+13 əjdaha
1. ikinci dünya müharibəsindən sonra qalib dövlətlərin (abş, böyük britaniya, fransa və ssri) almaniyanı hərbi cinayətə cəlb etdikləri mühakimələrin keçirildiyi məhkəmədir. əsas məqsəd nazi rəhbərlərinin cəzalandırılması olsa da, adolf hitler olmaqla nazi rəhbərlərinin və zabitlərinin çoxu məğlubiyyətdən sonra intihar etmişdi. yerdə qalan 24 nazi öncülü isə qalib ölkələrin təyin etdiyi hakimlərin qarşısına çıxdı. mühakimələr zamanı 4 cinayət ələ alınmışdı: sülhə qarşı törədilən cinayətlər, insanlığa qarşı törədilən cinayətlər, müharibə hüququnun pozulması ilə törədilən müharibə cinayətləri və cinayətlərin ortaq plan və sui-qəsd prosesi vasitəsilə törədilməsi.təqsirləndirilənlərin çoxu əvvəl əmr qulu olduqlarını ifadə etsələr belə, daha sonra günahlandırmaları qəbul etdilər. mühakimə edilən 24 nəfərdən 12-i edama məhkum edilmiş və 1946-cı ilin 16 oktyabrından nürnberq məhkəməsinin idman zalında edam olunmuşdular :
1. Hermann Göring - hitlerdən sonra ikinci adam nasist almaniyasının ən yüksək rütbəsi olan reyxmarşala sahib hərbçi. edamına az qalmış zəhər içərək intihar etmişdi.
2. hans frank - nasist almaniyasının hüquqşünası
3. Wilhelm Frick - 1933-1945-ci illər ərzində nasist almaniyasının daxili işlər naziri
4. Julius Streicher - almaniyanın media rəhbəri adlandırılırdı və əsas qəzet nəşriyyatlarından birinin sahibi
5. Alfred Rosenberg - aryanizm teoreminin araşdıran və almaniyada tətbiq edən şəxs
6. Ernst Kaltenbrunner - təhlükəsizlik baş idarəsinin rəhbəri və hərəkat qoşunlarında yəhudi və kommunistlərin ölüm əmrini verən şəxs
7. Joachim von Ribbentrop - xarici işlər naziri
8. Fritz Saucker - nasistlərin qul işçi proqramının səlahiyyətli rəhbəri
9. Alfred Jodl - nasist ordusunun marşal rütbəli üzvü. edamından sonra alman məhkəmələri tərəfindən bəraət almışdır.
10. Wilhelm Keitel - nasist ordusunun general-feldmarşalı və hitlerin ən yaxın adamlarından biri.
11. Arthur Seyss-Inquart - işğal altındakı polşa avstriya və niderlandın baş idarəsində çalışan şəxs
12. Martin Bormann - hitlerdən sonra ən vacib adamlardan biri olan rudolf hess-in sağ qolu. edam qərarına qədər 1945-ci ilin mayında öldü və buna görə qiyabi olaraq edama məhkum edilmişdi.
edam olunmayan digər təqsirkarlar:
ömürlük həbsə məhkum edilənlər
- Rudolf Hess - hitlerin səfiri
- Walther Funk - iqtisadiyyat naziri
- Erich Raeder - nasist almaniyasının donanma komandiri
10-20 illik həbsə məhkum edilənlər:
- Karl Dönitz - alman donanmasının rəhbəri və hitlerdən sonra ölkənin müvəqqəti rəhbəri
- Baldur von Schirach - viyananın idarəçisi
- Albert Speer - hitlerin ən yaxın dostlarından biri olan memar və ölkənin silahlandırma naziri
- Baron Konstantin von Neurath - hitlerlə yolunu ayıran azsaylı şəxslərdən biri. 1943-cü ildə vəzifəsindən istefa vermişdi.
bəraət alanlar:
- Hjalmar Schacht - nasistlərin önəmli iqtisadçılarından biri
- Franz von Papen - dövrün avstriya və türkiyə səfiri. nürnberq məhkəməsindən xilas olsa da daha sonra almaniya müharibə məhkəməsində 8 illik cəza almışdı.
- Hans Fritzsche - təbliğat nazirliyinin şöbə müdiri.
bu tribunalın əks-sədası uzun illər davam etmiş və filmlərə mövzu olmuşdu. 1961-ci ildə çəkilən judgement at nuremberg filmi 2 oskar mükafatı almışdır. bunun ardınca 2000-ci ildə 3 golden globes mükafatlı "nuremberg" və 2006-cı ildə "Nuremberg: Goering's Last Stand" filmləri çəkilmişdir.
əlavə kimi: (bax: nürnberq qanunları)