8. orta əsrlərdə portuqaliya ilə birlikdə müstəmləkəçiliyin başlanğıcını qoymuş, geniş əraziləri işğal edərək soyqırımlar törətmiş və dilini də geniş bir əraziyə yaymış dövlət. ancaq müstəmləkəçilik yarışına sonradan girən ingiltərə və fransanın gerisində qalır. bunun başlıca səbəbi isə sənaye inqilabının da təsiri ilə bu dövlətlərin müstəmləkələrdən əldə edilən sərvətləri sənayenin inkişafına sərf etməsi idi. ispanlar isə latın amerikadan gələn sərvətlərlə dəbdəbəli saray və kilsələr inşa etmiş və iqtisadiyyata düz-əməlli vəsait qalmamışdı. 20-ci əsrdə baş verən vətəndaş müharibəsi və ardınca gələn franco diktaturası da ölkənin belini qırır. post-franco dövründə isə kral juan carlos i tərəfindən ölkənin dirçəldilməsi üçün bir sıra addımlar atılır. ispaniya, avropa birliyi və nato kimi təşkilatlara üzv olur. pul vahidi olaraq euro-a keçid edilir.
günümüzdə iqtisadi krizisin də təsirilə hələ də tam qaydasına salına bilməmiş işsizlik problemi olsa da, ölkənin tamamilə pis vəziyyətdə olduğunu da demək olmaz. ölkə dil, mədəniyyət, memarlıq, kulinariya, la liga kimi yönləri ilə tanınır. böyük şəhərləri çıxmaq şərtilə, o qədər də bahalı bir ölkə deyil. işləmək üçün yox, amma yaşamaq üçün yaxşı yer sayıla bilər.
insanları əyləncəyə düşkündür. bütün işlərə “əşi həll edərik” düşüncəsi ilə yaxınlaşırlar. bu da ölkədə hər işin yavaş irəliləməsinə səbəb olur. xüsusilə bürokratiya çox yavaşdır. ispaniyada yaşayan xaricilər də ən çox yavaşlıqdan şikayərlənirlər. hətta restoran və marketlərdə ofisiant və kassirlər müştərilərlə uzun-uzun söhbət edir. günorta saatlarında siesta deyilən 3 saatlıq fasilə verilir və demək olar heç bir yer işləmir.
buğa döyüşləri də bu ölkənin olmazsa olmazlarındandır. amma uzun müddətdir gənc nəslin nümayəndələri arasında haqlı olaraq bu döyüşlərə etiraz edənlər də var.
bir yerə köçməzdən əvvəl oranın dilini müəyyən qədər bilmək vacibdir. bu qayda ispaniyaya da aiddir. gündəlik həyatda demək olar heç kim ingiliscə danışmır. buraya köç edəcəksinizsə, ağlınızda olsun.
bu ölkənin də özünəməxsus fərqlilikləri var. məsələn, xarici dillərdəki abbreviaturaları öz əlifbalarına uyğunlaşdırıb oxuyurlar (“ey si di si” yerinə “a se de se” kimi). ofisiant bir qız, oğlan müştəriyə guapo (yaraşıqlı) deyə müraciət edə bilər. yalnız simp və meriçlər çox da sevinməsin. çünki bu sadəcə kiçik bir iltifatdır. həmin qız sizə vermək üçün (nömrəsini yəni) yanıb tutuşmur.
ölkənin ən gözəl qismi isə fikrimcə əndəlüsdür. ispaniyanı hər yönü ilə tanımaq üçün bu bölgəni ziyarət etmək lazımdır.