əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
dilemma
-
oyunlar nəzəriyyəsi
-
prisoner's dilemma
-
the dark knight
-
prisoner dilemma
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+18 əjdaha
3. bu sifarişi verən: fövqəl insan (baxma: məhkumların dilemması)
Ehtimal nəzəriyyəsinin ürəyi. Dilemmanın izah elədiyi şey odur ki, necə olur da ümumi yaxşı (hamının xeyrinə olan) nəticədən daha pisinə qərar verilir. Yaxşıdansa daha pisinin seçilməsinə səbəb xarici təsirlər, şərait, hərənin öz mənafeyinini güdərək addım atmasıdır.
Bu dilemmaya görə eyni cinayətdən şübhəli bilinən 2 şəxsin eliyə biləcəyi şeylər:
1. Günahı etiraf edib digərinin boynuna atmaq;
2. Əməkdaşlıq edib bir yerde sakit qalmaq (çünki sübutsuzluqdan hər ikisi azadlığa çıxacaq- ən yaxşı nəticə)
3. ikisinin də etiraf etməsilə müəyyən bir müddət həbsdə yatmaq (real nəticə)
1 mümkün olmur çünki hər kəs özünün ən yaxşı gedişini eliyəcək- etiraf etmək (kim niyə güvənsin ki o birisi sakit qalacaq?!). 2 ən yaxşı nəticə ola bilərdi lakin bu iki məhkum arasında heç bir ünsiyyətə icazə verilmir- əməkdaşlıq eliyə bilməzlər. 3 isə hər iki tərəfin ən yaxşı gedişlərinin (etiraf etmək) kəsişməsidi. Deməli, əlaqələri olsa tez azadlığa çıxma ehtimalları varkən bizim bu məhbuslar hələ 5 il də yatmalı olacaqlar.
![]()
*
baxdığım filmin maraqsızlığından və bitmiş imtahanlarımın verdiyi xoşbəxtlikdən götürüb tərcümə elədim:d
Bu model tək nağıl danışmaq üçün yox ağlımıza gələcək hər bir sahədə istifadə oluna bilər: investisiya qərarları, siyasət, elm, psixologiya, şəxsi həyatımız, bazarlıq etmək, sevgili seçimi və s.
P.s- dilemmadan da Nash tarazlığına keçid var ki, o da tərəflərin ən uyğun strategiyalarının kəsişməsi ilə tapılır.
+14 əjdaha
1. oyun teoremini başa salmaqçün ən çox istifadə olunan oyundur. deməli cinayət törədən 2 məhkum tutulanda bir birinə cinayəti boyunlarından atacaqlarını söz verirlər. ayrı ayrı otaqlarda dindirilərkən bir birinə güvənib güvənməmək mövzusunda tərəddüd edirlər. zira digər otaqdakı dostunun nə edəcəyini bilmir.
qarşılarında 2 cür seçim var ya hər ikisi boyunlarından atıb 1 il məhbus yaşayıb çıxacaqlar. ya hər ikisi qəbul edib yüngül cinayət olduğu üçün 3 il yatıb çıxacaqlar. yox əgər biri qəbul edib digəri inkar etsə qəbul edən həm düz danışdığı, həm polisə kömək etdiyi üçün sərbəst buraxılacaq digəri həm yalan danışdığı, həm cinayət işlədiyi üçün 6 il həbs olunacaq.
burda hər ikisi üçün ən optimal variant inkar etmıkdir çünki 1 il çox bir müddət deyil. sadəcə ayrı ayrı otaqlarda olduqları üçün vəziyyətin necə işləyəcəyini bilmirlər. çünki dostu sözünə sadiq çıxmıyıb cinayəti qəbul da edə bilər.
bu dilemma bir çox iqtisadi və siyasi davranışları analiz etməkçün istifadə olunur.
ekşi sözlükdə haqqında günlük həyatdan alınmış çox gözəl bir misal var
--sitat--
merkezi ısıtma var şimdi bizim apartmanda. tek sayaç, toplam kullanım metrekareye göre daire sayısına bölünüp fatura ediliyor herkese. ben düşünüyorum, lan nasılsa bu diğer dairelerdeki ibneler (canım komşularım) merkezi ısıtma diye 7/24 tüm petekleri açıp evde don atlet gezecekler, o zaman ben niye mesela gündüz vakti yatak odasındaki petekleri kapatarak tasarruf etmeye uğraşıcam, aç her yeri, gez donla.
herkes de aynı düşünceyle evi hamam yapana kadar ısıtacak. böylece hepimiz hem hayvanlar gibi fatura ödeyip hem de gereğinden fazla ısınıcaz.
halbuki toplaşsak şöyle, güzel kardeşlerim herkes efendi gibi kullansa diye karar alsak? bu sefer de herkes kıllanacak 'lan acaba bi enayi ben miyim de kapatıyorum, olmaz bu iş böyle' diyecek, gene açacak petekleri.
--sitat--
+1 əjdaha
2. zampalitə sukalanmış iki (döyülən və döyən) əsgərin üzərində əla tətbiq edilə biləcək nəzəriyyə
hamısını göstər
*
baxdığım filmin maraqsızlığından və bitmiş imtahanlarımın verdiyi xoşbəxtlikdən götürüb tərcümə elədim:d