bugün məsləhət təsadüfi
sözaltı sözlük
postlar Yoxlama mesaj
4 Yazar
6 Başlıq
11 Entry

S Ö Z A L T I

bugün bəyənilənlər:

+6907

daim bu başlıqdakı kimi iddialara şübhə ilə yanaşdığım üçün araşdırmağa başladığım "reallıq"

şübhə etməklə haqlı imişəm. dünyada qəribə bir tendensiya var niyəsə. məşhurlarla bağlı ya hansısa psixoloji problem ya da həyatda yaşadıqları çətinliklər romantikləşdirilir. bəzi hallarda isə ümumiyyətlə həyatlarında yaşamadıqları çətinliklər, detallar bioqrafiyalarına əlavə olunur, belə-belə də miflər ortaya çıxır. kimlər ki açıb reallığı araşdırmır, elə inanırlar bu şeylərə. ən çox bilinən nyuton və eynşteyn kimi insanların həyatı ilə bağlı tonlarla mif var, gərək oturub tək-tək çürüdəsən. bəziləri də bundan babat film ssenariləri çıxır deyə bu cür romantikləşdirmələrə ürəkdən alqış tuturlar. tarixdə yaşamış dahi insanları uduzmuş, əzilmiş göstərmək və bundan prim qazanmaq da ayrı axmaqlıqdır. toxunacam bu mövzuya da.

bəri başdan deyim ki tema uzun olduğu üçün qısa-qısa toxunmağa çalışacam adı çəkilən məşhurların həyatlarına. iddialara sadəcə bir əks-nümunə göstərəcəm, bu da bəs edir.

əvvəla tesla haqda. gərək tesla haqda burda oturub kitab uzunluğunda entry yazasan ki insanların ağlındakı həmin tesla obrazında nəyisə dəyişdirə biləsən. adətən tesla haqda danışanlar da elmlə zərrə əlaqəsi olmayan insanlardır ha. tesla ilə aramız birinci dəfə teslanın ümumi nisbilik nəzəriyyəsi haqda yazdığı axmaq fikirləri oxuduğum zaman dəymişdi. qətiyyən bir elm adamı kimi yox uşaq kimi davranıb həmin mövzuda. çox uzatmayacam çünki mövzu bu deyil, mövzu teslanın otelin bir otağında kasıb ölməsidir. çox uzun uzadı danışmayacam. tesla nyu yorkdakı lyuks oteldə yaşayırdı ömrünün son günlərində, yuqoslaviya hökuməti teslaya indiki valyutaya çevirsək 100min dollar ödəyirdi hər il. bu hələ sadəcə 1929 cu ildə baş verən iqtisadi krizisdən sonrakı dövrdə teslanın illik qazancı idi. qısacası öldüyü zaman kasıb və s. deyildi. bu təmamilə mifdir. tesla həmişə gayet lyuks həyat yaşayıb. hər nə qədər evrim ağacanı sevməsəm də vaxtilə tesla haqda qəşəng bir məqalə yazmışdılar saytda: https://evrimagaci.org/nikola-tesla-kimdir-neleri-icat-etmistir-tesla-hakkindaki-mitler-ve-gercekler-149

keçək kafkaya. bu bəlkə də ən böyük mifdir. hansı ki kafka həyatı boyu dəyər görməyib, sadəcə öldükdən sonra dəyəri bilinib bla bla bla bla. kafkanın həyatı ətrafındakı miflərlə bağlı james hawes adlı bir yazar oturub excavating kafka adlı kitab yazıb. kitabda çürütdüyü ilk mif kafkanın yaşadığı zaman dəyər görmədiyidir. kafka 1912 də metamorfoz'u yazır amma 1915ci ilə qədər yayımlamır kitab olaraq. eyni il, baxın diqqətli oxumağınızı xahiş edirəm, eyni il yəni 1915 ci ildə kafka həmin dönəm ən prestijli ədəbiyyat mükafatlarından biri olan theodor fontane mükafatını qazanır plyus mükafatla bərabər kafkaya 800 mark da təqdim olunur. kitabı yayımladığı eyni ildə ədəbiyyat üzrə ən prestijli mükafatı qazanasan və illər sonra həyatın boyu heç bir dəyər görmədiyin iddia oluna. fields medalı qazanmış riyaziyyatçı haqda heç dəyər görməyib demək ilə eynidir bu. kafka həmişə şöhrətdən, tanınmaqdan qaçan biri olub, bu mükafatdan da olduqca narahat olub. kafkanın həyatı boyu dəyər görmədiyi əfsanədən başqa bir şey deyil, təəssüf ki kafkanın sizə danışılan həyatı belə əfsanələrlə doludur, həqiqi kafka o kafka deyil * ahaha kafkanın atası ilə, qadınlarla münasibətlərində də miflər çoxdur, üstdə adını çəkdiyim kitabda hamısı tək-tək çürüdülür. qəribəsi bu detallar kafkanın vikipediya səhifəsində də verilməyib.

keçək van qoqa. martin bailey adlı tədqiqatçı van qoqun psixiatriya xəstəxanasında müalicə aldığı zaman qardaşının ona yazdığı məktubları araşdırır və qəribə bir şey görür. van qoq xəstəxanada ikən sərgi keçirilir hansı ki həmin sərgidə van qoqun da əsərləri var və sərgiyə fransanın həmin dönəmdəki prezidenti sadi carnot da dəvət olunur. sadi carnot xüsusilə van qoqun əsərlərini bəyənir, əsərlər sərginin ən göstərişli yerində yerləşdirilir. cəmi dörd ay sonra da van qoq intihar edir. van qoqun yaşadığı müddətdə dəyər görməməsi mifdir, eynən kafka mövzusunda olduğu kimi bu mövzuda da martin bailey bu mifləri çürütmək üçün oturub van qoqun xəstəxanada qaldığı müddətdə qardaşı ilə olan yazışmalarını analiz edən bir kitab yazır. kitabın adı da starry night: van gogh at the asylum van qoqun əsərləri ən böyük sərgilərə çıxarılmışdı və burda da prezident tərəfindən təqdir edilmişdi.

digər adlara toxunsam bu entry heç bitməyəcək. qısaca deməyim odur ki tarixdəki dahi insanların həyatlarının bu cürə mifləşdirilməsi insanları reallıqdan uzaqlaşdırır. inanın mənə dahisinizsə və bunu göstərmək üçün çaba sərf edirsinizsə dəyər görəcəksiz. André Bloch adlı riyaziyyatçı günün birində bütün ailəsini öldürüb dəlixanaya yatırılmışdı amma dəlixanadan yazdığı məqalələrlə bütün avropa riyaziyyatçıları arasında dəyər görmüş, hadamard, polya kimi əfsanələrlə ünsiyyət qurmuş, adını tarixə yazdırmışdır. weyl müharibə zamanı həbsxanaya atılmış amma həbsxanada ikən function fields-lar üçün riemann hipotezini isbat etmiş, wolf mükafatı almışdı, ramanujan doğru dürüst ingilis dili belə bilmirdi və düzəməlli təhsil də almamışdı amma hardy tərəfindən kembricə, tədqiqat aparmağa çağırılmışdı və s. və ilaxır. dahini qoydum bir qırağa əgər zəka varsa və bunu göstərmək üçün çalışırsızsa inanın mənə həbsxanada da olsaz, dəlixanada da olsaz, kasıb da olsaz, qatil, eybəcər, sosial bacarıqsız, dəhşət sosial və s. kimi hallardan aslı olmayaraq dərhal qiymət görəcəksiz. bu romantik əfsanələrə inanmayın.

mənbələr:
james hawes : excavating kafka
harold bloom : franz kafka
https://evrimagaci.org/nikola-tesla-kimdir-neleri-icat-etmistir-tesla-hakkindaki-mitler-ve-gercekler-149
martin bailey : starry night: van gogh at the asylum
https://www.telegraph.co.uk/news/2018/08/27/van-gogh-not-unappreciated-lifetime-myth-busting-letter-shows/

+11909

avatar Saat 5:15
Dünən kofein qəbulunun ağını çıxarmışam. Gecə səhərə gözümə yuxu getməyib. Pəncərənin qarşısındakı küçə lampası 3:48də söndü. O söndükdən sonra adını bilmədiyim ama cəh-cəhini çox bəyəndiyim quşlar oxumağa başladı. Havanın tam aydınlaşması isə 4:30lara təsadüf edir.
Mənim üçün uzun müddətdir Monoton olan həyatın sıradan bir günü başlayır artıq. Həftənin neçənci günüdür, ayın neçəsidir bəzən günlərlə xəbərim belə olmur. Qarşıma n qədər hədəflər düzmüşəm. Birini gerçəkləşdirmək üçün belə qılım qımıldamır. Özümə Söz verib təqvimə qeyd etdiyim günlərin bildirişi gəlir və heç biri tamamlanmayıb. Utanıram özüm özümdən. Birneçə ay əvvəlki halımdan daha yaxşı olmağı qırağa qoy, qat-qat geriyəm.
Aylar sonra ilk dəfə podcast açdım. Şəxsi inkişaf filan məlumat xarakterli söhbət tipli bir bölüm idi. Əvvəllər söhbətdə tövsiyə edilən, sitat gətirilən filmlərin ya kitabların heç olmaya 60-70%ni bilirdim. İndi söhbətə fransız qalmağın ən üst səviyyəsindəyəm. Oxumaq üçün başucuma qoyduğum kitabın üstü tozlanıb, indi fikir verdim. Bir qeyd dəftərçəm vardı balaca, hər gün heç olmasa kiçicik bir araşdırma edib başlığını və mahiyyətini bir neçə cümlə ilə, bəzən səhifələrcə yazırdım. Baxıram ən son yazdığım tarixdən buyana keçən vaxt atam demiş, bir igidin ömrüdü.
Təzə kitablar tapmışam. İxtisasımla əlaqəli, biraz marağında olduğum mövzularla bağlı, əskik hiss etdiyim tərəflərim və bunun kimi fərqli şeylər barədə. Əvvəlcə başladıqlarımı bitirsəmmi, yoxsa təzə səhifə açıb sıfırdan mı başlasam düşünürəm indi. Hə, yazar hazırda bunu düşünür. Təmizlik edərəm yəqin ki bu gün dib bucaq. Vaxtımın çoxu ona xərclənər. Axşam tərəfi də bəlkə öz cızma qara romanıma bir iki cümlə əlavə edərəm, bəlkə də neçə vaxtdı uzun uzadı yazıb hazırladığım, amma üst üstə qoysan on dənəsini axıra qədər izləmədiyim film siyahısından birini seçib baxaram. Gecə yatmadığım üçün gün ərzində oyaq qalmağa görə kofein dilənəcəm. Ama iradəli olmalıyam heç olmasa 48saat uzaq qalıb özümə gəlim.

Yazar hazırda düşünür:
İrəliləmək üçün qaldığın yerdən davam etməlisən, yoxsa ağ vərəqin baş ucundan mı başlayasan? Bir söz vardı, kimin dediyini unutmuşam: "əgər yarı yolda qoyacaqdınsa, niyə bura qədər gəlirdin" bunun kimi birşey idi. Digər tərəfdən isə, əgər tamamlanacaq qədər maraq cəlb edən birşey idisə, niyə yarı yolda qoyulacaq vəziyyət yarandı?

Quşun səsini qeyd etməyə çalışdım ama uğultulu şəhərin səs küyü və əsən meh səs yazısını bərbad hala saldı. Daha sakit bir günə qismət deyək.

+9160

avatar Gürcüstanda yaşayan azsaylı xalqlardan biri. Gürcüstan yunanları pontus yunanlarıdır (türkiyənin karadeniz bölgəsində yaşayan yunanlar kimi). İlber ortaylının dediyinə görə gürcüstan yunanları qafqazın lingua-francası olan türkcəni (azərbaycan dilini) də istifadə edirlərmiş.

+11974

avatar evində yaşayan yad birinə həqiqətən öz evindəymiş kimi hiss etdirən insandır bir az da.

sizə danışacam bibimin yoldaşından. az qala 1 ildir onlarda qalıram sumqayıta gedib-gəlmək yorduğu üçün. mən heç evdəkilərdən belə xoş rəftar görməmişəm.

bir dəfə səhər gec durmuşam işə gecikirəm, o da yemək yeyir. dəvət elədi, dedim ki, gecikirəm. mən ayaqqabımı geyinənə kimi 2 dəqiqədə yumurta da bişirdi, süd də qızdırdı, çörək də isitdi o kobudluğunda adam. mən isə çox böyük məmnuniyyətlə işə gecikdim.
üzünə baxanda duruşundan, əndamından, yekə qarnından tipik türk kişiliyi yağır. heç özünə əziyyət edən də deyil. hər şeyi ona-buna tapşıran tipi var. deməzsən ki, bu adam yerindən durub mənə səhər yeməyi hazırlaya.

o gün də yenə yemək yeyirik, mənə bir əhvalat danışdı, sonra da əlavə elədi ki, sən də gecələr acsan durub nəsə hazırlamaqdan narahat olma. səs olsa da narahat olma. istədiyini bişir ye saata baxmadan. ürəyim birtəhər olmuşdu. sevinib, həm də kövrəlmişdim.

evdə mənə 1 otaq ayırıblar, bir də görürəm gecələr gəlir yoxlayır, üstüm açıqdırsa örtür, saçıma sığal çəkir. hələ bir öpür də. oluram pambıq.

dəyər görmək qəşəngdir. gördüyün dəyərin qarşılığını vermək isə lap qəşəngdir. amma mən ikincini həmişə bacarmıram.

+648

avatar 1. Qiyməti
2. Azca səmimiyyət yarananda "şurikə oxşuyursane qaqa", "səni dahmerə oxşadırame mən" kimi əlaqəsiz bənzətmələrə məruz qalmaq. Halbuki o qədər sarışın deyiləm





» Son Entrylər «