markdown

Markdown, yazıları formatlamaq üçün sadə bir dildir. Məsələn, Word-də mətnin qalın və ya kursiv olması üçün düymələrə basırsan, amma Markdown-da bunu sadə işarələrlə edirsən.

Markdown kim tərəfindən yaradılıb?
2004-cü ildə John Gruber və Aaron Swartz Markdown-u yaradıb. Məqsəd asan oxunan və yazılan bir format yaratmaq idi ki, kod kimi çətin olmasın, amma istədiyin kimi formatlama aparsın.

Ən çox harada istifadə olunur?
Markdown notlar, məqalələr, kod sənədləri, bloqlar və hətta veb saytlar yazmaq üçün istifadə olunur.

Hansı məşhur proqramlar Markdown-dan istifadə edir?
Obsidian – Qeydlər və bilik idarəetməsi
GitHub – Proqramçılar üçün sənədləşdirmə və README faylları
Notion – Qeydlər və iş axınlarının idarə olunması
Reddit & Discord – Mesajlarda mətn formatlamaq üçün
Jekyll, Hugo – Veb saytlar yaratmaq üçün

Niyə Markdown bu qədər populyardır?
Sadədir – Öyrənmək üçün vaxt itirməyə ehtiyac yoxdur
Sürətlidir – Klaviaturadan əlinizi çəkmədən formatlamaq mümkündür
Portativdir – Sadə mətn faylı kimi işləyir, yəni hər yerdə açılır
Gələcəyə uyğundur – Proqramlar dəyişsə də, Markdown qalar

Üstünlükləri nədir?
✔ Yüngüldür – Word və ya digər proqramlar kimi ağır deyil
✔ Formatlama sadədir – Heç bir əlavə düymə və ya menyuya ehtiyac yoxdur
✔ Platformadan asılı deyil – Windows, Mac, Linux və hətta telefonda işləyir
✔ Kod yazmaq üçün idealdır – Xüsusilə proqramçılar üçün faydalıdır

Mənfi cəhətləri nədir?
❌ Qrafik və dizayn baxımından məhduddur – Word və ya Google Docs kimi cəlbedici görünüşlər yaratmaq olmur
❌ Rəsmi sənədlər üçün uyğun deyil – Rəsmi formatlaşdırma tələb edən sənədlərdə Markdown yetərsiz qala bilər
❌ Başlanğıcda qəribə görünə bilər – Ancaq öyrəşəndən sonra çox rahat olur



fayl tipi .md olaraq bilinir.

not tutmaq proqramları

qeydlər aparmaq üçün istifadə olunan proqramlar nəzərdə tutulur.
Bunlara aşağıdakılar daxildir:
Evernote – Bulud əsaslı, etiketləmə və axtarış imkanları ilə güclü not proqramı.
OneNote – Microsoft-un not tutma proqramı, əl yazısı və multimedia dəstəyi var.
Google Keep – Sadə və sürətli qeydlər üçün ideal, Google ekosistemi ilə sinxronizasiya olunur.
Notion – Qeydlər, tapşırıqlar və verilənlər bazalarını bir yerdə idarə etməyə imkan verir.
Obsidian – Markdown dəstəyi olan və əlaqəli qeydlər yaradan güclü proqram.
Simplenote – Minimalist və sürətli not tutma tətbiqi.

Not tutmaq bir çox səbəbə görə önəmlidir:
Məlumatın yadda saxlanmasını artırır – insan beyni məhdud yaddaşa malikdir. Qeydlər aparmaq öyrəndiyiniz və vacib hesab etdiyiniz məlumatları unutmamağa kömək edir.

Fikirləri və tapşırıqları təşkil edir – Planlarınızı, ideyalarınızı və gündəlik tapşırıqlarınızı notlara yazmaq, daha səmərəli işləməyə və vaxtınızı düzgün idarə etməyə kömək edir.

Yaradıcı düşüncəni gücləndirir – Qeydlər aparmaq yeni ideyaları inkişaf etdirməyə və onları daha sonra nəzərdən keçirməyə imkan yaradır.

Diqqəti artırır – Bir mövzunu yazmaq, onu daha yaxşı başa düşməyə və diqqəti yayındırmadan təhlil etməyə kömək edir.

Təkrar öyrənməyə imkan yaradır – Xüsusilə dərs oxuyarkən və ya yeni bacarıqlar öyrənərkən qeydləri nəzərdən keçirmək informasiyanı möhkəmləndirir.

Səmərəliliyi artırır – iş və şəxsi həyatınızda qeydlər apararaq nələri etməli olduğunuzu unutmaz və planlı şəkildə hərəkət edərsiniz.

Yəni, not tutmaq həm şəxsi inkişaf, həm də peşəkar fəaliyyət üçün çox vacib bir vərdişdir.

Uzun illərdir ki, həm şəxsi, həm də iş həyatımda not tuturam. Artıq hesab edirəm ki, not tutmaq nə qədər vacibdirsə, onları səliqəli və sistemli şəkildə saxlamaq da bir o qədər önəmlidir. Notlar zamanla artdıqca, lazım olan qeydi tez tapmaq üçün əvvəlcədən başlıq və etiketləmə qaydası müəyyən edilməlidir.

Mən, məsələn, etiketləməni elə başlığın özündə edirəm. Bu, sonradan axtarış prosesini daha asanlaşdırır. Məsələn:

Başlıq formatı:
(Ana açar söz): (Əgər varsa, alt açar söz): Notun adı

Nümunə:
Kitab: Fəlsəfə: Arthur Schopenhauer: Eristik Dialektika

Bu üsul, qeydləri sistemli şəkildə saxlayaraq, istənilən məlumatı tez bir zamanda tapmağa imkan yaradır.


hazırda əsas olaraq keep işlədirəm. bu videoda Obsidian ilə tanış oldum, notları vizual olaraq əlaqələndirməsi çox maraqlı gəldi.

(youtube: )

qaqa mahnıları

(baxma: uzaqlasmaq istedim)

(youtube: )

github copilot

sahəsində ilklərdən olan gözəl bir tool-dur. əgər düzgün başa salınırasa 90% hallarda kod yazmağa ehtiyac qalmır.

hansı hallarda kömək edə bilər?
kod tamalamaq
mus yaz mustafanı anlayacaq.
10 file üzərində bir biri ilə əlaqəli kodların var, digər fayllardakı kodlara da istinad edib kodu tamamlamağa kömək edə bilir. məsələn sən student class-da kod yazırsan, reski school classdakı variable ya da methoda ehtiyacın olur, bu zaman bir də həmin fayla qayıdıb onu axtarıb adını dəqəqləşdirmək vaxt aparır.
hələ bu harasdır.
test yazdıra bilərsiz
commit mesajlar yazdıra bilərsiz
məsələn kodu yazırsan amma dokumentasiya üzərinə qayıdıb nələrisə xatırlamalısan, bu zaman elə ide/editor daxilində kiçik bir chat açıb yaz, gedib həmin hissələri tapıb sənə gətirəcək.
yazılan kodu alternativ alqoritmlər ilə yazdıra bilərsiz
kodunuzu review, refactor etdirə bilərsiz
dokumentasiya hazirlatdıra bilərsiz.
şəxsən mənim kod yazmağımı ən azı 90% artırıb.

amma bu və digər ai həllər hələ ki kiçik detallarda kömək edirlər. Böyük mənzərəni ya da arxitekturanı özünüz etməlisiz.

bizim pulla aylıq ödənişi 20azn-dir.

rəqibləri də çoxdur, ən bilinəni JetBrains Ai assistant-dır

copilot təkcə vs code üzərində yox JetBrains məhsulları üzərində də işlətmək olur.

mənfi tərəfləri
kodlara alçatanləğı olur, cloud üzərində işləyir. önəmli kodların 3-cü tərəflərə keçməsi ehtimalı yaranır. Bundan əlavə nə qədər çox istifadə olunsa bir qədər təcrübəsi və bacarıqları artır. hara qədər güclənə biləcəyi sual altındadır. ola bilər ki onu istifadə edən developerlərin təcrübəsindən yararlanıb özünü train etsin sonra həmin developeri işsiz qoysun.

mühəndis

elm və peşələr arasında iyerarxiya sıralamsında akademik işlərdən sonra 2-ci yerə qoyduğum peşədir. hətta bəzən elə olur ki, elə işləri görməyim tələb olunur ki, o işin/problemin dərsliyi heç yerdə olmur. Özüm araşdırıb, eksperimentlər edərək nəticələrə varırıam. yəni ki bəzən işləyə işləyə bir ucu gedib akedemik tərəfinə gedib gəlir.

bizim ölkədə insanların çoxu tərəfindən yeteri qədər hörmət görülməyən peşədir. bu peşənin önəmi başa düşülmür bizim insanlar arasında. bu səbələrdən bir odur ki insanların çoxu usta ilə mühəndisi ayırd edə bilmir. amma buna rəğmən bəzi geridə qalmış kruglar arasında yetəri hörmət görmədiyim zaman heç vaxt kefimi pozmuram. çünki bu iş mənə aşırı öz güvən və özünə hörmət qazandırır.

qohum, qonşu arasında bu konteksdəki ənənvi dialoqa baxın:
- ala sən başa düşmürsən məni onu demirəm.
- mən başa düşmürəmsə probləm sənin izah etmək qabiliyyətindədir ay lom, mən mühəndisəm hamar beyin.(qışqıra qışqıra deyirəm ki hamı eşitsin göt olsun)

ölkə, dövlət miqyasında da. yetəri qədər dəyər görə bilmir bu sahə. Biz bunu ölkə iqtisadiyyatına baxdığımız zaman görə bilirik. Bir ovuc movcud olan sənaye avadınlıqları da xaricdən ixrac olunur.

istər tarixə baxaq, istər günümzə, istər gələcək təxminlərimizə, mühəndisə dəyər verməyən, hörmət qoymayan toplum və ölkələri bunun əksini edən digər ölkələr göt baş edirlər, edəcəklər də. biraz da belə davam etsə, dövlət daha da zəifləyəcək, insanlar daha da yoxsul olacaq və ya alım gücləri düşəcək.

ingilsilər mühəndislik sayəsində okeanları ispanlardan aldı.
trump da elon musk sayəsində prezident oldu.

dibinə qədər cool-san amma heç kim bunu başa düşmür * glş

bədahətən

Kim ki doğru, həmişə qalib olur,
Haqq yalanı gözdən salıb itirir.
Niyyət təmiz, qəlb olar bir aynaya,
Qoyum sənə düşmə şərin bəlasına.

Dünya dönər, axırında haqq bəlli,
Meyxana deyim, sözüm olacaq əlli.
Eşit məni, sözlərim var azına,
Qoyum sənin dar götüvün arasına.

Yalan dünya, hamımız bir yolçuyuq,
Əməllərin özümüz məsuluyuq.
Söz bükülməz, deyər hər kəs halına,
Qoyum sənin şax götüvün arasına.


Söz mübahis, eşidərsən sən bunu,
Söz dedikcə taparsan sən bir sonu.
Hər kəs düşər haqqa yaxın bir yana,
Qoyum sənin bal götüvün arasına.