həmmam xütbəsi

əli ibn əbu talibin nəhcül bəlağədə nəql olunan 184-cü xütbəsi. bu xütbənin həmmam olaraq adlandırılmasında səbəb bu xütbənin deyilməsinə səbəb olan həmmam adında səhabədir. bir gün, həmmam əli ibn əbu talibdən soruşur: “ey əmirəl möminin, pəhrizkarları mənə elə vəsf et ki, onları görmüş kimi olum.” əli ibn əbu talib ilk dəfə bu istəyi rədd etsə də, həmmamın təkidlərindən sonra başlayır vəsf etməyə.
təqvalıların * pəhrizkarların vəsflərindən sonra həmmam özündən gedərək vəfat edir.
əli ibn əbu talib ölümün səbəbini “düzgün nəsihətlər əhlinə belə təsir edir” deyərək izah edir.

həmmam xütbəsi- link1

həmmam xütbəsinin hacı şahin tərəfindən təhlili- link2

ulus baker

türkiyəli sosioloq, akademik və intellektual. əsasən gilles deleuze və spinoza tərcümələri ilə məşhurdur. ankara, odtü və istanbul universitetlərində dərs deyib. odtüdə son verdiyi dərslərdən biri visual thinking olub. müəllimin kino, siyasət, medya haqqında çox gözəl dərsləri vardır. əvvəl-əvvəl anlaşılması çətin olan insanlardan biridir, ancaq anlatım ritmini anladıqdan sonra dediklərini anlamaq qismən mümkün olur.

dərslərində iştirak edənlər müəllimin bəzən 1 dərsdə 1 paket siqareti bitirdiyini deyirlər. tələbələrinin anlatdıqlarına əsasən çox bohem olub. hətta biriləri müdaxilə etməsə çimməzmiş bəlkə də. pişiyinin adı da psinoza olub -*

mənim üçün də, kaş ölməyəydi, onun canlı dərslərinə qatılıb, onunla həmsöhbət olardım dediyim insanlardan biridir.

“Her şeyi anlamak zorunda değilsiniz. Anlamak yalnızca dünyayla ilişkimizin bir düzeyinden ibaret, tümü değil.”- Ulus Baker

sanat ve arzu adlı seminarlarını buradan izləmək mümkündür: https://www.youtube.com/watch?v=3LX4SSX9L1w&list=PLuzUG_OWgVKdvkEZ8fhzc6SrDRlCSVDfp

anatomo-siyasət

insanların davranışlarını, bədənlərini, münasibətlərini * kiminləsə olan münasibət nəzərdə tutulmur. yaşama qarşı olan münasibət, hadisələrə qarşı tutulan tavır. , hislərini hədəfləyən iqtidarın fərdləşdirici iqtidar mexanizması.

Sosial güclərin ortaya çıxışından bəri güc mərkəzləri * iqtidar əhatə etdiyi, iqtidar sahəsinə daxil etdiyi insanlara qarşı müxtəlif iqtidar mexanizmaları istifadə etmişdir. Bunlara misal kimi: pastoral iqtidar, bioiqtidar və s. Lakin, iqtidar sahəsi getdikcə genişləyən güclərin daha gücləşdirici mexanizmaya ehtiyacı var idi. Hörümçək toru böyüdükcə sonsuz sayda əşya, faktor, hadisə, davranış və prosess iqtidarın idarəetməsindən qaçırdı. Gözdən qaçan proseslərdən biri də qaçaqmalçılıq idi. Qaçaqmalçılıq ekonomik inkişafı təmin etsə də, iqtidarın gözündən qaçan nələrinsə olduğuna işarət edirdi. Bu və digər faktorlar boşluqları olan, qlobal bir iqtidardan, qlobal nəzarətlərin əvəzinə hərkəsin, hər fərdin gövdə daxilində, davranışları içində nəzarət edilə biləcəyi daimi, atomik və fərdləşdirici iqtidara keçilməsini zəruri hala gətirdi.

iqtidarın anatomo-siyasət mexanizmalarından ən əsası disiplindir. * bizim dildə deyəsən intizam gedir, ancaq mən yenə də disiplin sözünü istifadə etməyi seçirəm Disiplin birini necə gözətləməli, davranışına, rəftarına, tövrünə, qabiliyyətlərinə necə nəzarət etməli, performansını necə möhkəmlətməli, istedadlarını necə çoxaltmalı, ən yararlı olacağı yerə onu necə gətirməli olduğunu müəyyən edən sosial gövdədəki ən kiçik ünsürlərə çatana qədər nəzarət edilə bilməyimizi təmin edən, sosial atomlara, yəni fərdlərə çatmağı təmin edən mexanizmadır.

Disiplinin kəşfinin edildiyi yer ordudur. 16-cı əsrin sonuna qədər ordu əsasən bir-birilərinin vəzifələrini öhdəsinə götürə bilən və bir başçının ətrafında təşkilatlana bilmiş fərdlərin kiçik birliyi idi. 16-cı əsrin sonundan etibarən bu birliklərin formulasiyası dəyişərək bir neçə vasitəçi lider, zabit və texniki biliyə sahib olanlarla birlikdə piramida formasında formulasiya olan birliyə çevrildi. Bu dəyişikliyə səbəb olan əsas kəşf tüfəng idi. Tüfəngin kəşfindən sonra, orduda bir-birinin vəzifələrini öhdəsinə götürə bilən əsgərlərin olması təhlükəli idi. Ordunun təsirli olması üçün, tüfənglərin mümkün olan ən yaxşı şəkildə istifadə edilməsi üçün hər fərdin cəbhədə müəyyən sahəni işğal etməsi, qopmaması lazım olan şəkildə xətli şəbəkə daxilində olması üçün fərdlərin yetişdirilməsi lazım idi. Artıq ordu hər fərdin mövqesinin spesifikliyənə və roluna görə yer aldığı bütünün birliyi ilə birlikdə çox kompleks və iyerarxik bir birlik olaraq ələ alına bildi. Artıq əsgər öz fərdi mövqesinə görə dəyərli idi: təhsil almış, yetişmiş, digər əsgər tərəfindən əvəz oluna bilməyən * spesifikləşdiyi mövqeyə əsasən əsgər.

Disiplinləşdirici texnologiyanın ortaya çıxdığı digər faktor təhsildir. Təhsil fərdləri çoxluq içində fərdləşdirən disiplin mexanizmasıdır. Bu disiplin texnologiyası ilk öncə bağçalarda, daha sonra isə məktəb, lisey və universiyetlərdə ortaya çıxır. Məktəb minlərcə şagirdi bir araya toplayır. Burada sinif ilə müəllim arası iqtidardan əlavə, fərdi şagird ilə müəllim arasındakı iqtidar vardır. Onlarla şagird üçün 1 müəllim var. Bu şagird çoxluğuna rəğmən, iqtidarın fərdləşməni, hər ana nəzarət edilməsini, davamlı nəzarəti təmin etməsi lazımdır. Bu nəzarət və yoxlamalar səbəbilə rəqəmlərlə bal vermək, giriş imtahanı və bu qəbildən olan yoxlamalar fərdləri müəllimin gözü önündə və hər birinə aid edilmiş xüsusiyyət və yarğılarla birlikdə sinifləndirmə imkanı əldə edilir. Həmçinin, müəllimin öndə, tələbələrin isə sırada oturması sayəsində müəllim tək baxışı ilə hamıya nəzarət edə bilir, məktəbə gəlib-gəlmədiklərini, nə etdiklərini, xəyala dalıb-dalmadıqlarını, əsnəyib-əsnəmədiklərini, dostu ilə danışıb-danışmadığını yoxlaya bilər, onlara səslənə bilər.

Tam anatomo-siyasət mexanizması sayılmasa da, anatomo-siyasətlə bio-siyasətin ortasında duran iqtidar texnologiyası olaraq cinsiyyətdən də bəhs edilə bilər. Cinsəlliyin tibbi, əxlaqi problem olması ilə birlikdə iqtidar cinsəllik vasitəsilə bədənləri idarə edə bilər, nüfusu artırıb-azalda bilər.

Disiplinin və tənzimləmənin iqtidar mexanizması baxımından kəşfi ilə birlikdə yaşam və həyat bir iqtidar predmeti halına gəldi. iqtidar özündə hüquqi olmaqdan çıxaraq materialistləşdi.

istifadə olunan mənbə: michel foucault'un 17 Mart 1976’da Collège de Francedakı konferansı. özne ve iktidar kitabında da bu konferansa yer verilib.

cəsəd sevdası

qara dərvişin ifa etdiyi, ruh(?)uma toxunan musiqidir. ən sevdiyim hissəsi isə "Sevişsək bezmədən, ölümü sezmədən;
Uzansam məzarına Kor qalsam
sovrulsun 4 yana, dursun zaman
solmuş dodağlarında gəzsin qanlı dilim
günahlara inad seviş mənimlə

sözləri:

Soyuq nəfəsin, bəyaz bədənin, qanlı kəfənin.
Bir cəsəd sevdası mənimki.
Aşiqəm o saf bədəninə ver əlini,
Qaranlıqlara doğru seviş mənimlə.

Gəlinlik geymədən, üzümü görmədən
məzarlar yatağımız
torpağlar sovrulsun 4 yana
Dursun zaman
solmuş dodağlarında gəzsin qanlı dilim.
günahlara inad seviş mənimlə

Ruhum ruhuna qarışsın,
Məzarlar sevgidən alışsın
Soyuq nəfəsin isidir buz kəsmiş qəlbimi.
Gecələr varmaz sabaha,
Bədənin əmanət torpağa
Çürümüş kəfənin bələyib unudulmaz sevgimi

Zillətdən-cəhalətə(bil) bir anlıq uçuş.
Sürünməkdən demişdin qurtuluş
Ölümsüzlük bəxş edər, çırpınan qanadına toxunuş
Vuruş, nəbzim ama son vuruş.

Sevişsək bezmədən, ölümü sezmədən
Uzansam məzarına Kor qalsam
sovrulsun 4 yana dursun zaman
solmuş dodağlarında gəzsin qanlı dilim
günahlara inad seviş mənimlə

(youtube: )

arqumentə səbəb gətirərkən istifadə edilməməli sözlər

(baxma: iyrənc)
hər hansı bir mövzu barədə arqument səsləndirərkən arqumentə səbəb də göstərmək lazımdır. məsələn, "ərdoğan xalqın mənafeyi üçün faydalı lider deyil" deyərkən buna səbəb olaraq ərdoğanın prezident olmasından öncə və prezident olduğu zamanlardakı nüfus, təhlükə problemləri, qanun pozuntuları və s. statistikalarını , təhlükələrin qarşısını almaq üçün ələ atılan cəhdləri və bu cəhdlərin effektivliyini və digər müqayisə tərəflərini paylaşmaq lazımdır. ancaq, "ərdoğan getməlidir, çünki apardığı siyasət iyrəncdir" kimi ifadələr paylaşmaq səbəbləndirilməyib.

iyrənc sözü subyektiv mahiyyət daşıyır, lakin əgər subyekt obyektiv hərəkət üçün subyektiv səbəb verirsə, burada xəta baş verir. subyektiv səbəblər subyektiv hərəkətlər üçün keçərlidir.

həmçinin, lgbt icmasının fərdlərinin əksəriyyətinin bu kimi səbəblər göstərməsi məni təəssüfləndirir. hansısa əks-fikir görən kimi quote edib "pff, iyrəncsiniz" kimi ifadələr işlədirlər. Əks tərəf də eyni səhvi edir. Ortada heç bir səbəbləndirilmiş arqumentlər və diskurslar olmur.

bullet journal

gündəlik fəaliyyətlərinizi etməkdə daha produktiv olmanıza kömək olacaq journal.
gündəlik, həftəlik, aylıq və illik olaraq hazırlamaq mümkündür. mənim əsasən istifadə etdiyim şema gündəlikdir. gün ərzində edəcəklərimi sıralayıb, etdikcə higlight edirəm. həm gün ərzində nələri tamamladığımı görüb qürur qarışıq sevinc hissi keçirirəm, həm də planlarıma xəyal şəklində yox dəqiq şəkildə nəzarət edə bilirəm.
gündəlik planner üçün nümunə:


mən çox detallı hazırladıqda davamlılığı çox artdıra bilmirəm deyə sadə düzəlişlərlə hazırlayıram. həmçinin, gündəlik çox to-do list yazmıram ki, daha minimal görünsün və etmədikdə həvəsdən düşməyim. siz də, öz potensialınızdan az yazın, çox edəndə qürur qarışıq sevinc hissi keçirin.

illik bullet journal üçün nümunə:


həmçinin, bullet journal düzəltməyə səbriniz çatmır və ya vaxtınız yoxdursa hazır satılıq bullet journallar ala bilərsiniz. mən almışdım, ancaq bir müddət işlətdikdən sonra qırağa atdım, çünki yazı məhdudiyyəti var idi. həmçinin, vaxtınız və ya hövsələniz yoxdursa digital bullet journaldan notion vasitəsilə istifadə edə bilərsiz.

mən bir ara notiondan istifadə edirdim, o zaman belə bir bullet journal hissəm var idi:


"Study hard what interests you the most in the most undisciplined, irreverent, and original manner possible."- richard feynman

femdom cinsi əlaqə

qadının dominant olduğu cinsi əlaqə. qorumağa meyilli olan və yenilikçilikdən çəkinən cəmiyyətlərdə cinsi əlaqədə kişi "təsir edən", qadın isə "təsir edilən" olaraq görülür. bu növ cinsi əlaqə zamanı isə qadın "təsir edən", kişi isə "təsir edilən" situasiyada olur.

əsas təzahür formaları:
(baxma: foot domination)
(baxma: facesitting)
(baxma: cuckoldism)

ad hoc fərziyyələr

fərziyyənin yanlışlanabilinərlik mahiyyətindən çıxarmaq üçün original teoriyaya əlavə olunan fərziyyələr.

bu fərziyyələrlə həm elmi, həm də fəlsəfi sferada rastlaşmaq olar. məsələn, irəli sürülən "tanrının varlığı fərziyyəsi"nin kimsə tərəfindən yanlış çıxarmasının qarşısını alınmaq üçün "o gözlə görünməzdir.", "insan onu dərk edə bilməz" kimi ifadələr əlavə etmək olar.

elmdə də, ad hoc fərziyyələr teoriyanı daha kompleks etmək, falsify olmasının qarşısını almaq üçün istifadə olunur. ad hoclar pseudoscience göstəricisi olsa da, hansısa pseudoscience əlamətini təklikdə götürüb dəyərsiz etmək düzgün deyildir. bəzən ad hoc fərziyyələr təcrübələr tərəfindən təsdiqlənə bilir. məsələn, einsteinin statik kainat teoriyası üçün ümumi nisbiliyə əlavə etdiyi kosmolojik sabit ad hoc idi. və ya, george fitzgeraldın Michelson və Morleyin təcrübəsində dünyanın səmaya nisbətdə sürətinin 0 olmasına, hansı ki null result hesab olunurdu, "elektrik təsir nəticəsində təchizatın qolu qısaldı, ona görə velocity 0 oldu" kimi ifadə əlavə etməsi ad hoc idi. ümumiyyətlə, ad hoc fərziyyələr elmi sferada çox istifadə olunur. bunun səbəbi isə bildiklərimizin çox az, bilmədiklərimizin isə həddindən artıq çox olmasıdır. buna görə də, elm adamları araşdırmalar davam edərkən fərziyyənin möhkəmliyini yoxlamaq üçün ad hoclar artıra bilirlər.

bir çox elm insanları ad hoc fərziyyələrin pseudoscience göstəricisi olmasını iddia etsə də, bir çoxu ad hocların pseudo olmasının reasonable səbəbi olmamasını, sadəcə alimlərin estetik qərarlarının nəticəsi olduğunu bildirirlər.

sözlük yazarlarının uşaqlıq xatirələri

heç vaxt yadımdan çıxmayan bir hadisə olub uşaqlığımda.
təxmini 6-7 yaşım var idi, 1-ci sinifə gedirdim. deyəsən azərbaycan dili dərsindən hansısa mətni çap etməli idim. anama işə zəng vurdum, dedi atanla get. mən də, istəmirdim, çünki atam içmişdi; qorxurdum getməyə. nəysə, birtəhər getdik. flashcardı verdim, oturub gözləyirəm ki çap olunsun. bir də görürəm ki, atam çap mərkəzinin şkaflarını açıb bağlayır. mən də ürəyimdə "papa, nolar nəsə eləmə, sakit çıxaq gedək" deyirəm. bir də gördüm fotoaparatı götürdü qoydu kurtkasının içinə. məni də tər basıb həyəcandan. bir arvad gördü, işçiyə dediki bu kişi sizdə işləyir? dedilər yox. dedi ki, fotoaparatınızı götürdü. nəysə, mən içərdə qaldım, atamı apardılar. 5-10 dəqiqə sonra atam çöldən məni çağırıb dedi ki, gəl gedək. məni evə apardı, özü də avtobusa minib harasa getdi.

qədir-xum

zilhiccə ayının 18-i özünü islamın imamətçi məzhəbi sayılan şiə qoluna hesab edənlərin qeyd etdiyi bayram. 2021-ci il əsası ilə həmin bayram bu günə, 28 iyula təsadüf edir.

qədir-xum məkkə təvaf və ziyarətini başa vurmuş insanların məkanlarına qayıtdığı yol üzərində yerləşən, yolayrıcı olaraq tanınan məkandır. bura ayrılma nöqtəsidir: qədir-xumdan mədinəyə, iraqa, yəmənə, misirə yol ayrılır.

110 səhabənin nəql etdiyi bir rəvayətə əsasən, məhəmməd ibn abdullahın son həcc ziyarəti zamanı məhəmməd maidə surəsinin 67-ci ayəsini dilə gətirir: "Ya Peyğəmbər! Rəbbin tərəfindən sənə nazil ediləni (Quranı) təbliğ et. Əgər (bunu) etməsən, (Allahın) risalətini (sənə həvalə etdiyi elçilik, peyğəmbərlik vəzifəsini) yerinə yetirmiş olmazsan. Allah səni insanlardan qoruyacaq. Həqiqətən, Allah kafir camaatı düz yola yönəltməz!"

daha sonra, məhəmməd möminlərdən şəhadət istəyir. möminlər şəhadət verdikdən sonra məhəmməd deyir:
"Ey insanlar! Mən sizin aranızda iki nəfis və dəyərli əmanət qoyuram, görüm, məndən sonra bu ikisi ilə necə rəftar edəcəksiniz?!! Biri Allahın kitabıdır ki, onun bir tərəfi Allahın qüdrətli əlində, digər tərəfi isə sizin əlinizdədir. Digəri isə mənim əhli-beytim və itrətimdir. Allah mənə xəbər vermişdir ki, bu ikisi heç vaxt bir-birindən ayrılmayacaqdır. Ey insanlar! Quran və itrətimdən qabağa keçməyin və hər ikisinin fərmanlarına əməl etməkdə səhlənkarlıq etməyin, əks halda ziyana uğrayacaqsınız!

daha sonra, əli ibn əbu talibin qolunu qaldıraraq deyir:
"Allah mənim mövlamdır, mən də möminlərin mövlasıyam – onlara özlərindən daha üstün və daha layiqəm! Ey camaat:
Mən hər kəsin mövlasıyamsa, bu Əli də onun mövlasıdır. Pərvərdigara! Əlini sevənləri sev, onun düşmənləri ilə düşmən ol! Ona məhəbbət bəsləyənlərə məhəbbət bəslə! Ona kömək edənlərə kömək et, köməyini əsirgəyənlərdən köməyini əsirgə! O hər yerdə olsa, haqqı onunla birlikdə dövr etdir!”

əhli-sünnə teoloqları bu hədisi səhih qəbul etsə də, mövla sözünün təfsirinə diqqət çəkirlər. bir çoxu iddia edir ki, burada məhəmməd "mövla" deyərkən "dost, yoldaş" mənalarını yükləyib. həqiqətən də, ərəb dilində mövla sözünün bu mənaları var. əhli-şiə teoloqları da bu təkzibə əsasən əlinin müaviyəyə yazdığı məktubları, nəhcül-bəlağə xütbələrindən hissələri, qurandakı mövla sözünün hansı mənada işlənmə frekansını göstərərək cavab verirlər.

bu hədisə əsasən, şiələr məhəmmədin özündən sonra əlini imam seçdiyini iddia edirlər. onlara görə, əbubəkr peyğəmbərin sözünə əməl etməyərək küfr etmişdir.

ali and nino

ön-qeyd: moderatorların əli və nino başlığındakı kitab evinə aid olan entryləri bu başlığa köçürülməsini tövsiyyə edirəm.

kitaba qoyduqları qiymətləri kitabın bizə qatdığından qat-qat baha olan kitab evi. məsələn, yuval noah hararinin 21 lessons for 21th century kitabı əli və nino kitab evində 26 manatdır, ancaq mən keçən il bu kitabı 5 manata aldım. kitabın qiymətini bu qədər baha qoyaraq əksər insanların gözündə kitabı əlçatmaz, müqəddəs bir obyekt kimi təsvirləşdirirlər. halbuki, elə deyil. kitab sənə heçnə qatmırsa, kitabı cır, yandır, apar tulla. hətta, sənə nəsə qatsa da onu cıra, yandıra tullaya bilərsən. kitabın üz qapağı, xətti, forması önəmli deyil, orada yazılan səni inkişaf etdirmirsə o kitabı oxumağa dəyməz.

keçən il fibonacci yarışmasından əli və nino kitab evində 100 manatlıq alış-veriş şansı qazanmışdım. 100 manata cəmi 7 kitab ala bildim. çox gülünc vəziyyətdir. bir kitab niyə 20 manatdan baha olsun axı?!

dayım oğlu keçən həftə əli və nino kitab evindən 30-a yaxın kitab sifariş edib. dünən kitab mağazalarını gəzəndə görürük ki, əgər tənbəllik etməyib bukinistləri, kiçik kitab mağazalarını gəzsəydi əli və nino kitab evinə verdiyi puldan 3 dəfə aşağı pul xərcləməli olacaqdır. ona görə də, tövsiyyəm odur ki, əgər kitab təkcə əli və nino kitab evində yoxdursa digər mağazaları gəzin, qiymətlərə baxıb müqayisə edin. hətta ən yaxşısı ikinci əl almağa çalışın. üz qapağı təzə olduqda kitabın içi dəyişmir.

bestsellər bölməsində də həmişə şəxsi inkişaf adı ilə sırıdılan pseudoscience kitablarının olması ümumiyyətlə dəhşətdir.

say yayınları

alfred adlerin tərcümə edərək çap etdikləri " das problem der homosexualitat" kitabının başlanğıcına xoş düşünülmüş bir qeyd yazaraq təbəssüm yaratmış və sevindirmiş yayın evidir:
"alfred adler'in 1930 yılında yayımladığı ve orijinal ismi das problem der homosexualitat olan elinizdeki bu kitabı eşcinsellik üzerine türkçe başlığıyla yayımladık.

bu kitabı alfred adler'in psikoloji tarihindeki yeri sebebiyle yayımladığımızı ancak buradakı görüşlerin günümüz bilimsel gerçeklerini yansıtmadığını, bu nedenle de eşcinsel bireyler ve ebeveynleri için rehber nitelikte olmadığını belirtmek isteriz.

saygılarımızla,
say yayınları"

qeyd edim ki, alfred adler homoseksuallığın əsasən cəsarətin itirilməsi səbəbi ilə, həyatda oynanılacaq cinsəllik roluna lazımi qədər hazırlanılmamasından qaynaqlandığını düşünür və bir anomaliya olaraq müalicəsini lazım bilirdi.