56. fəlsəfədə ən geniş müzakirə olunan məsələlərdən biridir. allah varmı? varsa necə sübut oluna bilər? bu barədə fikir ayrılığı müxtəlif baxışların yaranmasına səbəb olmuşdur. təxminən 20- ə yaxın (bəlkədə çox) sübut məlumdur. bunları konkret sübut adlandırmazdan əvvəl bir cəhd kimi də dəyərləndirmək olar. bu sübutlar arasında ən geniş yayılanları bəşəri sübut, teleoloji, kosmoloji , və ontolojidir. bəşəri sübutda deyilir ki, əgər yüzillər, minillər boyunca insanlar allaha inanıbsa, deməli bu qədər insan (söhbət milyonlardan,milyardlardan gedir) yanıla bilməz. lakin bu sübut ağlabatan olsa da, antitezis qoyulur: yüzillərdir insanlar yerin tısbağa üzərində olduğunu düşünürdülər. bəs nə oldu? yanıldılar. digər sübut teleoloji sübut adlanır. teistlər iddia edir ki, hər şeydə bir nizam, uyğunluq vardır. fəsillərin bir birini əvəz etməsi, yaxud insanın bədəni, gecə-gündüz yaxud ilin ayları, və s bunun kimi şeylər nizamdır. allah tərəfindən tənzimlənib, nizamlanıb. lakin bu sübutunda antizesisi var. belə ki, əgər insan əzəldən 3 gözlü olsaydı, 2 ağızlı və s. bu indiki situasiya üçün nizam sayılmayacaqdımı? yaxud yağış göydən yerə deyil yerdən göyə fışqırsaydı bu nizam olmayacaqdımı? vulkanların püskürməsi, zəlzələlər budurmu nizam? ümumiyyətlə nizam nədir axı?nizam nisbi anlayışdır. digər sübut digərlərinə nisbətən daha ağlabatandır bu kosmoloji sübut adlanır. allahın varlığı səbəb-nəticə əlaqəsiylə sübuta yetirilməyə çalışılır. belə ki, bu sübutda deyilir: heç bir şey öz özünə mövcud ola bilməz. hər şeyin bir səbəbi var. deməli, bu səbəb allahdır amma onun səbəbi yoxdur və o, özü özünün səbəbidir. necə ki quranda deyilir: "allah doğmayıb, doğulmayıb". bu sübutun da antitezisi var. və deyilir: bu səbəblər zəncirində, hər şeyin bir səbəbi varsa, niyə də allahın səbəbi olmasın. teistlər deyirki, allahın səbəbini axtarmaq absurd və mənasızdır. çünki onu tapsaq belə, yenə bir sual ortaya çıxacaq bəs onun səbəbi? sonra onu da tapsaq yenə eyni sual ortaya çıxacaq. təsəvvür edin belədir: allah-onun səbəbi (x1 qüvvəsi)->x1 in səbəbi x2 qüvvəsi-> x2 nin səbəbi x3 və s. göründüyü kimi sonsuzdur və bu zəncir uzanıb gedir. amma antitezis də bir o qədər sağlam və möhkəmdir. deyilir: əgər allahın varliginda səbəb axtarırıqsa və bu səbəblər zəncirində sonsuzluğu dəlil gətirərək dayanır və onu sübuta yetirdiymizi düşünürüksə, yanılırıq. bəlkə problem insan idrakının məhdudluğundadır, biz sonsuzluğu dərk edə bilmirik. digər tərəfdən, əgər allahın səbəbini axtarmaq bizi sonsuzluğa aparırsa, niyə də buna cəhd edirik. qoy elə allah özü özünün səbəbi olduğu kimi, ən son çıxış nöqtəsi kimi dünyanı götürək və orda duraq. qoy elə dünya bizim səbəbimiz, özü də özünün səbəbi olsun. niyə məhz allah? digər bir sübut ontoloji adlanır və ən geniş yayılmışıdır. deyilir ki, əgər allah anlayışı varsa deməli allah da varməsələn bunun kiçmi : allah yoxsa nəyi inkar edirik?. antitezis isə belədir. anlayışın olması heç də onyn varlığının olması anlamına gəlmir. məsələn təpəgöz, əjdaha, frankşteyn kimi anlayışlar var amma belə varlıqlar yoxdur.
ümumiyyətlə fəlsəfədə bu məsələ hər zaman diqqət mərkəzində saxlanılmışdır. hətta akvinalı foma da allaha 4 sübut verir və kant sonradan bu sübutları kökündən məhv edir. istənilən halda. fikir ayrılığı həmişə olub, hər zaman da olacaqdır.
35. var qardaş var.heç kəs şübhə eləməsin.indi mən dolayı yolla sübutunu yazıram qalanıyla işim yoxdu.hamı özü bilər.
italyan alimi fiboniççi riyaziyyatda böyük önəm verilən "qızıl nisbət"i kəşf elədi.bu nisbət təqribən 1.618 ə bərabərdir.bu nisbətin əsas ədədləri "fiboniççi"ədədləri adlanır.fiboniççi ədədlərinin özəlliyi bundadır ki,hər fiboniççi ədədi özünnən əvvəlki iki fiboniççi ədədinin cəmidir.və hər fiboniççi ədədi ədədini özünnən öncəki fiboniççi ədədinə böləndə 1.618 alınır.bu ədədlər bunlardır:0;1;1;3;5;8;13;21;34;55;89;144;233;377;610;987;1597 və s,indi baxaq
89:55=1,618
144:89=1,618
və ya 144=55+89 (özünnən əvvəlki iki fiboniççi ədədinin cəmi olması)
keçək vücudumuza:
hər bir insanda üzün uzunluğunun onun eninə nisbəti,
dodaqla qaşların bitişdiyi yer arasındakı məsafənin burnun uzunluğuna nisbəti,
üzün uzunluğunun çənə ucu ilə qaşların bitişdiyi yer arasındakı məsafəyə nisbəti,
ağzın uzunluğunun boynun eninə nisbəti,
ümumi başdan ayağa qədər olan məsafənin (boyun uzunluğunun)göbəkdən ayağa qədər olan məsafəyə nisbəti və s.hər bir insanda 1.618 dir.boy insannan insana dəyişə bilər amma bu qanuna uyğunluqlar dəyişmir.məsələn 170 sm boyu olan insanın göbəyi ilə ayağı arasındakı məsafə təqribən 106 sm dir.
yaxşı bunun mövzuya nə aidiyyatı? tələsmiyin.
yerin şimal qütbü ilə cənub qütbü arasındakı məsafə 20004 km dir.məkkənin şimal qütbünə məsafəsi 7632 km,məkkənin cənub qütbünə məsafəsi 12373 km.
şimal qütbü ilə cənub qütbü arasındakı məsafənin məkkəylə cənub qütbü arasındakı məsafəyə nisbəti qızıl nisbətdir.metrləri saymadan hesablayaq:20004:12373=1,616 (qızıl nisbət də 1.618 dir sadəcə metrləri saymadan hesabladığımızün kəm gəldi yəni)belə bir sual ortaya çıxa bilər ki onda məkkəylə eyni paraleldə olan şəhərlər hamısı qızıl nisbət sayılmazmı?cavab xeyir.çünki yer kürəsini ellips kimi düşün.bir birinin tuşunda iki paralel nöqtə qoy.onlar eyni paraleldə olsa da pik nöqtəyə olan məsafə eyni olmayacaq.
bir sübut daha:quranda məkkə ifadə edilməkçün "bələdul əmin","ummal qura"kimi sözlər işlədilir.yalnız ali imran surəsi 96-cı ayədə məkkə sözü keçir.bu ayədə də məkkə sözü qızıl nisbətdədir.necə?baxaq:ayədə 47 hərf var.ayənin əvvəlinnən məkkə sözünə kimi 29 hərf var.ayənin əvvəlinnən sonuna qədər olan hərf sayının(47) ayənin əvvəlinnən məkk sözünə qədər olan hərf sayına nisbəyi qızıl nisbətdir.
47:29=1.618
bu qədər təsadüf olur yəni?
3. -ətrafına bax səni lənətə gələsi kafir, bu güllər çiçəklər, böcəklər, elə bilirsən hamısı təsadüfün əsəridir? yox! sən kafirsən, onlar allahın əsərləridir, sənin anan düz hərəkət eləmir dostum!!
40. ən əsas ontoloji və tarixi sübutdur.tarixi sübutda deyilir.əsrlər boyu insanlar tanrıya inanmışdır,deməli tanrı mövcuddur.bu sübut sofizmadan başqa bir şey deyildir.belə deyək əsrlər boyu insanlar yerin düz olduğuna,öküz üzərində dayandığına da inanırdılar.amma elm sübut etdiki öküz-möküz yoxdur və yer steroit formasındadır.hətta bunu vatikan 1981ci ildə qəbul etdi.deməli insanlar inanırsa o düzdür deyə bir şey yoxdur.
foma akvinskinin tanrıya verdiyi 4 sübut isə ümumiləşdirilmiş formada belədir.tanrı başdan ayağa xeyirdir,dünyada şər mövcud deyil,deməli tanrı var.hər bir hərəkətin ilkin təkan verici qüvəsi olmalıdır.deməli bu təkan verici qüvvə tanrıdır.xeyir-şər məsələsini qoyağ kənara çünki bunun belə olmadığını hamımız bilirik.amma ilkin təkan verici qüvvə inandırıcı gəlirdi insanlara və hətta hal hazırda da əksər insanlar buna inanır.bu sübutu nyuton özü bilməyərəkdən yalanladı.deməli obyektlərin hərəkətə gəlməsi üçün təkan verici qüvvə yalnız stasionar sistemlərdə mövcuddur,başqa sözlə desək nyutonun qanunlarının işlədiyi məkan və zamanlarda.sonralar kant tanrıya 2 sübut verdi.o belə düşünürdü.hər bir şeyin səbəbi olmalıdır.səbəbsiz nəticə mövcud deyildir.deməli hər bir şeyin səbəbi vardır.bu səbəb də tanrıdır.çox keçmədiki kant bu fikirlərindən utanıb yerə girdi.o öz səhvini belə düzəltdi.əgər hər bir şeyin səbəbi tanrıdırsa,əgər səbəblər səbəbi də tanrıdırsa bəs tanrının özünün səbəbi nədir?kant bu nəticəyə gəldiki bizim hisslərimiz və əqlimiz vasitəsiylə dərk olunmayan tanrıya sübut vemək qeyrimümkündür.
amma mənə elə gəlirki tanrı bir dəyər olduğundan ona kiminsə inanıb inanmadığı üçün qınamaq doğru deyildir.ona sübut verməyə də çalışmayın.çünki sizin sübutlara dərhal antisübut vermək olar.
inanıram sənə nə?inanmıram sənə nə? deyərək bu mövzuların üstündən keçmək lazımdır.necəki vitqenşteyn belə deyirdi-nəyin haqqında ki danışmaq qeyrimümkündür,onun haqqında susmaq lazımdır
53. məsələn xərçəng bir ildə yeddi milyon yumurta yumurtlayır bunların hamısı xərçəng olsaydı bir neçə ildə dənizlər xərçəngnən dolub daşardı əyər bu canlılar istədiyi kimi çoxalsaydı onda bütün dənizi sözügendən canlılar zəbt etmiş olardı - bax buna görədə heçnə özbaşına olmur yaradan bilir nəyi necə yaratmaq olar. - adi bir quş neçə kilometrlərlə yol qət edir sonra həmin yolu özü tək başına heç bir yol işarətinin köməyinə ehtiyacı olmadan geri qayıdır biz yazıq insanlarısa bir marketin içini gücnən tapırıq hələ yol işarətləri olduğu təqdirdə belə ünvanı dəfələrlər birindən soruşuruq. indi bildiz nəqədər balacayıq? nə qədər çarəsiziy? ağcaqanadı misal götürək o xortumu vasitəsiylə heç bir dərs keçmədən savad almadan insanın qan damarını tapır və qan içərkən belə qan laxtalanmasın deyə xususi maddədə buraxır damara (qaşıntının səbəbidə budur). indi illərdir dərs universitet faıan oxuyan biz yazıqlar hələdə damarı düz əməlli tuta bilmirik ama bu balaca dediyimiz varlıq isə heç səhv etmədən insanın qan damarını tapır. həqiqətəndə zəifik birbirimizi aldatmayaq.
38. ən əsas sübut odur ki, zaman anlayışı var olan bu dünyada hər şeyin başlanğıcı və sonu olmalıdır. hər şeyin başlanğıcına getdikdə isə nə qədər elm fırlatsa da yenə də sonda ilahi bir qüvvənin varlığına sığınmalı olur. çünki 0-ı nəyə vursan da 1 eləyə bilməz. eləcə də heç nədən yəni 0-dan öz-özünə bu boyda kainat yarana bilməz. o ki qaldı hər şeyi allah yaradıbsa allah nə vaxt yaranıb deyən insanlar onun da bir cavabı var zaman anlayışını yaradan da allahdır. sən beynindən zaman anlayışını sil yəni təsəvvür elə bugün, dünən və sabah yoxdur, hər çey həmişə mövcud olub və sonsuzluğa kimi mövcud olacaq allahın necə və nə vaxt yarandığı sualının cavabını başa düşəcən.
21. allahın varlığının sübutu yoxdur. olsaydı hamı yedilliklə inanardı da. sübut oluna bilsəydi məcbur da bütün insanlar inanardı -* məsələ də orasındadır ki, burda iş şübhəyə və inama qalıb. məsələ inana bilmək və seçim edə bilməkdir.
34. əvvəla yazı türkçə olduğu üçün hərkəsdən üzr istəyirəm. bilinən səbəblər bunlardır:
1. dünya tarihi boyunca, bütün kültürlerdeki insanlar, bir tanrı'nın varlığını kabul etmişlerdir.
bir kişi, bütün tarih boyunca gelmiş geçmiş bütün insanların, bütün ulusların ve kültürlerin hatalı, kendisinin haklı olduğunu nasıl söyleyebilir? milyarlarca insan, çeşitli sosyolojik, zihinsel, duygusal ve eğitimsel çeşitliliği içeren milyarlarca insan, tek bir ağızdan bir yaratıcı, bir tanrı olduğuna karar kılmışlardır.
antropolojik araştırmalar, günümüzde en uzaklardaki, en izole olmuş ve en ilkel kabilelerde bile evrensel bir tanrı inancı olduğunu gösterir. dünya üzerinde yazılmış en eski, en antik tarihi eserlerde veya efsanelerde, orijinal bir yaratıcı, tanrı konsepti görülmektedir. günümüzde veya antik çağlarda çok tanrılı inançlara sarılmış, birbirinden bağımsız ve alakasız toplumların bile kökenlerinde en yüksek ve en yüce olan bir tanrı bilinci olduğu görülür.
2. gezegenimizin karmaşıklığı, sadece evrenimizi yaratan temkinli bir tasarımcıya işaret etmekle kalmaz bugün hala ona bağlı olduğunu gösterir.
tanrı'nın tasarımına işaret eden bir çok örnek, hatta sonsuz örnek mümkündür, ancak biz sadece birkaçını verebileceğiz:
dünya . . . boyutu mükemmeldir. dünyanın boyutu ve yer çekimi, oksijen ve nitrojen gazlarından oluşan ince bir tabakayı, yerden 80 km yukarıya kadar tutmaktadır. eğer dünya daha küçük olsaydı örneğin merkür gibi, bir atmosferi olması imkansız olacaktı. eğer dünya daha büyük olsaydı örneğin jüpiter gibi, atmosferi özgür hidrojen içerecekti. dünya, hayvan, bitki ve insanları yaşatabilen, doğru bir karışımdan oluşan atmosfere sahip tek gezegendir.
dünya, güneşe en doğru mesafede durmaktadır. eğer dünya, güneşten daha fazla uzakta olsaydı, biz tamamen donardık. daha yakın olsaydı hepimiz kavrulurduk. dünyanın konumunundaki küçük bir değişiklik bile yaşamı imkansız hale getirirdi. dünya, güneş etrafında 107,000 km/saat hızıyla dönerken bile bu mükemmel mesafeyi korur. bunu gerçekleştirirken aynı anda kendi ekseninde de dönmektedir. böylece yüzeyinin ısınmasını ve soğumasını sağlar.
ayın boyutu ve dünyaya olan uzaklığı, dünya ile olan yerçekimi açısından mükemmeldir. ayın önemli okyanus gel-gitleri ve hareketleri ile sular ne durgunlaşır ne de kıtaların üzerine tırmanır.
su . . . renksiz, tadsız ve kokusuz ancak hiçbir canlı onsuz hayatta kalamaz. insanların (üçte ikisi), bitkilerin ve hayvanların bedenlerinin çoğunluğu sudan oluşmaktadır. suyun karakteristik özelliklerinin benzersiz bir şekilde yaşama uygun olmasına bakalım:
suyun olağandışı bir donma noktası ve yüksek kaynama noktası vardır. su, dalgalanan çevre ısılarına uyum sağlamamızı ve beden ısımızın sabit kalmasını sağlayan unsurdur.
su aynı zamanda kimyasal olarak etkisizdir. taşıdığı maddelerin niteliğini bozmadan yiyeceklerin, ilaçların ve minerallerin absorbe edilmesini ve beden tarafından kullanılmasına imkan verir.
suyun benzersiz bir yüzey gerilimi vardır. bitkilerin içerisindeki su, yer çekimine aykırı bir şekilde yukarı doğru çıkabilmekte, en yüksek ağaçların en uç dallarına bile besin taşıyabilmektedir.
su, yukarıdan aşağıya doğru donmaya başlar böylece içindeki balıklar yaşamaya devam eder.
dünya suyunun %97'si okyanuslardadır. ancak dünyamızın içerdiği bir sistem, bu suyun tuzdan arınmasını, buharlaşıp tüm dünyayı sulamasını sağlar. buharlaşma, okyanusun sularını tuzdan ayırır ve kara üzerinde suyu dağıtması için rüzgar tarafından itilen, bitkileri, insanları ve hayvanları, kısacası yaşamı besleyen bulutları oluşturur. bu sistem hem arındırmayı, hem tekrar kullanmayı hem de besi sağlamayı içermektedir.
insan beyni . . . eşzamanlı bir şekilde sayısız bilgiyi işler. beyniniz, etrafınızda gördüğü şekilleri, renkleri, kokuları, ısıları, ayağınızın altındaki basıncı, ağzınızın nemini, elinizdeki ve üzerinizi kaplayan elbiselerin dokusunu aynı anda işler. beyniniz duygusal yanıtları, anıları ve düşünceleri kaydeder. aynı zamanda bedeninizin düzenli işlerini sürdürür, nefes almanız, göz kapaklarınızı açıp kapamanız, yürümeniz, iç organlarınızın çalışması bunların bir kaçıdır.
insan beyni bir saniyede bir milyondan daha çok mesajı işleme tabi tutar. beyniniz bütün bu veriyi tartar, önemine göre süzgeçten geçirir, göreli olarak önemsiz gözükenleri geri plana atar. dünya üzerinde yaşamanızı ve işlev görmenizi sağlayan işlemci, beyninizdir. her saniye milyonlarca veriyi işleyen, bedeninizin bilinçli ve bilinçsiz işlevlerini sürdüren ve sayısız etkinliği, yaratıcılığı olan insan beyninin şans eseri oluşmuş bir et parçası olduğunu kim iddia edebilir?
nasa uzaya bir mekik gönderdiği zaman içine yerleştirdiği maymunun bu gemiyi inşa etmesi ve kullanmasını beklememiştir, sadece zeka ve yaratıcılık sahibi bir tür bunu yapabilir. birisi insan beyninin varlığını nasıl açıklar? sadece insan beyninden daha bilgili ve zeki bir akıl bunu yaratabilir.
3. "şans" yeterli bir açıklama değildir.
efes harabelerine ya da dolmabahçe sarayına baktığınızda bu eserlerin şans eseri oluşmuş, doğal yapılar olduğunu düşünür müsünüz? sınırsız zaman, rüzgar ve yağmur sağlansa bile doğa bu eserleri oluşturamaz. sağduyumuz bize bu eserlere baktığımızda, açık bir planlama ve ustalıkla oluşturulmuş, zeka ürünlerine baktığımız verisini verir.
bu makale, dünyamızın birkaç şaşırtıcı yönüne dokunmaktadır: dünyanın güneşe konumu, suyun bazı özellikleri, insan bedeninin bir organı. bunlardan herhangi birisi kazara olmuş olabilir mi?
seçkin astronom frederick hoyle, amino asitlerin insan hücrelerinde tesadüfi bir şekilde bir araya geldiği iddiasının matematiksel olarak gülünçlüğünü ortaya koymuştur. hoyle, "şans" ihtimalinin saçmalığını takip eden analojide resimlemiştir: "bir kasırganın, bir hurdalık üzerinden geçerken parçaları şans eseri birleştirip, şans eseri çalışan ve uçmaya hazır pırıl pırıl bir boeing 747 oluşturmasının şansı nedir? olasılık o kadar küçüktür ki, sınırsız zaman ve sınırsız hurdalık verilmiş olsa bile bu olasılıkta yükselme görülemez."
evrenin ve bizim yaşamımızın karmaşıklığı göz önüne alınıldığında, ihtiyacımız olan herşeyi yaratmış olan makul, sevgi dolu ve zeki bir yaratıcıyı kabul etme durumunda kalırız. kutsal kitap, yaşamı yaratan ve sürdüren bu yaratıcı'yı tanrı olarak tanımlar.
4. insanlığın doğal olarak sahip olduğu yanlış ve doğru hisleri biyolojik olarak açıklanamaz (vicdan.)
hepimizin içinde, bütün kültürlerde, evrensel bir doğru ve yanlış hisleri mevcuttur. bir hırsız bile kendisinden bir şey çalındığında haksızlık içerisinde olduğunu düşünür. istisnasız bütün kültürlerde, ailesinden zorbalıkla çekilip alınan ve tecavüz edilen küçük bir kız olayı karşısında büyük bir öfke, tiksinti ve bu kötülüğü onaylayanlara karşı kızgınlık oluşur. biz hissi nereden elde ettik? bütün insanların vicdanlarında yer alan evrensel bir adalet, kötülüklerden tiksinme bilinci nasıl oluşmuştur?
cesaret, asil bir neden için ölmek, sevgi, merhamet, saygınlık, vazifeye sadakat, tüm bunlar nereden geldi? eğer insanlar sadece fiziksel gelişimin ürünleriyse, "en güçlü olanın hayatta kalması" ise, niçin birbirimiz için canımızı feda ediyoruz? yanlış ve doğru hakkındaki iç hisse nereden sahip olduk? bizim vicdanımızın varlığına getirebileceğimiz en iyi açıklama, insanlığın kararlarına ve uyumuna önem veren, seven bir yaratıcı'dır.
yuxarda paylaşdığım videonun axarı ilə getsəz, bir neçə dənə bu tipli videolar var youtube kanallarında. abi, adamlar o qədər gözəl qoruma tapıblar ki. toplayıb gəncləri başına, səmimi, zarafatlarla elə danışır ki, hamısını özlərindən əsir edirlər. hətta bu qədər də deyim ki, ordan burdan oxuma ilə ateist olmuş arxadaşlarımız, bunu izləyib imana belə gələ bilər.
adam deyir ki; heç kim mənə yerin çəkicilik qüvvəsinin olduğunu isbat edə bilməz. alma ağacdan yerə düşür və materialist qardaşımız deyir ki, bu yerin çəkicilik qüvvəsidi - deyir - hardan bilirsən? görürsən mi? bəlkə göyün iticilik qüvvəsidi? bunu kim isbat eliyə bilər mənə? o yazdığın düsturlara inanmağa niyə məcburam ki?
yağış yerə düşür və siz deyirsiz ki, yer çəkdi. biz deyirik ki, mələklər yağdırdı. bunun arasındakı fərqi göstərə bilərsiz? isbat edə bilərsiz? sizin dediyiniz yalan deyil də, bizim dediyimiz yalandır?
bir baxımdan adamın dediklərində həqiqət var. teorilər və ya hər hansı bir kimyasal prosesi siz elimi açıqlama verirsiz onlar da bayağı dildə, mitolojik nə bilim əfsanəvi belə nağılvari cavablar verirlər. amma nəticə olaraq eyni mənanı ifadə edir. düzdü materialism hər baxımdan dindən daha üstündür. çünki, bütün bu gördüyümüz texnologiya falan filan quranın tövradın və ya hər hansı bir dini kitabın, dinin əsasında ortaya çıxmıyıb.
indi gələk quran və ya tövrad kimi kitablara yuxarda nədən haqq qazandırdığıma. onsuzda bu kitabların hamısı bilim üstünə qurulu bir şey olduğu üçün onların içində də haqqlı söhbətlərin olması qaçınılmazdı *
glş
.
indi bir az da başınızı qarışdırım ki, əslində sözüm özünə ateist deyib ordan burdan oxuma ateistkalaradır. hə bir də, quran oxumadan müsəlman olanlara ilişilməsinə bənzəyir bu da. hər nə isə. bir müsəlman deyir ki, hər şeyi allah yaratdı və buna inanır, bir ateist də nəzəriyələr falan filan qoyur ortaya deyir ki, allah yaratmadı, və buna inanır. e abi, ikisinin də sonu gəlib inanca bağlanırsa daha nəyin davasını edirsiz? *
glş
bax bu söhbət belə o oxuma ateistkaları ateismdən çıxara bilər. *
glş
ən gözəli siz özünüzə aqnostik deyin.
bu boyda yazını niyə yazdığımı da bilmirəm. indi bir - iki tip giribi oxuyub, məni müsəlman zad çıxarmasın deyə deyim ki; xas apateist`əm sadəcə, səhər - səhər oyanıb o dini söhbətləri eşitdim, dedim girib bir az baş qarışdırım, görək kimin imansızlığı tamdı. *
glş
24. ilk öncə akvinalı foma allahın varlığının 4 sübutunu vermiş,daha sonra kant 2 sübut ireli sümüşdür.amma kant öz sübutunu tekzib ederek diger 6 sübutun sehv olmasını,allahın varlığının sübuta yetirilməyəcəyini söyləmişdir.bulqakov master marqaritada kantın sonuncu sübutunu 7ci sübut adlandırırdı
bəhmənyara görə allah sözlərdən əvvəl gəldiyi üçün sübuta yetirilə bilməz.
allahın varlığının bəşəri sübutunda isə deyilirki əsrlər boyu əksəriyyət allaha inanmışdır deməli o vardır.noolsun?əsrlər boyu insanlar yerin düz olduğuna hətta öküzün üzərində dayandığına da inanmışlar
66. özünüzə sual verin. nə üçün heçliyin yerinə bir şeylər var? nəyə görə heçlik yox, varlıq var? ətrafda müəyyən qanunauyğunluqlar mövcuddur və kainat bu nizama uyğun işləyir? bütün bu şeylərin bir yaranma nöqtəsi, başlanğıcı var. zəncirvari olaraq geriyə getsək bir yerdə dayanmağımız şərtdir. 0 dan heçnə yarana bilməz. mütləq ki 1 dən nəsə yaranıb arta bilər. istəyirsiniz ona allah deyin, yehova, ata, budda, tanrı, qüvvə, enerji yaxud zehin fərqi yoxdur. mütləq ki bir şey var və o şey bir yaradıcıdır və tək ilk səbəbdir, əzəli və sonsuzdur. çünki bu böyüklükdə varlıq aləmini idarə edən o qüvvə sonsuz qüvvəyə sahib olmalıdır öz yaratdıqlarından fərqli bir səviyyədədir. necəki bizim ixtira etdiyimiz cisimlər bizi anlaya bilmir, eləcə də biz insanlar öz yaradıcımızı tam mənasıyla anlaya, dərk edə bilmərik
65. Hiss və təcrübə yolu ilə 1 milyon il də keçsə Allahın varlığını sübut edə bilməyəcəyik. Çünki Allah hər hansı bir hiss ilə hiss edilə bilsə və ya təcrübə edilə bilsə, o onsuz da Allah olmaz. Əsas məsələ də elə budur. Yəni Allah cisim olabilməz.
55. iş mənəviyyata girir bütün bu məsələlər maddi şeylər üçün keçərlidir. allaha inana bilərik , varlığını ya da yoxluğunu isbat edə bilmərik . inançlı ya da inançsız olmağımız allahın ya da bir yaradıcının var olub - olmadığı mənasına gəlmir.
67. ilk olaraq hamımızın yanlış yerdən baxdığını deməliyəm insanlar Allahın varlığını sübut etmək üçün big-bangə kainatın yaranmağına qayıtmaq istəyir və bununla böyük səhv etmiş olur. Gəlin belə düşünək insanlar əvvəllər zəlzələni, tufanı, xəstəlikləri açıqlaya bilmədikləri üçün bunu Tanrıya bağlayırdılar və biz bugün big bang əvvəlini açıqlaya bilmədiyimiz üçün bunu tanrıya bağlasaq eyni səhvə düşərik (baxma: boşluqların tanrısı). onsuzda yanan bir televizorun var olması üçün tokun keçmiş zamanda taxılıb taxılmaması önəmli deyil əsas odur ki televizorun işdəməsi üçün hələ də tok taxılı olmalıdır. yəni əvvəli önəmli deyil Allah indidə yaradır indidə kainatdakı hər hərəkət onun sayəsində olur. Bəli onda bu sual yaranır bəs elm biz axı düşünürük ki yarpağın yerə düşmə səbəbi Allah yox yer çəkimidir ya da zəlzələnin səbəbi Allah yox tektonik hərəkətlərdir. Axı biz artıq elmi bilirik bunların necə baş verdiyini öyrənmişik. Burda bir daha xətaya düşürük necə ki 3 boyutlu yaradıcını 2 boyutda tapa bilmərik eyni şəkildə bizdən fərqli boyutda olan varlığı düz məntiqlə düşünə bilmərik bir örnək verək: fərz edin ki bir kağız götürüb kvadrat çəkdik indi onu öz elmimizlə açıqlayaq kağızda kvadratın yaranma səbəbi 4 eyni boyda xəttin birləşməsidir. Qulağa məntiqli gəlir elə deyilmi, amma cavab düz deyil çünki kvadratın yaranma səbəbi bir insanın ya da bir aparatın onu ora çəkməsidir. bu yazını hərflər yazıb ya mən? Elm Allahın qoyduğu bünövrədi və Allah kainatı bu bünövrəylə yaradıb. Qayda qanunsuz yarada bilərdimi bilərdi, amma bir topu atdıqda bir dəfə yuxarı qalxıb bir dəfə aşağı düşsə idi vəziyyətin nə qədər vəhim olacağını siz düşünün.
47. bakıda oxuduğum vaxtlardı mikroiqtisadiyyatdan imtahan verəcəkdim heçnə oxumamışam sömestr boyu sevgilim imkan verməyib hazırlaşmağa..allaha yalvara yalvara girdim imtahana..gətirib qabağıma kitabcanı qoydular hər sualın bir variantında iki mötərizə var idi bəxtə şah abbas iki mötərizə olanları işarələdim..səhər dekan otağına çagırdı ki sən neynəmisən 50 sualdan 49 unu düz yazmısan..dedim ay allah sənə inanmayan həqiqətən kafirdi..
46. yenə də bir çox teistin ateistlə müzakirəsi zamanı səslənən "bəs ən ilkin substratı kim yaratdı? yaxşı o bigbang nəticəsində təsadüfi olaraq meydana çıxıbsa bigbang'i kim elədi" kimi cümlələr o teistin özünə allahın var olduğunu sübut etməsi kimi gələ bilər. intellektual və ya inbesil olmasından asılı olmayaraq hər cür teistdən ateislər bu sualları eşidə bilər, belə ki, heç də bu cümlələrin məntiqsiz olduğunu düşünmürəm. belə olan halda ateistlər də öz şəxsi düşüncələrini və yaxud müxtəlif mənbələrdən əldə etdikləri (öz məntiqlərinə daha çox uyğun gələn) məlumatları argument kimi təqdim edirlər. bütün sual-cavabların, göstərilən sübutların içində allahın var olduğuna sübut kimi ən məntiqli olaraq məhz bu suallar göstərilə bilər. lakin bundan sonra varlığı sübut olunmağa çalışılan "varlığın" allah, tanrı, teo, fsm, odin, zeus və s. -lərdən hansı olduğu sualı ortaya çıxır ki, mən ona sadəcə yaradıcı deyərək və öz vicdanımı rahatladaraq tekilamı içirəm. əlavə olaraq bu müzakirələrin ön planda saxlanılmasını çox çox mənasız görürəm.
33. heç sübut yox qanlı canlı qarşımda dursa belə inanmaram allaha, tanrıya, zeusa ya da hər nəyəsə. ümumiyyətlə tanrı mövhumu kainatı yaradan mənasına gəlir, çünki ilk tanrılara baxsaz görərsiz ki, onların da insanlar kimi tripləri filan olub,çünki bir insan beyni yazıb, yaradıb onları.
yəqin ki, bura qədəri ilə müsəlmanların ya da indiki dindarların çoxu razı olar. məsələ burasındadır ki, hər şey kimi vaxt keçdikcə tanrının, ya da tanrıların özləri də inkişaf etməyə başlayıblar. xasiyətləri ilə yanaşı sistemləri və yaxud neçə tanrının olmağı tanrıların nə işə baxmaqları filan hər sistem kimi yavaş yavaş daşlar yerinə oturmağa başlayıb. ancaq məntiq ilə baxsaq əslində insan daha ağıllanmağa başlayıb və kainatı yaradan tanrısı da bununla bir yerdə ağıllanıb. və belə belə ən son gəldiyimiz nöqtədə ən inkişaf etmiş tanrı allahdı hələki.
nə qədər bu *
yəni quranı
kitabı onun *
yəni allahın
yazdığını qəbul etməsəmdə deyək ki, o yazıb. mən sadəcə olaraq belə bir allaha qarşıyam, belə düşünən birisinə qarşıyam dəxli yoxdu o kainatı yaradıb yoxsa adi adamdı. açıq görünür ki, bir insandı və o vaxtın insanıdı homofob olmağı filan çox normaldı yəni, amma bunları deyən əgər allahdısa mən dediyim kimi onu qanlı canlı qarşımda görsəm belə inanmaram. inanmaram dediyim çox yumuşaldılmış formasıdı burdakı dindarların xətrinə dəyməsin deyə belə deyirəm yoxsa siz başa düşdüz nə demək istədiyimi. vəl hasıl kəlam ateist olub ərəb sözlərindən istifadə eliyən bir gijdıllax kimi mənim sözümün canı budu ki, yoxdu. allahu əkbər nə danışıram ala mən allah var haqq din islamdı soxun içivizə.
4. goyde buludlarin erebce allah yazisi formasinda olmasi ,kotuyun uzerinde yaxud itin dalinda isanin resminin olmasi ,yaxud ne bilim diger seyleri allahin varliginin subutu kimi qebul eden debiller. bu qeder ciliz .
52. o qədər varki indi mən hansın yazım. bilsəm burda bir ateistin fikirlərin dəyişə biləcəm bir dastan yazaram yorulmaram. ancag inanmaq istəməyən zatən inanmayacaq. hardan girirsən gir movzuya. insandan təbiətdən kainatdan yada başqa bir şeydən. hər dəfə dəxlisiz bir sual verəcək izah edənə kimi başqa bir şeydən yapışıb dirəşəcək səninlə
58. bu meseleye gözel bir baxış bucağı var o da deyilir ki olmayan bir seyin ne varlıgını ve en esas da yoxlugunu sübut etmek mümkün deyil. mesele burdadır ki, qasım kimi embesil varlıqlar allahı ele özderine oxsatdıgı üçün pomidorda xiyarda öz adın yazıb qacıb biznen gizlen-qac oynayacagına inanırlar ve bele bir arqumentnen de adamı inandırmaga calısırlar. qadanızı alaram bele yoldaslara adboy verin getsinler he yox oturub nese izah eliyecem deyirsizse onda beyninize adboy verin. qurunun oduna yaş da yanmasın sonra
54. belə deyim, biz məsələn, meşədə gəzirik. qabağımıza hansısa həşərat çıxır. mənim kimi həşərat fobiyan yoxdursa, əlinə götürüb baxırsan. deyirsən, bu necə yaranıb? niyə yaranıb? hə, bax burda allah köməyimizə gəlir. allah yaradıb. niyə a kişi, necə? bilmirəm, amma bir hikmət var. allah bizə bu sualları verməyə mane olur. araşdırmağa, tapmağa. götünü əziyyətə vermək istəməyən adam allah yaratdı deyir.
tanım: insanın xəyal məhsulu sübut oluna bilməz.
)