-sərin….
Və sonda… hər iki tarixi şəxsiyyəti daha yaxından tanıdıq. Tarix kitablarında yazılmayanları danışdıq… qiymətləndirmək vaxtıdır.
Hə. Görək bu raundun ən zəif bəndi kimdir? Kim kamasutranın cəmi iki səhifəsini oxuyub, amma özünü kişi kimi aparır?* copyright işarəsi kim gecə tualetdən çıxıb otağına qaça-qaça gedir? Kim 50 qram samaqon içəndən sonra keflənir? kim padyomdan düşəndə maşını xoddan yatırdır ki, benzin getməsin?…
Elendil oğlu isildur, bu raundun ən zəif bəndi sizsiniz! Xudahafiz!* mənim başım çatmır yazmışam, sən niyə oxudun…?