+5 əjdaha
1. italyanca həqiqət, düzgünlük kimi mənaları verən vero sözündən yaranmış 19-cu əsrin sonunda italyan ədəbiyyatı ,musiqisi və təsviri sənətində realist cərəyan. verizmin nümayəndələri dövrün ictimai-psixoloji konfliktlərini əks etditməyə çalışırdılar. ədəbiyyatda verizmə emil zolyanın naturalizm nəzəriyyəsi , habelə italyan sosialist hərəkatı ideyalarının təsiri olmuşdur. verizmin mühüm xüsusiyyəti məzlum zəhmətkeşlərə (başlıca olaraq isə əyalət yoxsullarına və kəndlilərə) dərin rəğbət hissidir. bu verizm nəzəriyyəçiləri covanni verqa (kənd namusu , Malavolyalar ailəsi və .s.) luici kapuana kimi yazarların romanlarında əksini tapmışdır. veristlər xalq dilində yazır , dialektlərdən geniş istifadə edirdilər. lakin veristlər ictimai ədalətsizliyin aradan qaldırılması yollarını görmürdülər. əsərlərindəki ümidsizlik motivləri , fizioloji amillərin şişirdilməsi də bununla bağlıdır. musiqidə verizmin ilk nümunəsi c.verqanın novellası əsasında bəstəkar Pyetro Maskanyinin bəstəsi olduğu kənd namusu (it. Cavalleria Rusticana) və rucero leonkavallonun məzhəkəçilər (it. pagliacci) operalarıdır. giacoma puccininin manon lesko (it. manon lescaut) , bohema (la boheme) , toska , çio-çio san ( madama butterfly kimi də bilinir) ,qərbli qız (La fanciulla del West) kimi operalar verizm nümunələridir. emosionallıq ,melodiyanın ifadəliliyi operalara müvəffəqiyyət qazandırsa da ,naturalizmə meyl ,melodramatizm, səthilik sürətlərin dolğunluğuna xələl gətirməmişdir. təsviri sənətdə isə verizm fəhlə və kəndlilərin həyatına maraq , ictimai tənqidi meyllərlə yanaşı , gerçəkliyə bədbin , bəzən isə passiv ,naturalistcəsinə münasibətilə xarakterizə olunur. rəssamlıqda verizmə nümunə:cüzeppe pellissa da volpedonun dördüncü qüvvət (il quarto stato) rəsmi. rəsmdə işçi sinifi təsvir olunur. yəni əsas qüvvə bu sinifdir. digər siniflər isə adlı-sanlı insanlar , din adamları və avam xalq.
heykəltaraşlıqda verizm:
vinçenzo cemitonun The philosopher or Saint Paul heykəli :
