+15 əjdaha
2. sənaye inqilabından bəri baş vermiş müharibələrdə, konfliktlərdə və döyüşlərdəki itkilərin çox böyük bir hissəsinə - birinci dünya müharibəsindəki itkilərin 60 faizinə, ikinci dünya müharibəsindəki itkilərin isə 65 faizinə səbəb olan * abş ordusunda. buna əsasən də yuvarlaqlaşdırılsa, avropa cəbhəsində bundan daha böyük itkilərə səbəb olduğunu təxmin etmək olar , müasir müharibələrdəki ölümləri "təsadüfiləşdirən" və "kütləviləşdirən", individual istifadə üçün istehsal olunan kiçik kalibrli silah növlərindən daha böyük kalibrə və daha böyük dağıdıcı gücə malik silah növlərinin toplusu.stalin onun haqqında "artilleriya müharibənin allahıdır.", napoleon "tanrı artilleriyası güclü olanın tərəfindədir.", amerikalı general george patton isə "mən sizə müharibəni kimin udduğunu deməli deyiləm. Siz bilirsiniz ki, bunu artilleriya etdi." sözlərini istifadə etmişdir.
artilleriyanın insanın müasir müharibələrə olan münasibətini necə dəyişdiyini isə ernest hemingwayin aşağıdakı sözlərində görmək olar:
“They wrote in the old days that it is sweet and fitting to die for one's country. But in modern war, there is nothing sweet nor fitting in your dying. You will die like a dog for no good reason.”
tarixdə artilleriyanın ən massiv şəkildə istifadə olunduğu döyüşlərdən biri isə 1945-ci il 16-19 aprel aralığında üçüncü reyx ilə sovet ittifaqı arasında berlinin darvazaları adlandırılan və berlindən 90 km şərqdə yerləşən Seelower yüksəklikləri uğrunda baş tutmuş və sovet ittifaqının almanların burada berlin şəhərini müdafiə etmək üçün qurduqları son 3 müdafiə xəttini yarıb berlini mühasirəyə almağı ilə nəticələnən döyüşdür. ssri 30 km-lik təmas xətti boyunca 9000 - hər 3 metrdən bir düzülmüş artilleriya qurğusundan alman mövqelərini atəşə tutmuşdur. təqribi hesablamalara görə ilk 30 dəqiqə ərzində düşmən mövqelərinə 500 000 mərmi düşmüşdür. ancaq, atılan mərmilər istənilən nəticəni verməmişdi. sovet hərbi doktrinasından xəbərdar alman müdafiə qoşunlarının komandanı isə bunu proqnozlaşdıraraq, əsgərlərini 1-ci müdafiə xəttindən 8 km geri çəkmişdi. bununla bağlı sovet generalı kuznetsov isə demişdi ki, "almanlar bizim metodlarımızı yaxşı bilirlər. biz hər şeyi vurduq, düşməndən başqa." -*
rahatlıqla iddia etmək olar ki, quruda, sadəcə konvensional silahların istifadə olunacağı müasir müharibələrdə müasir artilleriya qurğuları itkilərin yuxarıda qeyd olunan rəqəmlərdən də daha böyük hissəsinə səbəb olacaq. həlak olanların çox kiçik bir hissəsi güllədən, böyük bir hissəsi isə qəlpə yaralarından və ya zərbə dalğasından təsadüfi şəkildə həlak olmuş olacaq.
(baxma: tüfəng çıxdı kişilik öldü)
mənbə.
https://www.azquotes.com/quotes/topics/artillery.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Artillery
https://www.theworldwar.org/learn/wwi/artillery
https://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a438106.pdf
https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_the_Seelow_Heights
https://www.wearethemighty.com/articles/this-unstoppable-artillery-bombardment-doomed-nazi-berlin/)