+17 əjdaha
5. dövlət və digər bəzi müəssisələrin təhsil üçün tələbəyə qarşılıqsız (bəzən qarşılıqlı) etdikləri maddi yardımdır.bu rəsmi tərif idi, loru dildə tərifi isə: lifehack
daha da loru: sən çaldun.
sözün əsl mənasında həyatdakı buglardan biridir. 30-35 yaşına qədər təqaüdlə fırlanan insanlar var. ən gözəl şeylərdən biri tələbəlik, digəri işləmədən pul qazanmaq, ikisi də təqaüd mövhumun da birləşir. hər gənc tələbənin xəyalıdır, xüsusilə də xaricdə oxuyursa. amma o qədər də asan deyil.
9 illik tələbəlik həyatımda 3 dəfə yüksək miqdarda təqaüd qazanmışam. birincisi çox axmaqca oldu və hələ əlimə oul keçməmiş təqaüdü kəsdilər. çünki sinifdə qalmışdım, ancaq əslində kəsilməməli idi sadəcə mən rüşvət verməmişdim deyə təhsil nazirliyindəki əlaqədar məmurlara ləzzət eləmədi deyək. həm o ilk təqaüdü almaq üçün elə bir imtahan etmişdilər ki gəl görəsən, psixolojik testlər, zəka testləri, yaddaş testləri, axırda da o vaxtın tqdk naziri məleykə xanımın qəbulunda yanında da 6-7 yaşlı professorla müsahibəyə girmişdim, niyə həkim olmaq istəyirsən suallarına "ehe he, xalqıma kömək etmək üçün" kimi sikindirik bir cavab verib çıxmışdım, məndən sonra o vaxtın tqdk birincisi orxan salmanlı idi sırada, onu almadılar ki sənə onsuz da bp təqaüd verir ay ac göz -*. nəysə sonra 6-7 ay sonra mən istanbulda bardayam, evdən zəng gəlib ki bəs təqaüd qazanmısan, deyirəm ala səhv olar bir də yoxlasınlar?? heç ümidim yox idi, və atamın təkidi ilə etmişdim nə etmişdimsə. məktəbi falan atmışam bir kənara, o şəhər sənin bu şəhər mənim avaralanıram, hardan çıxdı bu təqaüd? dedim mən sinifdə qalacam, dedilər yox keçərsən, getdim imtahana girdim gördüm alınan şey deyil. nəcibə xanım var idi türkiyədə azərbaycanlı tələbələrin "ögey anası" idi, öz dili ilə desək, səfirlikdə işləyirdi, onun yanına getdim neçə günlük gözləmədən sonra görüşdük, dedim bəs mən o boyda təqaüd qazanmışam, bu il cəmi 9 nəfərə çıxəb özü də, ama may ayında deyiblər qazanməsın, mən də il boyu günü 7 manata dönərçi işləmişəm, siz deyirdiz ögey anamızsınız nəsə kömək edə bilərsinizmi mənə? dedi get bakıya, onlara deyəcəm ki keçmisən. gəldim bakıya, paşa və əlqulu var idi o vaxtlar, şəxsiyyətsiz təhsil nazirliyi işçiləri idilər. biri mənə dedi ki nəcibə xanım dedi ki sən sinifdə qalmısan. təqaüdün kəsiləcək. içimdə qaldı. əks halda mənə o ilk ilin də pulunu verəcəkdikər, təxminən 10.000$ əjdaha pul idi.
o vaxt misir mərdanovlu, elmar bilməm kimovlu şənliyə çağırmışdılar o ilntəqaüd alanları, ala stoldakı hamı mənlə məzələnir ki sən o universitetdə oxuya oxuya necə qazanmısan bu təqaüdü, hamısı avropada falan oxuyurdu. nəysə onu kəsdilər, xaricdə təhsil üzrə dövlət proqramının ilk vaxtları idi deyəsən.
sonra türkiyədə universiteti dəyişəndən sonra bir qaqaş var idi, hər dəfə deyirdi gəl gedək təqaüdə baş vuraq, avropaya göndərillər, deyirdim qaqa get oyanda oyna da səncanı. çox təmbəl idim, indiki kimi. formu doldurmağın dərdindən özümdə mənfi motivasiyalar yaradıb "ala kimdi bizə təqaüd verən" falan tərzi avaralanırdım, bir növ garfield kimi də. axır bir gün bu qaqam mənim yerimə form doldurub gedib hətta göndərib də sənədləri, bir dənə imtahan qalıb. sözlü imtahanda məllim soruşur ki hobbilərin nələrdi? deyirəm yatmaq. test imtahanı da oldu. cavablar çıxdı. mən girmişəm, o biri yetim qaqaş qalıb. yazıq. ama bu qaqam da sağolsun formu dolduranda pis universitetləri yuxarı, yaxşıları aşağı yazıb, mən də çox bal yığmağıma baxmayaraq kiçik bir şəhərə düşmüşəm. nəysə dedim. onsuz da təyyarəyə minməyənə qədər "ala kimdiye məni ora göndərən, bi pox çıxacaq görərsən" modunda olduğum üçün çox vecimə deyildi, yayda kürdə çimib balıq tuturduq, özümü çox həvəsləndirmirdim yəni. elə alındı ki getdim, cəmi 1500 avro verdilər, təxminən 1800manat, evdən də 400$ almışdım, it kimi gəzdim, günə iki sosiska yeyirdim, qalanıbı gəzməyə saxlayırdım. sonra o gözəl günlər də bitti.
üçüncü təqaüd intervyusuna yenə papa başımı xarab edəndən sonra məcbur getdim, bakıda, dövlət proqramı şeyi, ala intervyudakılara elə bir ağladım ki, az qaldılar ciblərindən pul çıxarıb versinlər, deyir niyə ortalaman azdı, deyirəm dönər satırdım, ayaqqabı şotkalayırdım nə olmalıdı? axırda söhbət elə oldu ki bunlar dedi sənə veririk yaxşı, ama indi versək masterdə ala bilməyəssən, istəyirsən sən get fikirləş, biz sənə zəng edəcik, indimi istəyirsən yoxsa master oxuyandamı deyərsən. dedim yaxşı. çıxdım papa zəng elədi, dedim sağolsunlar yaxşı oğlandılar mənə vaxt verdilər ki fikirləşim indimi alım master oxuyandamı, dədəm deyir ala gijdıllağsan sən?? denən indi istəyirəm də. nəysə, cavablar çıxdı, qazandım, o il çox adam qazanmışdı, mənlə əlaqəli deyildi. aylıq ~800$. oha. aylıq 200-300$ la yaşamağa çalışan adam idim, o da ki son illərdə evdən çox az alıb ya işləyirdim ya başqa bir yolla tapırdım pul. ama bəxtimdən universitetin son ilində verdilər, cəmi bir il, indi siz düşünün o pulu 4 il alanlar var. sikəllər. nəysə, aylıq o qədər pul almağıma baxmayaraq dönər yeyəndə yanında ayran içimmi içməyimmi deyə yarım saat düşünürdüm yenə də, ayran 50 qəpik olmasına baxmayaraq. əvvəlkinə nisbətən ən böyük lüksüm qaçaq yox normal siqaret alır, arada çöldə yemək yeyə bilirdim. içkiyə pul verə bilirdim, amma pulun yarıdan çoxunu xərcləmirdim. onla master oxuyaram deyirdim ki, ilin axırında pox oldu o pul da məndən asılı olmayan səbəblərdən.
sonra yenə dədəmin təkidi ilə masterdə təqaüd intervyusuna getdim, yenə ürəysiz, qazanacağıma ehtimal vermədən, bu dəfə alınmadı, təqaüdsüz getdim oxumağa polşaya , bir müddət sonra pulsuzluq səbəbi ilə buraxdım. hansı ki son intervuyda bi qaqaşla tanışmışdım, deyirəm təqaüd almasan neyləyəssən, deyir dədəm milyonerdi, facebookdan əlavə etmişdi məni, təqaüdlərin cavabı açıqlanmamışdı hələ, adam iki mərtəbəli villadan party şəkilləri paylaşmışdı, ona çıxdı təqaüd, mənə yox.
indi tələbəlik üçün it kimi darıxıram, amma pul yoxdu oxumağa. təqaüd üçün də bütün bunlara baxmayaraq çox təmbəllik edib axtarmıram. bütün bunları yazma səbəbim də tələbələrə motivasiya vermək və biraz da içimi boşaldmaqdı, elə adamlar tanıyırdım ki dəhşətə gəlirdim. ən son polşada məsələn illərdi təqaüdlə fırlanan bi qaqaş var idi, nə çox zəkalı idi nə intellektual, sadəcə təmbəl deyildi yəqin. siz təsəvvür edin adam deyir keçən il girdim googledən, bəli googledən avropa təqaüdləri yaxdım 11 dənəsinə baş vurdum, heç birindən səs çıxmadı, axırda biri cavab verdi, dedilər təqaüd veririk, ancaq ispaniyada isanca, bir illik master, mən də ispanca bilmirəm, dedim yaxşı, getdim dil bilmədən bitirdim. ala? düşünün yəni? var belə şeylər. sadəcə axtarmaq lazımdı, indi də qaqaş və yoldaşı avropda təqaüdlə oxuyurlar. onlardan başqa da var idi, ortalama zəkaya sahib azərbaycanlılar, təqaüdlə fırlanırsan, baxsan deyərsən ala nətər? ama olur elə. işid dəstəkləyib ingiltərədə təqaüdlə oxuyanını tanıyıram bunun, cahil özgüvəni deyək, təsəlli edək. nə qədər ki imkanınız var tələbə qalın və təqaüd tapın. təmbəl olmayın, daha doğrusu belə deyək, təmbəlsinizsə təqaüd sizin bir nömrəli ehtiyacınızdır çünki əks halda həftədə altı gün işləyib təmbəl olmağa belə vaxt tapmayacaqsınız.
)