beta israel nədir

+1 əjdaha

1. son günlərdə israildə etiraz aksiyaları ilə gündəmə gələn yəhudi toplumu. başqa sözlə efiopiya yəhudiləri. efiopiyada yəhudi olmayanlar tərəfindən aşağılayacı "falaşa" sözü ilə çağrılan insanlar. yüzdə səksənindən çoxunun israildə yaşayır, təqribi 120 min nəfər. israil krallığı aşurlular tərəfindən dağıdıldıqdan sonra israildə yaşayan yəhudilər öz torpaqlarından sürgün edilir və təqribi on qəbilə, bəzi mənbələrdə isə 11-12-13 qəbilə olduğu qeyd olunur. indiki dövrdə bir çox millət bu qəbilənin nəslindən olduqlarını müdafiə edirlər. itkin qəbilələrə aid bir iz belə yoxdur. hətta bu millətin davamçılarının yaponlar olduğuna qədər fərqli-fərqli fərziyyələr var. israildə bir neçə tarixçi juhurilərin bu qəbilənin dünyada qalan davamçıları olduğunu iddia etmişdi. (juhuri=dağ yəhudiləri) həmin bu efiopiyalı yəhudilər həmin itkin qəbilənin nəvələri olduqlarını iddia edirdilər. dinləri yəhudilik idi, sadəcə bəziləri təzyiqlər səbəbilə dinlərini dəyişmişdi. falaşa sözünün mənasıda sürgündəkilər olduğu üçün onlar özlərini israil torpağından sürgün edilmiş yəhudilər olaraq görürlər. uzun sözün qısası bu toplumun tarixi haqqında yazıb qurtara bilməyəcəyimiz qədər versiya var. 70-ci illərdə efiopiyada dövlət və xalq arasında gedən silahlı münaqişlərdən və ekonomik çətinlikdən təsirlənən bu yəhudilər gizli bir əməliyyat ilə efiopiyadan israilə köçürüldü. ancaq bir çox ailə geridə qaldı və bir müddət sonra ikinci musa adlı əməliyyat ilə on minə yaxın yəhudi israilə qayıtmaq üzərə yola çıxdı. ancaq təəssüf ki aclıq ilə üzləşən yəhudilərdən yarısı əməliyyata qədər dünyasını dəyişdi, qalan yarısı isə israilə köçürülə bildi. efiopiyanın təzyiqi ilə üzləşən qalan yəhudi ailələrdə 1990-cı illərdə israilə köçürüldü. ölkə daxili savaş və aclıqdan çəkilib alınan efiopiya yəhudilərində israildə ev, iş verildi. israildə aşkenazimlər və sefardimlər bu adamlar ilə əvvəlcə soyuq davrandı sonra isə israil dövlətinin və hahamların sayəsində normal münasibətlər qurulmağa başlandı. yəhudi olduqları təsdiqləndi, bir çoxu şübhə qalmasın deyə israildə yəhudiliyə keçdi, ad-soyadlarını dəyişdirdilər. ardınca israildə iş problemi yaşamağa başladılar və irqçilik əleyhinə 2005-2006 cı illərdə aksiyalar etdilər. bir neçə gün əvvəl polisin təzyiqinə məruz qalan efiopiya yəhudilərindən bir əsgərdən sonra israildə yenidən aksiyalar keçirildi. bugün isə netanyahu həmin əsgərlə görüşüb və dövlətin polisə gərəkli cəzanı verəcəyini bildirib.