george berkeley nədir

dualizm

sensualizm

başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:

+16 əjdaha

1. bütün mövcduatın yalnız şüurumuzda var olduğunu iddia edib, vahid substansiya kimi ruhları qəbul edən ingilis mütəffəkkiri. berkliyə görə, materiya yoxdur. hər şey şüurumuzda mövcuddur. yəni biz, bu dünyanı şüurumuzda yaratmışıq. məsələn, berkiyə görə qapı, pəncərə və s. kimi şeylər əslində yoxdur, biz bunu əslində şüurumuzda yaradırıq. onun fikrincə bir nəsnənin varlığı yalnız onun qavranılmasıyla mövcudluq tapa bilər. o deyirdi ki, varlığım qavranılmağımdadır. "insan idrakının prinsipləri haqqmda traktat" adlı əsərində filosof yazırdı ki, əslində mən toxunduğum, bilavasiyə müşahidə etdiyim şeylərin mövcudluğunu inkar etmirəm, mən sadəcə filosofların "uydurmuş" olduqıarı materiya anlayışı ilə razılaşmıram və birmənalı olaraq rədd edirəm. o şeylər mövcuddur ki, onlar hisslərimiz vasitəsilə qavranılır. məsələn, biz gilas yeyərkən, ona toxunur, hiss edir, və dadırıq. və o bizim üçün mövcudluq tapmış olur. materiyanın isə hiss üzvləri vasitəsilə qavranılmaq imkanları yoxdur və deməli belə bir şeyin varləğından söhbət gedə bilməz. berkli fəlsəfəsi sonralar müxtəlif filosoflar tərəfindən ciddi tənqid olunmuşdur. buna baxmayaraq o, fəlsəfi fikir tarixində bir iz buraxmağı bacarmışdır.

hamısını göstər