Sözaltı Sözlük - Azərbaycandilli Fikir Ensiklopediyası

1. (bax: dost)

insanlar arasındaki ayrılmaz bağlara verilern ad. ama bir qadın üçün dostluq :

hemcinsidirse araya qısqanclıq girende şire çevrilir,
qarşıcinsdirse araya qısqanclıq girende meleye çevrilir, egosu şişir.

iki gözel qadın heç vaxt dost ola bilmezler, ikiside bir birini qısqanar çünkü, ona göre hemişe diqqet etmişem bir çirkin - bir gözel qız çox yaxın dost olur, çirkin gözele "gözelim menim" deyir(qebul edir ki qız çox gözeldi başqa edecek birşey yoxdu", gözel çirkine "şirinim" yada " meleyim" menim (bu da o birinin xetrine deymesin deye egosunu oxşayırki sende yaxşısan". guyada indi.

10. biri ilə yaxşılıq görmək üçün dostluq edirsənsə demək dostluğun saxtadır. dosta yaxşılığı borc kimi verirsənsə demək dostluq anlayışın saxtadır. əslində dostlar bir birinə borc verə bilərlər. mənim burda vurğuladığım borc yaxşılıq donu geyindirib gizlin soxuşdurulan borcdur.

kimi görsəm dostluq mövzusu açılan kimi mənim çoxlu dostlarım olub heç biri yaxşılıq qanmayıb. o qədər yaxşılıq etmişəm əvəzini vermiyiblər ya da itirib axtarmırlar deyirlər.

əgər etdiyin yaxşılığın əvəzini nə vaxtsa istəyəcəksənsə bunu öncədən yaxşılıq etddiyin adama deməlisən ki bax bu yaxşılığı sənə edirəm sənin də mənə bir yaxşılıq borcun var. əgər o bunu qəbul etsə hə demək sənə borcu var. yoxsa ki şərtsiz, razılaşmasız elə-belə yaxşılıq edirsən sonra da həmin dostla aran pisləşən kimi etdiyin yaxşılığı ona xatırladırsan sanki bir borc kimi geri tələb edirsən ya da etdiyin o yaxşılığı xatırladıb ondan daha dəyərli yaxşılıq etməsini istəyirsən çünki sən ona zamanında yaxşılıq etmisən deyirsən. adama qayıdıb deyərlər belə sikiməki yaxşılıq etmisən səndən xaiş etmişdim blət? yoxsa səndən bu yaxşılığı borc götürmüşdüm?

bu tiplər sevgiliyə aldıqları hədiyyələri də geri istəyəcək potensialdadırlar.

əgər səni heç kim axtarmırsa, hamı itirməyə, azdırmağa çalışırsa demək sən lazımsız bir zibilsən. hər kəsin maraqları dəyişir. bunun baş verməməsi üçün daim özünü inkişaf etdirməlisən, dost dediklərinə paz olmamalısan. ola bilər ki bügünəcən birlikdə futbol oynadığın dostun sabahdan başqası ilə öynasın. burda günah onda deyil. o xəyanətkar da deyiil. sadəcə sən zəifsən.

mən assosialam heç kimlə dostluq etmək istəmirəm ona görə yox ki heç kim yaxşılıq qanmır. sadəcə ətrafımda mənə maraqlı, mənlə eyni beyində olan adamlar yoxdur. istədiyim tərzdə olan adamları yalnız internetdə tapa bilirəm. onlar da məndən çox güclü olan adamlardı. mənə qoz qoymurlar heç * glş ümumiyyətlə dosta ehtiyacım da yoxdur. dost deyəndə birlikdə dərdləşəcəyin, pivə içib, birlikdə harasa gedə biləcəyin, darıxanda zarafatlaşa biləcəyin adam başa düşürəm. mənim də buna ehtiyacım yoxdur. çünki mənim əyləncəm pivə içmək, bara getmək, birlikdə parkda qız tutmaq deyil.

26. 6-cı sinif, dost anlayışını yeni yeni dərk edirdim, fikirləşirdim hamının həyatında ən azı bir dostu olmalıdı, hansı ki, düşəndə əlindən tutsun, hər gün sənlə vaxt keçirsin, bir-birimizin evinə gedib gələk, rahat oyun oynayaq, velosiped sürək, yarışaq. dostum olması üçün ən yaxşı variantın kim olduğunu düşünürdüm ən səs-küylü dərsimiz, rəsim idi, sinifdə demək olar heçkimin rəngli qələmləri yoxuydu, məndən başqa. atam bir şeyə ya gərək duymaz onu almaz, ya da alırdısa ən yaxşısını alırdı. rəsm dəftərimə simruq, əjdəha, pegasus və ətrafı dağlar olan tək, yalqız bir ağac çəkmişdim. müəllimin də favorisiydim, onsuz onun favorisi olmağa nə varıydı ki? sakit qal, ol mənim öz oğlum. elə hey arxama baxırdım kim, kim ola bilər axı?, məhəmməd? cındırın yekəsidi saatımı alıb iki ay qaytarmamışdı, alanda da işləmirdi. cəlal? qolu güclü div kimi uşağıydı, amma özünün fərqində deyildi. rasim,kənan, səbuhi zad desən üzdən oxuya bilmirlər. bəlkə eltac? bütün məktəb bizi bir rəqabətdə görürdü, o da bunu özünə inandırmışdı, axı atalarımız eyni işi görən rəqib biznesmenləriydi, ən pisi də köhnə sinifyoldaş olub, indi salam belə alıb verməyən dostluqları var idi. bəlkə tural? evə gedəndə bir yerə qədər eyni yolu gedirdik, ama tupoy idi, tez qaza gəlirdi onun zibilinə hər gün döyülürdü, ama ürəyi də təmiz uşaq idi, 8 mart üçün bir dəfə evinə getmişdim qızlar üçün rəngli kağızdan güllər hazırlayırdıq, həmin gün evə gec getdim deyə anam öldürmüşdü məni, ama qızların qəlbin oğurlamışdım o gün. hələ röya, ilk eşqim, o parıldayan gözləri. sinifin ən gözəl qızı. sinif rəhbərimiz bizi bir otuzdururdu, axı ares sakit uşaqdı, dili içindəkiləri fısıldaya bilməyəcək qədər zəif ürəyi vardı.

evrika, evrika! kərim, sərin qaqaş, ama evimiz bir birindən çox uzağıydı, mən kəndin çayının başında idimsə o sonundaydı. yoxa lənət, məhəmməddən ki yaxşıdı!
kərimdə hər gün mənim kimi atasından 20 qəpik alırdı, abbas əmidən yemək almaq üçün. adı kimi doldurmuşdu dükanını, seçim çox idi, 6 m² olan xırda yer bizə bravo hiper marketiydi, elə ki tənəffüs vuruldu, ilahi qiyamət, tənəffüz bitəndən sonrakı leşlər hiroshima, nagasaki!

qış aylarında atam qaz verdi ki,-"ged tənəffüsdə çay istə abbasdan", dedim istəyim görüm nolacaq ki uzağı, yerindən durdu,-"otur, dedi, mən də çay içəsiyəm", köhnə daş pletkanı yandırdı, oturmuşam, böyük tənəffüs hamı mənə ferrari 812 gts-ə baxan kimi qayıdıb birdə baxırdılar. axı müəllimlərdən başqa heçkim çay içməzdi bufetdə. axırda cibimdə 44 dəfə kruq eliyən manatı uzatdım, götürmədi, dedi nə vaxt istəsən gəl içəy. kərim həmişə kökə alardı, kalidorun küncündə sınıq, söküy isti atepleniyə dayanırdı, mən də yanında, grax ya da cips alırdım, doymağı yox ləzzəti fikirləşirdim, içində iki dənə olurdu kökə birini təklif edərdi israr etmədikcə götürməzdim, götürsəmdə özümkün uzadardım, mütləq götürməliydi hər halda.

9-ci sinifə qədər günlər biri birini təkrarladı, riyaziyyata gedirdim, bibimin yoldaşının yanına, kitab yoxuydu deyə savalan qəzetindəki məsələləri elətirirdi, hərdən də yaza bilmədiyim tapşırıqlarımı yazmağa kömək edirdi, maraqlı kişidi özü, ama bizim öz kəndimizdə dərs deməzdi, vaxtı ilə mənim məktəb müəllimimlə mübahisə edib çıxmışdı ordan. elə onun hayıydı ki, hüseyn müəllim mənə bütün tapşırıqları yazdırırdı, bilirdi, balabəy müəllimin yanına gedirəm, çətin misal yazdırıb ilişirdi məni bir dəfə

-noldu, balabəy öyrətmiyib bunu sənə?
demişdi yadımdan çıxıb.
-vaxt var idi 5-ci sinifdə, məsələni başa düşməyəndə ağlıyırdın, gözün suyun tökürdün, indi dərsdə danışırsan, kefinə almırsan məni.
(ayağa qalxıb)
keç otur, dərsə qulaq as

kərimin də bibisinin yoldaşı riyaziyyat müəllimiydi* hər ingilis dili müəllimin hamilə olmağı kimi oldu bu lap , mənim dərsim bitəndən sonra onlara gedirdim, həmişə həyətdəki tualetdə tapırdım onu nə əcəbsə, yaşın verdiyi həyəcan yəqin ki. hazırlaşana qədər, youtube-a girib bir iki mahnı yükləyirdim, king of thiefes`ə* o vaxtdan oğru yolu də girib kimsə yerimə hücub edibmi deyə baxırdım. kərim gələndən sonra da düşürdük yola. kərimin yol boyu elədiyi söbətlər, zarafatlar həqiqətən də bizdən daha yetkin olmağını hiss elətdiridi. bizim evə 5 dəqiqəlik məsafə qalmış sağollaşırdıq, o dərsə mən də evə. onun əhatəsi geniş idi, tək qalmazdı, əmisi uşaqları da həmişə yaxınlıqda olardı.

kərimin tutqusu var idi, bir arzusu, naxçıvan hərbi akademiyasına qəbul olmaq, fhn-də işləmək, qohumu da orda qalırdı bir neçə dəfə getmişdi, fhn maşınındakı uşaqlıq şəkillərin göstərmişdi. hələ bir dəfə şəhidlərin şəkillərini göstərirdi, bu adam bu olub və s. içlərindən birini, dostumla eyni soyadı olan birini göstərdi, onun kimi qəhrəman olmaq istədiyini dedi. nə təsadüf ki ən xoşladığı kino da sungurlar idi.

bir müddətdən sonra kərim çox çəki itirdiyini görürdüm, belində problem olduğunu deyirdi, həmin vaxt nə olduğunu başa düşmürdüm. bir neçə aydan sonra korse taxmağa başladı, amma bildiyin korseler kimi deyildi kalçyuk ama daş kimi bərk, çiyinlərindən belinin ən arxasını bir zireh kimi tutmuşdu sinəsini də. uşaq ağlı, bizimkilər zaraftlaşdılar, elədilər. mən isə, mən sarsılmışdım, o qədər söz o xəyallar kim reallaşdıracaqdı onları, kim yaşıyacaqdı kərimin həyatın? qucaqladım kərimi, ama toxunmurdum ona bədənin istiliyini hiss eləmirdim, skalyoz idi kərim. 2 ilə yaxın onla oturdu durdu kərim, bir dəfə rahat oturmadı bəlkədə. heç kefini pozmadı ama. ya da bizə göstərmədi qaranlığın, o gündən həmin sərin qaqamız soyudu.

qız sevmişdi digər sinifdən, şəhərdən yeni gələn, sarı saçlı, mavi gözlü gözəl. şəmslə qəmər kimiydilər, kərim ona görə yolunu uzadar, evinə ötürər, sırf o hazırlığa gedib oxuyardı deyə o da onunla gedərdi. vaxt keçdi, yaxşı-pis günlər oldu, qəbul nəticələrimiz çıxdı, qız balına görə kollec yazdı deyə, kərim də kollecə yazdı, halbuki şəhərdə bəlkədə ödənişsiz oxuya biləcəyi halda hansısa rayon kollecinə, bir qıza görə. hansı ki o qız hazırda nişanlanıb. bəs kərim? kərimə nə oldu? oturdu üzdən oxumağı bacarmayan dosları ilə hər gün çayxana, siqaret, damino, məşədi baba, vüqar, aydın, hərdən bir azrep onu da azaltdı ama kruqa görə, mən şəhərdə olanda ancaq danışırdıq repperlərin verseündən, təzə track-lərindən. day onu da etmirik. mən də qulaq asmıram artıq.

balacanın axatarıb tapdığı dostluq bu qədər imiş.