bugün wiki təsadüfi son
sözaltı sözlük
məsləhət postlar mesaj Profil

sin şi xuandi



facebook twitter əjdaha lazımdı izlə dostlar   mən   googlla

başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:

+3 əjdaha

1. dünya tarixində senzuranı tətbiq etmiş çinin ilk imperatoru. imperator e.ə. 259-cu ildə doğulmuşdu. bu vaxt dövlət bir neçə feodal tərəfindən parçalanmış və dövlət döyüş sahəsinə çevrilmişdi. bu xaos ortamında müvəffəq olub digər feodal quruluşlarını öz daxilində toplamağı bacaran feodal, ölkənin qərbində ch'in feodallığını qurur. bu feodallağın yeritdiyi dövlət siyasəti leqalizmin ( leqalizm : faydalı olduğu qəbul edilən düşüncələrin qanun halına gəlməsi. qısaca leqalizm dövlətçiliyin daha da güclənməsini, hökmdarın mütləq gücə sahib olmasını və onun mütləq rejimini təmin edən bir görüşdür. kəlmə qərb dillərinə məhz çincədən keçib ) təməl görüşlərini təşkil edirdi. leqalizmə görə ölkənin idarə olunmasında insandan çox dövlət vacib idi. xalq idarəçilərin verdiyi qanunlara sözsüz itaət etmək kimi məcburiyyətləri var idi. qanunları hökmdar təyin edir və istədiyi vaxt da dəyişiklik edə bilərdi. bu görüşlər o günə qədər çinin dövlət anlayışında təsiri olan konfutsinin təməl dövlət anlayışına tamamən zidd idi. sin şi xuandi də leqalizmin hakim olduğu bir feodallıqda dünyaya gəlmişdi. e.ə. 238-ci ildə hakimiyyət başına keçmiş , e.ə. 238-221 ci illər arasında digər feodallıqları məğlub edərək e.ə. 221 ci ildə özünü çinin ilk imperatoru elan etmişdi. çində rəsmi olaraq imperiya dövrü başlanmışdı. imperator ölkəni birləşdirmək üçün bir neçə reformasiyalar hazırladı. bu reformlar da çox sərt və amansız idi. onlardan bəziləri:
- ölkəni imperator tərəfindən təyin edilmiş qubernatorlar tərəfindən idarə olunması
- mərkəzləşdirmiş ordu qurmaq
- pul və yazı sistemində standartların təyin olunması
- çinin hər bölgəsində keçərli tək bir qanun sistemi tətbiq edilməsi .. və sairə
bu reformun ən kəskin müddəası isə düşüncələri tamam silmək idi. təməl götürdükləri leqalizm görüşünə zərər verdiyi və ölkəni təkrarən bölə biləcəyini əsas götürərək konfutsi düşüncəsinə aid hər şeyi yox etmək qərarına gəlinir. nəticədə e.ə. 213 cü ildə bəyan edilən qərara əsasən çində tibb kitabları istisna olunmaqla qalan digər sahələrə aid edilən kitabların yandırılması və bu qərara qarşı çıxanların öldürülməsi əmr olunur. təbii ki qərara qarşı çıxanlar da olur ki onların da aqibəti ölümlə nəticələnir. həyata keçirilmiş bu hərəkat tarixdə ilk senzura aktı kimi qəbul edilir. imperator , konfutsinin düşüncələrini senzura ilə məhv etməyə çalışdı amma tarix bunun tam əksini göstərdi



hamısını göstər

sin şi xuandi