1. qriqori efimoviç rasputin - tanım;rusya imperiyasının tarixindəki ən "taşşaklı " adam.
9 yanvar 1869cu ildə sibirdə,tobolsk quberyniyasında doğulub.
o mistik görünüşü ilə çoxlarını qorxutsa da getdiyi hər yerə sağlamlıq və inanc bəxş edirdi.
2ci nikolayın qarşısında diz çökərək balkan yarımadasındaki qarışıqlığa müdaxilə etməməsini türklər demiş muhtemel bir savaşa
girməməsini istəmişdi.
o imperiyanın məhv olacağını bilir hakimiyyətin daha pis bir rejimin əlinə keçəcəyi mövzusunda sarayı əhalisini xəbərdar etmişdi.
o amerikalıların aya çıxacağını,stalinqrad şəhərinin dağılacağı insanların böyük çətinliklərlə üzləşəcəyini hətta 21ci əsrin əvvəllərində baş verəcək olan terraktları hələ oktyabr inqilabından 4-5 il əvvəl demişdi.
o öz ölümünü də görmüşdü.sentyabr ayının əvvəllərində o qızını yanına çağırıb "artıq hiss edirəm,yeni il girmədən mən bu həyatdan gedəcəm" demişdi.
bundan 3 ay sonra,debakr ayının 16sı yusupovların köşkündə öldürülür.
knyaz yusupov sarayla birbaşa əlaqəsi olan ingilis casuslarından biri idi.
çar nikolayın böyük bir müharibəyə girməsini tezləşdirmək və onu taxtdan salmaq üçün gözdə bəhanələr axtaran britaniya
höküməti bunun üçün ilk növbədə onun yaxın məsləhətçilərindən olan öncəgörücü Rasputini aradan götürməyi planlaşdırdılar.
Çünki artıq buna qədər Rasputin iki dəyə Çarı müharibəyə girmək fikrindən daşındırmışdı.
ingilislər aylarca Rasputinin ardınca şəhərbəşəhər gəzib sonra Peterburqda onu evinin qarşısında bıçaqlayacaq olan bir casus yollayırlar.
Lakin bu bıçaqlanma Rasputinə o qədər də təsir etmir,çünki həyati orqanları zərər görmür.Qanaxması dayanır.
Ancaq bu zaman Avstriya-Macarıstan taxt-tacının vəliəhdi hersoq Frans Ferdinandın sarayevoda vurulması müharibənin başlanğıcına bəhanə olur.
Rasputin bu məsələni də bildikdən sonra öz əlləri ilə Çar Nikolaya qəti surətdə savaşdan uzaq durmaq mövzusunda məktub yazır.
Amma artıq gec idi.Çar dəstələri serbiyaya göndərmişdi.
ingilislər bu artan tempraturda Nikolayı müharibənin tam olaraq başladığı ildə yəni 1916cı ildə fikrindən döndərəbiləcəyi qorxusu ilə Rasputini öldürmək üçün ən sadə yola əl atır.
Rasputinin evinə gələn knyaz Yusupov həyat yoldaşını xəstə olduğunu və ümidin sadəcə ona qaldığını bildirir.
Evə gəldikdə isə Qriqorini masaya dəvət edib ona gavalı kremindən yazırlanmış piroq verir.Rasputin bu şirniyyatı çox sevirid.
Lakin şirniyyat zəhərli idi.6 rulon yedikdən sonra hələ də özünü yaxşı hiss edən Rasputinə baxan Yusupov qorxuya düşür.
Zəhərin antidodu elə şirniyyat olduğu üçün Rasputinə təsir etmir.Ancaq zəhər o qədər güclü bir dozada idi ki 10 ton şirniyyat yemək belə onun təsirini azaltmazdı.
Yusupov Rasputinə atəş açır.iki atəşdən sonra Rasputin yerə yıxılır.Knyazlar onun öldüyünü düşünərək böyük zala keçir.
Bir iki dəqiqə sonra bağçadan itlərin hürüşməsi eşidirlir,knyazlar çıxdıqda isə Raputinin qaçdığını görürlər.
Knyazlar darvazaya çıxaraq qaçmaq istəyən Rasputinə arxadan daha 14 əl atəş açır.
onu maşına yükləyib neva çayının üzərindəki körpüdən çaya atıblar.
çayın qırağında cəsədi tapılan Rasputinin otopsisindən sonra onun çaya atılarkən hələ də sağ olduğu nəticəsinə gəliblər.
morqda olarkən çəkilən fotosu alnında güllə yarası olduğunu göstərir.
ancaq yusupovların köşkündə ona sadəcə gövdəsindən atəş açılmışdı.çayın sahilində tapıldıqdan sonra öldüyündən tam əmin olmaq üçün atəş edildiyi versiyası hələdə gözdə tutulur versiyadı.
bu atəşi açan insanın kimliyi isə artıq bir əsrə yaxın bir müddətdir ki sirr olaraq qalır.*
qənirə paşayeva tofiy ayansdfadgh
*
amına koruz rasputin başgan
8. xarakterində bir sabitlik,bir stabillik olduğunu hiss elədiyim yazar.yəni tanımamağıma rəğmən soyuqqanlığı və radikallığdan uzağlığı,emiosianal olmaması aydın sezilən yazar.
bəli entrylar psixologiyadan və xarakterdən xəbər verir
11. şəxsiyyəti həddindən artıq mistikləşdirilən insan. əslində rasputin haqqında danışmazdan əvvəl onu bu səviyyəyə gətirən imperatriça aleksandra fyodorovna haqqında bir az məlumatlı olmaqda fayda var. çünki, bu qadını tanıdıqca, rasputinin nəsə qeyri adi gücə zada sahib olmadığını, sadəcə çariçanın cahilliyindən babat faydalandığını yaxşıca anlayırsan.
alman şahzadəsi olan aleksandra kiçik yaşında anasını itirir və nənəsi kraliça viktoriya tərəfindən britaniyaya götürülür. burada olduqca mühafizəkar və dindar tərbiyə alır. sonradan rusiya imperatoru ikinci nikolayla evləndirilir. elə rusiyaya gəldiyi ilk gündən dindar və ingilislərə xas soyuqluğu ilə seçilən aleksandra rusiya aristokratiyası tərəfindən birmənalı qəbul edilmir.
qısa müddət ərzində dalbadal 4 dənə qız uşağı dünyaya gətirir. və nəhayət uzun müddətdən sonra gözlənilən varis - aleksey doğulur. amma, valideyinlərin sevinci uzun çəkmir. bir neçə saat sonra uşağın göbəyindən qan açılır. həkimlər uşağa hemofiliya diaqnozu qoyur. aleksandranın qorxduğu başına gəlir. dayısından tutmuş qardaşlarına qədər nəsillərində kişi cinsinin nümayəndələri məhz hemofiliyadan ölüblər. indi onun yeganə oğlu da bu xəstəliyin caynağına keçir. onsuzda mistisizmə meyilli olan çariçanın dindarlıq səviyyəsi bu hadisədən sonra yavaş-yavaş fanatizm halını alır. rasputin də elə təxminən bu vaxt səhnədə peyda olur. onu çar ailəsi ilə sarayla yaxın əlaqədə olan iki qadın tanış edir. nikolay həmin günü gündəliyinə qeyd edir: "bu gün tobolsk quberniyasından olan bir allah adamı ilə tanış olduq".
həmin ərəfədə aleksey xəstələnir. rasputin saraya gəlir. uşağı qucağına alıb bir az dua edir. uşaq səhəri gün yaxşılaşır. bu hadisədən sonra rasputin çariçanın sonsuz güvənini qazanır. uşaq hər dəfə krizisə girəndə tez rasputinə zəng edilir. bəzən saraya gəlir, bəzən telefon vasitəsilə, hətta teleqramla belə uşağı "sağaltmağı" bacarır. bir çoxları düşünür ki, rasputin uşağın həkimi ilə əlbir idi və xəstəliyin geri çəkilməyə başladığı vaxtlar həkimdən məlumat alırdı.
ilk illər rasputin həqiqətən dindar idi. yəni dindar deyərkən özünəməxsus dindarlıq idi bu. xlıstovstva adlı sektaya daxil idi. bu sektanın da bizə qəribə, hətta absurd görünə biləcək ritualları var idi. məsələn, ən önəmlisi seks yolu ilə təmizlənmək... günah işlədiyini düşünən qadın (və ya kişi) rasputinin yanına gəlirdi. seksdən əvvəl dua edilirdi, sonra məsələ baş tuturdu. rasputin cinsi əlaqə vasitəsi ilə qadının günahlarını özünə götürürdü. sonra saatlarını dua eləməklə keçirirdi. bu yolnan həm qadını, həm də özünü günahlardan təmizləyirdi. hətta sevişdiyi qadınları ərlərindən başqa yad kişi ilə görəndə əsəbləşirdi. siz artıq günahsızsız təzədən günah işləməyin deyirdi.
lakin, sarayda nüfuzu artdıqca rasputin necə deyərlər "şişirdi". "sağalmaq" və "təmizlənmək" istəyənlərin sayı isə çoxalırdı. qısa müddət sonra rasputinin hətta şəxsi katibəsi belə yarandı. şöhrətdən başı dönən rasputin hər gün içib şəhərdə hoqqalar çıxarırdı. evi isə ucuz bir fahişəxanaya dönmüşdü. belə bir əxlaqsızın çarın ailəsinə yaxın olması monarxistləri və aristokratiyanı çox narahat edirdi. onlar başa düşürdülər ki, onsuzda çalxalanan rusiya cəmiyyətində rasputin kimi bir adamın saraya yaxın olması ailənin nüfuzunu aşağı salır. ancaq, çariça heç nə eşitmək istəmirdi. rasputin haqqında şikayət edən hər kəs mövqeyini itirirdi, bir anda çariçanın düşməninə çevrilirdi. bir dəfə hətta rasputin çarın uşaqlarının dayəsini zorlayır. dayə gəlib çariçaya şikayət edəndə çariça tərəfindən "allah adamına" şər atmaqla günahlandırılır və qovulur. məsələyə həmin dönəm baş nazir olan stolıpin əl atır. nikolayla şəxsən görüşüb bu məsələyə son qoymasını istəyir. nikolay cavabında deyir ki, arvadımın isterikasını çəkməkdənsə, on dənə rasputinə qatlanmağa hazıram.
rasputinin gücünün pik nöqtəsi isə birinci dünya müharibəsinə təsadüf edir. hərçənd ki, rasputin müharibənin başlamasını istəmirdi. lakin, həmin ərəfədə kişini sibirdə bıçaqlayırlar. uzun müddət yataq xəstəsi olur. uzaqdan-uzağa isə rasputin nikolaya təsir göstərə bilmir. rasputinin məktublarına çar qoz qoymur.
nikolay ordunun başına keçir. dövlətin idarəsi çariça aleksandraya qalır. o da öz növbəsində rasputinə qulaq asır. dövlət adamları rasputinin tövsiyəsi ilə təyin edilir. yəni düşünün rusiya imperiyasının baş naziri olmaq üçün rasputinin "dabrosunu" almaq lazım idi. həmin vaxta kimi artıq ailənin ətrafında heç kim qalmır. çar və çariça rasputinə görə hər kəslə az qala düşmən olur. saray tərəfindən düşmən kimi görülən ailələrdən biri də yusupovlar ailəsi olur. halbuki yusupovlar 500 il idi ki, çar rejiminə sadiq qalan imperiyanın ən zəngin ailəsi idi. yusupovların yeganə varisi feliks yusupov artıq bıçağın boğaza dayandığını başa düşür. sevgilisi*
öhö öhö
dmitri pavloviçlə bərabər rasputini aradan götürmək planını qurmağa başlayır. əvvəlcə rasputinlə dostlaşır. feliks rasputinin yetərincə inamını qazandıqdan sonra onu gecə yarısı evinə dəvət edir. arvadım xəstədi, sənin yardımına ehtiyacı var bəhanəsi ilə (yusupov faktiki arvadının bədənini kişiyə təklif edirdi. çünki, adamın hansı yolla qadınları sağaltdığı bəlli idi). o da gəlir. sarayın zirzəmisində yusupovun arvadını gözləyir. yusupov rasputinə zəhərli şirniyyat təklif edir. rasputin yeyir, lakin zəhər təsir etmir. çoxlarının düşündüyünün əksinə məsələ şəkərin zəhəri neytrallaşdırmasında deyil. sadəcə şirniyyatı göndərən şəxs çəkinir və son anda fikrini dəyişir. şirniyyatın içinə zəhəri qoymur. yusupov rasputinin top kimi olduğunu görüb səbri daşır və bir güllə ilə kişini yerə yıxır. dmitri pavloviç, yusupov və bu məsələnin digər iştirakçısı purişkeviç bəzi hazırlıqlar üçün bayıra çıxıllar. qayıdıb meyidi götürmək istəyəndə rasputin ayılır və yusupovun boğazına yapışır. yusupovu itələyir və darvazaya tərəf qaçır. lakin dmitri pavloviç rasputini arxadan güllələyir. sonra əllərini və ayaqlarını bağlayıb çaya atırlar. rasputinin meyidi səhəri gün tapılır.
yaxınlarının dediyinə görə rasputinin ölümü çariçanı bərk sarsır. çünki, kişi ona deyirdi mən nə qədər ki, sağam sənin oğluna da, rusiyaya da heç nə olmayacaq.
rasputinin ölümündən iki ay sonra inqilab baş verir və ailə sürgün edilir.
14. Boney m'in əfsanəvi mahnısı və əfsanəvi rəqsi. Rasputin balaca yaşlarında olarkən bir at oğrusun öz hissləri vasitəsiylə deyir və həqiqətəndə atı oğurlayan o adam olur sonraysa bütün dedikləri düz çıxır, amma bir dəfə oğurluq etdiyinə görə buradan sürgün olunur, peterburga gəlir, yolda əsgərlər onu görür və bir əsgər öz əlində nə olduğun soruşur, rasputin nə olduğun deyir amma əsgərin əli boş çıxır, sonraysa birdən göy üzündə bakirə məryəmi görür kilsəyə gəlir və hamıya özünün bakirə məryəm tərəfindən yollandığın inandırır. Həmin vaxt ıı nikolayın oğulu qan xəstəliyi çəkir, papa bu xəstəliyə rasputinin əlac olabiləcəyin deyir, rasputini saraya çağırırlar, gəldiyi vaxt çariçaya oğlunun xəstəliyin ona deyilmədiyi halda düz bilir, nəticədə çariçada ona qarşı rəğbət yaranır, uşağın otağına girir və hipnoz bacarıqları nəticəsində uşaqda qanaxmanı dayandırır, rasputin çox çapğın olur bütün qadınlarla yatır, çariçayla belə. Sonraysa çarın rasputin tərəfindən idarə edildiyi iddiaları yayılır, çar rasputinin yalançı olduğun fikirləşir və saraydan qovur, sonra uşağda yenidən qanaxma baş verir rasputin bu dəfədə uşağı sağaldır, rasputin almaniyayla olan muharibədə çarın ordunun başında olmağının vacib olduğunu, yoxsa ölkənin dağılacağın deyir, çarda yenə günah eləmək istəmir və ordunun başında muharibəyə gedir, bu vaxt çariçanın rasputinlə yatdığı iddiaları yayılır, çariçanın qohumları rasputini öldürmək qərarına gəlir, onu tövsiyə almaq adıyla evlərinə çağırırlar, yeməyinə və içkisinə zəhər atılır lakin rasputin ölmür, son çarə olaraq onun qəlbinə üç güllə atırlar, rasputin qaçaraq gölə tullanır, sabahsı gün rasputinin ölüsü tapılan zaman məlum olur ki rasputin nə zəhərdən nədə güllədən ölüb, onun ölmə səbəbi üzə bilməmə qorxusunun olması idi. Çar isə muharibədə məğlub olur, bu üsyana səbəb olur onu və ailəsin sürgünə göndərirlər çarın sarayıysa talanır. Sürgündə olarkən isə bütün ailə üzvləri güllələnir...
yəqin ki, çoxunuz "groundhog day" filminə baxmısınız. bizim dildə "mormont günü". bildiyiniz kimi filmimizin qəhrəmanı eyni günü dəfələrlə təkrar yaşayan phil adlı jurnalistdir. axırda bu jurnalist həyatından o qədər bezir ki, başlayır özünü öldürməyə. öldürmə sırasında özünü zəhərləyir, güllələyir, suda boğur və s. bütün bu sıranın rasputin öldürülən zaman olan sıra ilə eyni olduğu qəribə bir təsadüfdürmü, yoxsa filmin ssenarisinin nitşenin bir əsəri ilə rus müəllifinin bir hekayəsinə əsaslandığından rejissor bilərəkdənmi edib, bu sual altındadır.
" adam.
)